Το παρακάτω κείμενο αποτελεί την κατακλείδα και τα εξαγόμενα συμπεράσματα, σταλμένα με μέηλ, από τον συντονιστή κ. Γιώργο Γριτζά, του "ΚΑΛΟΥ σεμιναρίου", που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Κυριακή 15 Ιουνίου στο "Σχολείο της Φύσης".
Μετά το τέλος του μπορείτε να βρείτε το pawerpoint με βάση το οποίο έγινε το σεμινάριο και να αποτελέσει αντικείμενο προβληματισμού και δημιουργίας ενδιαφέροντος για όσους δεν τον παρακολούθησαν αλλά και μιας ακόμα επαφής και θύμησης για όσους το έζησαν....
Αγαπητοί/ές
Αισθάνθηκα ιδιαίτερη χαρά που βρεθήκαμε όλοι μαζί στην 1η συνάντηση του Εργαστηρίου Κοινωνικής και ΑΛληλέγγυαςΟικονομίας (Κ.ΑΛ.Ο.) το οποίο και προτείνω να το ονομάζουμε:
«το ΚΑΛΟ Εργαστήρι»
Παρά το γεγονός ότι διδάσκω χρόνια στο Πανεπιστήμιο η εμπειρία του εργαστηρίου με πολίτες μίας κοινότητας είναι πρωτόγνωρη και αχαρτογράφητο πεδίο και ίσως για αυτό τόσο ωραίο, προκλητικό και πολλά υποσχόμενο για τις αλλαγές που επιθυμούμε να φέρουμε. Ακολουθώντας τις αρχές της συμμετοχής με άμεση δημοκρατία θέλουμε να λειτουργήσουμε ΕΜΕΙΣ ένα εργαστήριο, με τον ίδιο τρόπο που θέλουμε να φτιάξουμε ΕΜΕΙΣ εγχειρήματα της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας.
Θα ήθελα ως συντονιστής αυτού του εργαστηρίου:
(1) να σας εκθέσω τι κάναμε στην πρώτη συνάντηση
(2) να σας πω δύο λόγια για το πως προτείνω ότι μπορούμε να συνεχίσουμε
(3) να ζητήσω να αξιολογήσετε τη συνάντηση και να μου πείτε τις δικές σας σκέψεις για το πώς θέλετε να συνεχίσουμε.
(1) τι κάναμε στην πρώτη συνάντηση;
(α) Βιώσαμε (έστω και για λίγο) τι σημαίνει αλλαγή του πλαισίου σκέψης μας
Η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία περιλαμβάνει ένα πολύ μεγάλο πλήθος εγχειρημάτων, μέσω των οποίων οι οικονομικές δραστηριότητες μπορούν και επιτελούνται με διαφορετικό τρόπο, από αυτόν με τον οποίο συνήθως θεωρούμε ότι λειτουργεί η οικονομία και για τον οποίο συνήθως λέμε ότι είναι ο μοναδικός ή ο κυρίαρχος. Ισχυριζόμαστε ότι η συνειδητοποίηση αυτής της ποικιλίας μπορεί να συμβάλλει στο σχεδιασμό διαφορετικών τρόπων λειτουργίας της οικονομίας σε κάθε κοινότητα ανθρώπων και του βιοφυσικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ζουν. Για να γίνει όμως κάτι τέτοιο θα πρέπει να αλλάξουμε το πλαίσιο που σκεφτόμαστε σε ότι αφορά τις επιμέρους συνιστώσες μίας οικονομίας, δηλαδή: την εργασία, την επιχείρηση, την αγορά, την ιδιοκτησία, το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Ειδικότερα, η αλλαγή πλαισίου περιλαμβάνει και συνεπάγεται τα ακόλουθα:
· να αναρωτηθούμε πως ακριβώς θεωρούμε ότι συνήθως (ή κατά κύριο λόγο) λειτουργεί η κάθε συνιστώσα της οικονομίας και ποιοι είναι οι λόγοι που θεωρούμε ότι οφείλει να λειτουργεί έτσι
· στη συνέχεια, αφού θέσουμε κάποια νέα κριτήρια αξιολόγησης να αναρωτηθούμε σε πιο βαθμό μας ικανοποιεί ο παραπάνω τρόπος λειτουργίας
· στην περίπτωση που δεν μας ικανοποιεί να αναδείξουμε τους πολλούς διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους ΗΔΗ λειτουργούν ορισμένα εγχειρήματα ή κοινότητες ή άτομα (συμπεριλαμβάνοντας εδώ και τον εαυτό μας) σε όλες τις πλευρές της δράσης τους, κάποιες από τις οποίες συνηθίζουμε να μην τις θεωρούμε οικονομικής φύσης (πχ όταν προσφέρουμε τη βοήθεια μας σε ένα φίλο ή σε μία εκδήλωση της κοινότητας). Ο στόχος αυτής της ανάδειξης είναι να πειστούμε ότι υπάρχουν ΑΜΕΣΑ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ να λειτουργήσουμε την οικονομία με τρόπους που τους αξιολογούμε ως ΚΑΛΥΤΕΡΟΥΣ.
Εφόσον πειστούμε ότι υπάρχουν δυνατότητες στη συνέχεια μπορούμε να φανταστούμε ότι ο εαυτός μας θέλει και μπορεί να παίξει έναν συγκεκριμένο ρόλο σε αυτόν τον διαφορετικό τρόπο λειτουργίας της οικονομίας, γιατί μας αρέσει περισσότερο (με βάση τα νέα κριτήρια αξιολόγησης) και είναι δυνατό να γίνει (με βάση τα παραδείγματα των εγχειρημάτων που ήδη λειτουργούν).
Αν φανταστούμε ότι ο εαυτός μας μπορεί να παίξει ένα τέτοιο ρόλο, τότε μπορούμε μαζί με άλλους, που έχουν με τον ίδιο τρόπο φανταστεί και το δικό τους εαυτό, να σχεδιάσουμε τα συλλογικά εγχειρήματα της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας με στόχο να είναι βιώσιμα.
(β) Τι άλλο κάναμε στην πρώτη συνάντηση; Προσπαθήσαμε να αλλάξουμε το πλαίσιο σύμφωνα με το οποίο αξιολογούμε τον εργασιακό μας βίο (συνημμένη η σχετική παρουσίαση)
(2) δύο λόγια για το πως προτείνω ότι μπορούμε να συνεχίσουμε
Σε μεγάλο βαθμό θα εξαρτηθεί από τις δικές σας προτάσεις, αλλά η καταρχήν δική μου πρόταση αφορά στην ολοκλήρωση για κάθε συνιστώσα της οικονομίας (εργασία, επιχείρηση, αγορά, ιδιοκτησία, χρηματοπιστωτικό σύστημα) δύο ενοτήτων:
· Η πρώτη ενότητα αφορά στην αλλαγή πλαισίου για κάθε μία από τις συνιστώσες της οικονομίας (την εργασία, την επιχείρηση, την αγορά, την ιδιοκτησία, το χρηματοπιστωτικό σύστημα). Θα μιλάμε για τον τρόπο λειτουργίας που συνήθως θεωρείται ως ο μοναδικός / κυρίαρχος και μετά θα τίθενται ορισμένα κριτήρια και εργαλεία αξιολόγησης. Στη συνέχεια, θα καλείστε να καταθέσετε την προσωπική σας εμπειρία και να την αξιολογήσετε με τα εργαλεία αυτά. Για την αναζήτηση λύσεων θα συζητιούνται κάποια παραδείγματα που αναδεικνύουν τους ποικίλους τρόπους λειτουργίας της -κάθε φορά υπό συζήτηση- συνιστώσας και παράλληλα θα μάθουμε να χρησιμοποιούμε ένα εργαλείο ανίχνευσης αυτή της ποικιλίας. Τέλος, θα γίνεται προσπάθεια για τη διατύπωση κάποιων πολύ αρχικών λύσεων, με την εφαρμογή των νέων κριτηρίων αξιολόγησης και των προαναφερόμενων εργαλείων, δουλεύοντας σε ομάδες επάνω στα προβλήματα που αναφέρθηκαν από την προσωπική μας εμπειρία Στόχος της πρώτης αυτής ενότητας: Θα πρέπει να ξέρουμε για πιο λόγο θεωρούμε ΑΝΑΓΚΑΙΑ αλλά και ΔΥΝΑΤΗ τη δημιουργία εγχειρημάτων κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, έτσι ώστε το καινούργιο να είναι κάτι που πραγματικά επιθυμούμε να συμβεί εδώ και τώρα.
· Η δεύτερη ενότητα αφορά σε ιδέες περί του τι μπορούμε να φτιάξουμε στην περιοχή μας και την κατάστρωση ενός σχεδίου για κάθε ιδέα. Σε αυτό το σχέδιο φανταζόμαστε παράλληλα και το ρόλο του δικού μας εαυτού. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει να αναδείξουμε τους τοπικούς (ή άλλους) πόρους, που ήδη υπάρχουν και ίσως μπορούμε να μεγεθύνουμε, ή μπορούμε να δημιουργήσουμε. Έχει σημασία να ξεκινάμε από τις δυνατότητες για συλλογική δημιουργία και καινοτομία. Φυσικά προϋποθέτει επίσης την ανάδειξη των τοπικών (και άλλων) αναγκών που πρέπει να ικανοποιήσουμε, προβλημάτων που πρέπει να αντιμετωπίσουμε και περιορισμών που πρέπει να άρουμε. Σε αυτό το σχεδιασμό θα ακολουθούμε το νέο πλαίσιο σκέψης μέσα από τη χρήση των νέων εργαλείων αξιολόγησης και ανίχνευσης των ποικίλων τρόπων λειτουργίας της οικονομίας. Στο πλαίσιο αυτό θα βλέπουμε τους τρόπους που ήδη λειτουργούν εγχειρήματα στο διεθνή χώρο, στην Ελλάδα και φυσικά στη Θεσσαλονίκη (θα τα μελετάμε, θα φωνάζουμε εκπροσώπους τους κοκ), το σχετικό διεθνές και ειδικότερα ελληνικό θεσμικό πλαίσιο και βέβαια την εμπειρία των εγχειρημάτων στα οποία ήδη συμμετέχουμε πολλοί από εμάς. Στόχος της δεύτερης ενότητας: Τα εγχειρήματα για να είναι ΒΙΩΣΜΑ πρέπει να ΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΙ με βάση την ανάδειξη ΟΛΩΝ των πόρων και αναγκών.
Θα αποφασίζουμε όλοι μαζί πότε θεωρούμε ότι πρέπει να περνάμε στην επόμενη ενότητα και πότε στην επόμενη συνιστώσα και βέβαια πάντα θα μπορούμε επίσης να «επιστρέφουμε». Για παράδειγμα με βάση αυτή την πρόταση, η πρώτη συνιστώσα αφορά στην εργασία και η πρώτη ενότητα αυτής της συνιστώσας αφορά την αλλαγή του πλαισίου σκέψης για αυτήν. Αυτή την ενότητα την ξεκινήσαμε στην πρώτη συνάντηση και μπορούμε να τη συνεχίσουμε και στην επόμενη συνάντηση μέχρι να θεωρήσουμε ότι ολοκληρώθηκε. Μετά, στις επόμενες συναντήσεις θα περάσουμε στη δεύτερη ενότητα και θα σκεφτούμε ιδέες για δράση με βάση το νέο πλαίσιο που θέσαμε στην πρώτη ενότητα. Ωστόσο, αν μας αρέσει περισσότερο μπορούμε να προχωρήσουμε στην επόμενη συνιστώσα που είναι η επιχείρηση και να επιστρέψουμε αργότερα στην εργασία κοκ.
Επειδή θα ήθελα τη γνώμη σας για τα παραπάνω και παράλληλα επειδή κατάλαβα ότι υπάρχει η ανάγκη να συζητήσουμε ελεύθερα πολλές ιδέες που ο καθένας / καθεμία έχει σκεφτεί ως εγχείρημα, προτείνω ειδικά η δεύτερη συνάντηση να είναι πιο «χαλαρή» και να περιλαμβάνει: (1) Την απόφαση για τον τρόπο λειτουργίας του εργαστηρίου λαμβάνοντας υπόψη τα όσα σας προτείνω. (2) Ελεύθερη συζήτηση για προτάσεις εγχειρημάτων.
Μέχρι τώρα μέσα από συζητήσεις που είχα με πολλούς / πολλές από εσάς υπάρχουν οι ακόλουθες ιδέες (που μπορείτε να τις φανταστείτε ότι λειτουργούν και όλες μαζί σε ένα χώρο σε κάθε περιοχή):
μαγειρείο, παιδότοπος, πολιτιστικός πολύ-χώρος, κινηματογραφική λέσχη, κινηματογραφική ομάδα, θεατρική ομάδα, καταναλωτικό μη κερδοσκοπικό super market ως μίας είδους αγορά χωρίς μεσάζοντες, τράπεζα χρόνου, αγροτικές καλλιέργειες, φάρμα, δημιουργία λογισμικού ανοικτού κώδικα, συλλογική διαχείριση απορριμμάτων κτλ.
(3) Αξιολογήστε (ανώνυμα) τη συνάντηση και πείτε μου τις δικές σας σκέψεις για το πώς θέλετε να συνεχίσουμε
(όσοι/ες δεν μπορέσατε να είστε παρόντες / παρούσες στην πρώτη συνάντηση μπορείτε να σημειώσετε και εσείς στις παρακάτω στήλες, αφού όμως πρώτα διαβάσετε καλά το (1), δηλαδή τι κάναμε στη πρώτη συνάντηση)
τις σκέψεις σας χωρίς να αφήσετε όνομα και επίθετο (και άρα μπορείτε να εκφραστείτε πιο ελεύθερα). Ειδικότερα:
· στην πρώτη ερώτηση σημειώστε αν ήσασταν παρών / παρούσα στη συνάντηση επιλέγοντας ανάμεσα στα: συνέχεια, μόνο στην αρχή, μόνο στη μέση, μόνο στο τέλος, δεν μπόρεσα να έρθω.
· στη δεύτερη ερώτηση σημειώστε τι σας άρεσε (πάντα να βάζετε μπροστά τις θετικές σκέψεις!)
· στη τρίτη ερώτηση σημειώστε τις δεν σας άρεσε (δεν θα ήθελα να βάλουμε συγκεκριμένες προδιαγραφές για τον τρόπο που θα αξιολογούμε τη δουλειά μας πριν τις συναποφασίσουμε, για αυτό σε αυτή την πρώτη αξιολόγηση εκφραστείτε ελεύθερα)
· στην τέταρτη ερώτηση σημειώστε πως θα θέλατε να συνεχίσουμε, αφού πρώτα διαβάσετε στο (2) τις δικές μου προτάσεις
· Στην πέμπτη ερώτηση προτείνετε τα εγχειρήματα που θα θέλατε να δημιουργήσουμε
· Στις επόμενες δύο ερωτήσεις σημειώστε πότε θέλετε να ξαναβρεθούμε και ποιες ώρες σας είναι πιο βολικές (μπορούμε να βρισκόμαστε κάθε εβδομάδα ή κάθε 15 μέρες ή ότι άλλο αποφασίσουμε). Δώστε πολλές απαντήσεις για να βρεθεί ένας κοινός χρόνος.
· Στην τελευταία ερώτηση σημειώστε ότι παρατήρηση θέλετε
Θα επεξεργαστώ τις απαντήσεις και θα σας τις ανακοινώσω ενοποιημένες στην επόμενη συνάντηση για να πάρουμε και τις τελικές αποφάσεις για το πώς θα συνεχίσουμε.
Σχετικά με τον τόπο συνάντησης, το Σχολείο της Φύσης είναι διαθέσιμο για τη δεύτερη συνάντηση Δε-Πα μετά τις 5. Ωστόσο για τις επόμενες συναντήσεις ίσως είναι σκόπιμο να περάσουμε από όλες τις περιοχές. Καταρχήν προτάσεις για να τις συζητήσουμε (σκεφτείτε και εσείς):
· Θέρμη: Πολιτιστικό κέντρο
· Μίκρα: Αίθουσα συνεδριάσεων Δημοτικού Συμβουλίου (ΔΣ) στον Τρίλοφο
· Περαία: Αίθουσα συνεδριάσεων ΔΣ στους Νέους Επιβάτες
· Νέα Μηχανιώνα: Αίθουσα που διεξάγεται το Λαϊκό Πανεπιστήμιο
· Επανομή: Αίθουσα συνεδριάσεων ΔΣ
Γιώργος Γριτζάς
Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ
697-2393211
Facebook Giorgos Gritzas
ΥΓ Η φωτο είναι από το εργαστήριο φυσικής δόμησης της ομάδας cob που συνέπεσε με το σεμινάριο στον ίδιο χώρο του "Σχολείου της Φύσης" (
