Μια αγγλόφωνη ελληνοαμερικανική εφημερίδα τον ονόμασε “Μπέρνι ο ‘Ελληνας”. Ο λόγος για το “φαινόμενο Μπέρνι Σάντερς”, του Αμερικανού πολιτικού που, διαψεύδοντας όλα σχεδόν τα προγνωστικά, κατάφερε να διεκδικεί σήμερα το χρίσμα του υποψηφίου Προέδρου του Δημοκρατικού Κόμματος των ΗΠΑ.

Επί δεκαετίες, στην Ελλάδα και μεταξύ των Ελληνοαμερικανών “διϋλίζεται” κυριολεκτικά ο κώνωψ κάθε, έστω και ελάχιστα σημαντικού πολιτικού στις ΗΠΑ, με κάποιο ρόλο στο στερέωμα αυτής της χώρας, προκειμένου να ανιχνευθούν οι πιθανές διαθέσεις του έναντι της Ελλάδας. Είναι λοιπόν το λιγότερο παράδοξο το γεγονός ότι “καταπίνουμε τώρα την κάμηλο” με αποτέλεσμα ο Σάντερς να έχει προκαλέσει συγκριτικά ελάχιστο ενδιαφέρον παρ’ ημίν. Και αυτό παρόλο που έχει πάρει τις πιο ριζικές θέσεις υπέρ της Ελλάδας και την έχει υπερασπισθεί διεθνώς κατά τρόπο που, μερικές φορές, δεν την έχουν υπερασπισθεί ‘Ελληνες πολιτικοί.

Στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών, δεν θα ήταν υπερβολή να υποστηρίξουμε ότι δεν εμφανίσθηκε μέχρι τώρα άλλος πολιτικός με τόσο βαθειά φιλελληνική τοποθέτηση, σε τόσο υψηλό επίπεδο του πολιτικού συστήματος. Υπήρξαν ασφαλώς στο παρελθόν πολιτικοί που έκαναν τη μία ή την άλλη δήλωση, προς άγραν ελληνοαμερικανικών ψήφων, συνήθως γενικής υφής και σχεδόν ποτέ μετατρεπόμενης σε πρακτικό ώφελος για τη χώρα. Υπήρξαν επίσης Ελληνοαμερικανοί πολιτικοί που έτρεφαν μια συμπάθεια προς την Ελλάδα λόγω καταγωγής – αλλά τα βασικά τους συμφέροντα και οι ιδέες τους απηχούσαν τάσεις του αμερικανικού κατεστημένου και δεν ήταν διατεθειμένοι να μεταβάλλουν στάση σε βασικά θέματα για το “χατήρι” της Ελλάδας.

Η περίπτωση του Σάντερς είναι πολύ διαφορετική. Ο “φιλελληνισμός” του είναι βαθύς και στέρεος, γιατί προκύπτει ως συνέπεια των ιδεών που υποστηρίζει επί δεκαετίες και που βρίσκονται τώρα στο κέντρο της προεκλογικής του εκστρατείας. Οι τοποθετήσεις του υπέρ της Ελλάδας προκύπτουν από τις αναλύσεις που κάνει και από τους αγώνες που έχει δώσει εναντίον του διευρυνόμενου και ανεξέλεγκτου ρόλου του αμερικανικού και διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος, όχι από κάποια προσωπική συμπάθεια ή αντιπάθεια για τη χώρα μας. Αυτός είναι και ο λόγος που η Wall Street του κήρυξε πόλεμο. (βλ. σχετικά www.nakedcapitalism.com/2016/01/bill-black-wall-street-declares-war-against-bernie-sanders.html)

Στις ομιλίες του, ο υποψήφιος για το χρίσμα των Δημοκρατικών υπερασπίζεται τη χώρα μας και αποδίδει το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα στις δραστηριότητες του διεθνούς χρηματοπιστωτικού τομέα, αρχής γενομένης από τον ρόλο της αμερικανικής τράπεζας Goldman Sachs στο ¨μασκάρεμα” των ελληνικών στατιστικών στοιχείων. Η διαφορά μας είναι ότι εγώ δεν παίρνω λεφτά από τη Goldman Sachs, ήταν μια από τις ατάκες του κατά της βασικής αντιπάλου του Χίλαρυ Κλίντον, ενώ έχει θέσει στο κέντρο των προεκλογικών εξαγγελιών του τον περιορισμό της ανεξέλεγκτης δράσης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. “Γιατί πρέπει οι Αμερικανοί πολίτες να νοιαζόμαστε για την Ελλάδα”, ήταν π.χ. το κεντρικό σημείο μιας ομιλίας που έκανε τον περασμένο Ιούλιο, καταδικάζοντας την πολιτική της άγριας λιτότητας που επιβλήθηκε στην Ελλάδα και τις συνέπειές της (βλ. www.thenation.com/article/bernie-sanders-explains-why-you-should-care-about-whats-happening-to-Greece/ καιhttp://usa.greekreporter.com/2016/02/03/video-heres-what-bernie-sanders-has-to-say-about-greece/)

‘Οταν άρχισε η προεκλογική καμπάνια, κανείς δεν έδινε σημασία στον Σάντερς, τον θεωρούσαν έναν απολύτως περιθωριακό υποψήφιο. Εντούτοις, όπως συνέβη και στην Βρετανία με τον Κόρμπιν, διέψευσε όλα τα προγνωστικά καταφέρνοντας, χωρίς οικονομικά συμφέροντα πίσω του, αλλά με την ακτινοβολία των ιδεών του και την ηθική του, να εκφράσει ένα βαθύ, όλο και πιο υπαρκτό ρεύμα στις δυτικές κοινωνίες που αναζητά, αριστερά και δεξιά, έντιμους πολιτικούς και τρόπους να διατηρήσει ένα στοιχειώδες βιοτικό και επίπεδο κοινωνικών δικαιωμάτων. Οι παρατηρητές, χωρίς να αποκλείουν εντελώς τη νίκη του, τη θεωρούν μάλλον απίθανη. Και έτσι όμως αν είναι, η τελική δύναμη που θα εκφράσει, θα έχει μεγάλη σημασία για τη συνέχεια της πολιτικής των ΗΠΑ σε θέματα που ενδιαφέρουν τελείως ζωτικά την Ελλάδα.

Στην ουσία έχουμε, τηρουμένων των αναλογιών, μια επανάληψη του φαινομένου του “φιλελληνισμού” του 19ου αιώνα. Προσωπικότητες όπως ο Λόρδος Μπάυρον ή ο Βικτόρ Ουγκώ πρωταγωνίστησαν υπέρ της Ελλάδας, μερικοί δίνοντας και τη ζωή τους ακόμα, όχι από ιδιαίτερη συμπάθεια προς τη χώρα μας, αλλά γιατί την είδαν, τότε, προπύργιο της ελευθερίας σε μια ήπειρο που στέναζε υπό την μακρά νύχτα της Ιεράς Συμμαχίας. Τότε, όπως και τώρα, είχαν, μερικές φορές, πιο βαθειά συνείδηση από εμάς τους ίδιους, της παγκόσμιας σημασίας του ελληνικού ζητήματος.

Το παραπάνω σχόλιο δημοσιεύτηκε από το ΑΠΕ-ΜΠΕ στις 16.3.2016

Bernie Sanders, the “Greek”

By Dimitris Konstantakopoulos

Journalist and writer

An English-language Greek-American newspaper named him “Bernie the Greek”. They were referring to the “Bernie Sanders phenomenon”, from the name of the American politician who was able, against all odds, to claim his nomination as presidential candidate for the US Democratic Party.

For decades, in Greece, and among Greek Americans, we tend to “analyze”, in great detail, any politician in the States who is supposed to play some role in Washington’s policy towards Greece.

This makes even more amazing the fact that the Sanders campaign provoked so little interest in Greece. And this happened, in spite of the fact that he adopted the most radical positions in favour of Greece and defended our country in a way that even Greek politicians did not do very often!

In the history of USA, it would not be an exaggeration to say that there has never appeared another politician with a so deep “philhellenic” attitude. There were certainly, in the past, politicians who have made one or the other statement, to get Greek-American vote, statements usually of a general texture and almost never convertible into practical benefit for the country. There were also Greek-American politicians who harboured a sympathy with Greece because of their origin – but their basic interests and ideas echoed trends of the American establishment and were not willing to alter their stance on key issues for the sake of Greece.

The case of Sanders is very different. His “philhellenism” is deep and solid, “organic”, because it comes naturally out of the very ideas he is defending for decades and which are now at the very centre of his election campaign. His positions in favor of Greece, victim of the “markets” par excellence, come out of his own analysis and struggle against the expanding and uncontrolled role of the US and international financial system, not out of any personal sympathy or antipathy for our country. These views are behind the war declared against him by the Wall Street (see www.nakedcapitalism.com/2016/01/bill-black-wall-street-declares-war-against-bernie-sanders.html).

In his speeches, the candidate for the Democratic nomination defends our country and points the bulk of the responsibility for the tragic problems that Greece is now facing in the activities of the international finance, starting with the role of the Goldman Sachs bank in the “masquerading” of Greek statistics. “Our difference is that I did not get money from Goldman Sachs”, was one of his famous quotes against his rival Hillary Clinton, while he has set, in the centre of his program, the restricting of the uncontrolled actions of financial institutions (see for ex. http://www.dailymail.co.uk/news/article-3485127/Bernie-Sanders-blasts-Hillary-Clinton-Wall-Street-speech-transcripts-saying-release-speeches-terrified-Wall-Street-giving-millions.html).

“Why you should care about Greece”, was, for example, the axis of one of his speeches last July, in which he condemned the policy of wild austerity imposed on Greece and its consequences (see www.thenation.com/article/bernie-sanders-explains-why-you-should-care-about-whats-happening-to-Greece/ and http://usa.greekreporter.com/2016/02/03/video-heres-what-bernie-sanders-has-to-say-about-greece/)

When the election campaign began, no one paid attention to Sanders, they considered him an absolutely marginal, hopeless candidate. However, as it happened in Britain with Corbyn, he refuted all forecasts and managed, without big financial interests behind him, based on the attraction of his ideas and of his personal moral stand, to express a deep, increasingly powerful current emerging now in many Western societies. People are seeking desperately honest politicians and ways to maintain a minimum of living standards and a minimum level of social rights and security. Most observers, while not excluding completely his victory, consider it rather unlikely. Even if they are right, the final support he will get may be very important for the future of the US policy on fields absolutely critical for the very survival of Greece as an organized society, state and democracy.

In essence we have, mutatis mutandis, a repetition of the phenomenon of “philhellenism” of the 19th century. Then the greatest spirits of Europe, including Lord Byron, Victor Hugo and many others became great sympathizers of the Greek cause. Some of them even came to Greece, they participated to our revolts and the Revolution and they sacrificed their lives for it.

They did not do it out of special sympathy for our country. Nor because of admiration for its past grandeur. They did it mainly because they saw, in the Greek revolution, a lightning in the sky of the deepest night of European absolutism, then dominating all continent. Exactly as the shadow of a new “absolutism”, in the form of a “financial totalitarianism”, seems now to threaten all counbtries and nations, even including the stronger ones.

Then, as it happens also now, they seemed to have a sharper understanding and a deeper consciousness than we ourselves have sometimes, of the global significance of the Greek question.

Published by the Athens-Macedonian News Agency, 16.3.2016