Εκατοντάδες καταναλωτές σε όλη τη Βαλκανική συμμετείχαν σε μποϊκοτάζ κατά των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ την Παρασκευή, διαμαρτυρόμενοι για τις αυξανόμενες τιμές βασικών αγαθών και τη συνεχιζόμενη κρίση κόστους ζωής.
Η πρωτοβουλία ξεκίνησε στην Κροατία την περασμένη εβδομάδα από την καταναλωτική οργάνωση Halo, inspektore ("Γεια σας, επιθεωρητή"), η οποία δημοσίευσε εικόνες με άδεια σούπερ μάρκετ. Μετά την ευρεία διάδοσή της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η κίνηση εξαπλώθηκε και σε άλλες χώρες, όπως η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο και η Σερβία.
Κλιμάκωση των κινητοποιήσεων και πολιτική στήριξη
Την Πέμπτη, η οργάνωση κλιμάκωσε την εκστρατεία, καλώντας σε εβδομαδιαίο μποϊκοτάζ συγκεκριμένων αλυσίδων, όπως οι Eurospin, Lidl και DM, ενώ προέτρεψε τους Κροάτες καταναλωτές να αποφύγουν κάθε είδους δαπάνη την Παρασκευή.
Ο πρωθυπουργός του Μαυροβουνίου, Μιλοΐκο Σπάγιτς, δήλωσε δημόσια ότι στηρίζει το μποϊκοτάζ, λέγοντας σε τηλεοπτική συνέντευξη: «Ως πολίτης, υποστηρίζω αυτή την ενέργεια».
Οι αντιδράσεις των κυβερνήσεων και των επιχειρήσεων
Η κροατική κυβέρνηση, σε μια προσπάθεια να ελέγξει την κατάσταση, πρόσθεσε 40 νέα προϊόντα στη λίστα των βασικών αγαθών με ανώτατες επιτρεπόμενες τιμές. Σε αυτά περιλαμβάνονται συγκεκριμένα είδη τυριών, καφές και είδη πρώτης ανάγκης, όπως σαπούνι.
Ο υπουργός Οικονομίας της Κροατίας, Άντε Σούσνιαρ, δήλωσε: «Ο βασικός μας στόχος είναι να προστατεύσουμε τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες».
Οι επιπτώσεις του μποϊκοτάζ ήταν εμφανείς, καθώς οι συναλλαγές στα σούπερ μάρκετ της χώρας μειώθηκαν κατά 44%, ενώ ο συνολικός τζίρος κατέγραψε πτώση 53%, σύμφωνα με τα στοιχεία της κροατικής φορολογικής αρχής.
Παράλληλα, μεγάλες αλυσίδες ανακοίνωσαν μειώσεις τιμών ως απάντηση στη διαμαρτυρία. Η Kaufland Croatia ανακοίνωσε μείωση τιμών σε περισσότερα από 1.000 προϊόντα από τις 5 Φεβρουαρίου, ενώ η Konzum δεσμεύτηκε να διαθέσει 1 εκατ. ευρώ για τη μείωση και διατήρηση σταθερών τιμών σε 250 προϊόντα εγχώριας παραγωγής που δεν υπόκεινται σε κρατικό έλεγχο τιμών.
Οικονομικό υπόβαθρο
Η Κροατία αντιμετωπίζει υψηλό πληθωρισμό, ο οποίος διαμορφώθηκε στο 4,5% τον Δεκέμβριο, το υψηλότερο ποσοστό στη ζώνη του ευρώ, όπου ο μέσος όρος είναι 2,4%.
Η χώρα είχε αρχικά θεσπίσει ανώτατες τιμές σε βασικά προϊόντα το 2022, ως απάντηση στην ενεργειακή και οικονομική κρίση που προκάλεσε η πανδημία της COVID-19 και ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Το κίνημα του μποϊκοτάζ φαίνεται να κερδίζει δυναμική σε όλη τη Βαλκανική, αντανακλώντας την αυξανόμενη δυσαρέσκεια των πολιτών για το κόστος ζωής και τη στάση των μεγάλων επιχειρήσεων απέναντι στις τιμές των καταναλωτικών αγαθών.
Με πληροφορίες από AP
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
