Articles by "ΕΠΙΣΤΗΜΗ"


Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΕΠΙΣΤΗΜΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Ακτιβιστής στις 0

Το εγκαινιάζει το Σάββατο ο περιφερειακός διευθυντής Ευρώπης του ΠΟΥ, Χανς Κλούγκε. Πρώτο στη Β. Ελλάδα και μοναδικό ως σήμερα στην Ευρώπη με αυτό το αντικείμενο.

του Βασίλη Ιγνατιάδη

Συνεργαζόμενο Κέντρο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την Ποιότητα Ζωής και την Ευεξία δημιουργείται στη Θεσσαλονίκη. Θα έχει έδρα εντός του Τμήματος Ιατρικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου και θα παρέχει συνδρομή στον ΠΟΥ, με ερευνητικά και εκπαιδευτικά προγράμματα υψηλού επιπέδου, σε θέματα διατροφής και Ψυχικής Υγείας.

Το Κέντρο (WHO Collaborating Centre on Quality-of-Life and Well-being) θα εγκαινιάσει το πρωί του Σαββάτου ο Περιφερειακός Διευθυντής Ευρώπης του ΠΟΥ, δρ Χανς Κλούγκε, ο οποίος το προηγούμενο βράδυ θα αναγορευτεί σε επίτιμο διδάκτορα του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ, σε μια πανηγυρική συνεδρίαση στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης.

Οι επικεφαλής των δύο πυλώνων του Κέντρου, Μιχάλης Χουρδάκης (Διατροφή και Υγεία) και Κωνσταντίνος Φουντουλάκης (Ψυχική Υγεία), μιλούν στο iatronet.gr για την αποστολή και την σημασία της νέας δομής, που όπως αναφέρουν αναβαθμίζει το ΑΠΘ και την πόλη της Θεσσαλονίκης.

Μοναδικό στην Ευρώπη με αυτό το αντικείμενο

Το συνεργαζόμενο Κέντρο του ΠΟΥ είναι το τρίτο στην Ελλάδα, πρώτο στη Βόρεια Ελλάδα και το μοναδικό προς το παρόν στην Ευρώπη με αυτό το αντικείμενο. Οι πρώτες προσπάθειες για την δημιουργία του χρονολογούνται από το 2018, σε στενή συνεργασία με τα σχετιζόμενα γραφεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τα μη μεταδιδόμενα νοσήματα.

Αναπτύσσεται σε δύο πυλώνες και στεγάζεται στο Τμήμα Ιατρικής του ΑΠΘ. Ο πυλώνας που σχετίζεται με την διατροφή και την υγεία θα έχει έδρα εντός του Εργαστηρίου Υγιεινής, Κοινωνικής Προληπτικής Ιατρικής και Ιατρικής Στατιστικής, ενώ αυτός που αφορά την ψυχική υγεία θα στεγάζεται στην Γ Πανεπιστημιακή Ψυχιατρική Κλινική του νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ.

Όπως λέει στο iatronet.gr ο αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής Διατροφολογίας - Υγιεινής, Μιχάλης Χουρδάκης (φωτογραφία), είχαν προηγηθεί τα απαραίτητα προσχέδια, που αφορούσαν κοινές δράσεις, σε ερευνητικό επίπεδο (κοινές δημοσιεύσεις), σε εκπαιδευτικό (συμμετοχή σε μαθήματα) και σε άλλα επίπεδα συνεργασιών. Η συνδρομή στον ΠΟΥ σε θέματα που θα συναποφασίζονται θα γίνεται εθελοντικά και άμισθα, στο πλαίσιο αφενός της προαγωγής της δημόσιας υγείας και αφετέρου της βελτίωσης των όποιων ερευνητικών και κλινικών αποτελεσμάτων.

Η προεργασία είχε ολοκληρωθεί το 2022, αλλά η έναρξη λειτουργίας του αναβλήθηκε λόγω του ξεσπάσματος του πολέμου στην Ουκρανία.

"Είναι ένα πολύ μεγάλο επίτευγμα για το ΑΠΘ, που ανεβάζει κατά πολύ το πρεστίζ και του Τμήματος Ιατρικής και του Πανεπιστημίου και της πόλης μας", επισήμανε, συμπληρώνοντας πως το Συνεργαζόμενο Κέντρο του ΠΟΥ "θα αποτελέσει πόλο έλξης επιστημόνων από το εξωτερικό που θα έρχονται για να εκπαιδευτούν στη Θεσσαλονίκη, αλλά και σημείο αναφοράς στην έρευνα και εκπαίδευση υψηλών προδιαγραφών".

Ήδη, όπως αναφέρει ο ίδιος, έχουν οργανωθεί μαθήματα για την εκπαίδευση εντεταλμένων του ΠΟΥ σε θέματα μεθοδολογίας και έρευνας τους επόμενους μήνες, ενώ θα γίνονται και συναντήσεις περιφερικών και συνεργαζόμενων κέντρων από την περιφέρεια της Μεσογείου, στη Θεσσαλονίκη.

Η ίδρυση και λειτουργία του Συνεργαζόμενου Κέντρου αναβαθμίζει το ΑΠΘ, το οποίο αποκτά πλέον θεσμική σχέση με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, επισημαίνει από την πλευρά του ο καθηγητής Ψυχιατρικής του ΑΠΘ και διευθυντής της Γ' Ψυχιατρικής Κλινικής του ΑΧΕΠΑ, Κωνσταντίνος Φουντουλάκης (φωτογραφία).

Ως προς τον πυλώνα του οποίου θα έχει την επιστημονική ευθύνη, σημειώνει πως το Κέντρο θα ασχολείται με την ποιότητα στην ψυχική υγεία, στη διάγνωση, στη διαχείριση, στον σχεδιασμό, στην εκπαίδευση και στην εκπόνηση μελετών.

"Είναι μια σημαντική θεσμική αναβάθμιση του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ, γιατί θα έχει άμεση και θεσμική σύνδεση και συνεργασία με τον ΠΟΥ. Χρειάζεται, όμως, η κατάλληλη στελέχωση και χρηματοδότηση, προκειμένου να επιτελέσει με αποτελεσματικότητα τον ρόλο που του ανατίθεται", προσθέτει ο κ. Φουντουλάκης.

Επίτιμος διδάκτορας ΑΠΘ ο Χανς Κλούγκε

Την δημιουργία του Κέντρου είχε προαναγγείλει ο Περιφερειακός Διευθυντής Ευρώπης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας δρ Χανς Κλούγκε, (φωτογραφία), το 2021, μιλώντας στο πλαίσιο του Aristotle Medical Forum στη Θεσσαλονίκη. Όπως είχε πει, ένας από τους ρόλους του θα είναι να εστιάσει σε σημαντικά προβλήματα και δυσλειτουργίες που προκάλεσε η πανδημία σε ζωτικές υπηρεσίες υγείας. Σύμφωνα με στοιχεία του ΠΟΥ Ευρώπης που ανακοίνωσε τότε, τρία στα τέσσερα κράτη μέλη του ανέφεραν σημαντικές επιπτώσεις σε ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών Υγείας που εκτείνονται από την πρόληψη έως την αποκατάσταση. Αυτά είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση της νοσηρότητας, των αναπηριών, της θνησιμότητας, αλλά και τον υψηλότερο κίνδυνο κακής έκβασης σε χρόνια ασθενείς.

Ο δρ Κλούγκε θα ανακηρυχθεί επίτιμος διδάκτορας του ΑΠΘ σε πανηγυρική συνεδρίαση του Τμήματος Ιατρικής που θα πραγματοποιηθεί το βράδυ της Παρασκευής στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης

Ο επικεφαλής του ΠΟΥ για την Ευρώπη θα μιλήσει με θέμα "Addressing Major Global Health Threats & Healthcare System Challenges in the 21st Century". ("Αντιμετωπίζοντας Σημαντικές Παγκόσμιες Απειλές για την Υγεία και Προκλήσεις για το Σύστημα Υγειονομικής Περίθαλψης στον 21ο Αιώνα"»).

Θα προηγηθούν η προσφώνηση και χαιρετισμοί από τον πρόεδρο του Τμήματος Ιατρικής, καθηγητή Κυριάκο Αναστασιάδη, από τον πρύτανη του ΑΠΘ, καθηγητή, Δημήτριο Κωβαίο και τον Κοσμήτορα της Σχολής Επιστημών Υγείας, καθηγητή Θεόδωρο Δαρδαβέση, ενώ τον έπαινο προς τον τιμώμενο θα απευθύνει ο καθηγητής Ψυχιατρικής Κωνσταντίνος Φουντουλάκης.

Ο δρ Χανς Χένρι Μάρσελ Πολ Κλούγκε ανέλαβε το αξίωμα του Περιφερειακού Διευθυντή Ευρώπης του ΠΟΥ την 1η Φεβρουαρίου 2020, εκλεγμένος από τα 53 κράτη-μέλη της Περιφέρειας Ευρώπης και διορίστηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο του ΠΟΥ λίγο πριν ανακηρυχθεί η υγειονομική κρίση της COVID-19 ως παγκόσμια πανδημία.

Με περισσότερα από 25 χρόνια εμπειρία στην ιατρική και τη δημόσια υγεία παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας, ο δρ Κλούγε - μαζί με την ομάδα του στον ΠΟΥ/Ευρώπης - υποστήριξε και τις 53 χώρες σε όλη την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Τα διδάγματα της πανδημίας, μαζί με άλλες βασικές προτεραιότητες στον τομέα της Υγείας, περικλείονται στο Πρόγραμμα Εργασίας του ΠΟΥ για την Ευρώπη, το οποίο αντανακλά μια διπλή προσέγγιση στην υγεία: Καλύτερη προετοιμασία για την αντιμετώπιση των υγειονομικών κρίσεων, παράλληλα με την ενίσχυση των κρίσιμων υπηρεσιών των συστημάτων Υγείας των χωρών, συμπεριλαμβανομένων των μη - μεταδοτικών νοσημάτων και της Ψυχικής Υγείας.

πηγή: iatronet.gr


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου




Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

Του Άγη Βερούτη

Πριν λίγες ημέρες, μια ομάδα επιστημόνων από το Quantum Energy Research Center στην Σεούλ της Νότιας Κορέας προ-δημοσίευσαν στον ιστότοπο arXiv δυο paper για τη δημιουργία ενός κεραμικού υλικού που (κατά τις δηλώσεις τους) συμπεριφέρεται ως υπεραγωγός σε θερμοκρασία ως 127 βαθμούς Κελσίου και σε ατμοσφαιρική πίεση.

Αν κάτι τέτοιο επιβεβαιωθεί από τρίτους ερευνητές επιστήμονες ως πραγματικότητα, οι επιπτώσεις στην τεχνολογική εξέλιξη θα είναι κοσμογονικές.

Το υλικό ονομάζεται LK-99 από τα αρχικά των επωνύμων των δυο κύριων ερευνητών, Lee & Kim, και τη χρονιά 1999 όταν ξεκίνησαν να ερευνούν το υλικό αυτό.

Οι εφαρμογές θα είναι αμέτρητες αν αποδειχτεί ότι η ανακάλυψη είναι αληθινή.
Το κύριο χαρακτηριστικό ενός υπεραγωγού είναι ότι δεν απαιτεί διαφορά δυναμικού για να μεταφέρει το ρεύμα, δηλαδή επιτρέπει την χωρίς αντίσταση και χωρίς απώλειες ροή του.

Αν επιβεβαιωθεί επιστημονικά η συμπεριφορά του LK-99, ως υπεραγώγιμου κεραμικού υλικού φτιαγμένο κυρίως από μόλυβδο, χαλκό, φώσφορο και οξυγόνο, σε θερμοκρασία περιβάλλοντος και ατμοσφαιρική πίεση, όπως υποστηρίζουν οι Νοτιοκορεάτες επιστήμονες που το ανακάλυψαν σε 2 paper στο arXiv την προηγούμενη εβδομάδα, τότε ξεκινάει μια καινούργια Τεχνολογική Εποχή.

Αντί να χαμηλώσουν τη θερμοκρασία του υλικού ή να αυξήσουν την πίεση του για να περιορίσουν την κινητικότητα των ατόμων και να μειώσουν την ηλεκτρική αντίσταση, αυτό το υλικό δημιουργεί κβαντικά πηγάδια (quantum wells) χάρη στην κρυσταλλική δομή του, ώστε να διακτινίζει ενα ηλεκτρόνιο από τη μια πλευρά του υπεραγωγού στην άλλη, με μηδενική ηλεκτρική αντίσταση από το κεραμικό υλικό.

Λόγω μια ατυχούς ανάλογης δημοσίευσης προ λίγων ετών από έναν Ινδό ερευνητή ο οποίος φαίνεται να αποδείχτηκε να είχε μαγειρέψει τα δεδομένα, το περιοδικό Nature που είναι το σημαντικότερο μέσο σημαντικών επιστημονικών ανακοινώσεων παγκοσμίως, αρνήθηκε το 2020 να κάνει την πρώτη δημοσίευση ώσπου να επιβεβαιωθούν τα χαρακτηριστικά του υλικού αυτού από ανεξάρτητες τρίτες πηγές και να δημοσιευτούν οι ανακαλύψεις σε άλλα μέσα.

Όμως, στις 6 Αυγούστου 2023, ερευνητές από το κινεζικό πανεπιστήμιο Huazhong University of Science and Technology (HUST) ανακοίνωσαν ότι κατάφεραν να επιβεβαιώσουν κάποιες από τις αντιμαγνητικές ιδιότητες του υλικού, οι οποίες είναι απαραίτητες για την υπεραγωγιμότητα του υλικού, αλλά όχι επαρκείς να αποδείξουν την υπεραγωγιμότητα. Άλλοι Κινέζοι ερευνητές επιβεβαίωσαν ότι το υλικό που παρασκεύασαν με τις οδηγίες των Κορεατών, έχει συμπεριφορά υπεραγωγού στους -160 βαθμούς Κελσίου, σημαντικά παραπάνω από τους -270 Κελσίου που έχουν αρκετοί άλλοι υπεραγωγοί, αλλά όχι ακόμη θερμοκρασία περιβάλλοντος.

Στο μεταξύ το Argonne National Laboratory του Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ κάνει τις δικές του προσπάθειες για την αναπαραγωγή των αποτελεσμάτων που δηλώνονται στα δυο paper, και μοιάζει να αναμένουν ότι το υλικό έχει πράγματι αυτή τη συμπεριφορά που εξηγούν οι εφευρέτες του, ενώ δεν έχουν ακόμη καταφέρει να το παρασκευάσουν σύμφωνα με τις οδηγίες παρασκευής που δίνουν οι εφευρέτες.

Ο Andrew McCalip δείχνει σε ένα βίντεο των 5 δευτερολέπτων στο Τουίτερ ότι ένα μικρό δείγμα του υλικού που έχει αναπαράγει προχθές εμφανίζει το Meissner Effect δηλαδή την αντιμαγνητική συμπεριφορά του υλικού σε θερμοκρασία περιβάλλοντος και ατμοσφαιρική πίεση.

Υπέροχα πράγματα…

- Σκεφτείτε αντιδραστήρες σύντηξης στο μέγεθος ενός διαμερίσματος που θα παρέχουν ενέργεια για μια μικρή χώρα.Σκεφτείτε σχεδόν δωρεάν ενέργεια για όλους, χωρίς ούτε ένα γραμμάριο διοξειδίου του άνθρακα να ελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα.
- Σκεφτείτε κβαντικούς υπολογιστές στο κινητό και στο ρολόι μας, και τεχνητή υπερνοημοσύνη στο λάπτοπ μας.
- Σκεφτείτε μπαταρίες ηλεκτρικών αυτοκινήτων που θα φορτίζουν σε λίγα Μιλισεκόντ και θα έχουν ελάχιστες απώλειες.
- Σκεφτείτε ηλεκτροκινητήρες σε μέγεθος ενός δυναμό αυτοκινήτου που θα έχουν ισχύ εκατοντάδες ή χιλιάδες ίππους.
- Σκεφτείτε τρένα μαγνητικής αιώρησης, με κινητήρες χωρίς κινούμενα μέρη και με ελάχιστη κατανάλωση ηλεκτρισμού, μόνο για την υπέρβαση της αντίστασης του αέρα.
- Σκεφτείτε ένα τεράστιο πλοίο εμπορευματοκιβωτίων με μηχανοστάσιο έναν αντιδραστήρα όσο ένα μικρό δωμάτιο, που θα καταναλώνει μερικά λίτρα νερό από τη θάλασσα για να διανύσει χιλιάδες ναυτικά μίλια.
- Σκεφτείτε ότι λύθηκε η Κλιματική Κρίση, και απελευθερωθήκαμε από τα ορυκτά καύσιμα ως καύσιμη ύλη για μετακίνηση και θέρμανση.

Ο αντιδραστήρας σύντηξης έχει στενή σχέση με την υπεραγωγιμότητα καθώς αυτή καθορίζει το ενεργειακό έξοδο συντήρησης της μαγνητικής φιάλης του. Οι σημερινές θερμοκρασίες υπεραγωγών κοντά στους -270 βαθμούς Κελσίου είναι πανάκριβες ενεργειακά. Αντιθέτως, ενεργειακά φτηνή υπεραγωγιμότητα σε θερμοκρασία περιβάλλοντος και ατμοσφαιρική πίεση (STP) δίνει πολύ ευκολότερα βιώσιμους αντιδραστήρες σύντηξης.
Οι κβαντικοί υπολογιστές που ψύχονται κοντά στους -270 βαθμούς Κελσίου είναι ΤΩΡΑ καλοί μόνο σε κάποια πράγματα διότι είναι ελάχιστοι και πανάκριβοι. Όταν αυτό θα πάψει να συμβαίνει, η δυνατότητα να έχουμε υπολογιστική ισχύ εκατομμύρια φορές παραπάνω από τους σημερινούς επεξεργαστές σε θερμοκρασία περιβάλλοντος και όχι 4 βαθμούς Κέλβιν (όπως σήμερα), τότε ίσως δώσει την ευκαιρία στις επόμενες γενιές να φτιάξουν ένα λειτουργικό σύστημα που θα μπορεί να εξυπηρετήσει περισσότερες λειτουργίες. Τα υπόλοιπα μπορεί να τα κάνει ένα προσομοιωτής απλού υπολογιστή που να τρέχει σε υπόβαθρο Quantum Computing.

Μπαταρίες. Η φόρτιση τους θέλει πολύ χρόνο γιατί υπάρχουν τεράστιες θερμικές απώλειες λόγω αντίστασης, και διότι δημιουργούνται δενδρίτες στο εσωτερικό ηλεκτρολύτη ανάμεσα στην άνοδο και την κάθοδο της μπαταρίας. Με δεδομένες τις πιθανές καινούργιες εφαρμογές, ΑΝ αποδειχθεί πραγματική αυτή η ανακάλυψη, μια μπαταρία που σήμερα χάνει το 33% του φορτίου της σε θερμικές απώλειες στους αγωγούς και τους ηλεκτροκινητήρες, θα έχει πλέον 1,5 φορά το διαθέσιμο φορτίο από πριν. Η κινητική ενέργεια ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ στις μπαταρίες με το μαγνητικό "φρενάρισμα" όταν επιβραδύνει το όχημα χρησιμοποιώντας τους ηλεκτροκινητήρες ως γεννήτριες. Μόνο οι απώλειες από την ΤΡΙΒΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ χάνονται πραγματικά όταν ΔΕΝ υπάρχει ηλεκτρική αντίσταση.

Ένας ηλεκτροκινητήρας με ηλεκτρομαγνήτες από υπεραγώγιμες περιελίξεις δεν έχει θερμικές απώλειες ανεβάζοντας το συντελεστή απόδοσης στο θεωρητικό όριο. Επιτρέπει δε πολύ υψηλότερη πυκνότητα ισχύος αφού χωρίς θερμική απώλεια δεν κινδυνεύει να λιώσει η περιέλιξη λόγω θερμότητας σε υψηλή ισχύ.

Πιθανόν όλα αυτά να είναι πολύ καλά για να είναι αληθινά. Ίσως και να μην είναι.
ΑΝ, επαναλαμβάνω ΑΝ, επιβεβαιωθεί αυτή η ανακάλυψη, ο πλανήτης θα αλλάξει σε ελάχιστα χρόνια.

Οι εφευρέτες αυτού του υλικού έχουν ήδη καταθέσει αιτήματα για παγκόσμιες πατέντες για το υλικό και τη διαδικασία παραγωγής του. Αν επιβεβαιωθεί η συμπεριφορά του LK-99, τότε εκείνοι θα λάβουν σίγουρα ένα ή πιθανότατα περισσότερα βραβεία Νόμπελ, και θα γίνουν από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο, παίρνοντας ένα απειροελάχιστο ποσοστό από τον τεράστιο πλούτο που θα δημιουργήσει η εφεύρεση τους για την ανθρωπότητα.

Αυτή ίσως είναι η μεγαλύτερη επιστημονική ανακάλυψη στη διάρκεια της δικής μου ζωής, και ΑΝ αποδειχθεί αληθινή υπόσχεται να μας εκτοξεύσει στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση με ταχύτητα που δεν φανταζόμαστε σήμερα.

Υπέροχα πράγματα!

Περιμένουμε με κομμένη ανάσα να επιβεβαιωθεί, ή να καταρριφθεί…


πηγή

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

Μεταξύ του Βόρειου και του Νότιου Πόλου υπάρχει μια νοητή γραμμή, την οποία ονομάζουμε άξονα περιστροφής. Αυτός ο άξονας δείχνει προς ένα φωτεινό αστέρι, τον Βόρειο Πολικό Αστέρα, ο οποίος είναι ορατός από το βόρειο ημισφαίριο τις νύχτες με καθαρό ουρανό.

Ως γνωστόν, λοιπόν, κάθε 24 ώρες η Γη κάνει μια πλήρη περιστροφή γύρω απ’ τον εαυτό της, απ’ τα δυτικά προς τα ανατολικά, γι' αυτό και ο ήλιος ανατέλλει στα ανατολικά και δύει στη δύση, και γι’ αυτό επίσης τα αστέρια φαίνονται τη νύχτα σαν να κινούνται στον ουρανό.

Για να καταλάβουμε όμως γιατί συμβαίνει αυτό, ας δούμε τι μπορούμε να μάθουμε από τα υπόλοιπα ουράνια σώματα.


"Ο Δίας και ο Κρόνος περιστρέφονται αρκετά πιο γρήγορα από τη Γη, απαιτώντας μόνο περίπου δέκα ώρες για να φέρουν έναν γύρο γύρω από τον εαυτό τους". NASA/CXC/Univ of Missouri/M.Brodwin et al; NASA/STScI; JPL/CalTech via AP AP

ΟΛΑ ΓΥΡΙΖΟΥΝ

Και ο Ήλιος επίσης γυρίζει. Στην πραγματικότητα, περιστρέφεται προς την ίδια κατεύθυνση με τη Γη. Και όχι μόνο αυτό αλλά και η Γη περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο προς την ίδια κατεύθυνση, όπως και όλοι οι άλλοι πλανήτες, καθώς και περισσότεροι από ένα εκατομμύριο αστεροειδείς και πλανήτες νάνοι.

Τα περισσότερα σώματα περιστρέφονται επίσης προς την ίδια κατεύθυνση. Ο Δίας και ο Κρόνος περιστρέφονται αρκετά πιο γρήγορα από τη Γη, απαιτώντας μόνο περίπου δέκα ώρες για να φέρουν έναν γύρο γύρω από τον εαυτό τους. Η περιστροφή του Κρόνου είναι λίγο κεκλιμένη, γι’ αυτό και με την πάροδο του χρόνου βλέπουμε την εικόνα των δακτυλίων του να αλλάζει λίγο.

Υπάρχουν όμως και δύο ιδιαίτερες εξαιρέσεις: ο Ουρανός μοιάζει σαν να έχει γείρει λίγο στο πλάι και κανείς δεν ξέρει πώς ακριβώς συνέβη αυτό. Ίσως κάποτε να συγκρούστηκε με κάποιον άλλο πλανήτη.

Και η Αφροδίτη είναι κάπως ιδιαίτερη περίπτωση, καθώς περιστρέφεται ανάποδα. Δεν ξέρουμε με βεβαιότητα αν έτσι σχηματίστηκε εξ αρχής ή αν κάποια στιγμή κάτι της συνέβη αλλά σήμερα οι περισσότεροι επιστήμονες πιστεύουν ότι η περιστροφή της έχει αντιστραφεί με την πάροδο του χρόνου από παλιρροϊκές δυνάμεις που έχουν να κάνουν με την πυκνή ατμόσφαιρα του Ήλιου και της Αφροδίτης.

Όλα αυτά κάνουν τους αστρονόμους να αναρωτιούνται αν υπάρχει κάτι το οποίο οδήγησε εξ αρχής όλους τους πλανήτες να περιστρέφονται κατ’ αυτόν τον τρόπο, κατ’ αυτήν την κατεύθυνση.

Το διαστημικό σκάφος Orion πλησιάζει τη γη στις 11 Δεκεμβρίου. NASA via AP AP


Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΕΝΟΣ ΑΣΤΕΡΙΟΥ

Για περισσότερες ενδείξεις και εξηγήσεις, αρκεί να δούμε τι συμβαίνει στην περίπτωση ενός “νεογέννητου” αστεριού.

Ένα απ’ τα πιο διάσημα ονομάζεται Beta Pictoris, περιβάλλεται από ένα λεπτό δίσκο σκόνης, αερίου και μικρών κομματιών που ονομάζονται “πλανητοειδείς” και τα οποία κυμαίνονται σε μέγεθος από έναν κόκκο άμμου μέχρι βράχο, ίσως και μέχρι το μέγεθος ενός βουνού. Οι αστρονόμοι είναι αρκετά σίγουροι ότι ο δίσκος σχηματίστηκε από υλικό που έμεινε όταν γεννήθηκε το αστέρι.

Κάθε αστέρι γεννιέται από ένα σύννεφο αερίου και σκόνης που κινείται στο διάστημα και το οποίο περιβάλλεται από άλλα παρόμοια σύννεφα. Η δύναμη της βαρύτητας αναγκάζει αυτά τα σύννεφα να τραβούν πάνω τους το ένα το άλλο καθώς προχωρούν, γεγονός που τα κάνει να περιστρέφονται αργά.

Ακόμη και όταν ένα από αυτά τα σύννεφα καταρρέει για να σχηματίσει ένα αστέρι, συνεχίζει να περιστρέφεται. Το αστέρι σχηματίζεται και περιστρέφεται μέσα στο κέντρο μιας -ας την πούμε- “επίπεδης τηγανίτας” από περιστρεφόμενο αέριο και σκόνη που ονομάζεται “πρωτοπλανητικός δίσκος”. Όλα αυτά -το αστέρι, το αέριο, η σκόνη- περιστρέφονται προς την ίδια κατεύθυνση.

Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι το ηλιακό μας σύστημα κατά τα πρώτα του χρόνια έμοιαζε πολύ με το Beta Pictoris.

Πιστεύουν επίσης ότι μέσα στον δίσκο, το αέριο και η σκόνη μπορούν να κολλήσουν μεταξύ τους σε μια διαδικασία που ονομάζεται "συσσώρευση". Καθώς ένας νεογέννητος πλανήτης αρχίζει να μεγαλώνει, γίνεται βαρύτερος και η βαρύτητα του προσελκύει όλο και περισσότερα μικρά κομμάτια.

Όταν αυτός ο πλανήτης γίνεται αρκετά ογκώδης, η δύναμη της βαρύτητας αρχίζει να τον συνθλίβει, καθιστώντας τον πιο πυκνό. Εξαιτίας αυτού, ο πλανήτης αρχίζει να περιστρέφεται πιο γρήγορα. Η αύξηση της πίεσης στον πυρήνα προκαλεί την τήξη του πυρήνα. Πυκνότερα υλικά βυθίζονται προς τον πυρήνα και ελαφρύτερα επιπλέουν προς την επιφάνεια του πλανήτη. Έτσι καταλήγουμε να έχουμε έναν πλανήτη με έναν πυρήνα από σίδηρο που περιβάλλεται από πέτρα, και ίσως στα μέρη της επιφάνειας του να έχουμε υλικά όπως νερό και πάγο. Αυτό βλέπουμε να συμβαίνει στο ηλιακό μας σύστημα.

Η σελήνη όπως φαινόταν τη νύχτα της 7ης Μαΐου 2020 από τη Φρανκφούρτη. AP Photo/Michael Probst, file AP

ΤΙ ΘΑ ΓΙΝΟΤΑΝ ΑΝ ΔΕΝ ΓΥΡΙΖΕ Η ΓΗ;

Η περιστροφή της Γης είναι σημαντική για τη ζωή. Χωρίς αυτήν δεν θα είχαμε τη μέρα και τη νύχτα -προφανώς- και ούτε τις παλίρροιες των ωκεανών. Και χωρίς την καθημερινή άμπωτη και τη ροή του νερού, είναι πολύ πιθανό η ζωή να μην είχε αναδυθεί ποτέ μέσα από τη θάλασσα και να είχε φτάσει στη στεριά.

Έτσι, οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι η Γη περιστρέφεται επειδή ολόκληρο το ηλιακό μας σύστημα ήδη περιστρεφόταν όταν εκείνη σχηματίστηκε. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά ερωτήματα σχετικά με το πώς οι περιστροφές των πλανητών αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου και πώς η περιστροφή επηρεάζει την εξέλιξη της ζωής.

Με περισσότερους από 5.000 πλανήτες πλέον γνωστούς πέρα από το ηλιακό μας σύστημα, οι επιστήμονες του μέλλοντος θα έχουν πολύ υλικό για να μελετήσουν και να ερευνήσουν.



πηγή

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

Σε μία ανατρεπτική ανακάλυψη προχώρησε το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, καθώς εντόπισε έξι τεράστιους πολύ πρώιμους γαλαξίες, που ο καθένας τους περιέχει περίπου τόσα άστρα όσα ο δικός μας. Η ανακάλυψη ανατρέπει την έως τώρα κατανόηση των επιστημόνων για την εξέλιξη των γαλαξιών, καθώς τόσο μεγάλοι γαλαξίες δεν αναμενόταν να βρεθούν στο τόσο πρώιμο σύμπαν, όταν αυτό είχε μόλις το 3% της σημερινής ηλικίας του, περίπου 500 έως 700 εκατομμύρια χρόνια μετά την αρχική «Μεγάλη Έκρηξη» (Big Bang).


Η «αυγή» του σύμπαντος

Οι επιστήμονες από διάφορες χώρες (ΗΠΑ, Αυστραλία, Δανία, Ισπανία), με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή αστρονομίας και αστροφυσικής Τζόελ Λέτζα του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature». Όπως δήλωσε ο ίδιος «αυτά τα αντικείμενα έχουν πολύ μεγαλύτερη μάζα από ό,τι περίμενε ο οποιοσδήποτε. Περιμέναμε να βρούμε μονάχα μικροσκοπικούς, νεαρούς γαλαξίες-μωρά σε εκείνη τη χρονική περίοδο, παρόλα αυτά ανακαλύψαμε γαλαξίες τόσο ώριμους όσο ο δικός μας, σε μια εποχή που έως τώρα θεωρείτο η αυγή του σύμπαντος».

«Είναι τρελό. Δεν θα περίμενε κανείς το πρώιμο σύμπαν να μπορεί να αυτο-οργανωθεί τόσο γρήγορα. Αυτοί οι γαλαξίες δεν θα έπρεπε να έχουν αρκετό χρόνο για να σχηματιστούν», ανέφερε η Έρικα Νέλσον, επίκουρη καθηγήτρια αστροφυσικής του Πανεπιστημίου του Κολοράντο. «Ο Γαλαξίας μας δημιουργεί ένα έως δύο νέα άστρα κάθε χρόνο. Μερικοί από εκείνους τους γαλαξίες θα πρέπει να δημιουργούσαν εκατοντάδες νέα άστρα κάθε χρόνο καθ' όλη την ιστορία του σύμπαντος. Αν έστω κι ένας από αυτούς τους γαλαξίες είναι πραγματικός, θα μας φέρει αντιμέτωπους με τα όρια της κατανόησης μας για την κοσμολογία. Μια άλλη πιθανότητα είναι ότι αυτά τα πράγματα είναι ένα διαφορετικό είδος κάποιου παράξενου αντικειμένου, όπως αχνά κβάζαρ (σ.σ. ενεργοί γαλαξιακοί πυρήνες), κάτι που θα ήταν όμως εξίσου ενδιαφέρον», πρόσθεσε.


Πώς είδε το James Webb τους γαλαξίες

Το James Webb, το ισχυρότερο τηλεσκόπιο που έχει ποτέ εκτοξευθεί στο διάστημα, είναι εφοδιασμένο με υπέρυθρα όργανα ικανά να ανιχνεύουν το φως που προέρχεται από τους πιο αρχαίους γαλαξίες και τα άστρα τους. Έτσι, το Webb επιτρέπει στους επιστήμονες να βλέπουν πίσω στον χρόνο και στον χώρο, σε απόσταση περίπου 13,5 δισεκατομμυρίων ετών, κοντά στο ξεκίνημα του σύμπαντος όπως το ξέρουμε.

«Είναι η πρώτη ματιά μας τόσο πίσω και μακριά, συνεπώς είναι σημαντικό να κρατήσουμε ανοιχτό μυαλό σχετικά με το τι πραγματικά βλέπουμε. Μολονότι τα στοιχεία δείχνουν ότι πρόκειται πιθανώς για γαλαξίες, νομίζω πως υπάρχει μια βάσιμη πιθανότητα λίγα τουλάχιστον από αυτά τα αντικείμενα να είναι τεράστιες μαύρες τρύπες. Άσχετα πάντως από αυτό, η ποσότητα μάζας που ανακαλύψαμε σημαίνει ότι η γνωστή αστρική μάζα εκείνης της περιόδου του σύμπαντος μας είναι έως 100 φορές μεγαλύτερη από ό,τι προηγουμένως πιστεύαμε. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή αλλαγή δεδομένων», ανέφερε ο Λέτζα.

«Η αποκάλυψη ότι ο σχηματισμός τεράστιων γαλαξιών άρχισε υπερβολικά νωρίς στην ιστορία του σύμπαντος ανατρέπει αυτό που πολλοί από εμάς θεωρούσαμε δεδομένο επιστημονικό γεγονός», πρόσθεσε και επεσήμανε ότι οι εν λόγω πρώιμοι γαλαξίες είναι τόσο μεγάλοι που έρχονται σε αντίθεση σχεδόν με όλα (το 99%) τα υπάρχοντα μοντέλα της κοσμολογίας. Αυτό οδηγεί είτε στην αναμόρφωση των κοσμολογικών μοντέλων, είτε στην αναθεώρηση της επικρατούσας επιστημονικής κατανόησης σχετικά με τη δημιουργία των γαλαξιών, ότι δηλαδή άρχισαν ως μικρά νέφη αερίων και σκόνης, που σταδιακά μεγάλωσαν με το πέρασμα του χρόνου.


Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τους ερευνητές, προβάλλει ως αναγκαία μια ριζική μεταβολή της κυρίαρχης άποψης για το πώς το σύμπαν εξελίχθηκε. «Ρίξαμε μια ματιά στο πολύ πρώιμο σύμπαν για πρώτη φορά και δεν είχαμε ιδέα τι επρόκειτο να βρούμε. Αποδείχτηκε ότι βρήκαμε κάτι τόσο απρόσμενο που πραγματικά δημιουργεί πρόβλημα για την επιστήμη. Θέτει εν αμφιβόλω την όλη εικόνα του σχηματισμού των πρώτων γαλαξιών. Η πρώτη μου σκέψη ήταν ότι είχαμε κάνει κάποιο λάθος και ότι θα το βρίσκαμε τελικά και θα συνεχίζαμε τη ζωή μας. Όμως ακόμη δεν έχουμε βρει κανένα λάθος, παρά τις τόσες προσπάθειες μας», επεσήμανε ο επικεφαλής ερευνητής.

Οι επιστήμονες θα προσπαθήσουν τώρα να επιβεβαιώσουν τα ευρήματα τους παίρνοντας εικόνες του φάσματος των τεράστιων πρώιμων γαλαξιών, ώστε να έχουν περισσότερα δεδομένα για τις πραγματικές αποστάσεις τους, καθώς και τα αέρια και τα άλλα συστατικά τους. «Μια φασματοσκοπική ανάλυση θα μας πει αμέσως αν αυτά τα πράγματα είναι πραγματικά ή όχι. Θα μας δείξει πόσο μεγάλα είναι και πόσο μακρινά», ανέφερε ο Λέτζα.

Πρόσφατα μια άλλη επιστημονική ομάδα είχε ανακοινώσει ότι βρήκε με τη βοήθεια του James Webb τέσσερις ακόμη πιο πρώιμους γαλαξίες, όταν το σύμπαν είχε ηλικία μόνο 350 εκατομμυρίων ετών. Όμως εκείνοι οι γαλαξίες είχαν αναμενόμενα πολύ μικρότερο μέγεθος σε σχέση με τους πρώιμους γίγαντες που τώρα ανακαλύφθηκαν.




Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

Οι επιστημονικές ανακαλύψεις και η τεχνολογική καινοτομία διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην αντιμετώπιση πολλών από τις προκλήσεις και τις κρίσεις που αντιμετωπίζουμε κάθε χρόνο.

Το τελευταίο έτος μπορεί να ήρθε και να έφυγε γρήγορα, αλλά, όπως αναφέρουν παρακάτω οι Mark Belan και Nick Routley του Visual Capitalist, επιστήμονες και ερευνητές εργάστηκαν σκληρά για να προωθήσουν τις γνώσεις μας σε διάφορους κλάδους, βιομηχανίες και έργα σε όλο τον κόσμο.

Κατά τη διάρκεια του 2022, είναι εύκολο να χάσετε τα ίχνη όλων των εκπληκτικών ιστοριών στην επιστήμη και την τεχνολογία.



Με μια ματιά: Σημαντικές Επιστημονικές Επικεφαλίδες του 2022

Παρακάτω βουτάμε λίγο βαθύτερα σε μερικούς από τους πιο ενδιαφέροντες τίτλους, ενώ παρέχουμε συνδέσμους σε περίπτωση που θέλετε να εξερευνήσετε περαιτέρω αυτές τις εξελίξεις.

Ιανουάριος 2022

Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb φτάνει στον προορισμό του

Τι συνέβη: Ένα νέο διαστημικό τηλεσκόπιο υπόσχεται συναρπαστικά ευρήματα και όμορφες εικόνες από τα τελευταία σύνορα. Αυτό το τηλεσκόπιο βασίζεται στην κληρονομιά του προκατόχου του, του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble , το οποίο εκτοξεύτηκε πριν από περισσότερα από 30 χρόνια.

Γιατί έχει σημασία: Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb είναι το τελευταίο μας «παράθυρο» τελευταίας τεχνολογίας στο βαθύ διάστημα. Με περισσότερη πρόσβαση στο υπέρυθρο φάσμα, θα είναι διαθέσιμες νέες εικόνες, μετρήσεις και παρατηρήσεις του διαστήματος.

» Για να μάθετε περισσότερα, διαβάστε αυτό το άρθρο από το The Planetary Society ή παρακολουθήστε αυτό το βίντεο από την Wall Street Journal.


Απρίλιος 2022

Ολοκληρώθηκε: Το ανθρώπινο γονιδίωμα

Τι συνέβη: Οι επιστήμονες ολοκλήρωσαν την αλληλουχία του ανθρώπινου γονιδιώματος.

Γιατί έχει σημασία: Ένα πλήρες ανθρώπινο γονιδίωμα επιτρέπει στους ερευνητές να κατανοήσουν καλύτερα τη γενετική βάση των ανθρώπινων χαρακτηριστικών και ασθενειών. Νέες θεραπείες και αγωγές είναι πιθανό να προκύψουν από αυτή την εξέλιξη.

» Για να μάθετε περισσότερα, παρακολουθήστε αυτό το βίντεο από το Two Minute Papers ή διαβάστε αυτό το άρθρο από το NIH


Μάιος 2022

Ξεσπά η ευλογιά των πιθήκων

Τι συνέβη: Ένας μεγαλύτερος όγκος κρουσμάτων του ιού της ευλογιάς των πιθήκων αναφέρθηκε σε μη ενδημικές χώρες.

Γιατί έχει σημασία: Παρακολουθώντας στη σκιά μιας παγκόσμιας πανδημίας, οι ερευνητές παρακολουθούν στενότερα τον τρόπο εξάπλωσης των ασθενειών. Η ξαφνική αύξηση των πολυεθνικών κρουσμάτων της ευλογιάς των πιθήκων εγείρει ερωτήματα σχετικά με την εξέλιξη και την πρόληψη της νόσου.

» Για να μάθετε περισσότερα, διαβάστε αυτό το άρθρο των New York Times.


Ιούνιος 2022

Ένα τέλεια διατηρημένο μαλλιαρό μαμούθ

Τι συνέβη: Οι χρυσωρύχοι ανακαλύπτουν ένα καλοδιατηρημένο μωρό μαμούθ 35.000 ετών στην τούνδρα του Γιούκον.

Γιατί έχει σημασία: Το μαμούθ, που ονομάστηκε Nun cho ga από το Πρώτο Έθνος Tr'ondëk Hwëch'in, είναι το πιο πλήρες δείγμα που έχει ανακαλυφθεί στη Βόρεια Αμερική μέχρι σήμερα. Κάθε νέα ανακάλυψη επιτρέπει στους παλαιοντολόγους να διευρύνουν τις γνώσεις μας για τη βιοποικιλότητα και το πώς αλλάζει η ζωή με την πάροδο του χρόνου.

» Για να μάθετε περισσότερα, διαβάστε αυτό το άρθρο από το περιοδικό Smithsonian


Ιούλιος 2022

Η άνοδος της Τεχνητής Νοημοσύνης

Τι συνέβη: Η πρόσβαση σε νέα προγράμματα υπολογιστή, όπως το DALL-E και το Midjourney, δίνει στα μέλη του ευρύτερου κοινού τη δυνατότητα να δημιουργούν εικόνες από κείμενα-προγράμματα.

Γιατί έχει σημασία: Η ευρεία πρόσβαση σε εργαλεία δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης τροφοδοτεί την έμπνευση και τη διαμάχη. Η ανησυχία για τα δικαιώματα των καλλιτεχνών και οι παραβιάσεις πνευματικών δικαιωμάτων αυξάνονται καθώς αυτά τα προγράμματα ενδέχεται να απειλήσουν να μειώσουν τη δημιουργική εργασία.

» Για να μάθετε περισσότερα, διαβάστε αυτό το άρθρο του MyModernMet ή παρακολουθήστε αυτό το βίντεο από την Cleo Abram.


Αύγουστος 2022

Τα νεκρά όργανα έχουν μια δεύτερη ευκαιρία

Τι συνέβη: Οι ερευνητές δημιούργησαν ένα σύστημα αιμάτωσης που μπορεί να αναζωογονήσει τα όργανα μετά τον κυτταρικό θάνατο. Χρησιμοποιώντας ένα ειδικό μείγμα αίματος και θρεπτικών ουσιών, τα όργανα ενός νεκρού χοίρου μπορούν να διατηρηθούν μετά το θάνατο - και σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και να προωθήσουν την κυτταρική αποκατάσταση.

Γιατί έχει σημασία: Αυτή η ανακάλυψη θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και παροχή οργάνων για μεταμόσχευση.

» Για να μάθετε περισσότερα, διαβάστε αυτό το άρθρο του Scientific American ή αυτό το άρθρο από τους New York Times


Σεπτέμβριος 2022

Το DART παρέχει μια κοσμική ώθηση

Τι συνέβη: Η NASA συντρίβει ένα διαστημόπλοιο σε έναν αστεροειδή μόνο και μόνο για να δει πόσο θα κινηθεί. Ο Δήμορφος, ένα φεγγάρι που περιστρέφεται γύρω από έναν μεγαλύτερο αστεροειδή που ονομάζεται Δίδυμος, σε απόσταση 6,8 εκατομμυρίων μιλίων (11 εκατομμυρίων χλμ) από τη Γη, χτυπιέται από το διαστημόπλοιο DART (Double Asteroid Redirection Test). Η NASA εκτιμά ότι περίπου 22 εκατομμύρια λίβρες (10 εκατομμύρια κιλά) εκτινάχθηκαν μετά την πρόσκρουση.

Γιατί έχει σημασία: Η Γη κινδυνεύει συνεχώς να χτυπηθεί από αδέσποτους αστεροειδείς. Η ανάπτυξη αξιόπιστων μεθόδων εκτροπής αντικειμένων κοντά στη Γη θα μπορούσε να μας σώσει από το να συναντήσουμε την ίδια μοίρα με τους δεινόσαυρους.

» Για να μάθετε περισσότερα, παρακολουθήστε αυτό το βίντεο της Real Engineering ή διαβάστε αυτό το άρθρο από το Space.com


Νοέμβριος 2022

Πτώση του αριθμού των σπερματοζωαρίων

Τι συνέβη: Μια επιστημονική ανασκόπηση δείχνει ότι ο αριθμός των ανθρώπινων σπερματοζωαρίων μειώνεται - έως και 62% τα τελευταία 50 χρόνια.

Γιατί έχει σημασία: Ο χαμηλότερος αριθμός σπερματοζωαρίων καθιστά πιο δύσκολη τη φυσική σύλληψη. Ανησυχίες για την παγκόσμια φθίνουσα υγεία των ανδρών προκύπτουν επίσης επειδή ο αριθμός των σπερματοζωαρίων είναι δείκτης για τη συνολική υγεία. Οι ερευνητές αναζητούν εξωγενείς στρεσογόνους παράγοντες που μπορεί να επηρεάζουν αυτή την τάση, όπως η διατροφή, το περιβάλλον ή άλλα μέσα.

» Για να μάθετε περισσότερα, ανατρέξτε σε αυτό το άρθρο από τον Guardian.


Δεκέμβριος 2022

Εύρεση Αρχαίου DNA

Τι συνέβη: Βρέθηκε DNA δύο εκατομμυρίων ετών στη Γροιλανδία.

Γιατί έχει σημασία: Το DNA είναι μια καταγραφή της βιοποικιλότητας. Εκτός από το ότι δείχνει ότι ένα έρημο αρκτικό τοπίο κάποτε έσφυζε από ζωή, το αρχαίο DNA δίνει υποδείξεις για την πρόοδό μας στη σύγχρονη ζωή και πώς εξελίσσεται η βιοποικιλότητα με την πάροδο του χρόνου.

» Για να μάθετε περισσότερα, διαβάστε αυτό το άρθρο από το National Geographic


Δεκέμβριος 2022

Ενέργεια σύντηξης

Τι συνέβη: Το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ αναφέρει ότι πέτυχε καθαρό ενεργειακό κέρδος για πρώτη φορά στην ανάπτυξη της πυρηνικής σύντηξης.

Γιατί έχει σημασία: Η σύντηξη θεωρείται συχνά ως το Άγιο Δισκοπότηρο της ασφαλούς καθαρής ενέργειας και αυτό το τελευταίο ορόσημο φέρνει τους ερευνητές ένα βήμα πιο κοντά στην αξιοποίηση της πυρηνικής σύντηξης για να τροφοδοτήσουν τον κόσμο.

» Για να μάθετε περισσότερα, δείτε το infographic μας για τη σύντηξη ή διαβάστε αυτό το άρθρο από το BBC
Επιστήμη το νέο έτος



Το μέλλον της επιστημονικής έρευνας φαίνεται λαμπρό. Οι ερευνητές και οι επιστήμονες συνεχίζουν να ξεπερνούν τα όρια αυτού που γνωρίζουμε και καταλαβαίνουμε για τον κόσμο γύρω μας.

Για το 2023, ορισμένοι κλάδοι είναι πιθανό να συνεχίσουν να κυριαρχούν στους τίτλους:Η πρόοδος στο διάστημα συνεχίζεται με έργα όπως το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb και το κυνήγι της SETI COSMIC για ζωή πέρα ​​από τη Γη
Η δράση για το κλίμα μπορεί να γίνει πιο απαιτητική καθώς η ανάκαμψη και η πρόληψη από ακραία καιρικά φαινόμενα συνεχίζονται και το νέο έτος
Δημιουργικά εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης όπως το DALL-e και το ChatGPT άνοιξαν σε δημόσια χρήση το 2022 και πυροδότησε ευρύ ενδιαφέρον για τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης
Ακόμη και εν μέσω της παρατεταμένης σκιάς του COVID-19, οι νέες θεραπείες θα πρέπει να προωθήσουν την ιατρική σε νέες περιοχές

Το πού πηγαίνει η επιστήμη μένει να φανεί, αλλά αυτή η χρονιά που πέρασε ενσταλάζει την πίστη ότι το 2023 θα είναι γεμάτο με ακόμη μεγαλύτερη πρόοδο.




Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

Η μεγάλη φυσικός Σαμπίν Χοσενφέλντερ αναρωτιέται αν αντί για αστρόσκονη, είμαστε και μόρια στους νευρώνες του μεγαλύτερου γνωστού μυαλού που υπήρξε ποτέ.

Το άρθρο της Σαμπίν Χοσενφέλντερ στο περιοδικό Time με αυτόν τον προβοκατόρικο -αλλά λογικό όπως θα δούμε- τίτλο έχει κάνει μεγάλη αίσθηση, και εκτός των ανθρώπων της επιστήμης. Η ίδια είναι ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Προηγμένων Σπουδών της Φρανκφούρτης, με περισσότερα από ογδόντα ερευνητικά άρθρα δημοσιευμένα σχετικά με τα θεμέλια της φυσικής, συμπεριλαμβανομένης της κβαντικής βαρύτητας, της φυσικής πέρα από το τυπικό μοντέλο, της σκοτεινής ύλης και των κβαντικών θεμελίων. Και η θέση της ότι το σύμπαν μπορεί αν είναι ένας μεγάλος εγκέφαλος σίγουρα μας ιντριγκάρει.

Ακολουθεί το κείμενο της όπως το δημοσίευσε για χάρη του αμερικανικού περιοδικού:

"Το σύμπαν μας εμπεριέχει περίπου 200 δισεκατομμύρια γαλαξίες, οι οποίοι δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένοι -υπό την έλξη της βαρύτητας, σχηματίζουν σμήνη και τα σμήνη σχηματίζουν υπερσμήνη. Ανάμεσα σε αυτά τα σμήνη, λοιπόν, οι γαλαξίες ευθυγραμμίζονται κατά μήκος λεπτών νημάτων, των “γαλαξιακών νημάτων”, που μπορεί να έχουν μήκος αρκετών εκατοντάδων εκατομμυρίων έτη φωτός. Τα γαλαξιακά σμήνη και νημάτα περιβάλλονται από κενά που περιέχουν πολύ λίγη ύλη. Συνολικά, ο κοσμικός ιστός μοιάζει κάπως με τον ανθρώπινο εγκέφαλο.

Για να είμαστε πιο ακριβείς, η κατανομή της ύλης στο σύμπαν μοιάζει λίγο με το "connectome", δηλαδή το δίκτυο των νευρικών συνδέσεων στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Οι νευρώνες στον ανθρώπινο εγκέφαλο, επίσης, σχηματίζουν συστάδες και συνδέονται με άξονες, που είναι μακριές νευρικές ίνες που στέλνουν ηλεκτρικά ερεθίσματα από τον έναν νευρώνα στον άλλο.
Η βαθύτερη φωτογραφία του Σύμπαντος όπως δημοσιεύτηκε απ' τη NASA στις 11 Ιουλίου του 2022. NASA/ESA/CSA/STScI via AP AP

Η ομοιότητα μεταξύ του ανθρώπινου εγκεφάλου και του σύμπαντος δεν είναι μία επιφανειακή ιδέα. Έχει αναλυθεί αυστηρά σε μια μελέτη του 2020 από τον Ιταλό αστροφυσικό, Φράνκο Βάτζα, και τον νευροεπιστήμονα, Αλμπέρτο Φελέττι. Υπολόγισαν πόσες δομές διαφορετικών μεγεθών υπάρχουν στο σύνδεσμο του ανθρώπινου εγκεφάλου και στον κοσμικό ιστό και επισήμαναν “μια αξιοσημείωτη ομοιότητα”.

Βρήκαν, λοιπόν, ότι τα δείγματα εγκεφάλου σε κλίμακες κάτω από περίπου 1 χιλιοστό και η κατανομή της ύλης στο σύμπαν μέχρι περίπου 300 εκατομμύρια έτη φωτός είναι δομικά παρόμοια. Θα μπορούσε δηλαδή το σύμπαν να είναι ένας γιγαντιαίος εγκέφαλος μέσα στον οποίον ο γαλαξίας μας αποτελεί απλώς έναν νευρώνα; Θα μπορούσαμε δηλαδή να γινόμαστε μάρτυρες του αυτοστοχασμού του ενώ επιδιώκουμε τις δικές μας σκέψεις;

Σίγουρα, δεν ξέρουμε τι είναι η συνείδηση. Αλλά ξέρουμε ότι τα μόνα πράγματα για τα οποία είμαστε εύλογα σίγουροι ότι μπορούν να σκεφτούν -οι εγκέφαλοι- ότι έχουν πολλές συνδέσεις και στέλνουν πολλές πληροφορίες πέρα δώθε μέσω αυτών των συνδέσεων. Ακόμη και αν δεν καταλαβαίνουμε τη συνείδηση, η υψηλή συνδεσιμότητα και η γρήγορη σηματοδότηση φαίνονται αγώγιμα στη σκέψη. Το ότι το σύμπαν είναι δομικά παρόμοιο με τον εγκέφαλο εγείρει το ερώτημα αν έχει παρόμοιες ικανότητες σκέψης.

ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΟ ΓΙΑ ΝΑ ΣΚΕΦΤΕΙ

Το σύμπαν, ωστόσο, είναι διαφορετικό από τον ανθρώπινο εγκέφαλο με διάφορους τρόπους, κυρίως επειδή διαστέλλεται, και η διαστολή του επιταχύνεται. Εάν τα σμήνη γαλαξιών ήταν οι νευρώνες του σύμπαντος, τότε θα πετούσαν χωριστά το ένα από το άλλο με ολοένα αυξανόμενη ταχύτητα –και ήδη το κάνουν εδώ και μερικά δισεκατομμύρια χρόνια.

Μια άλλη σημαντική διαφορά είναι ότι χρειάζεται πολύς χρόνος για να διασχίσουν τα σήματα το σύμπαν. Οι νευρώνες στον ανθρώπινο εγκέφαλο στέλνουν περίπου 5 έως 50 σήματα το δευτερόλεπτο. Τα περισσότερα από αυτά τα σήματα (το 80%) είναι μικρής απόστασης, διανύοντας απόσταση μόνο περίπου ενός χιλιοστού, αλλά περίπου το 20% κινούνται σε μεγάλες αποστάσεις, συνδέοντας διαφορετικά μέρη του εγκεφάλου. Χρειαζόμαστε και τα δύο για να σκεφτούμε. Τα σήματα στον εγκέφαλό μας ταξιδεύουν με περίπου 100 μέτρα το δευτερόλεπτο, ένα εκατομμύριο φορές πιο αργά από την ταχύτητα του φωτός. Αλλά ο εγκέφαλος είναι μικρός και χρειάζονται μόνο κλάσματα δευτερολέπτων για να κολλήσουν τα σήματα σε αυτόν.

Το σύμπαν, αντίθετα, έχει σήμερα διάμετρο περίπου 90 δισεκατομμύρια έτη φωτός και -όπως μας δίδαξε ο Άλμπερτ Αϊνστάιν- τίποτα δεν ταξιδεύει πιο γρήγορα από την ταχύτητα του φωτός. Αυτό σημαίνει ότι αν μια πλευρά του υποθετικού σύμπαντος-εγκεφάλου ήθελε τουλάχιστον να λάβει υπόψη του την άλλη πλευρά του, αυτό θα χρειαζόταν 90 δισεκατομμύρια χρόνια ακόμη και με την ταχύτητα του φωτός. Και η αποστολή ενός μόνο σήματος στον πλησιέστερο νευρώνα μας, το σμήνος γαλαξιών M81, θα χρειαζόταν τουλάχιστον 11 εκατομμύρια χρόνια.

Αυτό σημαίνει ότι -σύμφωνα με το αισιόδοξο σενάριο- το σύμπαν μπορεί να έχει διαχειριστεί περίπου 1000 ανταλλαγές μεταξύ των πλησιέστερων νευρώνων του από τη Μεγάλη Έκρηξη. Αν αφήσουμε τις συνδέσεις μεγάλης εμβέλειας εντελώς στην άκρη, αυτό είναι περίπου όσο ο εγκέφαλός μας σε 3 λεπτά. Και η ικανότητα του σύμπαντος να συνδέεται με τον εαυτό του μειώνεται με τη διαστολή του, οπότε από εδώ και πέρα τα πράγματα χειροτερεύουν

Αυτό σημαίνει ότι αν το σύμπαν σκέφτεται, δεν σκέφτεται πολύ. Για τους περισσότερους φυσικούς, αυτό είναι και το τέλος των όσων συζητάμε. Τι γίνεται όμως αν το σύμπαν δεν είναι τόσο μεγάλο όσο φαίνεται;

ΟΛΑ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ

Ερευνητές της εταιρείας DeepMind που ανήκει στην Google δίδαξαν πρόσφατα φυσική σε ένα μηχάνημα τεχνητής νοημοσύνης. Τροφοδότησαν με ώρες βίντεο το πρόγραμμα του υπολογιστή και έμαθαν, μεταξύ άλλων, ότι τα αντικείμενα δεν εξαφανίζονται αυθόρμητα, αλλά μετακινούνται συνεχώς από ένα μέρος σε κοντινά μέρη. Στη φυσική, αυτό το ονομάζουμε “τοπικότητα”. Είναι μια από τις πιο βασικές ιδιότητες της φύσης. Και είναι από αυτά που καταλαβαίνουμε λιγότερο.

Δεν είναι μόνο ότι δεν καταλαβαίνουμε γιατί το σύμπαν σέβεται την τοπικότητα. Δεν είμαστε σίγουροι ότι η τοπικότητα παραμένει έγκυρη στην υποατομική σφαίρα. Αν όχι, τότε αυτό θα μπορούσε να έχει βαθιές συνέπειες. Θα μπορούσε να είναι ότι ο ίδιος ο χώρος έχει πολύ περισσότερες συνδέσεις από ό,τι παρατηρούμε, μη τοπικές, που δεν μοιάζουν με τις πύλες: πας σε ένα άκρο και τηλεμεταφέρεσαι στιγμιαία σε διαφορετικό μέρος.

Αυτές οι μη τοπικές συνδέσεις θα πρέπει να είναι πολύ μικρές για εμάς, διαφορετικά θα τις είχαμε ήδη παρατηρήσει. Αλλά και πάλι θα συνέδεαν το διάστημα με τον εαυτό του. Με αυτόν τον τρόπο, δύο μέρη που πιστεύουμε ότι βρίσκονται σε αντίθετα άκρα του σύμπαντος μπορεί να είναι πολύ κοντά το ένα στο άλλο. Το σύμπαν θα ήταν μόνο φαινομενικά μεγάλο, μια ψευδαίσθηση που γεννήθηκε από την περιορισμένη μας αντίληψη.

Οι συνάδελφοί μου στη φυσική κάνουν εικασίες σχετικά με αυτό για διάφορους λόγους. Πρώτον, γνωρίζουμε ότι τα κβαντικά εφέ μπορούν να δημιουργήσουν ισχυρές μη τοπικές συνδέσεις μεταξύ των σωματιδίων. Αυτή η “διαπλοκή”, όπως λέγεται, είναι που δίνει στους κβαντικούς υπολογιστές το προβάδισμά τους. Η διαπλοκή δεν επιτρέπει τη μη τοπική μεταφορά πληροφοριών, αλλά μας λέει ότι η γνωστή τοποθεσία των σφαιρών που κυλούν σε κεκλιμένα επίπεδα δεν είναι το μόνο στο οποίο πρέπει να σταθούμε.

Γνωρίζουμε επίσης ότι η θεωρία της βαρύτητας του Αϊνστάιν περιέχει σκουληκότρυπες που αποτελούν σύντομους δρόμους μεταξύ τόπων που φαίνονται να βρίσκονται μακριά. Ενώ οι μεγάλες σκουληκότρυπες δεν μπορούν να υπάρχουν στο σύμπαν μας επειδή θα έκλειναν αμέσως, το τι θα έκαναν οι σκουληκότρυπες στο κβαντικό βασίλειο, κανείς δεν ξέρει πραγματικά. Για να το μάθουμε, θα χρειαζόμασταν μια θεωρία για τις κβαντικές ιδιότητες του διαστήματος, την οποία -παρά τα 80 και πλέον χρόνια αναζήτησης- δεν έχουμε βρει ακόμα. Πολύ πιθανό, ωστόσο, οι κβαντικές σκουληκότρυπες να δημιουργούν μη τοπικές συνδέσεις.

"Όσο τρελό κι αν ακούγεται, η ιδέα ότι το σύμπαν είναι ευφυές είναι συμβατή με όλα όσα γνωρίζουμε μέχρι τώρα". AP Photo/Schalk van Zuydam AP

Τέλος, υπάρχει το ζήτημα ότι οι μαύρες τρύπες μπορούν να καταστρέψουν πληροφορίες. Μόλις διασχίσετε τον ορίζοντα, φαίνεται ότι θα πρέπει να κινηθείτε πιο γρήγορα από το φως για να επιστρέψετε. Αλλά μια μη τοπική σύνδεση σε ολόκληρο τον ορίζοντα θα έβγαζε επίσης πληροφορίες. Μερικοί φυσικοί έχουν μάλιστα προτείνει ότι η σκοτεινή ύλη, ένας υποθετικός τύπος ύλης που υποτίθεται ότι αποτελεί το 85% της ύλης στο σύμπαν, είναι πραγματικά μια εσφαλμένη απόδοση. Μπορεί να υπάρχει μόνο κανονική ύλη, απλώς η βαρυτική της έλξη πολλαπλασιάζεται και απλώνεται επειδή τα μέρη δεν συνδέονται τοπικά μεταξύ τους.

Ένα μη τοπικά συνδεδεμένο σύμπαν, επομένως, θα είχε νόημα για πολλούς λόγους. Εάν αυτές οι εικασίες είναι σωστές, το σύμπαν μπορεί να είναι γεμάτο με μικροσκοπικές πύλες που συνδέουν φαινομενικά μακρινά μέρη. Οι φυσικοί, Φωτεινή Μαρκοπούλου και Λι Σμόλιν υπολόγισαν ότι το σύμπαν μας θα μπορούσε να περιέχει έως και 10 (σε ισχύ 360) τέτοιων μη τοπικών συνδέσεων. Και αφού οι συνδέσεις δεν είναι τοπικές ούτως ή άλλως, δεν έχει σημασία ότι επεκτείνονται μαζί με το σύμπαν. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος, για σύγκριση, έχει σχεδόν 10 (έως την 15η δύναμη) συνδέσεις.

Επιτρέψτε μου να ξεκαθαρίσω ότι δεν υπάρχουν απολύτως αποδείξεις ότι υπάρχουν μη τοπικές συνδέσεις ή ότι, αν υπήρχαν, θα επέτρεπαν πράγματι στο σύμπαν να σκεφτεί. Δεν μπορούμε όμως να αποκλείσουμε ούτε αυτό το ενδεχόμενο. Όσο τρελό κι αν ακούγεται, η ιδέα ότι το σύμπαν είναι ευφυές είναι συμβατή με όλα όσα γνωρίζουμε μέχρι τώρα.

ΠΗΓΗ ΘΑΥΜΑΤΟΣ

Έκανα όνομα, καλώς ή κακώς, απομυθοποιώντας ανοησίες της φυσικής που έγιναν πρωτοσέλιδα. Από την υποτιθέμενη παρατήρηση αρνητικής μάζας (δεν υπάρχει κάτι τέτοιο) μέχρι την αποστολή μηνυμάτων ταχύτερα από το φως με το κβαντικό διαδίκτυο (δεν μπορεί να γίνει) έως την επαφή με παράλληλα σύμπαντα (σας διαβεβαιώνω ότι δεν είχαμε κανένα).

Αλλά καθώς όλο και περισσότεροι από τους συναδέλφους μου είναι εκεί έξω μαζί μου απομυθοποιώντας ψεύτικες επιστημονικές ειδήσεις στα social media, διαπίστωσα ότι έτσι ζωγραφίζουμε μια μονόπλευρη εικόνα. Η επιστήμη έχει περισσότερα να πει από το “όχι, δεν μπορείς”. Ανοίγει επίσης το μυαλό μας σε νέες δυνατότητες, νέες πηγές θαύματος και νέους τρόπους για να κατανοήσουμε την ύπαρξη μας.

Το σύμπαν μπορεί να σκεφτεί, η Μεγάλη Έκρηξη μπορεί να επαναληφθεί και αντίγραφά σας μπορεί να ζουν σε παράλληλους κόσμους. Αυτές είναι οι δυνατότητες που βρήκαμε στις θεωρίες μας στη φυσική. Δεν υποστηρίζονται από στοιχεία και μπορεί να μην υποστηριχθούν ποτέ. Αλλά δεν αντικρούονται ούτε με στοιχεία. Και αυτές είναι ιστορίες που αξίζει επίσης να ειπωθούν".


πηγή

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0


από τον José A. Morales García*

Όταν ο Οδυσσέας, βασιλιάς της Ιθάκης, δεν έχει νέα του για χρόνια και θεωρείται ότι σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου, ο γιος του Τηλέμαχος επισκέπτεται τον Σπαρτιάτη βασιλιά Μενέλαο και τη σύζυγό του Ελένη, αναζητώντας πληροφορίες για τον πατέρα του. Παρακολουθεί ένα συμπόσιο στο οποίο ο Μενέλαος θυμάται τα κατορθώματα του Οδυσσέα.

Στο άκουσμα της μνήμης του, μια βαθιά θλίψη κατακλύζει τους καλεσμένους. Στη συνέχεια, η Ελένη ρίχνει στο κρασί τους "ένα βάλσαμο, το Nepenthe, που σας κάνει να ξεχνάτε τα δεινά σας", και αφού το πιουν, οι παρευρισκόμενοι στο συμπόσιο βρίσκουν χαρά στη ζωή. Πράγματι, "αυτός που έπινε αυτό το μείγμα δεν μπορούσε να χύσει άλλα δάκρυα (. . . ), ακόμη και αν η μητέρα και ο πατέρας του ήταν νεκροί, ακόμη και αν ο αδελφός του ή ο αγαπημένος του γιος σκοτώνονταν μπροστά του με ορείχαλκο, και αν το έβλεπε με τα μάτια του. "

Μπορεί κανείς πραγματικά, όπως μας λέει ο Όμηρος στο τραγούδι IV της Οδύσσειας, να ξεχάσει μια τραυματική ανάμνηση τόσο εύκολα;Τι λέει η επιστήμη;


Γιατί είναι τόσο εύκολο να θυμόμαστε άσχημα πράγματα

Η μνήμη μας καταγράφει πολλά από τα γεγονότα που βιώνουμε σε μια ημέρα, ωστόσο, τα περισσότερα από αυτά ξεχνιούνται τελικά. Οι κακές αναμνήσεις, από την άλλη πλευρά, αποθηκεύονται με ανησυχητική ευκολία. Ωστόσο, η διαδικασία αυτή έχει σημαντικό κόστος, καθώς το νευρικό μας σύστημα πρέπει να τροποποιήσει ορισμένα νευρωνικά κυκλώματα και για να το κάνει αυτό, πρέπει να παράγει πρωτεΐνες, γεγονός που συνεπάγεται δαπάνη ενέργειας.

Γιατί να καταβάλλετε τέτοια προσπάθεια για να αποθηκεύσετε μια ανάμνηση που μπορεί να αφήσει ψυχολογικά σημάδια ή, στη χειρότερη περίπτωση, να οδηγήσει στην ανάπτυξη διαταραχής μετατραυματικού στρες;

Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι οι αρνητικές εμπειρίες συνδέονται έντονα με τα συναισθήματα. Ο εγκέφαλός μας ταξινομεί και αποθηκεύει τις αναμνήσεις ανάλογα με τη χρησιμότητά τους. Με αυτόν τον τρόπο, θεωρεί κατά κάποιο τρόπο ότι αυτά που συνδέονται με ισχυρά συναισθήματα είναι χρήσιμα για την επιβίωσή μας. Αν, ενώ περπατούσαμε στην πόλη, περάσαμε από μια επικίνδυνη περιοχή και φοβηθήκαμε ιδιαίτερα, ο εγκέφαλός μας θα φροντίσει να το θυμηθούμε, ώστε να μην ξανασυμβεί αυτή η επικίνδυνη κατάσταση.

Η κατάσταση γίνεται πιο περίπλοκη όταν η εμπειρία είναι πραγματικά τραυματική. Σε αυτή την περίπτωση, ο εγκέφαλος τείνει να κρύβει αυτές τις εμπειρίες. Τα αποθηκεύει χωρίς να τα επεξεργάζεται, κατά κάποιο τρόπο.

Αυτό λειτουργεί αρκετά καλά ως ένας γρήγορος μηχανισμός άμυνας. Το πρόβλημα προκύπτει όταν, για οποιονδήποτε λόγο, οι κακές αναμνήσεις επανεμφανίζονται.Η ζημιά μπορεί να είναι πολύ σημαντική, καθώς πρόκειται για εμπειρίες που έχουν αποθηκευτεί χωρίς να έχουν περάσει από την κατάλληλη διαδικασία "προετοιμασίας".

Εξερευνώντας τους ρόλους του φωτός και του ήχου

Ποιοι είναι οι παράγοντες που κάνουν τον εγκέφαλό μας να αποφασίσει να διατηρήσει ή να διαγράψει μια μνήμη Για να το διαπιστώσει αυτό, η νευροεπιστήμη συναρμολογεί σταδιακά τα κομμάτια ενός πολύπλοκου παζλ.


Σε ορισμένες περιπτώσεις, απροσδόκητοι παράγοντες, όπως το φως, έχει αποδειχθεί ότι παίζουν ρόλο. Έχει αποδειχθεί ότι οι μύγες του ξυδιού (Droshopila melanogaster) που διατηρούνται στο σκοτάδι ξεχνούν τα τραυματικά γεγονότα. Η πρωτεΐνη που εμπλέκεται σε αυτή τη διαδικασία δρα ως ρυθμιστής της μνήμης. Από εξελικτικής άποψης είναι ιδιαίτερα διατηρημένος. Αυτό είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον, διότι σημαίνει ότι υπάρχει σε όλα τα ζώα, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων. Με βάση αυτή την παρατήρηση, θα ήταν επομένως ενδιαφέρον να εξετάσουμε πώς το φως μπορεί να επηρεάσει ορισμένες εγκεφαλικές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της μνήμης.


Ο ρόλος των ήχων είναι επίσης ενδιαφέρον να διερευνηθεί, ιδίως αυτών που αντιλαμβανόμαστε όταν κοιμόμαστε. Είναι γνωστό ότι ο ύπνος είναι απαραίτητη φάση για την καλή λειτουργία της μνήμης. Για να χρησιμοποιήσουμε μια μεταφορά με τον υπολογιστή, είναι σαν ο εγκέφαλός μας, έχοντας εγκαταστήσει εφαρμογές (μνήμες) κατά τη διάρκεια της ημέρας, να εκμεταλλεύεται τη νύχτα για να τις ενημερώσει. Έτσι, κατά τη διάρκεια της νυχτερινής μας ανάπαυσης οι νεοαποκτηθείσες μνήμες μετατρέπονται σε μακροπρόθεσμες μνήμες.

Επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Γιορκ, στην Αγγλία, υπέθεσαν ότι είναι δυνατόν να αντιστραφεί αυτή η διαδικασία. Με άλλα λόγια, η χρήση ορισμένων ερεθισμάτων κατά τη διάρκεια του ύπνου (στην προκειμένη περίπτωση, ακουστικών ερεθισμάτων) για την "απεγκατάσταση" αναμνήσεων αρνητικών εμπειριών.


Αν και αυτού του είδους η μελέτη βρίσκεται ακόμη σε πειραματικό στάδιο, η προσέγγιση αυτή θα μπορούσε, αν επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητά της, να είναι πολύ χρήσιμη για την ανάπτυξη μελλοντικών θεραπειών για την ανακούφιση των τραυματικών αναμνήσεων.

Ελπιδοφόρα φάρμακα

Δεν είναι ακόμη γνωστό αν οι θεραπείες με φως ή ήχο θα μπορέσουν ποτέ να καταπολεμήσουν τις κακές αναμνήσεις. Από την άλλη πλευρά, τα επιστημονικά ευρήματα δείχνουν ότι ορισμένα φάρμακα μπορεί ήδη να βοηθούν στη διαγραφή τραυματικών αναμνήσεων.

Αυτό συμβαίνει, για παράδειγμα, με την προπρανολόλη, ένα μόριο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της υψηλής αρτηριακής πίεσης. Η εξήγηση για αυτό το αποτέλεσμα θα μπορούσε να βρίσκεται σε μια πρωτεΐνη στους νευρώνες που καθορίζει αν οι μνήμες πρέπει να τροποποιηθούν ή όχι.Εάν η πρωτεΐνη αυτή αποικοδομηθεί, οι αναμνήσεις γίνονται ευμετάβλητες, ενώ εάν είναι παρούσα, διατηρούνται.

Ομολογουμένως, η εργασία αυτή διεξάγεται επί του παρόντος μόνο σε πειραματόζωα. Ωστόσο, αποτελούν ένα εξαιρετικό μοντέλο για τη μελέτη του νευρικού συστήματος. Ωστόσο, θα πρέπει να επισημανθεί ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος, αν και παρόμοιος από ορισμένες απόψεις με εκείνον των ζώων που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτά τα πειράματα, είναι πολύ πιο πολύπλοκος. .


Ένα αντιφλεγμονώδες ως ασπίδα κατά των ενοχλητικών αναμνήσεων

Οι τραυματικές εμπειρίες είναι πολύ δύσκολο να ξεχαστούν και επηρεάζουν σοβαρά τους ανθρώπους που τις υφίστανται. Πρόσφατα δημοσιευμένα αποτελέσματα από ερευνητές του University College του Λονδίνου μπορεί να παρέχουν μια νέα θεραπευτική οδό για την αντιμετώπιση των συνεπειών.

Οι επιστήμονες μελέτησαν τις επιδράσεις της υδροξυκορτιζόνης στο πλαίσιο της μείωσης των παρεμβατικών αναμνήσεων, των επίμονων αναμνήσεων που προκύπτουν ανεξέλεγκτα μετά από ένα τραυματικό γεγονός, εισβάλλοντας στη συνείδηση του θύματος (η υδροξυκορτιζόνη είναι η φαρμακευτική ονομασία της κορτιζόλης, μιας ορμόνης που παράγεται από τα επινεφρίδια από τη χοληστερόλη και εμπλέκεται στο σωματικό και συναισθηματικό στρες).

Η μελέτη περιελάμβανε την παρακολούθηση από 120 συμμετέχοντες (υγιείς άνδρες και γυναίκες ηλικίας 18 έως 35 ετών) δύο σκηνών ακραίας βίας από την ταινία "Irreversible" (Studio Canal), προκειμένου να προκληθεί η εμφάνιση ενοχλητικών αναμνήσεων. Αμέσως μετά την προβολή, ορισμένοι τυχαία επιλεγμένοι συμμετέχοντες έλαβαν 30 mg υδροξυκορτιζόνης (χορηγούμενη από το στόμα), ενώ οι υπόλοιποι έλαβαν εικονικό φάρμακο.

Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν ότι οι συμμετέχοντες που έλαβαν υδροκορτιζόνη είχαν ταχύτερη μείωση της συχνότητας των καθημερινών εισβολών τραυματικών αναμνήσεων από εκείνους που δεν έλαβαν. Αυτό το φάρμακο, που χρησιμοποιείται σήμερα ως αντιφλεγμονώδες για τη θεραπεία της αρθρίτιδας, θα μπορούσε επομένως να βοηθήσει επίσης στη διαχείριση των παρεμβατικών αναμνήσεων, εάν χορηγηθεί μετά από ένα τραυματικό γεγονός.

Είναι ενδιαφέρον ότι το αποτέλεσμα ήταν διαφορετικό για τις γυναίκες και τους άνδρες, ανάλογα με το επίπεδο των ορμονών του φύλου στον οργανισμό τους. Έτσι, οι άνδρες με υψηλά επίπεδα οιστρογόνων είχαν αναπτύξει λιγότερες τραυματικές αναμνήσεις. Στις γυναίκες, από την άλλη πλευρά, τα υψηλά επίπεδα οιστρογόνων τις έκαναν πιο ευαίσθητες στις κακές αναμνήσεις μετά τη θεραπεία με υδροκορτιζόνη. Το εύρημα αυτό δείχνει ότι το ίδιο φάρμακο μπορεί να έχει αντίθετες επιδράσεις σε διαφορετικά άτομα, γεγονός που καθιστά σημαντικό να λαμβάνεται υπόψη το φύλο σε αυτού του είδους τις έρευνες.


Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι η εργασία αυτή έχει ορισμένους περιορισμούς. Ειδικότερα, ο τρόπος με τον οποίο δημιουργούνται πειραματικά τα τραυματικά ερεθίσματα μπορεί να μην αντικατοπτρίζει το τι συμβαίνει μετά από μια αρνητική εμπειρία στην πραγματική ζωή και, επομένως, μπορεί να μην αντικατοπτρίζει τη σοβαρότητα των αναμνήσεων που προκύπτουν. Επιπλέον, η υδροκορτιζόνη έχει αποδειχθεί μέχρι στιγμής αποτελεσματική μόνο όταν χορηγείται εντός ωρών από το τραύμα ή πριν από τον ύπνο (ο οποίος, όπως είδαμε, παγιώνει τη μνήμη).

Ωστόσο, αυτού του είδους οι μελέτες ανοίγουν νέες προοπτικές στην αναζήτηση νέων θεραπειών για τα θύματα του μετατραυματικού στρες. Η επιστήμη συνεχίζει να εξελίσσεται και ελπίζεται ότι θα είναι δυνατόν, στο όχι πολύ μακρινό μέλλον, να επιταχυνθεί η φυσική διαδικασία της λήθης και να περιοριστεί έτσι η μακροχρόνια ψυχολογική δυσφορία που μπορεί να προκύψει από μια τραυματική εμπειρία.Ίσως μια μέρα να μπορέσουμε να διαγράψουμε τις κακές αναμνήσεις που εμποδίζουν τα θύματα να ζήσουν μια φυσιολογική ζωή, όπως στην περίφημη ταινία "Η Αιώνια Λιακάδα ενός Καθαρού Μυαλού" του Michel Gondry σε σενάριο Τσάρλι Κάουφμαν.



* Ο Jose A. Morales-García είναι νευροβιολόγος στο Τμήμα Κυτταρικής Βιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Complutense. Είναι επίσης μέλος του Κέντρου Δικτυακής Βιοϊατρικής Έρευνας για τις Νευροεκφυλιστικές Ασθένειες (CIBERNED).


πηγή: The Conversation


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου


Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

Το χρωμόσωμα Υ που καθορίζει το αρσενικό φύλο εκφυλίζεται και μπορεί να εξαφανιστεί σε μερικά εκατομμύρια χρόνια, σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύεται στο The Consversation.

Τα καλά νέα είναι ότι δύο είδη τρωκτικών έχουν ήδη χάσει το χρωμόσωμά Υ και έχουν καταφέρει να επιβιώσουν. Η ανθρωπότητα, σύμφωνα με τη μελέτη, ίσως αναπτύξει νέα γονίδια που θα καθορίζουν το φύλο.

Πώς το χρωμόσωμα Υ καθορίζει το ανθρώπινο φύλο

Στα θηλαστικά τα θηλυκά έχουν δύο χρωμοσώματα Χ, ενώ τα αρσενικά έχουν ένα Χ και ένα μικροσκοπικό χρωμόσωμα που ονομάζεται Υ. Τα ονόματα δεν έχουν καμία σχέση με το σχήμα τους- το Χ σήμαινε «άγνωστο».

Το Χ περιέχει περίπου 900 γονίδια που ορίζουν λειτουργίες άσχετες με το φύλο. Το Υ όμως περιέχει μόλις 55 γονίδια και απλό επαναλαμβανόμενο DNA που δεν φαίνεται να κάνει τίποτα. Ωστόσο,το χρωμόσωμα καθορίζει το αρσενικό φύλο, καθώς δίνει το έναυσμα για την ανάπτυξη του όρχεως, που με τη σειρά του παράγει τις ανδρικές ορμόνες (τεστοστερόνη και τα παράγωγά της).

Τα περισσότερα θηλαστικά έχουν ένα Χ και ένα Υ χρωμόσωμα παρόμοιο με το δικό μας- ένα Χ με πολλά γονίδια και ένα Υ με το SRY και μερικά άλλα. Αυτό το σύστημα παρουσιάζει προβλήματα λόγω της άνισης δοσολογίας των γονιδίων Χ στα αρσενικά και στα θηλυκά είδη.

Αυτό που έχει εντυπωσιάσει τους ερευνητές, είναι ότι ο πλατύπους της Αυστραλίας έχει εντελώς διαφορετικά χρωμοσώματα φύλου που μοιάζουν περισσότερο με εκείνα των πτηνών. Στους πλατύποδες, το ζεύγος ΧΥ είναι απλώς ένα συνηθισμένο χρωμόσωμα, με δύο ίσα μέλη. Αυτό υποδηλώνει ότι το Χ και Υ ήταν ένα συνηθισμένο ζεύγος χρωμοσωμάτων.

Αυτό πρέπει να σημαίνει ότι το χρωμόσωμα Υ έχει χάσει 900-55 ενεργά γονίδια κατά τη διάρκεια των 166 εκατομμυρίων ετών που οι άνθρωποι και οι πλατύποδες εξελίσσονται χωριστά. Αυτή είναι μια απώλεια περίπου πέντε γονιδίων ανά εκατομμύριο χρόνια. Με αυτόν τον ρυθμό, τα τελευταία 55 γονίδια θα έχουν χαθεί σε 11 εκατομμύρια χρόνια.

Οι συνέπειες της εξαφάνισης του


Ορισμένες σαύρες και φίδια αποτελούνται μόνο από θηλυκά και μπορούν να γεννήσουν αυγά από τα δικά τους γονίδια, μια διαδικασία γνωστή ως παρθενογένεση. Αυτό όμως δεν μπορεί να συμβεί στον άνθρωπο ή σε άλλα θηλαστικά επειδή έχουμε τουλάχιστον 30 κρίσιμα γονίδια που λειτουργούν μόνο αν προέρχονται από τον πατέρα. Τι σημαίνει λοιπόν η εξαφάνιση του χρωμοσώματος Υ για το μέλλον της ανθρωπότητας;

Τα νέα ευρήματα υποστηρίζουν ότι στο μέλλον, οι άνθρωποι μπορεί να αναπτύξουν ένα νέο γονίδιο που θα καθορίζει το φύλο. Ωστόσο, η εξέλιξη ενός νέου γονιδίου που καθορίζει το φύλο ενέχει κινδύνους. Για παράδειγμα, αν εξελιχθούν πολλά συστήματα σε διαφορετικά μέρη του κόσμου, θα μπορούσαν να έχουν ως αποτέλεσμα τον διαχωρισμό νέων ειδών, κάτι που συνέβη με τους τυφλοπόντικες και τους αρουραίους της Ιαπωνίας.

Έτσι, αν κάποιος επισκεφτεί τη Γη σε 11 εκατομμύρια χρόνια, μπορεί να βρει πολλά και διαφορετικά ανθρώπινα είδη, τα οποία θα ξεχωρίζουν από τα διαφορετικά συστήματα διαχωρισμού των φύλων.




Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

Είναι ο Έλληνας μαθηματικός Στέφανος Αρετάκης. Γεννηθείς στην Αθήνα το 1987. Ο Στέφανος είναι από τους λίγους ανθρώπους στον πλανήτη που έχει μαθηματικό θεώρημα με το όνομά του.

Κατάφερε να αποδείξει μαθηματικά την ύπαρξη μιας νέας αστάθειας (των λεγόμενων στα μαθηματικά "ακραίων Μελανών οπών") η οποία ονομάστηκε "Αστάθεια Αρετάκη" και πλέον αποτελεί αντικείμενο μελετών στη Φυσική.

Βέβαια αν είχε πάρει μέρος στο Survivor ή σε κανένα άλλο τηλεοπτικό trash δεν θα χρειάζονταν συστάσεις.

Ίσως είναι καιρός να αλλάξουμε τα πρότυπα και τις επιλογές μας.

Βλέπεις άνθρωποι σαν το Στέφανο ευθύνονται για τα θαύματα τις επιστήμης που είτε θεραπεύουν ασθένειες και σώζουν ζωές, είτε κάνουν την καθημερινότητά μας ευκολότερη...

Βέβαια ο Στέφανος δεν έχει ανάγκη τη δημοσιότητα. Το μέλλον προμηνύεται λαμπρό για εκείνον.

Ίσως τα νέα παιδιά όμως έχουν ανάγκη τη δημοσιότητα του Στέφανου. Για να τον γνωρίσουν και να εμπνευστούν. Για να ταυτιστούν μαζί του. Και να πιστέψουν πως μόνο με κόπο και προσπάθεια εξασφαλίζεται ένα πραγματικά λαμπρό μέλλον...

Συγχαρητήρια Στέφανε! Είσαι έμπνευση🙏


Συγχαρητήρια σε κάθε άνθρωπο που με τις πράξεις του πάει ένα βήμα μπροστά τον εαυτό του, την οικογένεια του ή την κοινωνία που ζει."


(Via: Dimitris Savvidis)
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

Τρεις επιστήμονες μοιράζονται το Νόμπελ Φυσικής 2022, τρεις πρωτοπόροι των επαναστατικών μηχανισμών της κβαντικής φυσικής. Πρόκειται για τον Γάλλο Αλέν Ασπέ (Alain Aspect), τον Αμερικανό Τζον Κλόζερ (John Clauser) και τον Αυστριακό Άντον Τσάιλινγκερ (Anton Zeilinger).
Οι τρεις ερευνητές βραβεύονται για τις πρωτοποριακές εργασίες τους σχετικά με «την κβαντική διεμπλοκή», ανακοίνωσε η επιτροπή του βραβείου Νόμπελ, ένα μηχανισμό όπου δύο κβαντικά σωματίδια είναι τέλεια συσχετισμένα, όποια κι αν είναι η απόσταση που τα χωρίζει.

Το βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 10 εκατ. κορωνών Σουηδίας (902.315 δολάρια ΗΠΑ) και απονέμεται από τη Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών.

Ακολουθεί το Νόμπελ Χημείας την Τετάρτη πριν από την πολυαναμενόμενη ανακοίνωση του Νόμπελ Λογοτεχνίας την Πέμπτη και του Νόμπελ Ειρήνης την Παρασκευή, του μοναδικού που απονέμεται στο Όσλο. Το Νόμπελ Οικονομίας θα ανακοινωθεί την ερχόμενη Δευτέρα.





Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

Την περασμένη Κυριακή, στο Σικάγο, οι παριστάμενοι σε μια κατάμεστη αίθουσα σηκώθηκαν όρθιοι και άρχισαν να χειροκροτούν ενθουσιασμένοι. To ατελείωτο χειροκρότημα δεν αφορούσε την απονομή ενός Οσκαρ, μια ιδιαίτερα παθιασμένη ομιλία πολιτικού, την άψογη απαγγελία κάποιου συγγραφέα ή την απόδοση ενός μουσικού κομματιού. Το χειροκρότημα οφειλόταν στην ανακοίνωση στους συμμετέχοντες σε σημαντικό ιατρικό συνέδριο, των εξαιρετικών αποτελεσμάτων μιας νέας θεραπείας κατά του καρκίνου του μαστού. Ο Ρομπέρτο Μπουριόνι, ένας από τους έγκυρους ιολόγους της Ιταλίας, που διευθύνει εργαστήριο το οποίο αναπτύσσει μονοκλωνικά αντισώματα, περιγράφει τη σκηνή στην εφημερίδα «Repubblica», θεωρώντας πως το μέλλον για την αντιμετώπιση του καρκίνου, είναι ήδη εδώ. Και εξηγεί:

«Οταν αφαιρείται ο καρκίνος του μαστού, αναλύεται για να διαπιστωθεί εάν υπάρχουν μόρια στα κύτταρα που μπορούν να αποτελέσουν στόχους για συγκεκριμένα φάρμακα. Μεταξύ αυτών, ένας από τους πιο σημαντικούς ονομάζεται «υποδοχέας Her2″. Οταν το Her2 υπάρχει στα κύτταρα σε μεγάλες ποσότητες, στους ασθενείς δίνονται μονοκλωνικά αντισώματα (τα οποία ανήκουν στην ίδια οικογένεια φαρμάκων που χρησιμοποιούμε κατά της Covid) που συνδέονται με το Her2 και με αυτόν τον τρόπο βοηθούν το ανοσοποιητικό σύστημα να στοχεύσει ειδικά το καρκινικό κύτταρο. Σε πολλές περιπτώσεις, ωστόσο, δυστυχώς, το Her2 υπάρχει στα καρκινικά κύτταρα, αλλά σε μικρότερες ποσότητες: αυτή η θεραπευτική οδός καθίσταται ανέφικτη σε εκείνο το σημείο και πρέπει να χρησιμοποιηθούν άλλες στρατηγικές που δεν έχουν την ίδια αποτελεσματικότητα».

Το βροντερό χειροκρότημα που καταγράφηκε στο Σικάγο οφείλεται στα αποτελέσματα που προέκυψαν από ένα νέο φάρμακο το οποίο είναι ένα «ενισχυμένο» μονοκλωνικό αντίσωμα που δεσμεύεται στο Her2: ένα μόριο ικανό να καταστρέψει καρκινικά κύτταρα προσαρτήθηκε στο αντίσωμα. Οταν το αντίσωμα anti-Her2 δεσμεύεται στα καρκινικά κύτταρα, απελευθερώνει τη «βόμβα» και τα καταστρέφει με συγκεκριμένο και εντοπισμένο τρόπο. Ουσιαστικά, ο υποδοχέας Her2 χρησιμοποιείται ως δούρειος ίππος για να μεταφέρει μόρια ικανά να καταστρέψουν τα καρκινικά κύτταρα. Αυτό το «ενισχυμένο» αντίσωμα είναι πολύ αποτελεσματικό στη θεραπεία όγκων στους οποίους ο υποδοχέας Her2 εκφράζεται σε χαμηλότερες ποσότητες που προηγουμένως δεν μπορούσαν να καταπολεμηθούν με αυτήν τη στρατηγική και οι οποίοι τώρα έχουν μια νέα θεραπευτική προοπτική. Με άλλα λόγια, έπειτα από αυτό το χειροκρότημα, η ταξινόμηση των όγκων του μαστού δεν είναι πλέον η ίδια όπως ήταν πριν και σε περισσότερο από το 50% των περιπτώσεων – ακόμη και στις πολύ προχωρημένες – είναι διαθέσιμη μια νέα, πολύ πιο αποτελεσματική θεραπεία.


Σε αυτή την όμορφη ιστορία, ωστόσο, υπάρχει και ένα πολύ λυπηρό μέρος: οφείλουμε αυτή τη μελέτη στην οραματιστική ιδιοφυΐα ενός γιατρού, του Ισπανού Χοσέ Μπασέλγκα, ο οποίος δυστυχώς δεν μπόρεσε να λάβει αυτό το χειροκρότημα επειδή τον Μάρτιο του 2021, σε ηλικία 61 ετών, απεβίωσε μέσα σε λίγους μήνες από μια πολύ σπάνια κεραυνοβόλο νευροεκφυλιστική νόσο για την οποία δεν υπάρχει ακόμη θεραπεία. Το δεξί χέρι του Μπασέλγκα στο Memorial Sloan Kettering Cancer Center στη Νέα Υόρκη – η έδρα αυτών των μελετών – ήταν ο Μαουρίτσιο Σκαλτρίτι ο οποίος ήταν μεταξύ των πρώτων που παρατήρησε στο εργαστήριο τις εκπληκτικές αντικαρκινικές επιδράσεις του «ενισχυμένου» αντισώματος ακόμη και σε καρκινικά κύτταρα με χαμηλά επίπεδα Her2. Εξού και η ιδέα της δοκιμής αυτού του φαρμάκου σε ασθενείς με καρκίνο σε χαμηλά επίπεδα Her2, η επιτυχία της κλινικής δοκιμής και το χειροκρότημα στο Σικάγο, που θα μπορούσε να είναι το πρώτο μιας μεγάλης σειράς. «Στην πραγματικότητα», τονίζει ο Μπουριόνι, «γνωρίζουμε ήδη ότι αυτό το «ενισχυμένο» αντίσωμα θα μπορούσε να είναι αποτελεσματικό και έναντι άλλων καρκίνων όπως του στομάχου, του πνεύμονα και άλλων οργάνων. Κλινικές μελέτες βρίσκονται σε εξέλιξη και υπάρχουν συγκεκριμένες ελπίδες ότι άλλοι καρκίνοι, ακόμη και σε πολύ προχωρημένο στάδιο, θα μπορέσουν να καταπολεμηθούν με αυτή τη νέα στρατηγική».

Πρόκειται για μια εξαιρετική ανακάλυψη, που ανοίγει νέες προοπτικές για εκατοντάδες χιλιάδες ασθενείς σε όλο τον κόσμο. Για τουλάχιστον τους μισούς ασθενείς με καρκίνο του μαστού (και στο εγγύς μέλλον πιθανώς και για ασθενείς με άλλους καρκίνους, ακόμη και σε προχωρημένο στάδιο) ανοίγονται νέες και συγκεκριμένες ελπίδες.

πηγή: medlabnews.gr 

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading
Εγγραφή σε: Αναρτήσεις (Atom)