Το εκπαιδευτικό μας σύστημα θεωρείται από τα χειρότερα στην Ευρώπη ενώ η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις στην κατάταξη των χωρών της Ευρώπης ως προς το βαθμό διαφθοράς τους.
Φοιτητές αγοράζουν εργασίες ή αντιγράφουν μαζικά θέματα με τη βοήθεια των φοιτητικών συλλόγων ενώ οι καθηγητές που τους διδάσκουν δίνουν το παράδειγμα χρησιμοποιώντας προϊόντα λογοκλοπής για να προαχθούν σε ανώτατες βαθμίδες – εν γνώσει των αλληλέγγυων συναδέλφων τους.
Μετά από τα πρόσφατα σκάνδαλα για αντιγραφές από φοιτητές με τη βοήθεια των φοιτητικών συλλόγων, φαίνεται ότι και οι καθηγητές τους επιδίδονται στο ίδιο σπορ δημοσιεύοντας αντιγραφές εργασιών με την βοήθεια επιστημονικών περιοδικών.
Εδώ και τέσσερα χρόνια οι Υπεύθυνες Σύνταξης Ελληνικού “επιστημονικού” περιοδικού αρνούνται συστηματικά να απαντήσουν σε επανειλημμένες επώνυμες καταγγελίες για συγκεκριμένη δημοσιευμένη στο περιοδικό εργασία η οποία αποτελεί κραυγαλέο προϊόν λογοκλοπής, γεγονός που επιβεβαίωσε και δικαστική απόφαση.
Δημοσιευμένη αντιγραφή μεταπτυχιακής εργασίας
Σύμφωνα με τις αποφάσεις δικαστηρίων και τα στοιχεία που έχουν τεθεί στη διάθεση του περιοδικού, ο τότε Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου της Βόρειας Ελλάδας δημοσίευσε εργασία η οποία αποτελεί κατά λέξη αντιγραφή τμημάτων (περίληψη, σκοπός, δεδομένα, αναλύσεις, αποτελέσματα) της μεταπτυχιακής εργασίας φοιτητή του. Η δημοσίευση σκόπιμα δεν περιέχει την παραμικρή αναφορά στον αυθεντικό συγγραφέα ή στην μεταπτυχιακή εργασία της οποίας το κείμενο «ενσωματώνει», αντίθετα με την ακαδημαϊκή δεοντολογία:
«Λογοκλοπή είναι η χρήση του έργου ή μέρους του έργου κάποιου και η παρουσίασή του ως δικού μας. Είτε γίνεται με πρόθεση είτε όχι, ακόμα και όταν αφορά προηγούμενη δική μας δουλειά, είναι λογοκλοπή!», «Αναλυτικότερα λογοκλοπή είναι: Να χρησιμοποιούμε τις λέξεις ή τις ιδέες κάποιου, χωρίς να κάνουμε την αντίστοιχη παραπομπή, Να μη βάζουμε μέσα σε εισαγωγικά φράσεις που πήραμε αυτούσιες από κάποια πηγή, Να κάνουμε την εργασία κάποιου άλλου ή να βάζουμε κάποιον να κάνει τη δική μας εργασία» (Μαθαίνω για τη λογοκλοπή, Βιβλιοθήκη ΑΠΘ
http://www.lib.auto.gr/images/ stories/docs/plagiarism.pdf)
Σύμφωνα δε με τον όρο που χρησιμοποιείται στην ακαδημαϊκή κοινότητα, στην περίπτωση που με κοινή συμφωνία δεν γίνεται αναφορά στον συγγραφέα, η δημοσιευμένη εργασία είναι αποτέλεσμα συμπαιγνίας μεταξύ του διδάσκοντα και του φοιτητή.
«Η παρουσίαση εργασίας από ένα άτομο, την οποία έχει κάνει από κοινού με άλλο άτομο, ως ατομική δουλειά ορίζεται ως συμπαιγνία. Ο ιδιοκτήτης του πρωτοτύπου έργου επιτρέπει τη χρήση και βοηθά προς εξαπάτηση τρίτου» (University of Essex, 2007. Authorship and plagiarism).
Τελικά ύστερα από τέσσερα ολόκληρα χρόνια, η πρόσφατα εκλεγμένη Πρόεδρος του συλλόγου που εκδίδει το περιοδικό, δέχτηκε να εξετάσει τα στοιχεία και τη σχετική Δικαστική απόφαση που επιβεβαιώνει την λογοκλοπή. Μετά από τη σχετική συνεδρίαση, το Δ.Σ. αποφάσισε να μην αποσύρει την εργασία:
“ουδεμία υποχρέωση έχουμε ξεκάθαρη η οποία να μας εξαναγκάζει σε οιαδήποτε πράξη.”
Η απόφαση του περιοδικού είναι
και αυτή αντίθετη με την ακαδημαϊκή δεοντολογία.
Σύμφωνα με τον κώδικα ηθικής των επιστημονικών περιοδικών (βλέπε π.χ.,
Committee on Publication Ethics), ο εκδότης ενός περιοδικού, αφού εξετάσει τα στοιχεία είναι υποχρεωμένος να αναρτήσει ανακοίνωση ότι η εργασία αποσύρεται από το περιοδικό και θεωρείται σαν να μην δημοσιεύτηκε ποτέ.
Πρόκειται λοιπόν για το πρώτο περιοδικό στην Ελλάδα και πιθανόν και στον Διεθνή χώρο το οποίο φαίνεται να μην έχει πρόβλημα με την δημοσίευση αντιγραμμένων εργασιών. Για λόγους συνέπειας, θα προτείναμε να αφαιρέσουν από την ιστοσελίδα του περιοδικού το κείμενο “Oι εργασίες υποβάλλονται σε αξιολόγηση από ομάδα ειδικών καταξιωμένων επιστημόνων. Η αποδοχή τους εξαρτάται από την πρωτοτυπία, τη σπουδαιότητα και την επιστημονική εγκυρότητα που παρουσιάζουν.”
Επανάληψη της εκλογής Αναπληρωτή Καθηγητή
Ο ‘συγγραφέας’ Επίκουρος Καθηγητής εμφάνισε την εργασία ως πρωτότυπη και αυτόνομη δημοσίευση (χωρίς καμία αναφορά στο όνομα ή την εργασία του φοιτητή) - ώστε να συμπληρώσει τον αριθμό των δυο τουλάχιστον αυτόνομων δημοσιεύσεων που απαιτούνται ως ελάχιστο τυπικό προσόν για να προαχθεί στη βαθμίδα του Αναπληρωτή καθηγητή.
Στον ακαδημαϊκό χώρο η λογοκλοπή θεωρείται μια από τις χειρότερες και σημαντικότερες παραβάσεις και συνήθως επισύρει ποινή παύσης. Ο Πρότυπος Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας των ΑΕΙ ορίζει «… πειθαρχικά παραπτώματα συνιστούν ιδίως: α) Η συνειδητή αποσιώπηση της άμεσης ή έμμεσης συνεισφοράς άλλων προσώπων στο αντικείμενο της επιστημονικής τους έρευνας και διδασκαλίας» (Άρθρο 23, ΠΔ αρ. 160, ΦEK 220, 3.11.08).
Το Πανεπιστήμιο όμως προήγαγε τον συγκεκριμένο στη βαθμίδα του Αναπληρωτή Καθηγητή. Οι συνάδελφοί του εκλέκτορες αγνόησαν τις σχετικές καταγγελίες και την νομοθεσία η οποία απαιτεί επιστημονικό ήθος. Το ίδιο έκαναν οι εκάστοτε (επειδή η διαδικασία διήρκησε τρία και πλέον χρόνια) Πρόεδροι του Τμήματος και οι Πρυτάνεις του Πανεπιστημίου.
Ο συνυποψήφιός του που δεν επιλέχθηκε από τους εκλέκτορες, μετά από μακροχρόνιους και πολυέξοδους δικαστικούς αγώνες, κατόρθωσε να ακυρώσει την παράνομη εκλογή, η οποία πρόκειται να επαναληφθεί σε μερικές εβδομάδες.
Μη αφαιρώντας την εργασία το περιοδικό προστατεύει το μέλος ΔΕΠ ο οποίος μετά την ακύρωση της εκλογής του από το Διοικητικό Εφετείο, ύστερα από 13 χρόνια, προσπαθεί να επανεκλεγεί στην ίδια θέση - και όλα δείχνουν ότι θα τα καταφέρει!
Η ελπίδα πεθαίνει…
Οι φοιτητές που υποπίπτουν σε παρόμοια παραπτώματα (και συλλαμβάνονται) τιμωρούνται με μηδενισμό ή μέχρι και με αποβολή και αφαίρεση του τίτλου τους.
Στα έγκριτα εκπαιδευτικά ιδρύματα του εξωτερικού οι λογοκλόποι καθηγητές απολύονται. Στην Γερμανία για παράδειγμα, όταν καταγγελίες αποκάλυψαν λογοκλοπές στα διδακτορικά πολιτικών προσώπων, μεταξύ των οποίων ο υπουργός οικονομικών Chu Guttenberg και η υπουργός Παιδείας Annette Schavan, οι δράστες αναγκάστηκαν να παραιτηθούν. Τα διδακτορικά τους ανακλήθηκαν ενώ κανείς δεν διανοήθηκε να στραφεί εναντίον αυτών που αποκάλυψαν τη λογοκλοπή.
Παγκοσμίως, η Παιδεία θεωρείται θεμελιακός θεσμός μόρφωσης και πολιτισμού. Η απαξίωση και παρακμή των Ελληνικών Πανεπιστημίων οφείλεται εν μέρει στην αδράνεια των διοικητικών αρχών να εφαρμόσουν τους κανονισμούς και τον κώδικα ηθικής και δεοντολογίας, συνήθως λόγω των πελατειακών σχέσεων και λόγω ‘αλληλεγγύης’ προς τους συναδέλφους παραβάτες.
Αποτέλεσμα είναι άξιοι επιστήμονες να αναγκάζονται να ξενιτεύονται και να χάνει η Ελλάδα πολύτιμο επιστημονικό δυναμικό. Κάποιοι, οι πιο ηθικοί από αυτούς, τα άτομα που έχουν το σθένος να αποκαλύψουν τη διαφθορά, αντί να προστατεύονται, ταπεινώνονται, απαξιώνονται επαγγελματικά και ταυτόχρονα δέχονται κατηγορίες ή διώκονται και καταδικάζονται για
συκοφαντία από την ελληνική δικαιοσύνη.
Αν τα υγιή μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας δεν ενωθούν και δεν αντιδράσουν, φοβόμαστε πως και η τελευταία ελπίδα για αλλαγή στην Παιδεία και στην Ελλάδα θα πεθάνει.
Ν.Κ.
