Articles by "Η απέναντι όχθη"

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Η απέναντι όχθη. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Ακτιβιστής στις 0
«Γύρω σου κάτι παράξενοι, αλλόκοτοι άνθρωποι, όπου και να σταθείς, αλλόκοτοι άνθρωποι κι άμα ζήσεις μαζί τους δύο τρία χρόνια, σιγά σιγά, δίχως να το καταλάβεις γίνεσαι αλλόκοτος κι εσύ».
Αντον Τσέχωφ – Ο Θείος Βάνιας


της Φωτεινής Μαστρογιάννη

Σίγουρα ζούμε σε μία αλλόκοτη εποχή, μία εποχή μετάβασης σε κάτι άγνωστο. Η κοινωνία έχει γίνει και αυτή σε μεγάλο βαθμό αλλόκοτη, μία κοινωνία ψυχοπαθητική όπου η καταπίεση , η διαφθορά, ο ναρκισσισμός, η ακόλαστη βία και η συλλογική κοινωνική αναισθησία είναι οι νόρμες αλλά όχι μόνο. Η ασχήμια και η χυδαιότητα είναι και αυτές με τη σειρά τους, αναπόσπαστο στοιχείο της. Η ομορφιά είναι απειλή γιατί προάγει τον πολιτισμό και γεννά ελπίδα.

Σε αυτό το πλαίσιο δεν είναι τυχαίο ότι η έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη όπου ο βουλευτής κατέστρεψε τους άσχημους και βλάσφημους για την Ορθοδοξία πίνακες ζωγραφικής ονομάζονταν «Σαγήνη του Αλλόκοτου» . Ο καλλιτέχνης αφενός μέσω αυτών των πινάκων ήθελε να προκαλέσει την προσοχή και να ξεχωρίσει σε έναν κόσμο φλύαρο όπου το φαίνεσθαι είναι πιο σημαντικό από την ουσία και ίσως και να δηλώσει την κριτική του στην επικρατούσα θρησκεία αφετέρου χρησιμοποίησε την ασχήμια μέσω της βλασφημίας και όχι το κάλλος ως όχημα επιβολής. Η ασχήμια είναι αναπόσπαστο στοιχείο της χυδαιότητας που πάση θυσία πρέπει να επιβληθεί σε όλους. Άλλωστε όπως λέει ο Χοσέ Ορτέγα ι Γκασέτ «η μέτρια ψυχή, γνωρίζοντας ότι είναι μέτρια, έχει το θράσος να διεκδικεί τα δικαιώματα της μετριότητας και να τα επιβάλλει παντού».

Η κίνηση του βουλευτή από την άλλη, ήταν μία κίνηση εκρηκτικής αντίδρασης ενάντια στη βλασφημία. Θα μπορούσε όμως να υποστηριχθεί ότι ήταν μία πράξη αντίστασης, έστω και άκομψης, στην ασχήμια. Μία πράξη παράλογη για έναν βουλευτή που επιβεβαιώνει, κατά κάποιον τρόπο, τον Τερτυλλιανό παραφράζοντας τον από το «πιστεύω γιατί είναι παράλογο» σε «το κάνω επειδή είναι παράλογο» (facio quia absurdum). Το παράλογο λοιπόν ως αντίδραση στο αλλόκοτο και τα δύο συνθέτουν άλλο ένα κομμάτι της σύγχρονης ψυχοπαθητικής κοινωνίας.




Ο καλλιτέχνης προσπάθησε να προβάλλει και να προωθήσει το αλλόκοτο, το άσχημο και η φιλοξενία μίας έκθεσης που προωθεί την ασχήμια από έναν δημόσιο οργανισμό όπως είναι η Εθνική Βιβλιοθήκη έχει μεγάλη σημειολογική σημασία όπως άλλωστε και όλο το γεγονός.

Η ασχήμια λοιπόν γίνεται εργαλείο. Δεν είναι μόνο οικονομικό εργαλείο των εταιρειών που προσπαθούν να μας πείσουν ότι όλοι είμαστε άσχημοι και ανεπαρκείς γι’αυτό και χρειαζόμαστε διαρκείς αισθητικές βελτιώσεις (πλαστικές επεμβάσεις, φίλτρα) αλλά και γενετικές (βιοτεχνολογία και γενετικές τροποποιήσεις) προκειμένου να τελειοποιηθούμε αυξάνοντας τα κέρδη τους αλλά και πολιτικό και φιλοσοφικό. Ο άνθρωπος θεωρείται φύσει ατελής και μόνο η μετάβαση του στον Μετάνθρωπο θα τον τελειοποιήσει. Οι πίνακες που απεικονίζουν την Παναγία και τους Αγίους με αποκρουστική μορφή εκφράζουν αυτό το μήνυμα δηλαδή ότι ο άνθρωπος ως δημιούργημα του Θεού είναι ατελής και αποκρουστικός και αφού είναι κατ’εικόνα και καθ’ομοίωσιν του Θεού ο ίδιος ο Θεός είναι ατελής και αποκρουστικός άρα δεν αξίζει να Τον πιστεύουν όσοι θέλουν να είναι στο πνεύμα της εποχής και που θέλει να μας δείξει πόσο άσχημοι είμαστε, πόσο μικροί γι’αυτό και χρήζουμε βελτίωσης.

Προβάλλεται και προωθείται λοιπόν ένα διαρκές αίσθημα μειονεξίας που στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ είναι γνωστό εργαλείο χειραγώγησης. Η ασχήμια λοιπόν ως εργαλείο χειραγώγησης και υποτίμησης. Άσχημοι άνθρωποι θα έχουν και άσχημη τέχνη, δεν μπορούν να περιμένουν άλλωστε κάτι καλύτερο. Οι άσχημοι άνθρωποι δεν θα πρέπει να έχουν ελπίδα, θα είναι μόνιμα κατώτεροι και υποτελείς. Η ελπίδα τους είναι να γίνουν όμορφοι μέσω τεχνητών βελτιώσεων και όχι μέσω της αναζήτησης της εσωτερικής ομορφιάς που προσφέρει η προσέγγιση με το Θείο. Ο άνθρωπος δεν θα πρέπει να έχει καμία ελπίδα γι’αυτό και θα πρέπει διαρκώς να τροφοδοτείται με ασχήμια και χυδαιότητα.

Ειδικά στην Ελλάδα, μία χώρα που ανέδειξε το κάλλος ως στοιχείου του πολιτισμού της, η προώθηση της ασχήμιας είναι μία ευθεία βολή εναντίον της εθνικής ταυτότητας. Δεν θα πρέπει να είναι «ωραίος σαν Ελληνας» αλλά άσχημος, κακότροπος και μίζερος άρα δεν θα είναι Έλληνας. Η ομορφιά της κλασικής και της βυζαντινής Ελλάδας πετάγεται στον κάλαθο των αχρήστων.



Η Αισθητική Επανάσταση στην οποία έχω αναφερθεί σε παλαιότερο κείμενο μου μπορεί να αποτελέσει μέρος της λύσης αλλά απαιτεί την ενεργή συμμετοχή μας. Είναι η στροφή προς το ωραίο και η χρήση της αισθητικής ως αντίδραση στην παρακμή, στην ανηθικότητα, στον μηδενισμό και στην κουλτούρα της ασχήμιας που μας επιβάλλει ο καταναλωτισμός.

Η αποφυγή της ασχήμιας είναι μία πράξη αντίστασης στο αλλόκοτο και διατήρησης της εθνικής μας ταυτότητας. Οσον αφορά την τέχνη μπορούμε να αγνοούμε «καλλιτέχνες» εργαλεία της εξουσίας της ασχήμιας και να ενισχύουμε αυτούς που είναι δημιουργικοί και προωθούν την ομορφιά. Ανήκουν και αυτοί στους σπάνιους διαβάτες δηλαδή στους διαβάτες που με το ήθος τους και την αντίδραση τους στην ψυχοπαθητική κοινωνία θα βοηθήσουν και όλους τους υπόλοιπους να ξεφύγουν από το τέλμα και να οδηγηθούμε όλοι μαζί στην Αναγέννηση που, εάν και δεν φαίνεται ακόμα, είναι προ των πυλών αρκεί αυτές τις πύλες να τις κρούσουμε με τη στάση μας.



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

της Τζένης Τσοπάνογλου

Πόσο τεράστια είναι η υποβολή που ασκεί ο Λόγος.
Υπάρχουν λέξεις και φράσεις που η επίδρασή τους σε κατακλύζει και σου μεταδίδει τέτοιες δονήσεις και τόσο έντονους κραδασμούς που στερεώνονται στις σκέψεις σου και στην ψυχή σου, αιχμαλωτίζουν τα αισθήματά σου, εξαγνίζουν τις συγκινήσεις σου και νικούν τον φόβο σου,υψώνοντας σε πάνω απο κάθε τραγική πραγματικότητα.
Σε τροφοδοτούν με ικανότητες συνένωσης και συμμερισμού, ικανότητες εξέγερσης για ένα κόσμο πιο δίκαιο και πιο κατανοήσιμο.
Σε πλουτίζουν με την συνείδηση της ευθύνης, της ατομικής αλλά και της συλλογικής που επιτρέπει το βύθισμα στο σύνολο εκείνο που βρίσκει έκφραση και διέξοδο στον πόνο, στην οδύνη και στην αδικία.

Τέτοιες λέξεις, τέτοιες φράσεις ξεπήδησαν απο την τραγωδία των Τεμπών.
Οι φράσεις:    «Πάρε όταν φθάσεις»    και  «Δεν έχω οξυγόνο»      προκάλεσαν και συνεχίζουν να προκαλούν ρήγμα στην κοινωνική ζωή. 
Ενα ρήγμα που ξεπερνά τα σύνορα του τόπου και του χρόνου της ζωής μας. 
Ενα ρήγμα ικανό να γκρεμίσει ολόκληρο το ιδεολογικό και αξιακό οικοδόμημα,που μέχρι πριν απ αυτό (το ρήγμα) , μας στέγαζε με ασφάλεια.
Ενα ρήγμα, που με το βάθος των αποκαλύψεων του,προσωπικά με προκαλεί, με ευαισθητοποιεί και με εμπνέει να διατυπώσω το λόγο εκείνο που μιλά στην ψυχή μου, ανοίγει την καρδιά μου και διεγείρει την ανάγκη μου για μύηση σ'  ένα κόσμο που οι ιδέες και τα νοήματα έχουν ουσιαστικό περιεχόμενο που γεννιούνται από συγκινήσεις και γεννούν συγκινήσεις, είναι ελεύθερες απο επαχθείς εξαρτήσεις υπηρετούν την αλήθεια,υπερασπίζονται και διεκδικούν το δίκαιο σαν να είναι πολυτιμότερο και απ'  αυτήν ακόμα την ίδια την ζωή.

Δεν έχω οξυγόνο
μια ανάσα έχω μόνο
που οι φλόγες ακουμπάνε
και στον ουρανό την πάνε

Ο αέρας μου δεν φθάνει
την ψυχή για να ζεστάνει
Σκέψεις μείνανε βουβές
και τα λόγια μου κραυγές

Μαύρα ρίγη με οδηγούνε
και τις στάχτες ευλογούνε
σε στρωμένο χώμα ακουμπάω
το κορμί μου αναζητάω

Πως να πάρω όταν φθάσω
και τι μήνυμα να σου προφθάσω
μεσ'του τρένου την βοή
παραιτήθηκε η ζωή

Την αλήθεια να ονομάσεις
και στ' αστέρια να την φθάσεις
θα 'μαι εκεί, θα γαληνέψω
την ψυχή θα ημερέψω

Γιάτρεψε τον πόνο της ψυχής σου
θα 'μαι πάντοτε μαζί σου
Το δίκιο μας σε στεφανώνει
και τα δάκρυα στεγνώνει

Και αν ακόμα ξενυχτάς
τις πληγές σου μη μετράς
Δες ψηλά στον ουρανό
Είμαι εκεί και σου γελώ
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

«Καμία δύναμη δεν μπορεί να καταστρέψει το Πνεύμα ενός λαού, είτε έξωθεν είτε έσωθεν, αν αυτό δεν έχει πεθάνει ήδη, αν δεν έχει μαραθεί»
Χέγκελ, Ο Λόγος στην Ιστορία

της Φωτεινής Μαστρογιάννη

Στο κείμενο μου «Διαφθορά– η νέα ηθική» είχα αναφερθεί στην έννοια της ακόλαστης βίας υποστηρίζοντας ότι η βία όπως αυτή εκφράζεται μέσω π.χ. της κακοποίησης παιδιών, ζώων, γυναικών υπερβαίνει τα όρια της απλής βίας και καθίσταται ακόλαστη απόλαυση γι’αυτούς που τη διαπράττουν. Μήπως η απώλεια του πνεύματος ενός λαού ως συλλογικής κοινωνικής και εθνικής συνείδησης οδηγεί στην ακόλαστη βία;

Η έννοια της ακόλαστης βίας θυμίζει λίγο τον «θανατόφιλο» όπως ερμηνεύτηκε από τον Εριχ Φρομ στην «Τέχνη της αγάπης» όπου αυτός είναι ο άνθρωπος που επιζητά την καταστροφή ακόμα και την αυτοκαταστροφή γιατί δεν μπορεί να υπερβεί τον φόβο του για τον θάνατο μέσω της δημιουργικότητας. Η καταστροφή λοιπόν είναι η λύση στο υπαρξιακό του κενό. Το άτομο αυτό είναι επιθετικό, απεγνωσμένο και προσπαθεί να αυτοεπιβεβαιωθεί μέσω της καταστροφής.


Η ακόλαστη βία από την άλλη συνδέεται με τον ναρκισσισμό όπως αυτός προωθείται από την καταναλωτική κοινωνία και την τεχνολογία. Η καταναλωτική κοινωνία επιβάλλει να ξεχωρίζει το άτομο από το πλήθος, να επιβεβαιώνεται μέσω των αγορών του και η βία είναι ένας τρόπος να αποκτήσει υπεροχή έναντι των άλλων.

Η βία καθίσταται εργαλείο αυτοεπιβεβαίωσης μέσω της εξουσίας πάνω στους άλλους. Το άτομο δεν μπορεί να δημιουργήσει έναν υγιή και αυθεντικό εαυτό. Όλα γύρω του επιβάλλουν το ψέμα. Τα κοινωνικά μέσα είναι το εργαλείο ανάδειξης ενός ψεύτικου εαυτού, η χρήση τεχνολογίας βοηθά στη δημιουργία κάποιου άλλου εαυτού βλ. φίλτρα στο Photoshop, ζούμε την λήθη του Είναι του Χάιντεγκερ.

Η τεχνητή νοημοσύνη βοηθά στην αποξένωση. Το άτομο μιλά με τη μηχανή η οποία αντικαθιστά πλέον τις ανθρώπινες σχέσεις. Καταργούνται οι κοινωνικοί τρόποι, η κριτική σκέψη ακόμα και η γραφή. Τί χρειάζονται όλα αυτά όταν μιλάς με μία μηχανή και εξαρτάσαι από αλγοριθμικές απαντήσεις; Ο άνθρωπος είναι αυτός που παρέδωσε την ανθρωπιά του στις μηχανές (η συναισθηματική του νοημοσύνη είναι ατροφική) γιατί υποτάχτηκε στο κέρδος και στο άγχος που του δημιουργεί ο καπιταλισμός όπως εύστοχα επισήμανε ο Ντήτερ Ντουμ.



Η Τεχνητή Νοημοσύνη διψά για γνώση και μιμείται το ανθρώπινο συναίσθημα, ο σύγχρονος άνθρωπος απεχθάνεται τη γνώση ενώ χάνει το συναίσθημα του. Η τεχνολογία προσπαθεί να γίνει άνθρωπος και ο άνθρωπος γίνεται μηχάνημα, γίνεται ο μετάνθρωπος από επιλογή. Οι μηχανές, από την άλλη, κατέστησαν το κύριο εργαλείο κοινωνικής υποταγής και η τεχνολογία όπλο εξουσίας.

Επανερχόμενη στη βία ως η ακραία εκδήλωση ναρκισσισμού διαπιστώνουμε ότι έχει πλέον κανονικοποιηθεί , το άτομο προβαίνει σε όλο και πιο ακραίες μορφές της στην απέλπιδα προσπάθεια να διακριθεί μέσω αυτής από το πλήθος όντας ψυχρός ως μηχανή. Ο πόνος γίνεται θέαμα που παρακολουθεί (εάν δεν συμμετέχει) ο απονεκρωμένος άνθρωπος προσπαθώντας να αντλήσει ηδονική ευχαρίστηση μέσω του σαδισμού του. Η βία γίνεται κοινωνικό θέαμα όπως έγραψε ο Γκυ Ντεμπόρ, είναι η σύγχρονη Ρωμαϊκή αρένα με ψηφιακό χαρακτήρα. Όπως είπαμε όμως, η ηδονή της ασχήμιας μειώνει και καταποντίζει και αυτό ο απονεκρωμένος άνθρωπος το γνωρίζει.

Αυτή η μορφή βίας διαφέρει από τις άλλες γιατί συνδυάζει την οικονομική ανέχεια, την τεχνολογική κυριαρχία, την απώλεια ταυτότητας τόσο προσωπικής όσο και εθνικής με τον ναρκισσισμό και την απόλυτη έλλειψη πνευματικότητας.


Μην έχοντας πνευματικές βάσεις και ηθικές αρχές ο απονεκρωμένος άνθρωπος καταλήγει στη βία ως το μόνο μέσο άντλησης ευχαρίστησης και κάλυψης του κενού του, φευ μάταια. Ο απονεκρωμένος άνθρωπος που είναι ο άνθρωπος χωρίς καμία ενσυναίσθηση, ο άνθρωπος που θεωρεί ότι φροντίζει μόνο τον εαυτό του (ενώ στην πραγματικότητα τον κακοποιεί) ακόμα και εάν δεν προβαίνει ο ίδιος άμεσα σε πράξεις βίας με τη σιωπή του καθίσταται ενεργός συνεργός των όσων τη διαπράττουν. Γνωρίζει, όμως, μέσα από τη χυδαιότητα του ότι δεν μπορεί ούτε να σωθεί ούτε να διακριθεί.

Στο κείμενο μου «Ο θάνατος του ανθρωπάκου» είχα αναφέρει ότι ο αφανισμός του ανθρώπου είναι ante portas εκτός εάν αφήσει τους σπάνιους διαβάτες να βγουν μπροστά. Οι σπάνιοι διαβάτες είναι αυτοί που έχουν το ήθος και το θάρρος, είναι αυτοί που δεν έχουν να χάσουν τίποτα γιατί τα έχουν όλα και ταυτόχρονα τίποτα. Είναι αυτοί που θα απλώσουν μία χείρα βοηθείας στους άλλους για να φύγουν από το σκότος, είναι αυτοί που θα βοηθήσουν το πνεύμα ενός λαού να μην μαραθεί, ενός λαού που δυναμικά θα διεκδικήσει την αξιοπρέπεια και το δικαίωμα στη ζωή χωρίς ψευτοσωτήρες.



Η τραγωδία των Τεμπών ανέδειξε σπάνιους διαβάτες, τους γονείς που μέσα από το σκότος του πένθους τους αναδείχτηκε το φως που λειτούργησε και λειτουργει ως αντί -βία. Τελικά μήπως η θλίψη και ο πόνος μπορούν να λειτουργήσουν ως το εφαλτήριο αντίστασης;

Η τραγωδία των Τεμπών ξύπνησε κάποια ψήγματα αντίστασης όσων δεν αποκτηνώθηκαν ακόμα από την ακόλαστη βία της εξουσίας αποδεικνύοντας ότι το πνεύμα του λαού, ή μεγάλου μέρους αυτού δεν έχει μαραθεί (ακόμα; ).

Βρισκόμαστε στο χείλος της απόλυτης κατάρρευσης του άρρωστου συστήματος στο οποίο ζούσαμε μέχρι τώρα και στην αντικατάσταση του από ένα άλλο πιο υγιές. Εάν ακολουθήσουμε τους «σπάνιους διαβάτες» που μας δείχνουν τον δρόμο με το ήθος τους (και ναι, υπάρχουν παντού αρκεί να τους ψάξουμε συνειδητά και όχι αγελαία), τότε η είσοδος στη νέα εποχή θα είναι αισιόδοξη και ελπιδοφόρα.



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

Οι κύκλοι της Ζωής .....
Είναι κάθε κύκλος που έχει δημιουργήσει ο καθένας μας, από πρόσωπα, αξίες και αρχές. Ο κύκλος που μας περιβάλλει και που επενδύουμε σ'αυτόν με γνώσεις, συναισθήματα και συγκινήσεις  χτίζεται μέρα με τη μέρα.

Το μέγεθος του ατομικού κύκλου είναι (όχι αποκλειστικά αλλά) και συνάρτηση της διάστασης του χρόνου.

Και για να γίνω πιο συγκεκριμένος στο κάθε κύκλο αυτοί που είναι πιο κοντά στο κέντρο του είναι οι συγγενείς μας, τα αγαπημένα μας πρόσωπα, κυρίως συγγενείς, πολύ κολλητοί φίλοι ή φίλοι γενικότερα. Αρχή του κύκλου η γέννησή μας. Προϊόντος του χρόνου, με την κοινωνικοποίησή μας και την επαφή μας με άλλους ανθρώπους (και όχι μόνο) αυξάνονται οι στοιβάδες του κύκλου μας και προστίθενται νέες αλλά και παρεμβάλλονται και νέοι κύκλοι που εφάπτονται με τον ατομικό μας κύκλο.

Όπως προχωράμε προς την περιφέρεια του κύκλου, στην τελείως εξωτερική στοιβάδα του, είναι όλοι οι γνωστοί που δεν έχουμε κάποια σχέση μαζί τους αλλά είναι άνθρωποι που έχουν επιδράσει πάνω μας, θετικά ή αρνητικά, με τις απόψεις τους, τις γνώσεις τους, την επιδραστικότητά τους, ή την κενότητα, ματαιότητα ή ελαφρότητά τους.

Γνωστοί σε μας διανοητές, επιστήμονες, καλλιτέχνες,καινοτόμα πρόσωπα που μας “πλησίασαν”, “ακούμπησαν” ή μας συνεπήραν με τις κοσμοθεωρίες τους, τις επιλογές ζωής τους, την αύρα τους, που δεν τους γνωρίζουμε προσωπικά αλλά συνετέλεσαν τα μέγιστα στη διαμόρφωση του χαρακτήρα μας και της προσωπικής αντίληψής μας για τη ζωή και τον κόσμο μας.Ή από την άλλη αρνητικές φιγούρες και αντιλήψεις που μας βοήθησαν να ξεχωρίσουμε την ήρα από το στάρι και να τις πετάξουμε στον κάλαθο των αχρήστων, γεγονός που και αυτό συνετέλεσε στη διαμόρφωση του χαρακτήρα μας και της προσωπικής αντίληψής μας για τη ζωή και τον κόσμο μας.

Όπως και πιο πάνω αναφέραμε, ο κύκλος ξεκινώντας η ζωή μας είναι πάρα πολύ μικρός περιλαμβάνοντας αποκλειστικά τους γονείς μας και όσο περνούν τα χρόνια αυτός μεγαλώνει μεγαλώνει γιατί προστίθεται νέες φιγούρες νέα πρόσωπα νέες μορφές που παίζουν κάποιο ρόλο σημαντικό για μας. Με το πέρασμα του χρόνου μπαίνουν στη ζωή μας άλλα πρόσωπα διευρύνεται ο κύκλος μας και κάποια στιγμή αυτός έχει μεγαλώσει αρκετά, έχει μεγαλώσει πολύ.

Ποιο είναι όμως το κρίσιμο εκείνο σημείο από το οποίο και μετά αυτός ο κύκλος μικραίνει; Αρχικά όταν αρχίζουμε να περιορίζουμε τη δραστηριότητά μας για κάποιο λόγο, όταν χάσουμε το ενδιαφέρον μας για τη ζωή ή κάθε φορά που χάνουμε πρόσωπα που έχουν σχέση με μας και τον κύκλο μας.

Ο θάνατος ατόμων που είχαν θέση στον κύκλο μας τον περιορίζει, τον μικραίνει, τον συρρικνώνει.

Κάθε θάνατος γνωστού μας (αγαπημένου ή μη) μας θλίβει όχι μόνο γιατί τον χάνουμε αλλά γιατί μας αφήνει φτωχότερους με μέτρο αίσθησης την σμίκρυνση του προσωπικού μας κύκλου.


Κάθε απώλεια φυσικά είναι οδυνηρή. Η οδύνη είναι συνάρτηση της θέσης που βρισκόταν ο εκλιπών, στον κύκλο του καθενός μας . Κατανοώ και συμπάσχω με τον πόνο των αγαπημένων του, που έχασαν τη κεντρικότερη στοιβάδα του κύκλου τους. Λυπάμαι που ένας καλός φίλος μας άφησε χθες και κηδεύεται αύριο, αν και θέλω να πιστεύω πως το πέρασμα του Διονύση στο φως αποτελεί λύτρωση,  μετά τη σκληρή ταλαιπωρία που πέρασε κατά τους τελευταίους μήνες της ζωής του. Εύχομαι κουράγιο στην οικογένειά του και ιδιαίτερα στη σύζυγό του Κούλα και στα δύο του αγόρια, Βασίλη και Στέργιο. 

Καλό ταξίδι Διονύση!

Η κηδεία αύριο Δευτέρα 20/1 στις 11πμ στον Ιερό Ναό Πέτρου και Παύλου στην Περαία.


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

Σπάνιο να διαβάσω τόσο μεγάλο κείμενο και πιο σπάνιο να αναδημοσιεύσω κείμενο άλλου ανθρώπου, όμως για κάποιο λόγο διάβασα το παρακάτω... ήταν αδύνατο να μη το μοιραστώ μαζί σου... καλές γιορτές σε όλους...

του SaneJoker 

ΑβΑΣΙΛΙ ΘεΛΟ ΣΚΙΛΟ
ΠεΤρρ

~~{}~~

Αι βασιλι τορα κσερονα γραφο
Ζητισα σκιλο κεφερες κουκλακι
θέλο φαρμα μεολα τα ζωα τα παντα
ΠΕΤΡΟΣ

~~{}~~

αι Βασιλη, για σου.
Τι κανουν οι ταραδοι; δε θελο σκιλο γιατι θα φερις κουκλακι
ουτε πλειμοπιλ γιατι εφερες μονο ενα μικροκουτι.
θελοτιλεχεριζομενο μεγαλο
Πέτρος Αναστόπουλος

~~{}~~

Γεια σου, αι βασίλη. Τωρα παω δευτερα.
Περισι μου έφερες ενα αφτοκινιτακι μικρό
και εγώ είχα ζητήση μεγάλο.
Δε καταλαβες επηδη δεν ηξερα να γραφω καλά.
Φετος θελω ένα ποδήλατο, μπιεμεξ, σαν του Νίκου.
Μάβρο με κόκινες φλόγες και να χει και κοντρα.
πως προλαβενης να μυραζεις όλα τα δώρα; εχεις εφ16;
Πέτρος Αναστασόπουλος
Οδός Ανθέον, Θεσαλονικη, Ελλάδα, Εβρόπη

~~{}~~

Αι Βασίλη, είμαι ο Πέτρος.
Δεν πιστευω πως υπαρχεις αληθεια
γιατι όλοι οι φίλοι μου μου λενε οτι δεν υπάρχεις
και ότι τα παιχνίδια δεν τα φερνεις εσυ αλλά οι μπαμπάδες
και όσες φορές σου ζήτησα κατι μου έφερες κάτι άλλο.
Αν υπαρχεις θέλω να μου φερεις ένα ηλεκτρονικό,
αυτό με τον Ντόναλτ που σβήνει φωτιες,
το μπλε οχι το ροζ το κοριτσίστικο.
Αν δεν υπαρχεις και τα παιχνίδια τα αγοραζει ο μπαμπάς
παλι θελω ηλεκτρονικο.

~~{}~~

Γεια σου, Bill. Τι χαμπάρια, φιλαράκι;
Πώς τα πάνε οι πιγκουίνοι, γεννάνε αυγά; ΧΑΧΑΧΑ.
Είμαστε στο σπίτι με την τσακαλοπαρέα κι είμαστε λιώωωμα!!!!
Σου στέλνουμε ένα ομαδικό γράμμα.
Λοιπόν… Εγώ θέλω να μου φέρεις μια gibson les paul,
όπως αυτή που έχει ο Slash
(γαμώ τα άτομα και φοβερός κιθαρίστας).
Ο Νίκος θέλει να του φέρεις μια κούτα Jack Daniels και τσιγάρα.
Ο Γιώργος θέλει να του φέρεις τη Σίντι Κρόφορντ
(και φέρτη γρήγορα γιατί κοντεύει να τυφλωθεί από τη μαλακία!!!).
Keep on rocking, Billαρα!!!

~~{}~~

Γεια σου, Άι Βασίλη.
Ίσως να σου φαίνεται περίεργο, αλλά είμαι ο Πέτρος.
Είχα πολύ καιρό να σου γράψω γράμμα.
Βλέπεις… μεγάλωσα λιγάκι.
Τώρα είμαι 37 χρονών,
αν και δεν μπορώ να καταλάβω πώς πέρασαν τα χρόνια.
Κανονικά δε θα σου έγραφα και σίγουρα είναι γελοίο
να σου γράφει γράμμα ένας τριανταεφτάχρονος.
Αλλά με ξέρεις πώς είμαι, δε με ξέρεις;
Έχω απελπιστεί πλέον και κάνω ό,τι μου έρθει στο κεφάλι.
Θα ήθελα να μου φέρεις, αν φέρνεις δώρα και στους μεγάλους,
μια δημοκρατική κυβέρνηση.
Σίγουρα πρώτη φορά σου ζητάνε κάτι τέτοιο,
αλλά δεν αντέχω άλλα χημικά.
Ο Παπαδήμος είναι ό,τι χειρότερο έχει συμβεί στη χώρα μας
(μετά τον Παπανδρέου φυσικά).
Φέρε κάποιον κανονικό άνθρωπο γιατί δε μας βλέπω καλά.
ΥΓ: Αν μπορείς φέρε μου και μια δουλειά
γιατί είμαστε πολύ στριμωγμένοι μόνο με το μισθό της Μαρίας.

~~{}~~

Άι Βασίλη, τελικά είσαι πολύ καθίκι.
Από παιδί θυμάμαι ότι άλλα ζήταγα και άλλα έφερνες.
Σου ζήτησα δημοκρατική κυβέρνηση κι έφερες τον Σαμαρά.
Αν είναι δυνατόν!
Φέτος δεν ξέρω τι να σου ζητήσω.
Αν ζητήσω επανάσταση μπορεί να μου φέρεις δικτατορία.
Αν ζητήσω δικαιοσύνη θα μου φέρεις το Ροβεσπιέρο,
μπορεί και τον Ναπολέοντα στο καπάκι.
Δουλειά σου ζήτησα και τώρα απολύσανε και τη Μαρία
και είμαστε σε απόγνωση.
Τα παιδιά μας ζητάνε δώρα. Σου γράψανε και γράμμα, το έλαβες;
Ε, λοιπόν, φέτος θα τους πω την αλήθεια.
Ότι δεν υπάρχεις ή αν υπάρχεις δε δίνεις δεκάρα τσακιστή
για το τι γίνεται εδώ κάτω, εσύ και όλοι οι άγιοι.
Και θα τους πω να μην περιμένουν δώρο,
γιατί δεν έχουμε λεφτά ούτε τους λογαριασμούς να πληρώσουμε.
Όχι! Ξέρω τι θα σου ζητήσω για φέτος. Σαπούνι και σκοινί.
Και θα κρεμαστώ στο Χριστουγεννιάτικο δέντρο,
θα κρεμαστώ στο λαιμό σου…

~~{}~~

Άι Βασίλη μου, συγνώμη για αυτά που σου είχα γράψει
την προηγούμενη φορά.
Τόσα χρόνια περάσαν κι ακόμη τα θυμάμαι.
Ευτυχώς που δε μου ‘φερες σκοινί.
Τα βγάλαμε πέρα τελικά, κουτσά στραβά, κάποτε και ωραία.
Αλλά τώρα θέλω να σου ζητήσω κάτι πολύ δύσκολο και μεγάλο.
Και θα σε παρακαλέσω με όλη μου την ψυχή
αυτή τη φορά να μου φέρεις, έστω κάτι.
Θέλω πίσω τη Μαρία. Ήταν αδικία να φύγει αυτή πρώτα.
Αδικία για μένα.
Τα παιδιά είναι μακριά. Ο ένας Καναδά κι η άλλη Αυστραλία.
Ούτε στην κηδεία της δεν κατάφεραν να έρθουν.
Έχω μείνει μόνος στο σπίτι… Είναι άδικο…
Ας μας έπαιρνες μαζί, τι να την κάνω τη ζωή έτσι;
Ξέρω ότι ποτέ δε φέρνεις ό,τι σου ζητάω. Αλλά δεν πειράζει.
Φερ’ την μου για λίγο, για μια τελευταία φορά να τη δω.
Δεν ξέρεις πόσο μου έχει λείψει.
Κάνε ό,τι μπορείς.

~~{}~~

Γεια σου, Άγιε. Τώρα πρέπει να είμαστε συνομήλικοι πλέον.
Εσύ πάντα ίδιος μένεις, αλλά εγώ γέρασα πια.
Τα εγγόνια μου μού λένε ότι είμαι ίδιος με εσένα.
Ναι! Τους έχω εδώ όλους.
Γυρίσανε τα παιδιά μου, δεν άντεχαν άλλο στην ξενιτιά.
Ήρθαμε στο χωριό και φτιάξαμε τη ζωή μας κάπως διαφορετικά.
Είναι ωραία που θα πάρω την τελευταία μου ανάσα εδώ,
ανάμεσα στα δέντρα.
Είναι ωραία που έχω και τα εγγόνια μου να παίζω.
Τους λέω για σένα, τα βοήθησα να σου γράψουν και γράμμα.
Τα έλαβες; Είδες τι ωραία πράγματα που ζητάνε;
Μάθαμε όλοι τι έχει αξία τελικά.
Εγώ άργησα, αλλά αυτά έχουν όλη τη ζωή μπροστά τους
για να φτιάξουν έναν κόσμο έτσι όπως πρέπει να είναι.
Φέτος θέλω να σου ζητήσω κάτι μικρό. Και μεγάλο.
Ένα χρόνο ζωής ακόμα.
Περιποιηθήκαμε τις κερασιές και θέλω να τις δω να ανθίζουν ξανά.
Και το καλοκαίρι πηγαίνουμε με τα παιδιά στη θάλασσα
και ανεβαίνουν πάνω μου, κάνουν ότι είμαι φάλαινα!
Ο μεγάλος (ο Πετράκης) θα πάει πρώτη δημοτικού
και θέλω να τον βοηθήσω στην αρχή.
Είναι πολύ έξυπνο παιδί, αλλά θέλει βοήθεια.
Ένα χρόνο ζωής ακόμα… Μπορείς;
Φιλικά, ο παππούς Πέτρος.
ΥΓ: Σε ευχαριστώ που μου φέρνεις τη Μαρία κάθε τόσο.
Είναι ωραία να τη βλέπω, ακόμα και στον ύπνο μου.


* Το έκλεψα από τον τοίχο της φίλης Maria Christina Karafyliadou



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

Το ζήτημα της επιρροής έχει καταστεί ιδιαίτερα φλέγον και πολύπλοκο τις τελευταίες δεκαετίες, αφού ο κόσμος μας γίνεται όλο και πιο ενιαίος και παγκοσμιοποιημένος, καθώς και η κάθε κοινότητα, από την μικρότερη έως την μεγαλύτερη, καθίσταται πιο ευάλωτη σε εξωτερικές επιδράσεις. Παρατηρείται το αντιφατικό φαινόμενο του έντονου κατακερματισμού και της φαινομενικής εξατομίκευσης, ωστόσο, η μαζοποίηση είναι παρούσα σε κάθε ανθρώπινη κατάσταση διεπαφής. Θεωρείτε τον εαυτό σας κομφορμιστή ή αντικομφορμιστή; Εάν είστε σαν τους περισσότερους ανθρώπους, πιθανότατα θα πιστεύετε ότι είστε αρκετά αντικομφορμιστής ώστε να υψώσετε το ανάστημά σας σε μία ομάδα όταν ξέρετε ότι έχετε δίκιο, αλλά και αρκετά κομφορμιστής ώστε να ταιριάζετε με τον κύκλο σας. Τι έχει να μας πει το πείραμα του Solomon Asch για την συμμόρφωση;
Κομφορμισμός



Ο Solomon Asch διεξήγαγε ένα πείραμα για να διερευνήσει μέχρι ποιο σημείο η κοινωνική πίεση που προέρχεται από μία ομάδα πλειοψηφίας μπορεί να οδηγήσει ένα άτομο στην συμμόρφωση. Το πείραμα είχε την μορφή ενός τεστ οράσεως και συμμετείχαν σε αυτό 50 άνδρες φοιτητές του Swarthmore College της Αμερικής. Ο Asch τους έβαλε να κρίνουν το μέγεθος μίας γραμμής και να δηλώσουν με ποια από τις άλλες τρεις γραμμές ταυτίζεται. Σε κάθε δωμάτιο υπήρχε ένας μη υποψιασμένος συμμετέχων και 7 συνεργοί του Asch. Ο καθένας έπρεπε να απαντήσει δυνατά ποια συγκρινόμενη γραμμή ήταν ίδια με την αρχική. Η απάντηση ήταν πάντα προφανής. Ο πραγματικός συμμετέχων καθόταν στο τέλος της σειράς και, επομένως, απαντούσε τελευταίος. Υπήρχαν 18 προσπάθειες συνολικά και οι συνεργοί έδωσαν την λάθος απάντηση στις 12 από αυτές.

Σύγκριση μεγέθους γραμμών



Αποτελέσματα (πείραμα Asch)

Κατά προσέγγιση, περίπου το 1/3 (32%) των συμμετεχόντων συμμορφώθηκαν με την ξεκάθαρα λανθασμένη πλειοψηφία. Στις 12 κρίσιμες προσπάθειες, περίπου το 75% συμμορφώθηκε τουλάχιστον μία φορά και μόλις το 25% δεν συμμορφώθηκε ποτέ. Στην ομάδα ελέγχου (όπου δεν υπήρχε κανένας συνεργός και καμία πίεση) λιγότερο από το 1% των συμμετεχόντων απάντησαν λάθος.
Γιατί συμμορφώθηκαν τόσο εύκολα οι συμμετέχοντες; Όταν τους πήραν συνέντευξη μετά το πείραμα, οι περισσότεροι δήλωσαν ότι δεν πίστευαν στην πραγματικότητα τις απαντήσεις που έδιναν, αλλά συντάχθηκαν με την ομάδα από τον φόβο μην γελοιοποιηθούν. Γενικά, οι άνθρωποι συμμορφώνονται για δύο βασικούς λόγους: επειδή θέλουν να ταιριάζουν στην ομάδα και επειδή πιστεύουν ότι η ομάδα είναι καλύτερα ενημερωμένη από αυτούς.


Solomon Asch


Κριτική στο πείραμα του Asch

Ορισμένοι κριτικοί πιστεύουν ότι τα υψηλά επίπεδα συμμόρφωσης στα πειράματα του Asch είναι μία αντανάκλαση της αμερικανικής κουλτούρας της δεκαετίας του 1950 και μας λένε περισσότερα για το ιστορικό και πολιτισμικό κλίμα της Αμερικής αυτής της δεκαετίας, παρά για τα φαινόμενα συμμόρφωσης. Την δεκαετία του 1950, η Αμερική ήταν πολύ συντηρητική και περιελάμβανε ένα αντικομμουνιστικό κυνήγι μαγισσών (που έγινε γνωστό ως Μακαρθισμός) ενάντια στον καθένα που μπορεί να ήταν θετικά διακείμενος προς τις αριστερές ιδέες. Επομένως, η συμμόρφωση ήταν κάτι αναμενόμενο στο αξιακό σύστημα των Αμερικανών της εποχής. Αυτή η θεωρία υποστηρίχθηκε και από έρευνες που έγιναν τις δεκαετίες του ‘70 και του ‘80, οι οποίες έδειξαν χαμηλότερα ποσοστά συμμόρφωσης. Οι Perrin και Spencer (1980) θεώρησαν ότι το φαινόμενο του Asch ήταν «παιδί της εποχής του».



Συμμόρφωση και ομογενοποίηση

Συμπεράσματα που βγήκαν μετά από μικρές τροποποιήσεις στο πείραμα του AschΌσο μεγαλύτερη η πλειοψηφία, τόσο πιο πολύ συμμορφώνονται οι συμμετέχοντες
Σε μία εκδοχή του πειράματος, ο Asch έσπασε την πλήρη συμφωνία των συνεργών και εισήγαγε έναν με διαφορετική άποψη. Ο Asch βρήκε ότι ακόμα και η παρουσία ενός και μόνο συνεργού που πήγαινε ενάντια στην πλειοψηφική επιλογή μπόρεσε να μειώσει την συμμόρφωση κατά 80%.
Όταν οι γραμμές σύγκρισης (A, B, C) έγιναν πιο όμοιες στο μήκος, ήταν πιο δύσκολη η απάντηση και τα επίπεδα συμμόρφωσης αυξήθηκαν. Όταν δεν είμαστε βέβαιοι, αναζητούμε άλλους για επιβεβαίωση. Όσο πιο δύσκολο είναι αυτό που έχουμε να κάνουμε, τόσο μεγαλύτερη είναι η συμμόρφωση.
Όταν δόθηκε στους συμμετέχοντες η δυνατότητα να απαντήσουν ιδιωτικά (έτσι ώστε η ομάδα να μην γνωρίζει την απάντησή τους), τα επίπεδα συμμόρφωσης έπεσαν. Αυτό συνέβη, διότι η πίεση ήταν μικρότερη και η επιρροή όχι τόσο ισχυρή, αφού δεν υπάρχει ο φόβος της απόρριψης από την ομάδα.
Συμπεράσματα για το πείραμα του Asch

Τα πειράματα του Asch πάνω στην συμμόρφωση και την επιρροή είναι από τα πιο γνωστά στην ιστορία της ψυχολογίας και έχουν εμπνεύσει πολλές μετέπειτα έρευνες πάνω στην ομαδική συμπεριφορά. Μας παρέχουν σημαντικά ευρήματα σχετικά με το πώς, το γιατί και το πότε οι άνθρωποι συμμορφώνονται και το τι επίδραση έχει η κοινωνική πίεση στην συμπεριφορά μας.
Πώς πιστεύετε ότι θα είχαν διαμορφωθεί σήμερα τα ποσοστά συμμόρφωσης σε ένα αντίστοιχο πείραμα; Τα επίπεδα θα ήταν υψηλότερα ή χαμηλότερα στις συνθήκες της εποχής μας;






Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

Θαρρώ ότι από δω και στο εξής, στην ακόμα άγραφτη μυθοπλασία, όταν αναφερόμαστε στα εγκλήματα των Ναζί και χρησιμοποιούμε οβραίικους χαρακτήρες, οφείλουμε να αντικαθιστούμε τους Εβραίους με Γύφτους ή ομοφυλόφιλους ή οτιδήποτε άλλο μπορεί να κατεβάσει η κούτρα μας. 
Οι απόγονοι των παιδιών του Ισραήλ που σώθηκαν από τη ναζιστική θηριωδία, είναι πραγματικά αχαρακτήριστοι! Σε κάνουν να σκέφτεσαι... Τέλος πάντων...

Βάζω κι εγώ ένα μικρολιθαράκι αυτού που λέω παραπάνω, πάντα με 121 Λέξεις Ακριβώς: ούτε μία παραπάνω ούτε μία παρακάτω ούτε μία παραδίπλα... https://link.medium.com/ZvHa3cK2UIb

Αουσβιτς — Μπίρκεναου, 1943



Γεννήθηκα μέσα στα έγχορδα και τις τσιγγάνικες μελωδίες. Τι ευτυχισμένοι καιροί! Οικογενειακή χορωδία είχαμε! Ακόμα κι η μανούλα έπαιζε, καλύτερα μάλιστα από τον αφέντη μας, σκεφτόμουν μεγαλώνοντας· όμως εκείνην, ο πατέρας δεν την άφηνε ποτέ να βγαίνει στους δρόμους. Λόγος τιμής, έλεγε.

Εμένα μου είχε σκαρώσει ένα βιολί ίσαμε το μπόι μου, να συνοδεύω την κομπανία, να βγάζουμε παράδες. Ιδέα δεν είχα όπως το αγκάλιαζα, ούτε μπορούσα να φανταστώ, ότι έμοιαζα με τσελίστα. Όχι, δεν ήξερα τι σημαίνει βιολοντσελίστας, ούτε πρόλαβα να μάθω.

Δεν πρόλαβα, διότι μια νύχτα, Δεκέμβρη του ’39, σπάσανε την πόρτα του σπιτιού μας. Μαυροντυμένοι μπήκανε και μας αρπάξανε. Μαζί με πολλούς άλλους, μας ρίξανε σ’ ένα σιδηροδρομικό βαγόνι μεταφοράς ζώων. Επειδή είμαστε Γύφτοι, είπανε, έπρεπε να πεθάνουμε…


Πενήντα ιστορίες σε εικονογραφία του Στάθη, γραμμένες με 121 λέξεις ακριβώς, κυκλοφορούν από τις εκδόσεις “Φερενίκη”



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

Όταν κρίνεις τον άλλον δεν τον βοηθάς. Πολλές φορές, λόγω των καταιγιστικών κοινωνικών ερεθισμάτων, η ζωή σε φέρνει στη θέση να βοηθήσεις κάποιον, οπότε χρειάζεται να παίξεις τον ρόλο του θεραπευτή. 

Ο θεραπευτικός λόγος είναι μία προσέγγιση αγάπης. Περιέχει κάποιες λέξεις, οι οποίες εφαρμόζονται ακριβώς στην περίπτωση του, την ώρα που έχει διαταραχθεί ψυχολογικά και τον “ξεκλειδώνουν”. 

 Ο «θεραπευτής» συμπονάει τον «θεραπευόμενο», συμπάσχει μαζί του, προσωρινά, βγαίνει ένας ποταμός αγάπης, που αποτελεί το κίνητρο για να ξεκινήσει η διαδικασία της «θεραπείας». Αυτό σε βοηθάει να κάνεις διάγνωση της κατάστασης, να του πεις τις λέξεις που χρειάζεται να ακούσει. Πηγαίνεις στον άλλον με ένα χάδι και απευθύνεσαι στο πρόβλημα του, δεν προβάλλεις τα δικά σου προβλήματα, δεν έχει να κάνει με σένα. Έχει να κάνει με μια ιδιαίτερη κατάσταση. Είναι μοναδική περίπτωση αυτή που θα συναντήσεις και με ιδιαίτερο άτομο, μοναδικό. 

Ο «θεραπευτής» δεν κάθεται στο πρόβλημα, αποτραβιέται και το βλέπει από μια εποπτική θέση αυτό. Η αρχή σε όλα είναι η αυτοσυγκέντρωση. Εκείνη την ώρα πρέπει να είσαι πολύ συγκεντρωμένος και την αυτοσυγκέντρωση την βοηθάει πολύ η αγάπη. Δηλαδή αν εκείνη την ώρα θέλεις όντως να βοηθήσεις τον άλλον, καταλαβαίνεις το πρόβλημα του και προσπαθείς να κάνεις κάτι. Τότε η αυτοσυγκέντρωση σου είναι πιο εύκολη και βγαίνει πιο εύκολα το θεραπευτικό. Αυτό ισχύει για όλους. Διότι είναι καθημερινότητα, είναι επικοινωνία, είναι οι άνθρωποι που είναι χιλιάδες περιπτώσεων που αντιμετωπίζουμε στη ζωή μας. Θέλει θεραπευτική προσέγγιση όλο αυτό.



≈ Από τον κύκλο μαθημάτων του Επικεφαλής της Ομάδας Κοινωνικής Εγρήγορσης (ΟΚΕ) Βασίλη Αναστασόπουλου ≈

πηγή


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

Ο παππούς μου ήταν φυσικός. Ήταν και 96 χρονών . Όταν τον ρωτούσαν πόσων χρονών είναι απαντούσε «χοντρικά… λίγο πριν πεθάνω». Το καλύτερο είναι ότι χαμογελούσε όταν το ‘λεγε. Γνήσια, όχι μ’ αυτό το χαμόγελο-μορφασμό-κάλυμμα τρόμου. Ο παππούς μου χώρισε από τη γιαγιά μου όταν ήταν 75 χρονών.

Όχι γιατί βρήκε γκόμενα αυτός. Όχι επειδή βρήκε γκόμενο η γιαγιά. Χώρισε γιατί δεν ήθελε να πηγαίνει εκδρομές σε μοναστήρια μαζί της. Σιχαινόταν επίσης τις φίλες της, που αφού γλεντοκόπησαν με συζύγους και εραστές στις Μυκόνους και τα Καζίνα της Ευρώπης, αποφάσισαν να κάνουν πλέον Πάσχα στον πανάγιο τάφο μόνο και μόνο γιατί φοβήθηκαν ότι έχουν πάρει την άγουσα για τον δικό τους τον τάφο. «Αυτές παιδί μου είναι συνηθισμένες να τα ρυθμίζουν όλα ζητώντας ρουσφέτια από τους βουλευτάδες τους», μου είπε τότε. «Ε, δεν μπορώ να τις βλέπω να μετατρέπουν και το θεό σε βουλευτή.
Ανάβουν κεριά, κάνουν τάματα, φτιάχνουν φανουρόψωμα, φιλάνε οστά και κάρες αγίων, γιατί αυτή τη φορά είναι γιγάντιο το ρουσφέτι: ρετιρέ στον παράδεισο. Καλύτερα μόνος μου.»

Και πράγματι. Έζησε άλλα 20 χρόνια καλύτερα μόνος του. Ο θεός του έδωσε υγεία – ίσως επειδή δεν το ζήτησε φιλώντας στα ξεκούδουνα την κάρα του Αγίου Μηνά. Επισκεύασε και αποσύρθηκε στο σπίτι της μάνας του σ’ ένα χωριό με δέκα σπίτια κάπου στη νότια Πίνδο. Το πρωί έκανε μια μεγάλη βόλτα στο βουνό και μετά διάβαζε, έφτιαχνε το φαγάκι του και έπαιρνε ένα υπνάκι. Το απόγευμα πήγαινε στο καφενείο-μπακάλικο-ταβέρνα-πρόχειρο ιατρείο και συναντούσε τους άλλους 16 κατοίκους του χωριού.
Έπιναν το κρασάκι που έφερνε αυτός (είχε τρελές προμήθειες σαββατιανού που ήταν η αδυναμία του), έτρωγαν ομελέτα με αυγά απ’ το κοτέτσι της κυρά Μάγδας και μανιτάρια που μαζεύει ο ανιψιός του Θωμά. Μετά το τρίτο ποτηράκι παίζανε μπιρίμπα ή τάβλι. 

Όταν ο παππούς ήταν στα μεγάλα κέφια του τους εξηγούσε τους νόμους που διέπουν τον κόσμο μετά παραδειγμάτων. Η αντοχή των υλικών λ.χ. εξηγήθηκε με το διαζύγιό του. «Μαλώνεις, μαλώνεις για χρόνια και νομίζεις ότι δεν πειράζει. Τα βρίσκεις και συνεχίζεις. Όμως η σχέση έχει κουραστεί. Και όταν μια μέρα ξαφνικά χωρίζεις, απορείς αφού δεν έγινε τίποτα σπουδαίο. Αλλά δεν χρειάζεται να γίνει ένα σπουδαίο. Η καταπόνηση για χρόνια κάποια στιγμή θα φέρει το σπάσιμο. Έτσι και το πανί που το βλέπει ο ήλιος καθημερινά κάποια στιγμή ξαφνικά θα διαλυθεί». Μετά γυρνούσε σπίτι του, διάβαζε λίγο ακόμα και πήγαινε για ύπνο. Ήταν ήρεμος κι ευτυχισμένος. Η μόνη με την οποία μιλούσε στην οικογένεια ήμουν εγώ.

Χτες με ειδοποίησε η κυρά Μάγδα ότι δεν είναι καλά. Πέταξα κι έφτασα δίπλα του σε μισή μέρα. Όταν μπήκα σπίτι του τον βρήκα στο κρεβάτι χάλια αλλά με καθαρές ριγέ μπυτζάμες, τριζάτα σεντόνια, μια κούπα χαμομήλι και ένα βιβλίο στο χέρι. Χαμογέλασε με όλο του το μούτρο όταν με είδε. Και μετά με μάλωσε που άφησα τις δουλειές μου και ήρθα.

-Τι κάνεις παππού; τον ρώτησα προσπαθώντας να κρύψω άτσαλα την αγωνία μου.

-Προσπαθώ να καταλάβω ποιες από τις 8 άγνωστες διαστάσεις του σύμπαντος είναι η πιο ωραία για να μετεγκατασταθώ, μου είπε και ανέμισε το βιβλίο. Το πήρα στα χέρια μου. Ήταν ένα βιβλίο που ανέλυε τη θεωρία των υπερχορδών, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της οποίας υπάρχουν, όπως μου εξήγησε, παράλληλα σύμπαντα αόρατα για μας που ζούμε στις τρεις διαστάσεις.

-Σοβαρά τώρα παππού, λες να αληθεύει αυτό; Λες να είμαστε κλεισμένοι σε μια γυάλα σαν ψάρια και να νομίζουμε ότι αυτό είναι όλο, ενώ έξω είναι το σπίτι, η πόλη, ο κόσμος, ο γαλαξίας; Λες να είμαστε κοντόφθαλμοι σαν χρυσόψαρα;

-Θα σου πω σε λίγο μετά λόγου γνώσεως, μου είπε και γέλασε περιπαικτικά. Με ξέρεις εμένα τι ψαχτήρι είμαι. Θα βρω τρόπο, θα βρω ταχυδρόμο με άδεια κυκλοφορίας μεταξύ συμπάντων και θα σε ειδοποιήσω. Υπόσχεση!

Σκάσαμε στα γέλια και αγκαλιαστήκαμε. Το βράδυ πέθανε ήσυχα στον ύπνο του. Και ξαφνικά κατάλαβα τι θα πει ακριβώς «θανάτω θάνατον πατήσας» και τον ζήλεψα.
Καλό ταξίδι παππού. Θα ‘χω το νου μου για τον ταχυδρόμο σου…

Ευτυχία Κολιού
Ζωή Στο Χωριό


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

Katerina Theodorou

Από τις πιο γλυκιές εικόνες που έχω ως παιδί είναι αυτές που παραμονές Χριστουγέννων η σοφή γιαγιάκα μου, που πρόσφατα μας άφησε....καθοταν στην πολύχρωμη πολυθρόνα της δίπλα στο τζάκι κι εγώ γονατιστή μπροστά της να ακουμπώ τα γόνατα της και να περιμένω με λαχτάρα να ακούσω τις πάμπολλες ιστορίες της, που τέτοιες μέρες ήταν αφιερωμένες στους καλικάντζαρους ....Ναι, καλά καταλάβατε αυτά τα μικρά μαύρα πλασματάκια που κάνουν της εμφάνιση τους τετοιες μερες, τις μέρες του 12ημέρου( από αύριο καλή ώρα έως τις 6 Ιανουαρίου), προξενώντας ζημιές και καταστροφές στους ανθρώπους και στις περιουσίες τους. Από τις περιγραφες της από παιδί τους φανταζόμουν με όψη πάντα αποκρουστική, με δόντια μεγάλα, με αυτιά μυτερά και την ουρά τους όμοια με αυτή του διαβόλου. Συνήθως εμφανίζονταν κατά τη γιαγιά μου, να τριγυρνούν γυμνά και πεινασμένα, ή να φορούν κουρέλια προσπαθώντας να κρύψουν το ασθενικό τους σώμα.
Οι αληθινες ιστοριες λοιπόν της γιαγιας Κατερινας αναφέρονται στα καρκατζέλια, όπως τα έλεγε, με υπερβολικό φόβο!
Κι επειδή τις περισσότερες από αυτές τις έχω καταγράψει θα μοιραστώ κάποιες απόψε μαζι σας, μέρα που είναι ..... (να μη τις θυμάμαι και φοβάμαι μόνη μου είναι η αλήθεια αλλά μην το κανετε θέμα), να γυρίσουμε λίγο πίσω το χρόνο σε εκείνα τα ομορφα αγνά αθωα γεμάτα αγάπη παιδικά μας χρόνια....
Έλεγε που λέτε η γιαγιά ....:
-Ένα βράδυ έπιασαν έναν χωριανό μας στο δρόμο, λίγο έξω από το χωριό, που γύριζε από το χωράφι του, και όλη τη νύχτα τον έβαζαν να χορεύει. Μόνο όταν ακούστηκε ένα κοκόρι απ το χωριό τον άφησαν να φύγει.
-Έναν άλλον τον βρήκαν πάνω στο κάρο του να γυρνάει στο σπίτι του. Τα βόδια του απ το φόβο τους σταμάτησαν να περπατάνε και έπεσαν στη γη. Τα κέντριζαν τα καρκατζέλια όλη νύχτα με τα κεντριά τους μέχρι που ψόφισαν τα καημένα. Αυτόν τον έβαλαν να χορεύει και όταν σταματούσε τον κέντριζαν και αυτόν.
-Ένα σούρουπο είδα μία μαυροντυμένη τσιγγάνα, έλεγε η γιαγιά, να μπαίνει στην αυλή του σπιτιού μου, ήταν καμπουριασμένη με άσπρα μαλλιά και μπαστούνι, εγώ ήμουν μέσα στο σπίτι και την είδα από το παράθυρο. Είπα να της δώσω κάτι να φάει γιατί είναι αμαρτία τέτοιες μέρες να μην δώσεις σε όποιον ζητήσει. Μόλις βγήκα από το σπίτι άκουσα ένα πολύ δυνατό γέλιο και είδα ένα καρκατζέλι να τρέχει. Πρόλαβα και το είδα καλά γιατί απ τον φόβο μου λιποθύμησα. Ήταν μικρό και μαύρο με ουρά. Έτρεχε μπροστά και κοιτούσε πίσω σ εμένα και με κορόιδευε.
-Ένας φίλος του μπαμπά μου, του προπάππου μου δηλαδή , έχει πολλά χρόνια που πέθανε, τα είδε μέσα στο σπίτι του. Μπήκαν από την καμινάδα πριν τα ξημερώματα γιατί είχε σβήσει η φωτιά και ανακάτευαν το σπίτι και σκορπούσαν κάτω το αλεύρι. Φώναξε να τα διώξει και αυτά του πήραν την λαλιά. Μίλησε τα φώτα πάλι μόλις ήπιε αγιασμό και μας είπε σε όλους τι έπαθε. Άτιμα αυτά τα καρκατζέλια, όλο τον κόσμο έβλαπταν.
Συμπέρασμα σημερα το τζάκι δε σβήνει κι ας χρειαστεί να μείνω ξύπνια ως το πρωί....και προχωράμε:
-Μία γυναίκα χήρα είχε το μωρό στην κούνια και κοιμόταν. Μπήκαν μέσα στο σπίτι πολλά καρκατζέλια, την ξύπνησαν και άρχισαν να την τρυπάνε με τα κεντριά τους. Της τρυπούσαν όλη τη νύχτα, μαύρη την έκαναν την καημένη. Το μωρό δεν το πείραζαν όμως και το κουνούσαν όταν έκλαιγε. Έφυγαν όταν λάλησαν τα κοκόρια.
-Εμείς είχαμε κάνει χαλβά μια χρονιά και τον είχαμε στο ταψί. Το βράδυ τα ακούσαμε που μπήκαν και εγώ και τα αδέρφια μου. Όλοι μαζί κοιμόμασταν. Δεν μίλησε κανένας μας, τα ακούγαμε να χτυπάνε το ταψί, να γελάνε και να τρώνε. Δεν μίλαγαν Ελληνικά αυτά. Μόνο κάτι τσιριχτά λόγια έλεγαν και γελούσαν σιγά μην τα καταλάβουμε, δεν ήξεραν ότι τα καταλάβαμε και δεν κοιμόμαστε. Ήρθαν και πάνω απ τα κεφάλια μας και μας κοίταξαν. Μύριζαν σαν το γουρούνι αλλά δεν φανερωθήκαμε ότι είμαστε ξύπνιοι. Έφαγαν όλο το χαλβά και στο τέλος έριξαν το νερό της στάμνας κάτω και έφυγαν. Το τελευταίο που πρόλαβα και είδα ήταν κανένα μέτρο ύψος. Μαύρο πολύ με μια ουρά σαν της γάτας.
-Έξω από την πόρτα μας βάζαμε ένα κομμάτι ύφασμα ξεφτισμένο, να έχει πολλά κρόσσια να κρέμονται δηλαδή. Κάθε χρόνο το κάναμε αυτό γιατί έλεγαν ότι άμα έχει αυτό η πόρτα και έρθουν τα καρκατζέλια, πρώτα τους αρέσει να μετράνε πόσα κρόσσια έχει και μετά να μπαίνουν στο σπίτι. Μια χρονιά ήρθαν και τα μετρούσαν. Τα ακούγαμε από έξω να μιλάνε σιγανά και να γελάνε. Η μάνα μου μας είπε να μην μιλήσει κανένας μέχρι να φύγουν. Έμειναν εκεί πολλές ώρες θυμάμαι, εγώ ήμουν 8-9 χρονών αλλά θυμάμαι τις φωνές τους σαν να τις άκουσα εχθές. Μάλωσαν αναμεταξύ τους λίγο πριν ξημερώσει και έφυγαν. Το βάζω στην πόρτα μου αυτό το ξεφτισμένο πανί ακόμα και τώρα.....συνέχιζε η γιαγιάκα μου!
-Εγώ τα είδα μόνο μία φορά. Ήμουν δεν ήμουν 15 -16 χρονών. Έκανε πολύ κρύο εκείνο το χειμώνα και είχε ρίξει πολύ χιόνι. Εμείς τα ξύλα τα στοιβάζαμε στην αυλή. 2-3 μέρες μετά την πρωτοχρονιά πήγα να πάρω την νύχτα ξύλα για τη φωτιά από την αυλή. Μόλις άνοιξα την πόρτα για να βγω τα είδα να περνάνε από το δρόμο. Χοροπηδούσαν πάνω στο χιόνι και γέλαγαν. Δεν είχε φώτα τότε στα χωριά τις νύχτες αλλά απ το χιόνι έβλεπες καλά. Φοβήθηκα πολύ, πάγωσε το αίμα στις φλέβες μου και ούτε ξέρω πως μπόρεσα να μπω πάλι στο σπίτι και να ασφαλίσω την πόρτα. Το πρωί είδα και τα σημάδια τους πάνω στο χιόνι. Σε όλους τα έδειξα θυμάμαι. Σαν μωρού παιδιού ήταν, μικρά αλλά με μεγάλα δάχτυλα. Δεν θυμάμαι πόσα δάχτυλα είχαν όμως.
Και άντε τώρα μετά από όλα αυτά να τολμήσω να ρωτήσω :
Μύθος λοιπόν φίλοι μου οι καλικάντζαροι ή πλάσματα που όντος υπήρχαν και χάθηκαν στις μέρες μας; Φαντασιώσεις ή αληθινά βιώματα; Οι παλαιότεροι τα έβλεπαν, τα φοβόντουσαν και πρόσεχαν να μην συναντηθούν μαζί τους. Ο φόβος και ο τρόμος προσωποποιημένος. Εμείς πάλι, τα εξορίσαμε ακόμη και από το μυαλό μας, με την σύγχρονη ορθολογιστική σκέψη μας τα μετατρέψαμε σε παιδιακίστικο παραμύθι. Οι ήρωες αυτού του παραμυθιού όμως, αφού γαλούχησαν πολλές γενιές “αγνών” ανθρώπων, ίσως και να αποφάσισαν από μόνοι τους να μας εγκαταλείψουν στον τεχνολογικά τέλειο γκρίζο κόσμο μας.
ΥΓ Οι μαρτυρίες για τους καλικάντζαρους αποτελούν μέρος του αρχείου μου από τις διηγήσεις της γιαγιουλας μου και δεν ξέρω γιατί, τις μοιράζομαι για πρώτη φορά. Καταγράφηκαν σε διάστημα αρκετών ετών οπως καταλάβατε μέσω προσωπικής επικοινωνίας με τη γιαγιά μου και δυστυχως δε ζει για να έχω και τη σύμφωνη γνώμη της γι αυτή τη δημοσίευση !!!
Ξέρετε όμως κάτι ;;;
Έστω για λίγο, για οση ώρα γράφω αυτές τις αράδες.....την ξαναέφερα δίπλα μου, κοντά μου κι αυτό μου φτάνει . Να τη νιώθω και πάλι εδώ, δίπλα στο τζάκι που με έμαθε να αγαπω τόσο πολύ και να το συνδυάσω ίσως με τις ωραιότερες αναμνήσεις της παιδικής μου ηλικίας. Να στε περήφανοι αν είχατε τη χαρά να ζήσετε όμορφα αθώα γεμάτα αναμνήσεις παιδικά χρόνια..... Να τα αγαπάτε και να τα μοιράζεστε .....
Με ή χωρίς καλικαντζαράκια λοιπόν, να σας παιδεύουν, εύχομαι να περάσετε τα ωραιότερα Χριστούγεννα της ζωή σας ....
Καλό βράδυ παντού

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

Πρώτη φορά που απάτησα τη Φωτεινή μου, ήταν η επομένη που η μοιχεία έπαυσε να είναι ποινικό αδίκημα. Ναι, τόσο παλιός είμαι. Όχι, δεν είναι σύμπτωση. Είμαι συνταξιούχος δικαστικός. Πώς θα μπορούσα να παραβώ τον νόμο που εφάρμοζα απαρέγκλιτα κι αμείλικτα;

Από τότε δεν το παράτησα το χούι. Μα την αγαπώ πολύ τη γυναίκα μου· κορώνα στο κεφάλι μου, ποτέ δεν θα την προσέβαλλα. Πάντα στα μουλωχτά φτερούγιζα να ζουζουνίζω και να τρυγώ τα φρέσκα νυχτολούλουδα.

Ουδέποτε θα την πλήγωνα, σ' ό,τι έχω ιερό ορκίζομαι, αλλά ο Διάολος έχει πολλά ποδάρια…

Μου βγήκε η ψυχή έτσι όπως είχα τη φρεσκοξυρισμένη μουσούδα μου βουτηγμένη στα τροφαντά οπίσθια της καλλίπυγης Σβιετλάνας, μιας Ουκρανής προσφυγοπούλας.

Η πουτανίτσα, αντί για το “166”, κάλεσε τα κανάλια!

από Αλέξανδρος Raskolnick

Πενήντα ιστορίες σε εικονογραφία του Στάθη, γραμμένες με 121 λέξεις ακριβώς, κυκλοφορούν από τις εκδόσεις “Φερενίκη”


 

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

 

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

Στη θάλασσα για σωτηρία
απ' της εξαθλίωσης την μανία
τα βήματά τους οδηγούν
ανθρώπινα ναυάγια ηχούν.

Στα κύματα η ιστορία
ο πολιτισμός η φαντασία
πάλλονται κυνηγημένα
απ' ανάσα στερημένα.

Χέρια απλώνουν για βοήθεια
έλεος απ' της ψυχής τα μύχια
στα δίχτυα η ψυχή σκιρτά
σε πρύμνη, πλώρη ακουμπά-ξεψυχά

Ξέσκεπα τα στήθια στ ακρογιάλια
σ' αέρινες πατρίδες παρακάλια
δύση για Ιθάκη προσδοκούν
σ' ανήμπορη πατρίδα κατοικούν.

Σ' ένα κόσμο που κωφεύει
και τα όνειρα φονεύει
παραδέρνονται με κύμας-χώμα χάδι
συρματόπλεγμας σημάδι.

Λύχνων φως η ζεστασιά τους
θόλωμα για την ματιά τους
φούχτες στάχτες τα όνειρά τους
πρόσφυγας το όνομά τους.

Ενδοξα έθνη νουθετούν
φυλακές ψυχών ζητούν
για αγνώστων πόνων ιστορίες
κήρυγμα κάνουν για ευαισθησίες

Καινούργιος κόσμος ας ξημερώσει
ανθρωπιάς έργα ας αξιώσει.

Τζένη Τσοπάνογλου



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

Ο Ιούνιος με τα κεράσια, με τα βελούδινα βερίκοκα και ροδάκινα, ο μήνας της θεάς Ήρας που στα λατινικά ονομαζόταν Juno.
Ο Θεριστής, που θερίζει ώριμα τα δημητριακά, ο Κερασάρης για τα Γρεβενά. Σχεδόν σε κάθε μέρος της Ελλάδας ο Ιούνιος έχει από μια ιδιαίτερη ονομασία. Ο Κερασινόν των Ποντίων, ο Ορνιαστής ή Ερινιαστής λόγω του «ερινασμού» ή «ορνιασμού» των σύκων για την Άνδρο. Αλυθτσεστής στην Κάλυμνο, Ρινιστής στην Πάρο και Απαρνιαστής για διάφορα άλλα μέρη. Ο μήνας με τη μεγαλύτερη μέρα, την 21η του... Λιοτρόπης, που απαντάται στη λαογραφία πολλών περιοχών της χώρας. Ο μήνας του Αϊ-Γιαννιού του Κλήδονα με το πανάρχαιο έθιμο της φωτιάς.


Όταν ήμουν παιδί θυμάμαι ότι τηρούσαμε το έθιμο. Περιμέναμε τις 23 Ιουνίου να μαζευτούμε όλοι απο τη γειτονιά για να ανάψουμε φωτιές να κάψουμε τα πρωτομαγιάτικα στεφάνια που κρεμότουσαν στις εξώπορτες μέχρι εκείνη την ημέρα. Οι πιο τολμηροί περνούσαν πάνω από τη φωτιά. Εγω θυμάμαι πάντα να το τολμάω κρατώντας το χέρι της θείας μου σφιχτά και να περνάμε μαζί.


Σύμφωνα με το έθιμο, όταν άναβε η φωτιά εμφανιζόταν στις ελεύθερες κοπέλες η ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου.
"...και φωτιές ανάβανε
στους απάνω δρόμους
τ' Άη Γιάννη θα 'τανε θαρρώ..."




Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0
Μια μέρα εμφανίσθηκε σε ένα χωριό ένας άνδρας με γραβάτα. Ανέβηκε σε ένα παγκάκι και φώναξε σε όλο τον τοπικό πληθυσμό ότι θα αγόραζε όλα τα γαϊδούρια που θα του πήγαιναν, έναντι 100 ευρώ και μάλιστα μετρητά.
Οι ντόπιοι το βρήκαν λίγο περίεργο, αλλά η τιμή ήταν πολύ καλή και όσοι προχώρησαν στην πώληση γύρισαν σπίτι με το τσαντάκι γεμάτο και το χαμόγελο στα χείλη.
Ο άνδρας με τη γραβάτα επέστρεψε την επόμενη μέρα και πρόσφερε 150 ευρώ για κάθε απούλητο γάιδαρο, κι έτσι οι περισσότεροι κάτοικοι πούλησαν τα ζώα τους. Τις επόμενες ημέρες προσέφερε 300 ευρώ για όσα ελάχιστα ζώα ήταν ακόμα απούλητα με αποτέλεσμα και οι τελευταίοι αμετανόητοι να πουλήσουν τα γαϊδούρια τους.
Μετά συνειδητοποίησε ότι στο χωριό δεν έμεινε πια ούτε ένας γάιδαρος και ανακοίνωσε σε όλους ότι θα επέστρεφε μετά από μια εβδομάδα για να αγοράσει οποιοδήποτε γάιδαρο έβρισκε έναντι 500 ευρώ! Και αποχώρησε.

Την επόμενη μέρα ανέθεσε στον συνέταιρό του το κοπάδι των γαϊδάρων που είχε αγοράσει και τον έστειλε στο ίδιο χωριό με εντολή να τα πουλήσει όλα στην τιμή των 400 ευρώ το ένα.
Οι κάτοικοι βλέποντας την δυνατότητα να κερδίσουν 100 ευρώ την επόμενη εβδομάδα, αγόρασαν ξανά τα ζώα τους 4 φορές πιο ακριβά από ότι τα είχανε πουλήσει, και για να το κάνουν αυτό, αναγκάστηκαν να ζητήσουν δάνειο από την τοπική τράπεζα.

Όπως φαντάζεστε, μετά την συναλλαγή οι δύο επιχειρηματίες έφυγαν διακοπές σε έναν φορολογικό παράδεισο της Καραϊβικής, ενώ οι κάτοικοι του χωριού βρέθηκαν υπερχρεωμένοι, απογοητευμένοι, και με τα γαϊδούρια στην κατοχή τους που δεν άξιζαν πλέον τίποτα.

Φυσικά οι αγρότες προσπάθησαν να πουλήσουν τα ζώα για να καλύψουν τα χρέη. Μάταια. Η αξία τους είχε πατώσει. Η τράπεζα λοιπόν κατάσχεσε τα γαϊδούρια και εν συνεχεία τα νοίκιασε στους πρώην ιδιοκτήτες τους.

Ο τραπεζίτης όμως πήγε στον δήμαρχο του χωριού και του εξήγησε ότι εάν δεν ανακτούσε τα κεφάλαια που είχε δανείσει θα κατέρρεε και αυτός, και κατά συνέπεια θα ζητούσε αμέσως το κλείσιμο της ανοικτής πίστωσης που είχε με τον δήμο.

Πανικόβλητος ο δήμαρχος και για να αποφύγει την καταστροφή, αντί να δώσει λεφτά στους κατοίκους του χωριού για να καλύψουν τα χρέη τους, έδωσε λεφτά στον τραπεζίτη, ο οποίος παρεμπιπτόντως ήταν κουμπάρος του δημοτικού συμβούλου.

Δυστυχώς όμως ο τραπεζίτης αφού ανέκτησε το κεφάλαιό του, δεν έσβησε το χρέος των κατοίκων, και ούτε το χρέος του δήμου, ο οποίος φυσικά βρέθηκε ένα βήμα πριν την πτώχευση.

Βλέποντας τα χρέη να πολλαπλασιάζονται και στριμωγμένος από τα επιτόκια, ο δήμαρχος ζήτησε βοήθεια από τους γειτονικούς δήμους. Αυτοί όμως του έδωσαν αρνητική απάντηση, γιατί όπως του είπαν είχαν υποστεί την ίδια ζημιά με τους δικούς τους γαιδάρους!!…

Ο τραπεζίτης τότε έδωσε στον δήμαρχο την «ανιδιοτελή» συμβουλή / οδηγία να μειώσει τα έξοδα του δήμου: λιγότερα λεφτά για τα σχολεία, για το νοσοκομείο του χωριού, για την δημοτική αστυνομία, κατάργηση των κοινωνικών προγραμμάτων, της έρευνας, μείωση της χρηματοδότησης για καινούρια έργα υποδομών.
Αυξήθηκε η ηλικία συνταξιοδότησης, απολύθηκαν οι περισσότεροι υπάλληλοι του δημαρχείου, έπεσαν οι μισθοί και αυξήθηκαν οι φόροι.

Ήταν έλεγε αναπόφευκτο, αλλά υποσχόταν με αυτές τις διαρθρωτικές αλλαγές «να βάλει τάξη στη λειτουργία του δημοσίου, να βάλει τέλος στις σπατάλες» και να ηθικοποιήσει το εμπόριο των γαϊδάρων.

Η ιστορία άρχισε να γίνεται ενδιαφέρουσα όταν μαθεύτηκε πως οι δυο επιχειρηματίες και ο τραπεζίτης είναι ξαδέρφια και μένουν μαζί σε ένα νησί κοντά στις Μπαχάμες, το οποίο και αγόρασαν με τον ‘ιδρώτα’ τους.

Ονομάζονται οικογένεια Χρηματοπιστωτικών Αγορών, και με μεγάλη γενναιότητα προσφέρθηκαν να χρηματοδοτήσουν την εκλογική εκστρατεία των δημάρχων των χωριών της περιοχής.
Σε κάθε περίπτωση η ιστορία δεν έχει τελειώσει γιατί κανείς δεν γνωρίζει τι έκαναν μετά οι αγρότες. Εσύ τι θα έκανες στην θέση τους; Τι θα κάνεις εσύ;

(Μετάφραση από το ιταλικό κείμενο το οποίο ήταν μετάφραση του γαλλικού και πάει λέγοντας. Φυσικά τα κείμενα αυτά είναι μεταφρασμένα σε όλες τις γλώσσες γιατί ως γνωστό στην ιστορία αυτή εμπλέκονται επιχειρηματίες, τραπεζίτες, δημοτικές αρχές και φουκαράδες χωρικοί όλου του κόσμου καθώς όλος ο πλανήτης υπόκειται στους «κανόνες της αγοράς» … των γαιδάρων.)


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

Μια πρόταση, μια προτροπή, μια εντολή, μια ζύμη που ο καθένας μας, ειδικά ο γονιός, πλάθει μέσα της αγωνίες, προσμονές, ανάγκες και λαχτάρες, έγινε φλόγα που έκαψε τα σωθικά μας.

Ένα ιερό σκεύος απ' όπου ξεχύθηκαν τα δάκρυά μας.

Μάρτυρας της ελπίδας, της δοκιμασίας και της απελπισίας για τα στιγμιότυπα εκείνα της ζωής που ξαφνικά άλλαξαν όψη, κατεύθυνση, σχήμα και μορφή και ως άλλα εκκρεμή κινήθηκαν μεταξύ του μοιραίου και του καταστροφικού, μετατοπίζοντας και τις δικές μας ζωές μεταξύ της οδύνης και της οργής.

Μια φράση που απέκτησε πλέον τέτοια διεισδυτική δύναμη στην ψυχή μας, ικανή να εκφράσει ιδέες, να συμβολίσει κρίσεις και να αισθητοποιήσει σκέψεις, ως όργανο αφύπνισης της συνείδησης.

Μια φράση που περικλείει πλέον επαναστατικό μήνυμα ικανό να εμπνεύσει βαθιά, να ενεργοποιήσει και να κινητοποιήσει όλους μας, για την αλλαγή επιτέλους των συνθηκών της ζωής μας.


Πάρε με λοιπόν όταν φτάσεις
για την ώρα μη διστάσεις
ο αέρας αναπνέει αργά
όταν παρουσία αναζητά

Ξεγυμνώνεται η ψυχή
την χαϊδεύει η αναμονή
όταν τον χρόνο ερμηνεύει
και σημάδι περιμένει

Χτυπάει η ζωή σε κινητό
θολώνει το άκουσμα στο σταθερό
ξέχειλος ο πόθος για φωνή
μάσκα βάζει στην ορμή

Το φως της λογικής υποχωρεί
παιχνίδια φτιάχνει η προσμονή
περιγράμματα θολώνει
και την όψη της καρδιάς ματώνει

Σ' ένα κόσμο που στενεύει
κι η ψυχή μεταναστεύει
ξόρκισε την συμφορά
στείλε μήνυμα 
ΕΙΜΑΙ ΚΑΛΑ

Κι αν σ' αέρινες πατρίδες κατοικείς
ένα να ξέρεις
ΔΕΝ ΘΑ ΞΕΧΑΣΤΕΙΣ


Τζένη Τσοπάνογλου
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

της Έλενας Κρητικού

«Έχετε αναρωτηθεί ποτέ μήπως η "κουλτούρα της πριγκίπισσας" και τα παιχνίδια "για κορίτσια", ή ο περιορισμός του αγοριού σας σε παιχνίδια με αυτοκίνητα και υπερήρωες, ή παιχνίδια κατασκευών, επηρεάζουν τις επιλογές σταδιοδρομίας αργότερα στη ζωή τους και συμβάλλουν στο χάσμα των φύλων στην αγορά εργασίας;»

Όταν ήμουν μικρή, μου έκαναν εντύπωση τα χρώματα που κατηγοριοποιούσαν τα παιχνίδια μέσα στο δωμάτιο, αλλά και στο μυαλό μου. Ρωτούσα πολλές φορές τη μητέρα μου γιατί τα δώρα που μου έκαναν, είχαν πάντα μέχρι και ροζ περιτύλιγμα; Όσο για το περιεχόμενο, ήταν πάντα προβλέψιμο. Από τότε, άρχισα να εξερευνώ και τα υπόλοιπα παιχνίδια, τα πιο «απαγορευτικά» για ένα κορίτσι, συνειδητοποιώντας στις τελευταίες τάξεις του δημοτικού ότι το παιχνίδι τελικά δεν έχει φύλο, ούτε χρώμα.

Μπορεί να είναι μωβ, τιρκουάζ, κίτρινο, μπλε, αρκεί να εκπαιδεύει το μυαλό, να διευρύνει τους πνευματικούς ορίζοντες και να δημιουργεί όρεξη στο παιδί να εξασκεί με διαφορετικούς τρόπους τις ικανότητές του και να ανακαλύπτει άγνωστες πτυχές του εαυτού του.

Τι είναι αυτό που τελικά κάνει ένα παιχνίδι να ταιριάζει για όλα τα παιδιά και πόσο δρόμο έχουμε ακόμα στην Ελλάδα μέχρι την καταπολέμηση των έμφυλων στερεοτύπων;

Για όλα αυτά θα μας διαφωτίσει περισσότερο η Δήμητρα Κογκίδου, Καθηγήτρια ΑΠΘ και Συντονίστρια του Δικτύου των Επιτροπών Ισότητας των Φύλων στα ΑΕΙ. Η σελίδα που έχει δημιουργήσει στο Facebook «Όλα τα παιχνίδια για όλα τα παιδιά», έχει μερικές από τις πιο χρήσιμες αναρτήσεις που έχουν κατακτήσει δικαίως την καρδιά μας.


«Είναι για αγόρι ή για κορίτσι;». Μία φράση που την ακούμε (σχεδόν πάντα) όταν θέλουμε να αγοράσουμε ένα ρούχο, ένα βιβλίο, ένα παιχνίδι σε κάποιο παιδί. Υπάρχουν «κοριτσίστικα» και «αγορίστικα» παιχνίδια ή συμπεριφορές βάσει φύλου; Πότε άρχισαν να κατηγοριοποιούνται πιο έντονα;

Σε μια κοινωνία βαθιά διχοτομημένη ως προς το φύλο, η ερώτηση από υπαλλήλους αν θέλουμε παιχνίδια, βιβλία, μωρουδιακά ή άλλα παιδικά είδη «για αγοράκι» ή «για κοριτσάκι» περνάει πάρα πολύ συχνά απαρατήρητη. Το ίδιο απαρατήρητο περνάει συχνά και το φαινόμενο της έμφυλης διχοτόμησης των παιχνιδιών, όπως επίσης και το γεγονός ότι υπάρχουν συχνά ξεχωριστοί διάδρομοι παιχνιδιών «για κορίτσια» και «για αγόρια» στα καταστήματα.

Σπάνια οι πωλητές/τριες εκπαιδεύονται έτσι ώστε να αποφεύγουν την αναπαραγωγή των έμφυλων στερεοτύπων κατά τη συναλλαγή με τους πελάτες/ισσες -ενήλικες και παιδιά. Αντί, για παράδειγμα να ρωτούν αν το παιχνίδι είναι «για αγοράκι ή για κοριτσάκι», μπορούν να βάζουν στο επίκεντρο τα ενδιαφέροντα των παιδιών, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι διαμόρφωση των ενδιαφερόντων τους δεν επηρεάζεται από τα έμφυλα στερεότυπα. Η βιολογία δεν νομιμοποιεί την έμφυλη διχοτόμηση των παιχνιδιών. Όταν, όμως, η αγορά κατακλύζεται με παιχνίδια και άλλα παιδικά είδη που έχουν έμφυλα χαρακτηριστικά, όταν οι ενήλικες «διδάσκουν» ήδη στα παιδιά τι παιχνίδια θα προτιμούν κάνοντας αυτοί πρώιμες επιλογές, όταν ασκείται, άμεσα ή έμμεσα, πίεση από πολλές πηγές στα παιδιά για συμμόρφωση στις έμφυλες επιταγές, τότε οι επιλογές των παιδιών δεν μπορούν να μείνουν ανεπηρέαστες.


Τα έμφυλα στερεότυπα παγιδεύουν τους ανθρώπους σε κουτάκια, τους κάνουν να πιστεύουν ότι πρέπει να επιθυμούν συγκεκριμένα προϊόντα. Το μάρκετινγκ των παιχνιδιών ή των βιβλίων «για κορίτσια» ή «για αγόρια» δεν είναι αυτό που δημιουργεί τα έμφυλα στερεότυπα, αλλά τα ενισχύει καθώς επηρεάζει τα παιδιά και τους ενήλικες στέλνοντας ισχυρά μηνύματα σχετικά με την καταλληλότητα των επιλογών τους ανάλογα με το φύλο του παιδιού. Είναι ενδιαφέρον να μπούμε τυχαία σε κάποιο ηλεκτρονικό κατάστημα και να δούμε ενδεικτικά τι προτείνουν για δώρα ή για δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου «για αγόρια» και «για κορίτσια».

Το έμφυλο μάρκετινγκ αποφέρει περισσότερα κέρδη, άρα έχει κάθε λόγο να προωθεί τον έμφυλο διαχωρισμό.
Αυτή η επιλογή είναι επικερδής για τις επιχειρήσεις καθώς έχουν χωριστές αγορές για τα αγόρια και για τα κορίτσια, που καθεμία έχει τα δικά της διακριτά προϊόντα, αντί να κάνουν ενιαία προϊόντα που θα απευθύνονται σε αγόρια και κορίτσια. Έχει, όμως, κοινωνικό κόστος καθώς η πρώιμη διχοτόμηση των ενδιαφερόντων και των δραστηριοτήτων των παιδιών συμβάλει στην (ανα)παραγωγή των έμφυλων στερεοτύπων και έτσι περιορίζουν την ολόπλευρη ανάπτυξής τους, την εκπαιδευτική επιτυχία και τις επαγγελματικές τους επιλογές αργότερα.

«Σεξισμός από την κούνια» μου είχε πει μια έγκυος φίλη πριν από πάρα πολλά χρόνια όταν πήγε με τη μαμά της να αγοράσουν τα πρώτα μωρουδιακά. Διαφορετικά στυλ και χρώματα στα πρώτα ρουχαλάκια, στα σεντόνια και στις κουβέρτες, στη διακόσμηση του δωματίου και στα πρώτα παιχνίδια που αντανακλούν τις απόψεις των ενηλίκων για τους έμφυλους ρόλους. Μου μετέφερε, επίσης, την έκπληξη της μαμάς της για το γεγονός ότι στη δική της εποχή δεν ήταν τόσο έντονο το φαινόμενο και είχε δίκιο. Η κατάτμηση της αγοράς των παιδικών ειδών με βάση το φύλο μετά τη δεκαετία του '80 είναι αποτέλεσμα των στρατηγικών μάρκετινγκ. Όλα τα δεδομένα καταδεικνύουν ότι το μάρκετινγκ της βιομηχανίας των παιχνιδιών δεν ήταν πάντα τόσο έμφυλο όσο είναι σήμερα.

Το αισιόδοξο είναι ότι κατά τα τελευταία χρόνια, αρκετοί άνθρωποι και οργανώσεις σε όλο τον κόσμο έχουν αρχίσει να αμφισβητούν την έμφυλη διχοτόμηση των παιχνιδιών και να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες για την κατάργησή του. Πρόσφατο παράδειγμα καλής πρακτικής αποτελεί η Ισπανία όπου η βιομηχανία των παιχνιδιών και η κυβέρνηση κινητοποιήθηκαν ώστε να εξαλειφθεί ο έμφυλος διαχωρισμός των παιχνιδιών.

Ένας νέος κώδικας δεοντολογίας τέθηκε σε ισχύ την 1η Δεκεμβρίου που ενθαρρύνει τα καταστήματα και τις κατασκευάστριες εταιρείες να αποφεύγουν τις προκαταλήψεις λόγω φύλου. Οι διαφημίσεις στην τηλεόραση και το διαδίκτυο πλέον δεν θα πρέπει να αναφέρουν αν ένα παιχνίδι προορίζεται για αγόρια ή για κορίτσια, να θεωρούν το ροζ κοριτσίστικο χρώμα και το μπλε αγορίστικο.


Πώς μπορεί ένα παιχνίδι να βοηθήσει το παιδί να ανακαλύψει την ταυτότητά του πέρα από το φύλο του;

Μέσα από τα παιχνίδια τα παιδιά εκπαιδεύονται και ως έμφυλα υποκείμενα, μόνον που αυτό που «διδάσκονται» από πολύ μικρή ηλικία είναι κυρίως τα έμφυλα στερεότυπα καθώς τα προσφερόμενα μοντέλα ρόλων στον τομέα της αγοράς παιχνιδιών δεν προσφέρουν μεγάλη ποικιλία νέων αναπαραστάσεων ανδρισμού και θηλυκότητας. Καθώς τα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία εκτίθενται συνεχώς σε έμφυλα στερεότυπα, τα περισσότερα από τα οποία αποδέχονται ως πραγματικά καθώς δεν μπορούν ακόμα να τα αξιολογήσουν κριτικά, αυτό στερεί τη δυνατότητά τους να αμφισβητήσουν τον ηγεμονικό ανδρισμό και την κυρίαρχη θηλυκότητα. Για παράδειγμα, δεν βοηθά στην αποδόμηση του ηγεμονικού ανδρισμού το γεγονός ότι τα αγόρια, και μέσα από τα παιχνίδια, δεν μαθαίνουν να εκφράζουν τα συναισθήματά τους, να ζητούν βοήθεια, να είναι φροντιστικά κ.ά.

Οι διαχωρισμοί των παιχνιδιών με έμφυλα κριτήρια, εκτός από το γεγονός ότι στερούν τα παιδιά από την απόκτηση ενός μεγαλύτερου εύρους εμπειριών, αποτρέπουν τελικά την αποδοχή της πολλαπλότητας και πολυμορφίας των φύλων και τη δυνατότητα ελεύθερης συγκρότησης της έμφυλης υποκειμενικότητας των παιδιών και επιπρόσθετα μπορεί να οδηγήσουν σε εκφοβισμό των παιδιών που υπερβαίνουν τις κοινωνικές προδιαγραφές του κυρίαρχου ανδρισμού και της θηλυκότητας.
Μπορούμε να φανταστούμε έναν κόσμο απαλλαγμένο από τις έμφυλες κατηγοριοποιήσεις και τα ασφυκτικά περιοριστικά πλαίσια των έμφυλων στερεοτύπων, έναν κόσμο που να επιτρέπει το κάθε παιδί να αναπτύξει ελεύθερα και πλήρως το δυναμικό του και να καθορίζει τον εαυτό τους ως ανθρώπινο ον;
Θεωρώ ότι μπορούμε και πρέπει να εργασθούμε προς αυτήν την κατεύθυνση. Εμπνέει αισιοδοξία ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι αναζητούν παιχνίδια που είναι συμπεριληπτικά των ανθρώπων, όλο και περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι «τα παιχνίδια είναι παιχνίδια» και δεν έχουν φύλο, ούτε τα χρώματα έχουν φύλο.

«Τα παιχνίδια δεν έχουν φύλο», είναι το κεντρικό σύνθημα της νέας εκστρατείας των Ηνωμένων Εθνών. Αφήστε τα παιχνίδια να είναι παιχνίδια / Let Toys Be Toys – For Girls and Boys είναι η ονομασία της βρετανικής εκστρατείας για την κατάργηση του έμφυλου διαχωρισμού των παιχνιδιών που ζητά από τις βιομηχανίες παιχνιδιών να σταματήσουν να περιορίζουν τα ενδιαφέροντα των παιδιών προωθώντας ορισμένα παιχνίδια ως κατάλληλα μόνο για κορίτσια και άλλα μόνο για αγόρια.


Τι είδους επίδραση έχουν τα παιχνίδια στη συμπεριφορά των παιδιών και στον τρόπο που κατανοούν τον κόσμο; Ποια μηνύματα μεταφέρουν;

Τα παιχνίδια διαμορφώνουν την αντίληψη των παιδιών για τον κόσμο, εμπεριέχουν και μεταδίδουν ιδεολογικά μηνύματα σχετικά με το φύλο. Οι διαφορετικοί τύποι παιχνιδιών που συνήθως παίζουν τα κορίτσια και τα αγόρια επηρεάζουν την ανάπτυξή τους γενικά, δίνουν διαφορετικά μηνύματα για τους έμφυλους ρόλους και έχουν διαφορετικό εκπαιδευτικό περιεχόμενο, στοιχείο που έχει σχέση με τη μελλοντική επιτυχία των παιδιών στη μάθηση σε πολλούς τομείς του αναλυτικού προγράμματος και στη συνέχεια στις επαγγελματικές τους επιλογές.
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ μήπως η «κουλτούρα της πριγκίπισσας» και τα παιχνίδια «για κορίτσια», ή ο περιορισμός του αγοριού σας σε παιχνίδια με αυτοκίνητα και υπερήρωες, ή παιχνίδια κατασκευών, επηρεάζουν τις επιλογές σταδιοδρομίας αργότερα στη ζωή τους και συμβάλλουν στο χάσμα των φύλων στην αγορά εργασίας;
Δίνουμε στα παιδιά ίσες ευκαιρίες για να θέσουν ισχυρά θεμέλια για τη μάθηση σε όλους τους τομείς, έτσι ώστε να μπορούν να ανακαλύψουν τις κλίσεις και τα ταλέντα τους, τόσο στην παιδική ηλικία, όσο και αργότερα;


Καθώς μέσα από τα παιχνίδια τα παιδιά εκπαιδεύονται και ως έμφυλα υποκείμενα, ας δούμε, για παράδειγμα, τι πρότυπα προσφέρουν ως προς το σώμα. Τα αγόρια παίζουν συνήθως με υπερήρωες και πιο σπάνια με κούκλες-μωρά. Το μοντέλο σώματος των υπερηρώων είναι πλέον αφύσικα μυώδες και αυτό δεν αποτελεί μια ρεαλιστική εικόνα του σώματος. Αυτό συνέβη κυρίως κατά τα τελευταία έτη και είναι ένα ιδιαίτερα προβληματικό πρότυπο για τα αγόρια. Το μυώδες σώμα των υπερηρώων αναπαριστά την εικόνα ενός υπερ-άνδρα που μαζί με τα συνοδευτικά αντικείμενα που τον πλαισιώνουν, συγκροτεί πραγματική πολεμική μηχανή–ένδειξη του ανδρισμού και της εξουσίας του. Θα λέγαμε γενικά ότι οι υπερήρωες είναι η ενσάρκωνση του ηγεμονικού ανδρισμού

Τα κορίτσια παίζουν συνήθως με κούκλες – κυρίως κούκλες μόδας. Αρχίζοντας από τη Barbie, είχε ασκηθεί αυστηρή κριτική στην κούκλα αυτή, αν και αποτελεί κοινωνικά αποδεκτό και επιθυμητό πρότυπο ομορφιάς για δεκαετίες, καθώς έχει αναλογίες σώματος που είναι αδύνατον να υπάρξουν στην πραγματική ζωή.


Η κριτική για τα πρότυπα ομορφιάς στα μικρά κορίτσια οδήγησε την εταιρεία Mattel να κυκλοφορήσει και νέα μοντέλα Barbie, πιο κοντές, πιο παχουλές, με άλλο χρώμα επιδερμίδα ή μαλλιά – ήταν τόσο σημαντικό αυτό ώστε και έγινε εξώφυλλο στο περιοδικό Time. Σχετικά τελευταία έγιναν νέες προσθήκες στη συλλογή της: κούκλες με πιο σκούρο τόνο επιδερμίδας, με άφρο μαλλιά, αλλά και δύο φιγούρες με αναπηρίες – μια σε αναπηρικό καροτσάκι και μια με προσθετικό πόδι.

Τα κορίτσια μαθαίνουν μέσα από τις κούκλες μόδας ότι πρέπει να επιδιώξουν αυτό το μοντέλο σώματος, ότι η ομορφιά είναι το βασικό συστατικό της γυναικείας ταυτότητας και πρέπει να την επιδιώκουν. Το θέμα είναι ότι υπάρχουν και άλλα πρότυπα ομορφιάς και είναι ιδιαίτερα σημαντικό τα νεαρά κορίτσια να μαθαίνουν ότι η ομορφιά έχει πολλές εκδοχές. Επιπλέον, προωθούνται αδύνατοι σωματοτύποι και συχνά οι κούκλες παρουσιάζονται με ασχολίες ή δραστηριότητες που δεν ταιριάζουν στην παιδική ηλικία. Έχει ασκηθεί αυστηρή κριτική στις κούκλες αυτές καθώς συμβάλουν στην πρόωρη σεξουαλικοποίηση των μικρών κοριτσιών.

Είναι σημαντικό καθώς γνωρίζουμε ότι σεξουαλικοποιημένες αναπαραστάσεις γενικά έχουν επιπτώσεις στη γνωστική και συναισθηματική τους ανάπτυξη, στην ψυχοσωματική τους υγεία αλλά και στην υγιή ανάπτυξη της σεξουαλικότητάς τους.

Κούκλες με παρόμοια χαρακτηριστικά υπάρχουν και στα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Για παράδειγμα, το παιδί καλείται να ντύσει κούκλες-νεράιδες στην εφαρμογή. Οι νεράιδες φορούν ρούχα αποκαλυπτικά που τονίζουν το πόσο αδύνατες είναι και η κινησιολογία του εξώφυλλου συμβάλει επίσης στην σεξουαλικοποιημένη εικόνα τους. Το παιχνίδι με υπερβολικά αδύνατες κούκλες ενδεχομένως να ωθεί τα μικρά κορίτσια να στοχεύουν σε ένα πιο λεπτό σώμα και αυτό μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την εικόνα του σώματός τους, σε συνδυασμό βέβαια με αντίστοιχες εικόνες από τα ΜΜΕ και τα κοινωνικά δίκτυα.

Υπάρχουν και άλλα παιχνίδια «για κορίτσια» που επηρεάζουν αρνητικά την αυτοεικόνα των κοριτσιών, την αυτοεκτίμησή τους και τις μελλοντικές προοπτικές τους στην προσωπική και στην επαγγελματική ζωή.

«Όλα τα παιχνίδια για όλα τα παιδιά». Πώς χρησιμοποιείται το υλικό ευαισθητοποίησης από τους εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης;

Όλο και περισσότεροι άνθρωποι δεν στερούν από το παιδί τους το δικαίωμα της επιλογής σε σχέση με τα παιχνίδια που του αρέσουν. Δεν αρέσουν όλα τα παιχνίδια σε όλα τα παιδιά –αλλά οι επιλογές αυτών που αρέσουν, μπορεί να είναι ανεξάρτητες από το φύλο.

Και στην Ελλάδα έχουν αυξηθεί οι φωνές που υποστηρίζουν την υπέρβαση του έμφυλου διαχωρισμού των παιχνιδιών, χωρίς όμως αυτό να έχει οδηγήσει σε κάποια οργανωμένη πρωτοβουλία. Για παράδειγμα, εγώ για να αναδείξω το θέμα έκανα αρχικά μια σελίδα στο Facebook, Όλα τα παιχνίδια για όλα τα παιδιά, στη συνέχεια έγραψα ένα βιβλίο και τα τελευταία χρόνια διδάσκω το μάθημα Φύλο και Παιχνίδι στο ΑΠΘ. Επίσης, η αντίστοιχη ενότητα έχει συμπεριληφθεί στα εκπαιδευτικά προγράμματα του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης & Αυτοδιοίκησης (ΕΚΔΔΑ) - Ινστιτούτο Επιμόρφωσης που απευθύνονται σε εκπαιδευτικούς για τα θέματα ισότητας των φύλων αλλά και σε σεμινάρια που κάνουν διάφοροι φορείς.


Μια θετική πρωτοβουλία προς την κατεύθυνση αυτή στην οποίαν εμπλέκομαι και εγώ ήταν ο Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Ψηφιακής Δημιουργίας «Όλα τα Παιχνίδια για όλα τα Παιδιά» που διοργάνωσε η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων (Γ.Γ.Ι.Φ.) του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης σε συνεργασία με την Εκπαιδευτική Ραδιοτηλεόραση του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων για τους/τις μαθητές/μαθήτριες των σχολικών μονάδων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης της χώρας κατά το σχολικό έτος 2016-17 για τα Δημοτικά και 2017 -18 για τα Νηπιαγωγεία για τον οποίο έκανα και εκπαιδευτικό υλικό ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης.

Οι εκπαιδευτικοί είχαν τη δυνατότητα να δουλέψουν με τα παιδιά θέματα που σχετίζονται με την έμφυλη διχοτόμηση των παιχνιδιών με βάση προτεινόμενες δραστηριότητες ως εργαλεία για βιωματική μάθηση και να κάνουν στο τέλος βιντεάκια για το διαγωνισμό. Οι προτεινόμενες δραστηριότητες μπορούν, κατά περίπτωση, να αξιοποιηθούν και στη διδασκαλία ορισμένων μαθημάτων καθώς και σε εξωσχολικές δραστηριότητες. Τέλος, η Επιτροπή Προστασίας Ανηλίκων της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου στο πλαίσιο της πρόληψης, δημοσίευσε συμβουλές προς τους γονείς, σχετικά με την επιλογή παιχνιδιών και άλλων προϊόντων για παιδιά: «Τα παιδιά καταναλωτές παραμένουν παιδιά».

Τι χάνει ένα παιδί όταν δεν παίζει με όλα τα παιχνίδια; Τα "απαγορευμένα" παιχνίδια του στερούν τον δρόμο για την ανάπτυξη κάποιων δεξιοτήτων, όπως για παράδειγμα, σε ένα κορίτσι που θέλει να ασχοληθεί με το STEM;

Η έμφυλη διχοτόμηση των παιχνιδιών βλάπτει τα κορίτσια και τα αγόρια.

Ας δούμε, καταρχήν, τι χάνουν τα αγόρια. Για παράδειγμα, τα αγόρια συχνά δεν έχουν εμπειρίες με παιχνίδια που δίνουν έμφαση στην ανάπτυξη δεξιοτήτων ανατροφής και οικιακής ευθύνης. Στη σύγχρονη εποχή που υπάρχει μεγαλύτερος καταμερισμός της οικιακής φροντίδας και της ανατροφής των παιδιών, θα μπορούσαν να επωφεληθούν και τα αγόρια από τις εμπειρίες αυτές και έτσι να επιτευχθεί στην πράξη η συμφιλίωση της οικογενειακής και εργασιακής ζωής και επιπλέον να αποκτήσουν πρώιμα ενδιαφέροντα και δεξιότητες που μπορεί να τα οδηγήσουν σε καριέρες σε αντίστοιχα επαγγέλματα. Πόσους άνδρες βλέπετε στον χώρο της προσχολικής αγωγής; Επίσης, θα μπορούσαν να επωφεληθούν παίζοντας με «κοριτσίστικα» παιχνίδια που αναπτύσσουν και εξασκούν πολλές συναισθηματικές και κοινωνικές δεξιότητες, όπως η ενσυναίσθηση.



Ας δούμε τι χάνουν τα κορίτσια. Για παράδειγμα, η έμφυλη διχοτόμηση των παιχνιδιών διαφοροποιεί τις ευκαιρίες που έχουν τα κορίτσια να εξοικειωθούν και να αναπτύξουν ενδιαφέρον από πολύ νωρίς στα επιστημονικά πεδία STEM (Science - Technology - Engineering – Mathematics /Φυσικές επιστήμες, Τεχνολογία, Μηχανική, Μαθηματικά). Δεν αποκτούν τα περισσότερα κορίτσια τις γνώσεις/δεξιότητες που είναι χρήσιμες για τη μεταγενέστερη μάθηση στα γνωστικά αυτά αντικείμενα και την αυτοπεποίθηση ότι μπορούν να τα καταφέρουν.

Η έμφυλη κοινωνικοποίηση μέσα από τα παιχνίδια, διδάσκει και ενισχύει στερεότυπες έμφυλες επαγγελματικές επιλογές. Το ζήτημα της επιλογής καριέρας δεν είναι τόσο απλό καθώς, για παράδειγμα, ένα παιχνίδι κατασκευών δεν θα διδάξει στα παιδιά πώς να γίνουν μηχανικοί, αλλά είναι πιθανό να προωθήσει θετικές στάσεις προς τη συγκεκριμένη επιστημονική περιοχή, να καταγραφεί από τα παιδιά ως μια ευχάριστη δραστηριότητα και στη συνέχεια αυτό που τα παιδιά βρίσκουν διασκεδαστικό και ευχάριστο μπορεί να καθορίσει το τι θέλουν να γίνουν όταν μεγαλώσουν.

Υπάρχει διεθνής ανησυχία για τα χαμηλά ποσοστά συμμετοχής των κοριτσιών στα επιστημονικά πεδία STEM και για τον απογοητευτικά αργό ρυθμό αλλαγής του φαινομένου.
Δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο τα κορίτσια θα πρέπει να αμφιβάλλουν για τις ικανότητές τους στις φυσικές επιστήμες, στην τεχνολογία, στη μηχανική και στα μαθηματικά (STEM), αλλά για πολλά χρόνια τα κορίτσια έπαιρναν ή παίρνουν -σε μικρότερο βαθμό σήμερα- το μήνυμα ότι σε αυτά τα επιστημονικά πεδία τα αγόρια υπερτερούν.
Για να ενθαρρυνθούν περισσότερα κορίτσια και γυναίκες να εισέλθουν στους τομείς αυτούς πρέπει να υπάρξουν αλλαγές στην εκπαίδευση, στην αγορά εργασίας και στην κουλτούρα μας. Στο πλαίσιο αυτό ένα σημαντικό και συχνά παραμελημένο μέρος του ζητήματος είναι η έμφυλη κοινωνικοποίηση μέσα από τα παιχνίδια και ειδικότερα τα παιχνίδια STEM.


Τι πιστεύετε ότι είναι αυτό που λείπει από τα σχολεία στην Ελλάδα όσον αφορά στην κατασκευή και εφαρμογή (ευρηματικών) παιχνιδιών; Και πόσο βάρος πέφτει στην οικογένεια για την απουσία τους στο σπίτι;

Ως γονείς, εκπαιδευτικοί και καταναλωτές/τριες μπορούμε άμεσα να ελαχιστοποιήσουμε την αγορά έμφυλων παιχνιδιών στα παιδιά. Αυτό δεν σημαίνει απλά την υπέρβαση του ροζ και του γαλάζιου, ή την αγορά παιχνιδιών στα παιδιά που παραδοσιακά δεν συνδέονται με το φύλο τους, ή την αγορά μόνον «ουδέτερων ως προς το φύλο» παιχνιδιών. Εξίσου σημαντικό είναι να δώσουμε το μήνυμα στα παιδιά ότι όλες οι δυνατότητες για παιχνίδι είναι ανοικτές και διαθέσιμες. Δεν είναι πάντοτε τόσο απλό γιατί υπάρχει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο που επηρεάζει αυτές τις επιλογές και για το λόγο αυτό χρειάζεται ευαισθητοποίηση γονιών και εκπαιδευτικών στο ζήτημα της έμφυλης διχοτόμησης των παιχνιδιών και των επιπτώσεών του.

Πριν φτάσουμε όμως στη συζήτηση για το τι πρέπει να κάνουν οι γονείς – αλλά και όλα τα άτομα που εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα με την ανατροφή των παιδιών – ή ακόμα και να τους ρίξουμε όλη την ευθύνη για τις επιλογές τους, ας αναλάβουμε πρωτοβουλίες συλλογικά ώστε να έχουμε τη δυνατότητα για περισσότερες επιλογές «ουδέτερων ως προς το φύλο» παιχνιδιών, ας ζητήσουμε την κατάργηση των διαφορετικών ζωνών «για κορίτσια» και «για αγόρια» στα καταστήματα, ας ζητήσουμε να γίνουν αλλαγές στην κατασκευή των παιχνιδιών και στο μάρκετινγκ. Υπάρχει ανάγκη για δημιουργία περισσότερων παιχνιδιών σε ένα ευρύ φάσμα χρωμάτων, με μια ποικιλομορφία θεμάτων για όλα τα παιδιά, καινοτόμα παιχνίδια που θα ανατρέπουν τα έμφυλα στερεότυπα και θα προσφέρουν εναλλακτικές επιλογές.

Η τοξική αρρενωπότητα είναι παντού γύρω μας. Πίσω από μια γυναικοκτονία, πίσω από τη σωματική ή συναισθηματική κακοποίηση, ακόμη και πίσω από την επικίνδυνη οδήγηση, όπως έδειξε πρόσφατα γαλλική καμπάνια για την οδική ασφάλεια. Πώς μπορούμε να την εξαλείψουμε από τα πρώτα χρόνια της ζωής ενός αγοριού; Το παιχνίδι με ποιους τρόπους θα βοηθούσε;

Αν θέλουμε να δημιουργήσουμε ρωγμές στην οικοδόμηση της πυραμίδας της έμφυλης βίας, πρέπει να ξεκινήσουμε από τη νέα γενιά, να αποδομήσουμε τα έμφυλα στερεότυπα, να δώσουμε έμφαση στις συναινετικές σχέσεις, να δώσουμε τη δυνατότητα να υπάρξουν ισότιμα και άλλες μορφές αρρενωπότητας, υγιείς πέρα από την τοξική του ηγεμονικού ανδρισμού, να αφήσουμε περιθώρια έκφρασης στην αυτοδιάθεση και στην ελεύθερη ατομική επιλογή. Ξέραμε ότι είναι επιβλαβής ο ηγεμονικός ανδρισμός αλλά μας λέει και επίσημα πλέον η Αμερικάνικη Ψυχολογική Εταιρεία ότι είναι τοξικός.

Μακροπρόθεσμα η πιο αποτελεσματική πρόληψη της έμφυλης βίας αποτελεί η παρέμβαση στο επίπεδο των αντιλήψεων και πρακτικών για τους έμφυλους ρόλους, για θέματα ισότητας των φύλων και δικαιωμάτων το οποίο απαιτεί μακροχρόνιες παρεμβάσεις σε πολλά επίπεδα. Η Πολιτεία με τις πολιτικές και τους θεσμοθετημένους κανόνες που επικρατούν και η κοινωνία των πολιτών έχουν σημαντικό ρόλο σε αυτό, όπως και το πως μεγαλώνουμε τα παιδιά μας και τι είδους εκπαίδευση παρέχουμε.

Ένα από τα κρίσιμα σημεία στο επίπεδο της πρόληψης για την καταπολέμηση της έμφυλης βίας είναι η προώθηση μιας νέας αντίληψης για τον ανδρισμό, μακριά από την τοξική αρρενωπότητα και αυτό πρέπει να ξεκινά από την πρώιμη παιδική ηλικία. Το σχολείο είναι ένα προνομιακό πεδίο παρέμβασης προς την κατεύθυνση αυτή καθώς αποτελεί ένα από τα πολιτισμικά πλαίσια όπου τα παιδιά συγκροτούν τις έμφυλες ταυτότητές τους, μπορεί να παρέχει τη δυνατότητα για συγκρότηση και άλλων μορφών ανδρισμού πέραν της ηγεμονικής που είναι τοξική πριν είναι πολύ αργά.
H επικέντρωση, λοιπόν, της προσοχής στη συγκρότηση του ανδρισμού στο σχολείο –ιδιαίτερα στην προσχολική και πρωτοβάθμια εκπαίδευση αποτελεί ζήτημα άμεσης προτεραιότητας. Εννοείται ότι το ίδιο πρέπει να κάνουν και οι οικογένειες και οι άλλοι θεσμοί που εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα με τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών.
Πριν ακόμα τα παιδιά πάνε στο σχολείο, το curriculum /το «αναλυτικό πρόγραμμα» των πρώτων χρόνων είναι το παιχνίδι. Τι εμπειρίες αποκτούν, όμως, τα αγόρια μέσα από το παιχνίδι στην πρώιμη παιδική ηλικία;

Το γεγονός ότι υπάρχει έμφυλος διαχωρισμός των παιχνιδιών έχει ως αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, τα αγόρια να έχουν περισσότερες εμπειρίες με παιχνίδια που δίνουν έμφαση στη βία, στην απόκτηση της ιδεολογίας της δύναμης, του ανταγωνισμού, της κυριαρχίας, της μη έκφρασης των συναισθημάτων που αναπαράγουν εικόνες και πρακτικές ενός ηγεμονικού ανδρισμού. Η βία είναι το πιο προβληματικό χαρακτηριστικό ιδιαίτερα των παιχνιδιών που θεωρούνται «αγορίστικα». Στην πράξη, ενθαρρύνοντας τα αγόρια να παίζουν - κατά κύριο λόγο- με αυτά τα παιχνίδια, αποδεχόμαστε σιωπηρά αυτές τις συμπεριφορές, «διδάσκουμε» στα αγόρια τη βία και εμμέσως νομιμοποιούμε την έμφυλη βία – καθώς δεν είναι πάντοτε ευδιάκριτα τα όρια.

Γνωρίζουμε, επίσης, ότι η έλλειψη μιας περιεκτικής/ολιστικής σεξουαλικής αγωγής στο σχολείο εγκυμονεί πολυάριθμους κινδύνους ενώ αποτελεί το πιο ισχυρό εργαλείο για την πρόληψη της έμφυλης βίας και την προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική κακοποίηση και εκμετάλλευση. Παράλληλα, εφοδιάζει τα παιδιά με τις γνώσεις, τις δεξιότητες, τις στάσεις και αξίες που απαιτούνται για να αναπτύσσουν σχέσεις αμοιβαίου σεβασμού και την προώθηση υγιούς σεξουαλικής συμπεριφοράς που επικεντρώνεται στον σεβασμό του εαυτού μας και των άλλων, στην επικοινωνία και στη συναίνεση.

Αντίθετα με ό,τι συμβαίνει σε άλλες χώρες, στην Ελλάδα εδώ και πολλές δεκαετίες οι κυβερνήσεις δεν θέλησαν να συγκρουστούν και να επιβάλλουν το ανθρώπινο δικαίωμα για έγκυρη ενημέρωση των παιδιών, αν και έγιναν αρκετές απόπειρες.
Η εκκωφαντική σιωπή του σχολείου για θέματα που αφορούν το σώμα, τα φύλα και τη σεξουαλικότητα άφησε την ενημέρωση των παιδιών στην οικογένεια, στο Internet, στη βιομηχανία πορνό, στα ΜΜΕ και -πολλές φορές - σε εκπροσώπους της Εκκλησίας. Σήμερα η ένταξή της ως θεματικής στα Εργαστήρια Δεξιοτήτων και στοιχεία της σε λίγες σελίδες ορισμένων μαθημάτων είναι ένα πολύ δειλό βήμα και απέχει πολύ από τις αρχές της περιεκτικής / συμπεριληπτικής σεξουαλικής αγωγής.
Το θέμα δεν περιορίζεται λοιπόν μόνον στην εισαγωγή της σεξουαλικής αγωγής στο σχολείο αλλά και στον τρόπο υλοποίησης του εγχειρήματος, το πλαίσιο και τους στόχους. Πρόκειται δηλαδή και για ζητήματα περιεχομένου, μεθόδων και πρακτικών, εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών και ολόπλευρης στήριξής τους από το Υπουργείο Παιδείας

Κλείνοντας, θέλω να τονίσω ότι κάθε παιδί έχει δικαίωμα σε περιεκτική σεξουαλική αγωγή και το κράτος έχει νομική υποχρέωση να την παρέχει στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού συστήματος. Είναι κατοχυρωμένο δικαίωμα των παιδιών, το οποίο διασφαλίζεται σε πολλές διεθνείς συνθήκες, συμφωνίες και συμβάσεις, Ευρωπαϊκούς κανονισµούς, κατευθυντήριες οδηγίες από διεθνείς οργανισμούς, όπως η UNESCO και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, πολλά νομοθετικά κείμενα του διεθνούς δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα.





Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading
Εγγραφή σε: Αναρτήσεις (Atom)