Articles by "Αφιερώματα"


Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Αφιερώματα. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Ένας ταλαντούχος καλλιτέχνης ζει και δημιουργεί στον Θερμαϊκό. 

Ζωγραφίζει εκπληκτικούς πίνακες από την εφηβική ηλικία του, χωρίς να έχει παρακολουθήσει μαθήματα εικαστικών τεχνών.Πρόκειται για ένα έμφυτο ταλέντο που συνθέτει στον καμβά αριστουργηματικές εικόνες που προκαλούν όμορφα συναισθήματα στον θεατή.
Αγαπημένο του θέμα η γυναίκα. Γιατί; Επειδή πιστεύει, όπως οι περισσότεροί μας, πως είναι το ομορφότερο πλάσμα στη γη. Με όλες τις μορφές και ιδιότητές της .... ως μάνα, ως σύντροφος, ως φίλη ή ως ερωτική εμμονή.


Το πορτφόλιό του απαρτίζεται από δεκάδες έργα που δυστυχώς δεν έχει εκθέσει ως τώρα, παρ'όλο που έχει πουλήσει αρκετά, χωρίς να επιδιώξει κανενός είδους προβολή, ίσως λόγω της ευαίσθητης και χαμηλών τόνων της φύσης του καλλιτέχνη. Χρησιμοποιεί λάδι ενώ παλαιότερα δούλεψε με ζωγραφική σε καμβά με άμμο.


Πληροφορίες που έχουμε λένε πως ίσως το φετινό καλοκαίρι πραγματοποιήσει την πρώτη ατομική του έκθεση στον Θερμαϊκό, στην Περαία ή στη Μηχανιώνα.

Σας αφήνουμε να θαυμάσετε ένα πολύ μικρό μέρος της δουλειάς του φίλου Παντελή Μπουραζάνη.

 




Θέλοντας να τιμήσει τη μνήμη του μεγάλου Έλληνα συνθέτη, Σταύρου Κουγιουμτζή, ο Δήμαρχος Καλαμαριάς, Γιάννης Δαρδαμανέλης, εισηγήθηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο τη μετονομασία του Θεάτρου Χηλής, σε Θέατρο «Σταύρος Κουγιουμτζής». Η πρόταση έγινε ομόφωνα δεκτή κι έτσι την
Κυριακή 29 Ιανουαρίου στις 6.30 μμ θα πραγματοποιηθεί, στον συγκεκριμένο χώρο, εκδήλωση για τη μετονομασία του θεάτρου.

Αμέσως μετά θα ακολουθήσει συναυλία αφιέρωμα στον Σταύρο Κουγιουμτζή στο δημοτικό θέατρο Καλαμαριάς «Μελίνα Μερκούρη» (Μεταμορφώσεως 9) με τη συμμετοχή της Πολυτονικής Ορχήστρας Κατερίνης υπό τη διεύθυνση του Παναγιώτη Λυμπανοβνού και της Μικτής Χορωδίας του Δήμου Καλαμαριάς υπό τη διεύθυνση του Γιάννη Κούκα. Θα τραγουδήσουν ο Κώστας Καψάλης και η ζωή Ανδρικοπούλου. Επιπλέον θα προβληθεί αρχειακό υλικό από τη διαδρομή του Σταύρου Κουγιουμτζή.

Μετά από πρόσκληση του κ. Δαρδαμανέλη τη συναυλία θα τιμήσει με την παρουσία του, ο Γιώργος Νταλάρας, όχι ως τραγουδιστής αυτή τη φορά, αλλά ως ένα από τα τιμώμενα πρόσωπα της βραδιάς, λόγω βαθιάς φιλίας και μακρόχρονης συνεργασίας με τον συνθέτη.


Με αφορμή το πολιτιστικό αυτό γεγονός, ο Δήμαρχος Καλαμαριάς είχε συνάντηση στο γραφείο του με τη σύζυγο του εκλιπόντος, Αιμιλία Κουγιουμτζή, τη Γενική Γραμματέα του Δήμου, την Αντιδήμαρχο Πολιτισμού, Τουρισμού και Διεθνών Σχέσεων και τον Αθανάσιο Γιώγλου, υπάλληλο του δήμου Καλαμαριάς, που συγκέντρωσε το αρχειακό υλικό, προκειμένου να συζητήσουν όλες τις λεπτομέρειες της εκδήλωσης. Η κα Κουγιουμτζή δεν έκρυψε τη συγκίνησή της και ευχαρίστησε τον κ. Δαρδαμανέλη για την πρωτοβουλία του.





Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

του Μιχάλη Στούκα

Στις 28 Νοεμβρίου η Αλβανία γιόρτασε τη λεγόμενη ημέρα ανεξαρτησίας. Σε ενδιαφέρον άρθρο στο protothema.gr στις 30 / 11 / 2022 διαβάσαμε για τους πανηγυρισμούς των Αλβανών μεταναστών, πολλοί από τους οποίους επέβαιναν σε πολυτελή αυτοκίνητα, στο Λονδίνο για την ημέρα ανεξαρτησίας της χώρας τους. Πώς όμως φτάσαμε στην ημέρα αυτή, την 28η Νοεμβρίου 1912;

Το βορειοηπειρωτικό ζήτημα

Το Βορειοηπειρωτικό ζήτημα αναδείχθηκε ιδιαίτερα μετά το 1881. Βασική πτυχή του ήταν ότι πάντα Έλληνες και Αλβανοί διεκδικούσαν την ίδια περιοχή. Η Βόρειος Ήπειρος των Ελλήνων ήταν νότια Αλβανία για τους Αλβανούς. Οι ελληνικές απόψεις βέβαια στηρίζονταν σε πραγματικά στοιχεία: ιστορικά δικαιώματα, εθνικές, φυλετικές και θρησκευτικές συγγένειες, καθώς και σε στρατηγικούς λόγους.



Η ελληνική θέση ότι υπήρχε μια ελληνορθόδοξη πλειοψηφία στη Βόρεια Ήπειρο αντικρουόταν από τους Αλβανούς, που διεκδικούσαν με τη σειρά τους τμήματα της ελληνικής Ηπείρου, με τη δικαιολογία ότι κατοικούνταν από αλβανόφωνους Ορθόδοξους και Μουσουλμάνους. Το πρόβλημα προέκυψε από την πρακτική των Οθωμανών να κατατάσσουν τους λαούς ανάλογα με την θρησκεία τους.

Η τακτική αυτή των Οθωμανών να χρησιμοποιούν τη θρησκεία και όχι την εθνική συνείδηση ως κριτήριο καθορισμού της εθνότητας, δημιούργησε πολλές διαφωνίες μεταξύ Ελλήνων και Αλβανών, όσοι από τους οποίους ανήκαν στην Ορθόδοξη Εκκλησία θεωρούνταν Έλληνες, ενώ οι Μουσουλμάνοι κατατάσσονταν στους Τούρκους. Η οθωμανική εξουσία στην Ήπειρο, καθώς την ασκούσαν αποκλειστικά Μουσουλμάνοι Αλβανοί, απέβλεπε στη σκόπιμη σύγχυση των ορίων Ηπείρου και Αλβανίας, με τρόπο που έθιγε τα ελληνικά συμφέροντα.

Στην Ελλάδα πολλοί ήθελαν για ιστορικούς και όχι μόνο, λόγους τα σύνορα της Ελλάδας να φτάνουν ως τον ποταμό Γενούσο (Σκούμπη). Ο συγκεκριμένος ποταμός αποτελούσε κατά την αρχαιότητα όριο ανάμεσα στην Ήπειρο και την Ιλλυρία. Αντίθετα, οι Μουσουλμάνοι Αλβανοί, ιδιαίτερα όσοι κατοικούσαν νότια του Γενούσου, επέκτειναν τα όρια του αλβανικού κράτους ως τον Αμβρακικό Κόλπο.



Οι προσπάθειες για τη δημιουργία ελληνοαλβανικού δυαδικού κράτους μεταξύ 1881 – 1908 δεν καρποφόρησαν. Σημειώνουμε ότι ανάμεσα σε αυτούς που πρωταγωνίστησαν στην ελληνοαλβανική προσέγγιση τότε, ήταν ο Ισμαήλ Κεμάλ, ένας από τους δύο πρωτεργάτες, μαζί με τον Λουίτζι Γκουρακούκι της ανακήρυξης της ανεξαρτησίας της Αλβανίας στις 28 Νοεμβρίου.


Η επανάσταση των Νεότουρκων (1908)

Όλα άλλαξαν μετά την επανάσταση των Νεότουρκων το 1908. Η θέση των Αλβανών στην Οθωμανική αυτοκρατορία διαφοροποιήθηκε και ξεκίνησε ο αλβανικός εθνικισμός. Μέσα σε λίγους μήνες οι Αλβανοί ίδρυσαν σχολεία, λέσχες και πολιτιστικούς συλλόγους και εξέδωσαν εφημερίδες και περιοδικά. Οι Νεότουρκοι αντί να αναγνωρίσουν ότι οι Αλβανοί θα μπορούσαν να είναι πολύτιμοι σύμμαχοί τους, έσπευσαν άστοχα να τους ανταγωνιστούν, με αποτέλεσμα να σημειωθούν βίαιες επιθέσεις οι οποίες στόχευαν στον εκτουρκισμό της Αλβανίας.

Έτσι, από το καλοκαίρι του 1909 ως το ξέσπασμα του πρώτου Βαλκανικού Πολέμου μεγάλες περιοχές της Βόρειας Αλβανίας ήταν σε συνεχή κατάσταση εξέγερσης. Οι Αλβανοί αντάρτες ήλπιζαν ότι θα εξαπλωνόταν η επανάστασή τους σε όλη τη χώρα και ότι θα επακολουθούσε ευρωπαϊκή μεσολάβηση και αναγνώριση της Αλβανίας. Όμως ούτε το 1911 ούτε το 1912 εξεγέρθηκαν οι πληθυσμοί του νότου της Αλβανίας.


Τον Ιούνιο του 1911 ελληνικές ένοπλες ομάδες εμφανίστηκαν στην Ήπειρο ως απάντηση στις αλβανικές. Όμως η ελληνική κυβέρνηση σε κατευθυντήριες γραμμές της προς τους προξενικούς της πράκτορες στην Ήπειρο και την Αλβανία τόνιζε ότι αυτές οι ομάδες έπρεπε να διαλυθούν και να μην τους δοθεί καμιά βοήθεια.

Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών σε μία πολύ σημαντική εγκύκλιο που έστειλε σε όλα τα προξενεία στην Ήπειρο και την Αλβανία 30 Ιουνίου 1911, υπογράμμιζε ότι η δημιουργία ενός ανεξάρτητου αλβανικού κράτους συνέφερε την Ελλάδα, γιατί από ανάγκη οι Αλβανοί θα ήταν πιστοί φίλοι και σύμμαχοι (Αρχείο Υπουργείου Εξωτερικών 1911, φάκελος Ε. 17007, ΥΠΕΞ προς προξενεία Ηπείρου και Αλβανίας, Αθήνα 30 Ιουνίου 1911).

Βέβαια η επιθυμητή ελληνοαλβανική συνεννόηση βασιζόταν στην υπόθεση ότι η ευρωπαϊκή Τουρκία θα διαλυόταν. Παρά τις προσπάθειες των Αλβανών εθνικιστών δεν έγινε καμιά εξέγερση μεταξύ των νότιων Αλβανών και των Ηπειρωτών. Η Ήπειρος είναι ελληνική περιοχή και οι Ηπειρώτες ήταν επιφυλακτικοί στο να επαναστατήσουν, καθώς θα κινδύνευαν να θεωρηθούν Αλβανοί και όχι Έλληνες.



Νέες προσπάθειες για τη δημιουργία ελληνοαλβανικού κράτους έγιναν στις αρχές του 1911 από τον Φαΐκ Κονίτσα, εκπρόσωπο των Αλβανών Καθολικών και τον κληρικό Φαν Νόλι (γεννημένος ως Θεοφάνης Στυλιανός Μαυρομάτης στην Ανατολική Θράκη). Ούτε αυτές όμως ήταν επιτυχείς, άλλωστε η κατάσταση είχε αλλάξει. Ο πόλεμος της Ιταλίας με την οθωμανική αυτοκρατορία, που ξεκίνησε το φθινόπωρο του 1911, έδωσε τη δυνατότητα στους Αλβανούς να οργανώσουν εξέγερση μεγάλης κλίμακας την άνοιξη του 1912.

Η επανάσταση οργανώθηκε από μια ομάδα Αλβανών πολιτικών παραγόντων στην Κωνσταντινούπολη, που αποφάσισαν να ξεκινήσει η εξέγερση από το Κοσσυφοπέδιο και στη συνέχεια να εξαπλωθεί. Έτσι τον Ιούνιο του 1912 οι κάτοικοι των ορεινών περιοχών του Κοσσυφοπεδίου επαναστάτησαν. Οι Τούρκοι, αν και πολεμούσαν εναντίον της Ιταλίας, έστειλαν στρατεύματα για να πολεμήσουν τους Αλβανούς του Κοσόβου. Σε κάποιες περιπτώσεις όμως, τα στρατεύματα αυτά ενώθηκαν με τους Αλβανούς κάνοντας το έργο των τελευταίων πιο εύκολο.

Στο τέλος Ιουλίου 1912 οι Αλβανοί αντάρτες κυριαρχούσαν στην βόρεια Αλβανία, ενώ στις 12 Αυγούστου κατέλαβαν τα Σκόπια. Έτσι οι Οθωμανοί αναγκάστηκαν να τους παραχωρήσουν προνόμια. Σημαντικότερο και καθοριστικότερο όλων ήταν ο εδαφικός προσδιορισμός της Αλβανίας, που μέχρι τότε ήταν μια γεωγραφική περιοχή χωρίς ακριβή όρια. Η οθωμανική κυβέρνηση αναγνώρισε ότι τα βιλαέτια την Σκόδρας, των Ιωαννίνων, του Κοσσυφοπεδίου και του Μοναστηρίου ανήκαν στην Αλβανία. Αυτό θορύβησε τους Έλληνες, οι οποίοι πείστηκαν με σαφή καθυστέρηση, ότι οι Αλβανοί, την ίδια ώρα που η κυβέρνηση αναλωνόταν σε ατελέσφορες συζητήσεις με (Αλβανούς) ιδιώτες, αγωνίζονταν για την δημιουργία αυτόνομου κράτους στα τέσσερα αυτά βιλαέτια. Αυτό προκύπτει από τα αρχεία του ΥΠΕΞ:Α.Υ.Ε., 1912, Β – 42, αρ. 1865, Γενικός Πρόξενος Ιωαννίνων προς το ΥΠΕΞ, Ιωάννινα 28 Αυγούστου 1912.

Γιατί όμως απέτυχε η δημιουργία του ελληνοαλβανικού κράτους; Ο βασικότερος λόγος ήταν ότι οι Έλληνες και οι Αλβανοί διεκδικούσαν την ίδια περιοχή, τη Βόρεια Ήπειρο. Έτσι ήταν αδύνατη η ελληνοαλβανική προσέγγιση. Υπήρχαν όμως κι άλλες αιτίες:α) η έλλειψη Αλβανών ηγετών με αναγνωρισμένο κύρος σε όλη τη χώρα ,β) οι συνεχείς προσπάθειες των Νεότουρκων να ενισχύσουν τις έριδες μεταξύ Ελλήνων και Αλβανών και γ)η ιταλοαυστριακή παρέμβαση που αποσκοπούσε στην αποτροπή κάθε ελληνοαλβανικής συνεργασίας, επειδή θα αποτελούσε εμπόδιο για τις δικές τους φιλοδοξίες στην ίδια περιοχή.



Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι


Η ελληνική κυβέρνηση ενθάρρυνε την δημιουργία ενός αυτόνομου αλβανικού κράτους εκτός Ηπείρου, ωστόσο αντιλαμβανόταν ότι μία αυτόνομη Αλβανία θα μπορούσε να γίνει όργανο της Αυστρίας και της Ιταλίας. Η έκρηξη του πρώτου Βαλκανικού πολέμου όμως τον Οκτώβριο του 1912 άλλαξε άρδην τα δεδομένα. Οι Αλβανοί εθνικιστές βρέθηκαν σε πολύ δύσκολη θέση. Σταδιακά γινόταν φανερό ότι οι Βαλκάνιοι σύμμαχοι σκόπευαν να διαμελίσουν την Αλβανία.

Έτσι οι Αλβανοί ηγέτες βλέποντας ότι η Τουρκία θα έχανε τον πόλεμο για να εξευμενίσουν τις Μεγάλες Δυνάμεις διακήρυξαν στις 16 Οκτωβρίου 1912 ότι ο αλβανικός λαός δεν θα πολεμούσε για να ενισχύσει την οθωμανική εξουσία στα Βαλκάνια, αλλά για την εδαφική ακεραιότητα της Αλβανίας και δήλωσαν ότι οι Αλβανοί θα δέχονταν για τα τέσσερα βιλαέτια που αναφέραμε παραπάνω, μόνο ενιαία διακυβέρνηση (Πηγή: Πανεπιστήμιο των Τιράνων, «Historia e Shquiperise ΙΙ», σελ. 353-354,Τίρανα 1965).

Έτσι οι αλβανικές δυνάμεις πολέμησαν στο πλευρό της Τουρκίας, όχι γιατί ήθελαν την συνέχιση της τουρκικής κυριαρχίας, αλλά επειδή πίστευαν ότι μαζί με τους Τούρκους θα μπορούσαν να υπερασπίσουν το έδαφός τους και να εμποδίσουν το διαμελισμό της Μεγάλης Αλβανίας που οραματίζονταν.



Η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Αλβανίας – Ο ρόλος της Αυστρίας και της Ιταλίας


Οι επιτυχίες των Βαλκανίων συμμάχων επί των Τούρκων θορύβησαν την Αυστροουγγρική αυτοκρατορία, η οποία έβλεπε ότι οι χωρίς περιορισμούς εξέλιξη της Αλβανίας συνδεόταν με τα συμφέροντά της. Έτσι η Αυστρία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι έπρεπε να υποστηρίξει την δημιουργία της ανεξάρτητης Αλβανίας. Στα τέλη Οκτωβρίου 1912 Γερμανοί και Ιταλοί συμφώνησαν με τους Αυστριακούς.

Οι Ιταλοί όμως δεν ήθελαν να περάσει κανένα τμήμα της ακτής της Αλβανίας σε άλλη χώρα, επειδή φοβούνταν ότι η Αυστρία θα διεκδικούσε ένα τμήμα για λογαριασμό της. Για την Αυστρία η δημιουργία ενός ανεξάρτητου αλβανικού κράτους ήταν ο πιο ασφαλής και αποτελεσματικός τρόπος για να αποκοπεί η Σερβία από την Αδριατική και να αποκλειστεί η επέκτασή της προς τα δυτικά.

Οι Τούρκοι βλέποντας ότι βρίσκονταν σε δεινή θέση ζήτησαν στις 4 Νοεμβρίου 1912 τη μεσολάβηση των Μεγάλων Δυνάμεων προκειμένου να πετύχουν την κατάπαυση των εχθροπραξιών. Όλες οι εμπόλεμες πλευρές δέχτηκαν την πρόταση για ανακωχή, εκτός από την Ελλάδα που δήλωσε ότι επιμένει στην παράδοση των Ιωαννίνων και τη διατήρηση του αποκλεισμού των ακτών της Αδριατικής με το δικαίωμα της νηοψίας.

11:13 πμ 5/12/2022Οι Αλβανοί εθνικιστές βλέποντας ότι η προέλαση των Ελλήνων στην Ήπειρο και των Σέρβων προς την Αδριατική συνεχιζόταν αποφάσισαν να αναλάβουν δράση για να αποφύγουν τον διαμελισμό της χώρας τους. Ο Ισμαήλ Κεμάλ (1844 – 1919), πρωταγωνιστής συζητήσεων τα προηγούμενα χρόνια για την ίδρυση ελληνοαλβανικού κράτους, βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη ως βουλευτής του κοινοβουλίου των Νεότουρκων όταν κηρύχθηκε ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος. Ο Ισμαήλ Κεμάλ Μπέι Βλόρα, παλαιότερα γνωστός ως Ισμαήλ Χακί Μπέι Βλόρα, γεννήθηκε στην Αυλώνα και σπούδασε στην Ζωσιμαία Σχολή των Ιωαννίνων πριν εγκατασταθεί στην Κωνσταντινούπολη το 1859.



Στη συνέχεια κατέλαβε διάφορες θέσεις στο οθωμανικό κράτος. Στα τέλη Οκτωβρίου 1912 έφυγε από την Κωνσταντινούπολη συνοδευόμενος από τον Λουίτζι Γκουρακούκι(1879 – 1925), απόγονο εξισλαμισμένων Καταλανών κατά τον Βασ. Γεωργίου, και κατευθύνθηκαν με εντολή των Τούρκων στην Βιέννη. Εκεί συναντήθηκαν με τον Αυστριακό Υπουργό εξωτερικών Μπέρτχολντ, φοβερό μισέλληνα και τους πρεσβευτές της Βρετανίας και της Ιταλίας. Σύμφωνα με τα απόρρητα αρχεία του Αυστριακού Υπουργείου Εξωτερικών, δόθηκε στις 15 / 11 / 1912 η εντολή στους Κεμάλ και Γκουρακούκι να κατευθυνθούν στην Ήπειρο και να κηρύξουν την ανεξαρτησία της Αλβανίας στην Αυλώνα ή το Δυρράχιο και παράλληλα να σχηματίσουν την πρώτη κυβέρνηση της Αλβανίας.

Ήταν τόση η βιασύνη των Ιταλών να αποτρέψουν την ελληνική προέλαση στην Ήπειρο ώστε στις 10 Νοεμβρίου 1912 πρότειναν να ανακηρυχθεί ως πρωτεύουσα του αλβανικού κράτους τα Γιάννενα που πολιορκούνταν από τον Στρατό μας. Ευτυχώς μικρές ευκίνητες ελληνικές δυνάμεις, μεταξύ των οποίων υπήρχαν και πολλοί Κρητικοί εθελοντές και ντόπια αντάρτικα σώματα είχαν προχωρήσει στη Βόρεια Ήπειρο και στο τέλος Νοεμβρίου απελευθέρωσαν την Χιμάρα και την περιοχή των Αγίων Σαράντα.

Οι Κεμάλ και Γκουρακούκι, διευθυντής της Παιδαγωγικής Ακαδημίας του Ελμπασάν έφτασαν στις 21 Νοεμβρίου 1912 στο Δυρράχιο. Στην Αυλώνα δεν μπορούσαν να αποβιβαστούν, αφού ελληνικά στρατεύματα βρίσκονταν στα πρόθυρα της πόλης. Όμως και στο Δυρράχιο οι Κεμάλ, Γκουρακούκι και οι υπόλοιποι Αλβανοί δεν μπόρεσαν να παραμείνουν, καθώς πλησίαζαν στην πόλη σερβικά στρατεύματα για να εξασφαλίσουν διέξοδο της χώρας τους στην Αδριατική. Έτσι ο Κεμάλ όρισε ως νέο τόπο συγκέντρωσης την Αυλώνα. Εκεί στις 28 / 11 / 1912 χωρίς την παρουσία εκπροσώπων από καμιά επαρχία κηρύχθηκε η ανεξαρτησία της Αλβανίας και σχηματίστηκε η πρώτη αλβανική κυβέρνηση υπό τον Ισμαήλ Κεμάλ. Ο Ελληνικός Στρατός είχε πλέον φτάσει στα πρόθυρα της πόλης.

Όμως οι Ιταλοί απείλησαν ακόμα και με πόλεμο την χώρα μας αν καταλάμβανε την Αυλώνα. Η κυβέρνηση Κεμάλ έκανε γνωστή την παρουσία της στις ευρωπαϊκές δυνάμεις και την Τουρκία και έστειλε αντιπροσωπεία στη διάσκεψη των πρεσβευτών στο Λονδίνο. Εκεί ο Κεμάλ ζήτησε να δημιουργηθεί αυτόνομο αλβανικό κράτος υπό την κηδεμονία και την επικυριαρχία του σουλτάνου. Βέβαια ο εξοστρακισμός των Τούρκων από όλη σχεδόν την Βαλκανική στη συνέχεια άλλαξε τα σχέδια και στη συνέχεια η αυτονομία μετατράπηκε σε αίτηση πλήρους ανεξαρτησίας.

Τελικά η Αλβανία ανακηρύχτηκε κυρίαρχο και ανεξάρτητο κράτος στις 29 Ιουλίου 1913 με την συνθήκη του Λονδίνου. Ορίστηκε διεθνής επιτροπή για να μελετήσει τις προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες το νέο κράτος θα έπαιρνε τη θέση του ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες και εκλέχθηκε ηγεμόνας της Αλβανίας ο Γερμανός αξιωματικός πρίγκιπας του Wied. Τα σύνορα της Αλβανίας προς νότο καθορίστηκαν με το πρωτόκολλο της Φλωρεντίας στις 4 / 17 Δεκεμβρίου 1913, με το οποίο Δέλβινο, Χιμάρα, Άγιοι Σαράντα, Τεπελένι, Πρεμετή, καθώς και η Κορυτσά και το Αργυρόκαστρο, που ήταν τα βασικά ζητήματα της διαμάχης με την Ελλάδα θα περιέρχονταν στην Αλβανία.

Η σύνθεση του πληθυσμού στη Βόρεια Ήπειρο με βάση στοιχεία της Διεθνούς Επιτροπής Ελέγχου (1913 - 1914)

Ποια ήταν όμως η σύσταση του πληθυσμού της Βορείου Ηπείρου εκείνη την εποχή; Ας δούμε τα επίσημα στοιχεία από τη Διεθνή Επιτροπή Εθνολογικού Ελέγχου ως τις 28/4/1914.Διοίκηση Καζάδων Κορυτσάς (3 συνολικά): 40. 080 Έλληνες, 28.600 Αλβανοί, σύνολο 60.680, 126 ελληνικά σχολεία, 2 αλβανικά. Καζάς Σταρόβου: 1.326 Έλληνες, 7.262 Αλβανοί, σύνολο 8.588, 27 ελληνικά σχολεία, κανένα αλβανικό. Καζάς Κολόνιας: 14.269 Έλληνες,6.615 Αλβανοί, σύνολο 20.884, 35 ελληνικά σχολεία, κανένα αλβανικό. Καζάς Αργυροκάστρου: 26. 440 Έλληνες, 15.000 Αλβανοί, σύνολο 41.440, 124 ελληνικά σχολεία, κανένα αλβανικό. Καζάς Χιμάρας: 8.188 Έλληνες, 2.460 Αλβανοί, σύνολο 10.648, 34ελληνικά σχολεία, κανένα αλβανικό. Καζάς Δέλβινου: 19.295 Έλληνες, 2.645 Αλβανοί, σύνολο 21.940, 69 ελληνικά σχολεία, κανένα αλβανικό. Καζάς Λεσκοβικίου: 7.455 Έλληνες,2.993 Αλβανοί, σύνολο 10.448, 19 ελληνικά σχολεία, κανένα αλβανικό. Καζάς Τεπελενίου:8.093 Έλληνες, 4.727 Αλβανοί, σύνολο 12.820, 20 ελληνικά σχολεία, κανένα αλβανικό. Καζάς Πρεμετής: 12.251 Έλληνες, 10.823 Αλβανοί, σύνολο 23.074, 62 ελληνικά σχολεία, κανένα αλβανικό.



Επίλογος

Παρά τα συντριπτικά στοιχεία υπέρ των Ελλήνων, η Βόρεια Ήπειρος δόθηκε τελικά στην Αλβανία. Οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν εκτίμησαν σωστά τις διαθέσεις των Αλβανών και αναλώθηκαν σε ανούσιες συζητήσεις για ελληνοαλβανικό κράτος, την ίδια ώρα που οι Αλβανοί εθνικιστές ορέγονταν τα Γιάννενα ως πρωτεύουσα του νέου κράτους τους. Κατά την έναρξη του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου, η Στρατιά Θεσσαλίας είχε επτά μεραρχίες και η Στρατιά Ηπείρου μία, που την αποτελούσαν 10.000 άνδρες.

Η βασική αποστολή της Στρατιάς Ηπείρου ήταν να αποτελεί τη δυτική πλαγιοφυλακή στον κύριο όγκο των ελληνικών δυνάμεων που θα προέλαυναν στη Μακεδονία και η επιθετική της αποστολή ήταν να καταλάβει τα υψώματα του Γριμπόβου από όπου οι Τούρκοι βομβάρδισαν την Άρτα το 1897 και να οχυρωθεί εκεί απασχολώντας όσο περισσότερες τουρκικές δυνάμεις μπορούσε.

Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι αν η κατάληψη των Ιωαννίνων δεν καθυστερούσε τόσο τα ελληνικά στρατεύματα θα μπορούσαν να έχουν φτάσει στον ποταμό Γενούσο προλαβαίνοντας κάθε αλβανική ενέργεια. Εκεί θα συναντούσαν τα στρατεύματα της Σερβίας και του Μαυροβουνίου. Θεωρούμε όμως ότι η επέμβαση Αυστροουγγαρίας και Ιταλίας θα δυσκόλευε κάτι τέτοιο. Άλλωστε με παρέμβαση Αυστριακών και Ιταλών οι Σέρβοι αποσύρθηκαν από το Δυρράχιο και οι Μαυροβούνιοι από τη Σκόδρα.

Το βέβαιο είναι ότι οι Αλβανοί εκμεταλλεύτηκαν άριστα τις περιστάσεις και τη βοήθεια των Μεγάλων Δυνάμεων και ανακήρυξαν την αυτονομία τους στις 28/11/1912. Ένα χρόνο αργότερα, η Βόρεια Ήπειρος, παρά τα συντριπτικά στοιχεία που συνηγορούσαν στην παραχώρησή της στην Ελλάδα, δόθηκε στην Αλβανία και οι χειρότερε προβλέψεις για τον ελληνισμό της Βορείου Ηπείρου, δυστυχώς επαληθεύθηκαν…


Πηγές:
«Ήπειρος,4.000 Χρόνια Ελληνικής Ιστορίας και Πολιτισμού», Εκδοτική Αθηνών, 1997
Βασ. Γεωργίου, «Βόρειος ΄Ηπειρος - Η Συνεχιζόμενη Εθνική Τραγωδία», Εκδόσεις Ε. Ρήγα
Σχετική βιβλιογραφία:
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Α. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ, «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ-
ΗΠΕΙΡΟΣ», ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΑΔΕΛΦΩΝ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1992
ΣΤΑΥΡΟΣ Γ. ΝΤΑΓΙΟΣ, «ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΙΑ-50 ΧΡΟΝΙΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑΣ ΔΥΣΠΙΣΤΙΑΣ»,
ΕΚΔΟΣΕΙΣ Literatus, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2015
Δρ. ΙΩΑΝΝΗΣ Σ. ΠΑΠΑΦΛΩΡΑΤΟΣ, «Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ ΜΕΣΑ
ΑΠΟ ΑΓΝΩΣΤΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ», ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ, Α’ Έκδοση, 2018
ΣΠΥΡΟΥ ΣΤΟΥΠΗ, «ΗΠΕΙΡΩΤΕΣ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΙ», Ιωάννινα 1976




Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
1614, η ιθαγενής Αμερικανίδα πριγκίπισσα Ποκαχόντας με παραδοσιακή ενδυμασία, στο γάμο της με τον Τζον Ρόλφ. Ζωγραφική του Jean Leon Gerome Ferris (Φωτογραφία από Three Lions/Getty Images)

του Άλαν Μπέρενς / 
8.8.2021 

Λίγες φιγούρες της αμερικανικής αποικιακής ιστορίας είναι τόσο πανταχού παρούσες και ίσως τόσο παρεξηγημένες όσο η Ποκαχόντας, η κόρη ενός Ινδιάνου αρχηγού που παντρεύτηκε έναν Άγγλο και κατέληξε στην Αγγλία πριν πεθάνει ατυχώς σε νεαρή ηλικία.

Η ζωή της έχει απαθανατιστεί σε διάφορα έργα, μεταξύ των οποίων και δύο ταινίες της Disney κατά τη δεκαετία του 1990, οι οποίες παρουσίασαν σε μεγάλο βαθμό λανθασμένες και ανακριβείς απεικονίσεις. Εδώ αναφέρουμε την αληθινή της ιστορία, το πλαίσιο στο οποίο εντάχθηκε στην αγγλική κοινωνία και το ρόλο της στην ιστορία της πρώιμης αποικιακής Αμερικής[1]

Αγγλία και Βόρεια Αμερική

Ωστόσο, πριν εξετάσουμε σε βάθος τη ζωή της Ποκαχόντας, είναι απαραίτητο να εξετάσουμε το πλαίσιο στο οποίο συνάντησε τους Ευρωπαίους αποίκους που θα διαμόρφωναν τη ζωή και τη μελλοντική κληρονομιά της.

Οι Άγγλοι εξερευνητές είχαν έρθει για πρώτη φορά σε επαφή με την ανατολική ακτή της Βόρειας Αμερικής στα μέσα του δέκατου έκτου αιώνα, καθώς προσπαθούσαν να αμφισβητήσουν την πρωτοκαθεδρία της Ισπανίας στην Αμερική.

Κατά συνέπεια, αποικιοκράτες πρωτοπόροι, όπως ο Χάμφρεϊ Γκίλμπερτ, προσπάθησαν να ιδρύσουν αποικίες στις ανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια της βασιλείας της Ελισάβετ Α΄ (1558-1603), ιδίως ο σερ Ουόλτερ Ράλεϊ στη Βόρεια Καρολίνα στα μέσα της δεκαετίας του 1580.

Ωστόσο, αυτές απέβησαν άκαρπες και μόλις το 1607 ιδρύθηκε ο πρώτος μόνιμος αγγλικός οικισμός στην αμερικανική ενδοχώρα. Αυτό συνέβη στο Chesapeake Sound της Βιρτζίνια, και η τοποθεσία που επιλέχθηκε ονομάστηκε Jamestown από τον Άγγλο βασιλιά Τζέιμς Α΄.


Εδώ, περιτριγυρισμένοι από την ισχυρή συνομοσπονδία των Αλγκόνκιων με επικεφαλής τον αρχηγό τους, τον Πάουχαταν, οι Άγγλοι ζούσαν μια καταθλιπτική ζωή για αρκετά χρόνια, με λίγο περισσότερους από εκατό περίπου άνδρες αποίκους που συχνά βρίσκονταν στα πρόθυρα της πείνας. Αν δεν είχαν τη βοήθεια που έλαβαν από τους ντόπιους ιθαγενείς Αμερικανούς και τον αρχηγό τους, τον Πάουχαταν, ίσως να μην είχαν επιβιώσει[2]

Οι Έποικοι συναντούν τον Ποχονώτα

Η Ποκαχόντας, η οποία ήταν επίσης γνωστή ως Matoaka ή Amonute στις τοπικές διαλέκτους, ήταν μια ιθαγενής Αμερικανίδα πριγκίπισσα, κόρη του αρχηγού Powhatan Wahunsononacock.

Γεννήθηκε γύρω στο 1596 και έτσι βρισκόταν στην εφηβεία της καθώς η αποικία Τζέιμσταουν πάλευε να επιβιώσει. Το όνομα που είναι πιο γνωστό, Ποκαχόντας, μεταφράζεται χονδρικά σε "παιχνιδιάρα", αν και αργότερα, όταν παντρεύτηκε την αγγλική κοινωνία που αναπτύχθηκε στο Chesapeake Sound, έγινε γνωστή ως Rebecca Rolfe.

Από πολύ νωρίς, η Ποκαχόντας έπαιξε ρόλο στις αλληλεπιδράσεις των Αλγκόνκιων με τους Άγγλους στο Τζέιμσταουν, κυρίως με τον ενίοτε αρχηγό του οχυρού, τον καπετάνιο Τζον Σμιθ[3]

Φαίνεται ότι λειτούργησε ως μεσάζων για να παρακαλέσει τον πατέρα της να παράσχει βοήθεια στους Άγγλους αποίκους κατά τα πρώτα χρόνια της παραμονής τους στο Τζέιμσταουν, κατά τη διάρκεια των οποίων βρίσκονταν συχνά στα πρόθυρα της πείνας. Για κάποιο λόγο, οι άποικοι προτίμησαν να περάσουν όλο το χρόνο τους ψάχνοντας για χρυσό στον ποταμό Τζέιμς αντί να φυτέψουν καλλιέργειες.

Αργότερα ο Σμιθ θα έλεγε στη βασίλισσα της Αγγλίας ότι αν δεν υπήρχε η Ποκαχόντας, η αποικία δεν θα είχε επιβιώσει ποτέ από αυτή τη δύσκολη περίοδο.


Σύγκρουση μεταξύ εποίκων και φυλής

Η συμμετοχή της Ποκαχόντας στην αποικία του Τζέιμσταουν μειώθηκε προσωρινά όταν ο Σμιθ επέστρεψε στην Αγγλία το 1609 και ξέσπασε σύγκρουση μεταξύ των Άγγλων και των ιθαγενών Αμερικανών. Πράγματι, στις αρχές της δεκαετίας του 1610, παντρεύτηκε, αν και ήταν ακόμη έφηβη, έναν ντόπιο ιθαγενή Αμερικανό με το όνομα Kocoum.

Κατά πάσα πιθανότητα κατά την περίοδο του γάμου της και όπου και αν είχε εγκατασταθεί, συνελήφθη από μια αγγλική στρατιωτική ομάδα με επικεφαλής τον λοχαγό Σάμιουελ Άργκαλ.

Οι Άγγλοι είχαν αυξηθεί αριθμητικά στις αρχές της δεκαετίας του 1610, καθώς χρηματοδοτήθηκαν επιπλέον αποστολές στην Αμερική, κυρίως λόγω των τεράστιων κερδών που οι επενδυτές στο Λονδίνο είχαν συνειδητοποιήσει ότι θα μπορούσαν να αποκομίσουν από την καλλιέργεια του καπνού στη Βιρτζίνια. Το ναρκωτικό είχε επικρατήσει και οι Ευρωπαίοι είχαν αρχίσει να το δοκιμάζουν.

Ο Αργκάλ αιχμαλώτισε την Ποκαχόντας το 1613 και οι άποικοι του Τζέιμσταουν εκμεταλλεύτηκαν την αιχμαλωσία της ως μέσο για να εξαναγκάσουν τον αρχηγό των Πάουχαταν σε μια συνθήκη ειρήνης που θα διαρκούσε σχεδόν μια δεκαετία. Οι Άγγλοι άποικοι είχαν αρχίσει να παίρνουν το πάνω χέρι απέναντι στους Αλγκόνκιους, οι οποίοι είχαν κάνει τόσα πολλά για να τους βοηθήσουν μόλις λίγα χρόνια νωρίτερα.


Η Ποκαχόντας παντρεύεται τον Τζον Ρολφ

Η Ποκαχόντας ασπάστηκε τον χριστιανισμό όσο βρισκόταν σε αιχμαλωσία στο Τζέιμσταουν. Στη συνέχεια, έχοντας αφομοιωθεί στην ευρωπαϊκή κοινωνία, παντρεύτηκε έναν από τους αποίκους που είχαν φθάσει πρόσφατα στη Βιρτζίνια για να αρχίσουν να καλλιεργούν εκεί καπνό, τον John Rolfe, έναν άνδρα που πλησίαζε τα τριάντα χρόνια και ήταν πρόσφατα χήρος.

Το 1614 βαφτίστηκε επίσης Ρεβέκκα. Αυτή και ο Rolfe παντρεύτηκαν τον Απρίλιο του 1614. Τον επόμενο χρόνο γέννησε έναν γιο, τον Τόμας Ρολφ, ίσως το πρώτο παιδί που γεννήθηκε από την ένωση ενός Άγγλου αποίκου με έναν ιθαγενή Αμερικανό, ή τουλάχιστον το πρώτο τέτοιο περιστατικό για το οποίο υπάρχουν καταγεγραμμένα στοιχεία.


Το ζευγάρι έγινε τώρα η πηγή μιας προπαγανδιστικής ευκαιρίας. Η Εταιρεία Βιρτζίνια του Λονδίνου, η οποία είχε τον έλεγχο και την εποπτεία της αποικίας Τζέιμσταουν, είδε στο νέο ζεύγος Ρολφ μια ευκαιρία να προωθήσει την αποικία της Βιρτζίνια πίσω στην Αγγλία σε εκείνους που τη θεωρούσαν ένα ανασφαλές μέρος γεμάτο δήθεν επικίνδυνους άγριους.

Η Ποκαχόντας θα μπορούσε να παρουσιαστεί στην αγγλική κοινωνία ως ζωντανή απόδειξη ότι οι ντόπιοι ιθαγενείς Αμερικανοί ήταν φιλικοί και, με τα κατάλληλα κίνητρα, θα μπορούσαν ακόμη και να υιοθετήσουν την ευρωπαϊκή "ευγένεια" και τους τρόπους συμπεριφοράς. Κατά συνέπεια, η Εταιρεία της Βιρτζίνια διέταξε τώρα να μεταφερθεί η Ποκαχόντας στην Αγγλία για να παρουσιαστεί στην υψηλή κοινωνία και στο Λονδίνο.

Ως αποτέλεσμα, το καλοκαίρι του 1616, η Ποκαχόντας και ο Ρόλφ έφτασαν στο Λονδίνο, μαζί με καμιά δεκαριά ακόμη Αλγκόνκιους, όπου τους ξενάγησαν και πολύ γρήγορα έγιναν θέμα συζήτησης στο Λονδίνο.


Ο βασιλιάς και η βασίλισσα την υποδέχθηκαν στο Γουάιτχολ και ο επίσκοπος του Λονδίνου παρέθεσε δείπνο προς τιμήν της Ποκαχόντας στο παλάτι Λάμπεθ, ακριβώς απέναντι από τον ποταμό Τάμεση, στο Ουέστμινστερ. Παράχθηκε ένα πορτρέτο της Ποκαχόντας, το οποίο ζωγράφισε ο Ολλανδός καλλιτέχνης Simon de Passe και το οποίο είναι σήμερα αρκετά διάσημο.

Στη συνέχεια, τις εβδομάδες που ακολούθησαν, το ζευγάρι αναχώρησε από το Λονδίνο και το επισκέφθηκε προσωρινά ο καπετάνιος Τζον Σμιθ, για τον οποίο η Ποκαχόντας είχε προηγουμένως μάθει ότι είχε πεθάνει, αλλά τώρα τον υποδέχτηκε σαν χαμένο φίλο.

Θάνατος και κληρονομιά της Ποκαχόντας

Κι όμως, όσο διαβόητη κι αν έγινε η επίσκεψη της Ποκαχόντας στην Αγγλία, θα είχε βίαιες συνέπειες. Η Ποκαχόντας, μη συνηθισμένη στο αγγλικό κλίμα, όπου οι έντονες μεταβολές της θερμοκρασίας μπορούσαν να σκοτώσουν ένα άτομο πολύ εύκολα, αρρώστησε το χειμώνα του 1616.

Όταν το ζευγάρι επιβιβάστηκε σε πλοίο για να επιστρέψει στη Βιρτζίνια, στις αρχές της άνοιξης του 1617, εκείνη έπασχε είτε από φυματίωση είτε από πνευμονία. Πολύ αδύναμη για να ταξιδέψει, αποβιβάστηκε τελικά στο Γκρέιβσεντ του Κεντ, όπου πέθανε στα μέσα Μαρτίου του 1617.

Η σορός της κηδεύτηκε στη συνέχεια στο ιερό της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου. Ο Τζον επέστρεψε στη Βιρτζίνια, όπου ξαναπαντρεύτηκε, αλλά στη συνέχεια σκοτώθηκε στη σφαγή των Ινδιάνων το 1622. Οι Αλγκόνκι, αντιλαμβανόμενοι καθυστερημένα την υπαρξιακή απειλή που αποτελούσαν πλέον οι Άγγλοι, προσπάθησαν να καταστρέψουν τις πολλές αποικίες που είχαν δημιουργηθεί γύρω από το 
Chesapeake Sound.

Συνολικά, η Ποκαχόντας ήταν μια εξαιρετικά σημαντική προσωπικότητα στην πρώιμη ιστορία της αποικιακής Αμερικής. Συνέβαλε ουσιαστικά στην επιβίωση της αποικίας Jamestown στα πρώτα και πιο επισφαλή χρόνια της. Στη συνέχεια βοήθησε στην εδραίωση των σχέσεων μεταξύ των Αλγκόνκιων και της αναδυόμενης αποικίας.


Υπήρξε επίσης ένας από τους κύριους υποστηρικτές της ιδέας της αγγλοποίησης για την προσαρμογή των νεοφερμένων. Με αυτόν τον τρόπο, έχει γίνει σύμβολο της πρώιμης επαφής μεταξύ των ιθαγενών και των νεοφερμένων σε μια χώρα που γνώρισε τόσο βίαιες συγκρούσεις μεταξύ των δύο κατά τη διάρκεια των τριών αιώνων που ακολούθησαν[4]




Πηγές

[ 1] Για προηγούμενες μελέτες για την Ποκαχόντας και τη μυθοποίηση που την περιβάλλει, βλέπε Frances Mossiker, Pocahontas: The Life and Legend (Βοστώνη, 1977). Grace Steele Woodward, Pocahontas (Norman, 1969); Frederic W. Gleach, «Pocahontas: An Exercise in Mythmaking and Marketing», στο Sergei A. Kan and Pauline Turner Strong (eds), New Perspectives on Native North America: Cultures, Histories, and Representations (Lincoln, 2006), pp. 433–455.

[2] Helen C. Rountree, Pocahontas's People: The Powhatan Indians of Virginia Through Four Centuries (Norman, 1989); James Horn, A Land as God Made It: Jamestown and the Birth of America (Νέα Υόρκη, 2005).

[3] Philip L. Barbour, Pocahontas and Her World (Βοστώνη, 1970); Frederic W. Gleach, Powhatan's World and Colonial Virginia (Νεμπράσκα, 1997).

[4] Για τη μεταγενέστερη εντύπωση του Ποκαχόντας, βλέπε Robert S. Tilton, Pocahontas: The Evolution of an American Narrative (Cambridge, 1994).


πηγή


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου


Ένα καλά ενορχηστρωμένο έγκλημα από την τουρκική κυβέρνηση κατά των Ελλήνων που αποτέλεσε το τελικό χτύπημα κατά των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης

«Στο Γενή Σεχίρ, ώρα 7 το απόγευμα μέσα στη μέση του δρόμου, ο όχλος περικύκλωσε ένα κοριτσάκι 6 ετών, το παρέδωσε σ' έναν ημιπαράφρονα χαμάλη γνωστό ως «γορίλα» και εκείνος παρουσία δύο χιλιάδων ατόμων το βίασε επανειλημμένως, ενώ το πλήθος ούρλιαζε, «αυτά παθαίνουν οι Έλληνες. Σκότωσέ την, σκότωσέ την, την σκύλα την Ελληνίδα».

Τρίτη 6 Σεπτεμβρίου. Η κόλαση των Ελλήνων στην Κωνσταντινούπολη έχει ξεκινήσει. Σπίτια και μαγαζιά καταστρέφονται, άντρες σκοτώνονται, γυναίκες βιάζονται, ακόμα και οι νεκροί «πεθαίνουν» ξανά.

Τα γεγονότα της 6ης προς 7ης Σεπτεμβρίου 1955 στην Πόλη, είναι εφάμιλλα με την καταστροφή της Σμύρνης το 1922. Κάθε ελληνικό στοιχείο καταστρέφεται από ένα μαινόμενο και αλλόφρον πλήθος που μόνη του σκέψη είναι να καταστρέψει. Τα γεγονότα είναι λίγο πολύ γνωστά με καταστροφές σε κάθε τι ελληνικό. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: 1.004 σπίτια ολικώς κατεστραμμένα, 4.348 καταστήματα, 27 φαρμακεία, 26 σχολεία, 5 πολιτιστικοί σύλλογοι, οι εγκαταστάσεις 3 εφημερίδων, 12 ξενοδοχεία, 11 κλινικές, 21 εργοστάσια, 110 ζαχαροπλαστεία και εστιατόρια, 73 εκκλησίες, και πάρα πολλοί τάφοι συλημένοι, συμπεριλαμβανομένου και αυτών των πατριαρχών στη Μονή Βαλουκλή. Κάποιοι ανεβάζουν κι άλλο τους αριθμούς.


Οι ανθρώπινες απώλειες φτάνουν τις 20 (άλλοι μιλούν για περισσότερους) και εκατοντάδες ήταν οι κακοποιήσεις. Δεκάδες ιερωμένοι υποβλήθηκαν σε αναγκαστική περιτομή. Ο αριθμός των βιασμών φτάνει τους 2.000, αν και ο επίσημος αριθμός αναφέρει μόλις 200 περιστατικά.

Πέρα από τα γεγονότα όμως, το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι το πόσο οργανωμένο ήταν από την ίδια την τουρκική κυβέρνηση αυτό το «ξέσπασμα» των Τούρκων.

Η αιτία

Αιτία για το πογκρόμ των Ελλήνων ήταν η ανακίνηση του Κυπριακού ζητήματος από τον Στρατάρχη Παπάγο το 1954 και τελικά η δημιουργία τον Απρίλιο του 1955 του Ε.Ο.Κ.Α. και η έναρξη του ένοπλου αγώνα εναντίον της Αγγλίας για την αναγνώριση της αυτοδιάθεσης του κυπριακού λαού. Άλλωστε ήδη ο κυπριακός λαός με το δημοψήφισμα του 1950, το οποίο οργάνωσε ο Μητροπολίτης Κυρήνειας Μακάριος ο Β’, είχε ζητήσει ξεκάθαρα με ποσοστό 95,7%, την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

Από τότε ξεκινά ένας συνεχής «πόλεμος» εναντίον των Ελλήνων της Τουρκίας ακόμα και από τον ίδιο τον πρωθυπουργό της χώρας, Αντάν Μεντερές. Σύμμαχο σε αυτό έχουν φυσικά τη Βρετανία η οποία δεν σκοπεύει να παραδώσει έτσι απλά την Κύπρο και τις βάσεις της εκεί και μετατρέπει έντεχνα το κυπριακό ζήτημα σε ελληνοτουρκικό.

Έτσι, ενώ η Τουρκία είχε παραιτηθεί από οποιοδήποτε δικαίωμα στην Κύπρο με τα άρθρα 20 και 27 της Συνθήκης της Λοζάνης του 1923, η Βρετανία όχι μόνο φρόντισε να την επαναφέρει σαν ισότιμο συνομιλητή στο αίτημα αυτοδιάθεσης της Κύπρου οργανώνοντας στο Λονδίνο την τριμερή διάσκεψη για το Κυπριακό (Αύγουστος 1955), αλλά έκανε και επίμονες συστάσεις στους Τούρκους να δείξουν «αποφασιστικότητα» υποδεικνύοντας έτσι τις πολιτικές κινήσεις της Τουρκίας.

Την ίδια στιγμή, μσυνεχή ανθελληνικά δημοσιεύματα, οι εφημερίδες της Τουρκίας ξεσηκώνουν τον τουρκικό λαό εναντίον των Ελλήνων που πλέον τους βλέπει ως εχθρούς. Από παντού ξεπηδούν «αυθόρμητες, εθνικές» οργανώσεις που ελέγχονται και χρηματοδοτούνται από την τουρκική κυβέρνηση με κυριότερη την «Κιbrιs Türktür Cemiyeti» (ΚΤC – Οργάνωση «Η Κύπρος είναι Τουρκική» με ιδρυτή τον Χικμέτ Μπιλ, δημοσιογράφο της Χουριέτ. Χάρη στα κιτρινιστικά του άρθρα κατά των Ελλήνων, ο Μπιλ κατάφερε να εκτοξεύσει την εφημερίδα και να πουλά πλέον 600.000 φύλλα ημερησίως, ενώ πριν αρκούνταν στα 11.000.

Η αφορμή

Στις 3 Σεπτεμβρίου 1955, η γυναίκα του πρέσβη ζητά από τον φωτογράφο Κυριακίδη να φωτογραφήσει την Πρεσβεία της Θεσσαλονίκης, η οποία βρισκόταν δίπλα στο σπίτι που γεννήθηκε και μεγάλωσε ο πατέρας του τουρκικού έθνους, Κεμάλ Ατατούρκ. Όλως… τυχαίως λίγο πριν ένας Βρετανός διπλωμάτης με γράμμα στην Τουρκία αναφέρει ότι αν και τώρα οι ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι αρκετά καλές, μια καταστροφή στο σπίτι του Κεμάλ θα μπορούσε να ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων...

Δύο μέρες μετά, στις 5 Σεπτεμβρίου, η γυναίκα του πρέσβη φεύγει για την Κωνσταντινούπολη μαζί με τις φωτογραφίες ως ενθύμιο. Τα ξημερώματα της 5ης προς 6ης Σεπτεμβρίου μια βόμβα εκρήγνυται στο σπίτι του Ατατούρκ η οποία προκαλεί το σπάσιμο ενός… παραθύρου.

Στις 4:00 το απόγευμα η τουρκική εφημερίδα İstanbul Ekspres σε χρόνο ρεκόρ για την εποχή δημοσιεύει τις φωτογραφίες που έχει πάρει μαζί της η γυναίκα του Πρέσβη, οι οποίες είναι πλήρως παραποιημένες ώστε να δείχνουν το κτήριο κατεστραμμένο και να έχει πιάσει φωτιά. Το βρετανικό BBC έχει μεταδώσει την είδηση πριν καν μαθευτεί πουθενά και πριν ενημερωθεί η αστυνομία.



Όπως αποδεικνύεται αργότερα, τον εκρηκτικό μηχανισμό μικρής ισχύος έχει τοποθετήσει στο σπίτι ο Χασάν Μεχμέτογλου, φύλακας του χώρου, ο οποίος τον παρέλαβε από τον τότε φοιτητή, Έλληνα πολίτη, μουσουλμάνο το θρήσκευμα, Οκτάι Εγκίν, γιο παλαιού βουλευτή Ροδόπης του Ελληνικού κοινοβουλίου. Ο Χασάν στις δίκες που ακολούθησαν παραδέχτηκε ότι είχε τοποθετήσει την βόμβα και κατέδειξε τον Οκτάι Εγκίν ως τον «προμηθευτή» του, ο οποίος συνελήφθη και δικάστηκε ωστόσο το 1956 κατέφυγε στην Τουρκία και έγινε ακόμα και κυβερνήτης σε επαρχία. Ο Εγκίν πάντως μιλώντας στην «Ελευθεροτυπία» πολλά χρόνια αργότερα, αρνήθηκε την ενοχή του και ισχυρίστηκε ότι είχε πέσει θύμα των ελληνικών Αρχών.


Το ξέσπασμα

Η εφημερίδα Istanbul Express δημοσίευσε τις παραποιημένες φωτογραφίες της γυναίκας του πρέσβη, με τον τίτλο «Καταστράφηκε το σπίτι του πατέρα μας με βόμβα» και ένα κείμενο στο οποίο περιγράφεται μια ανυπολόγιστη καταστροφή. Μια ώρα μετά εκατοντάδες Τούρκοι με λοστούς, ξύλα, τσεκούρια, ρόπαλα, αξίνες βγαίνουν στους δρόμους με τις εφημερίδες στα χέρια και σπάνε ό, τι ελληνικό μαγαζί και σπίτι βρουν μπροστά τους.

Όλα τα γεγονότα ήταν τόσο οργανωμένα που φαινόταν πια απροκάλυπτα η συμμετοχή όχι μόνο της τουρκικής αλλά και της βρετανικής κυβέρνησης σε αυτή την καταστροφή.



Τα συνθήματα «Yikin, Kirin, Giavourdur» (Σπάστε, Γκρεμίστε, είναι Γκιαούρης) και «Kahrolsun Giavourlar» (Ανάθεμα στους Γκιαούρηδες) άρχισαν να ακούγονται παντού και ένα μέρος του όχλου κινήθηκε στην Λεωφόρο του περίφημου Πέρα με τα 700 περίπου καταστήματα, το συντριπτικό ποσοστό των οποίων ανήκε στους Έλληνες. Από τους πρώτους στόχους που δέχτηκε την επίθεση του παθιασμένου όχλου είναι το καφενείο «Επτάλοφος» στην πλατεία Ταξίμ.

Οι διαδηλωτές είναι χωρισμένοι σε τρεις ομάδες. Η πρώτη ομάδα σπάει με λοστούς τα ρολά, τις πόρτες και τα τζάμια των καταστημάτων. Η δεύτερη αρπάζει και σκορπάει στους δρόμους τα εμπορεύματα και η τρίτη καταστρέφει και λεηλατεί.

Λίγες μέρες πριν τα γεγονότα, στην Κωνσταντινούπολη κατέφθασαν κατά εκατοντάδες Τούρκοι -Λάζοι, Τσέτες, Κούρδοι- από τα βάθη της Τουρκίας για να δουλέψουν υποτίθεται στην Πόλη. Αυτοί όμως ήταν οι πρώτοι που με διάφορα όπλα κατέβηκαν στους δρόμους για να σπάσουν, να σκοτώσουν και να βιάσουν. Από τις φωτογραφίες του όχλου εκείνης της βραδιάς, είναι φανερό από την όψη και την ενδυμασία ότι τα περισσότερα άτομα που πήραν μέρος στη λεηλασία προέρχονταν από την Ανατολία. Μαζί τους και τα μέλη του τουρκικής οργάνωσης «Η Κύπρος είναι τουρκική» που ξεσήκωναν το πλήθος.


Η τουρκική αστυνομία δεν ήταν απλώς αμέτοχη στα γεγονότα, αλλά βοηθούσε τους «εξεγερμένους». Τους προμήθευε με όπλα όταν δεν είχαν και ακόμα τους καθοδηγούσε πού να χτυπήσουν, προφυλάσσοντας κάθε τουρκικό μαγαζί. Μάλιστα, τα ελληνικά σπίτια και καταστήματα είχαν σημαδευτεί με ευδιάκριτα σήματα από τις προηγούμενες μέρες και οι επικεφαλής των διαδηλωτών, με καταλόγους στα χέρια τους, καθοδηγούσαν τον όχλο. Πολλοί αστυνομικοί και στρατιώτες ήταν ντυμένοι με πολιτικά ρούχα και έπαιρναν κι αυτοί μέρος στις καταστροφές ως αρχηγοί των επιθέσεων.

Οι μαρτυρίες από τους Έλληνες που ήταν παρόντες είναι ανατριχιαστικές. Ομάδες ανεξέλεγκτου όχλου βίαζαν γυναίκες, ακόμα και κορίτσια έξι ετών ως και γιαγιές 90 χρονών. Ιερείς σέρνονταν στους δρόμους με τα ράσα ξεσκισμένα. Πολλοί υποβλήθηκαν σε αναγκαστική περιτομή. Οι ορδές έμπαιναν σε εκκλησίες και χρησιμοποιούσαν τα δισκοπότηρα και τα οστά ως ουροδοχεία. Κατέστρεφαν τους τάφους Πατριαρχών. Ξέθαβαν πτώματα που είχαν θαφτεί πρόσφατα και τα μαχαίρωναν με μανία. Στην μεγαλύτερη εκκλησία στο Πέραν, την Αγία Τριάδα, προσπάθησαν να την ανατινάξουν με δυναμίτη.


Οι καταστροφές και οι λεηλασίες συνεχίστηκαν μέχρι τα ξημερώματα, όταν τελικά αφού είχαν συντελεστεί ανυπολόγιστες καταστροφές, η κυβέρνηση κήρυξε στρατιωτικό νόμο και μάζεψε τον όχλο. Συλλαμβάνουν 2.060 διαδηλωτές και ο πρωθυπουργός Μεντερές ανακοινώνει πως όλα αυτά ήταν έργο κομμουνιστών! Η τουρκική κυβέρνηση παρά τα ατράνταχτα στοιχεία και τις μαρτυρίες ποτέ δεν παραδέχτηκε τη συμμετοχή της στα γεγονότα. Οι μόνοι υπεύθυνοι γι’ αυτήν ήταν οι κομμουνιστές.


Η επόμενη μέρα

Η επόμενη μέρα βρήκε την ελληνική ζωή στην Πόλη κατεστραμμένη. Όλα τα μαγαζιά των Ελλήνων ήταν πια παρελθόν και η ελληνική οικονομική δραστηριότητα πλέον ανύπαρκτη. Οι άνθρωποι είχαν μείνει μόνο με τα ρούχα που φορούσαν το βράδυ της καταστροφής. Στο ελληνικό προξενείο κατέφταναν άτομα με τις πιτζάμες τους, γιατί δεν είχαν τίποτα άλλο!

Στην Πόλη βρέθηκαν ο φωτογράφος του Πατριαρχείου, Δημήτρης Καλούμενος και ο φωτογράφος Γιώργος Καράγιωργας. Οι δυο τους κανονίζουν να φωτογραφίσουν το ελληνικό νεκροταφείο. Ο Καλούμενος θα πηγαίνει μπροστά, θα τραβάει τις φωτογραφίες, θα πετάει τα φιλμ και θα τα μαζεύει ο Καράγιωργας ώστε να μην τους τα κατασχέσουν αν τους πιάσουν. Πράγματι, ο Καλούμενος τραβάει τα τουρκικά βλέμματα και τον συλλαμβάνουν. Ο Καράγιωργας όμως με τα φιλμ ξεφεύγει, εκτυπώνει τις φωτογραφίες, τις κολλάει με λευκοπλάστ στην πλάτη για να μην τις βρουν και φεύγει για την Ελλάδα. Οι συγκλονιστικές φωτογραφίες δείχνουν τάφους σκαμμένους, ερείπια παντού, οστά πεταμένα.




Η αντίδραση από την ελληνική πλευρά ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. Ο πρωθυπουργός στρατάρχης Παπάγος ήταν βαριά άρρωστος και η ελληνική κυβέρνηση ήταν ακέφαλη. Έτσι, οι αντιδράσεις αρκέστηκαν σε απλά διαβήματα τα οποία έλαβαν την απάντηση από τον Τούρκο πρωθυπουργό ότι τα γεγονότα ήταν «αυθόρμητη εκδήλωση του τουρκικού λαού» κι γι’ αυτό δεν μπορούσαν να κάνουν κάτι!

Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα δέχθηκε πιέσεις από τον Αμερικάνο Υπουργό Εξωτερικών Τζον Φόστερ Ντάλες ο οποίος κάλεσε τις δύο πλευρές να ηρεμήσουν, να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να συμφιλιωθούν παρόλο που στην Ελλάδα δεν είχε συμβεί κανένα γεγονός κατά των Τούρκων.

Όσον αφορά τις ζημιές, ενώ αρχικά είχαν υπολογιστεί από τουρκικές και ξένες τράπεζες στο ένα ή δύο δισεκατομμύρια τουρκικές λίρες, τον Φεβρουάριο του 1956 το ποσό μειώθηκε σε 69.578.744 λίρες Τουρκίας, περίπου 25 εκατομμύρια δολάρια.

Κι αυτό τη στιγμή που το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών υπολόγισε ότι μόνο οι ζημιές στις εκκλησίες ξεπερνούσαν τα 150 εκατομμύρια δολάρια. Οι Βρετανοί διπλωμάτες ανέβαζαν το ποσό σε 200 εκατομμύρια δολάρια, ενώ η εκτίμηση της ελληνικής κυβέρνησης ήταν ότι οι ζημιές έφταναν τα 500 εκατομμύρια δολάρια.

Τελικά, η Ελλάδα αρκέστηκε στα 10 εκατ. τουρκικές λίρες, όταν μάλιστα η αξία του νομίσματος είχε υποτιμηθεί δραματικά.

Όταν στις 6 Οκτωβρίου 1955, πρωθυπουργός της χώρας έγινε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, η Τουρκία τελικά αναγκάστηκε να αποζημιώσει «ηθικά» την Ελλάδα. Στις 24 Οκτωβρίου τίμησε σε ειδική τελετή στο στρατηγείο του Ν.Α.Τ.Ο. στη Σμύρνη (όπου και εκεί είχαν γίνει γεγονότα) την ελληνική σημαία, την οποία ύψωσε ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών.

Η «τιμωρία»

Όσοι Τούρκοι συνελήφθησαν μετά τα γεγονότα αφέθηκαν ελεύθεροι αμέσως, εκτός από 17 άτομα τα οποία παρέμειναν υπό κράτηση από τρεις έως έξι μήνες. Τελικά κι αυτοί αθωώθηκαν, μαζί με έξι μέλη από την οργάνωση «Η Κύπρος είναι τουρκική», από το ποινικό δικαστήριο της Τουρκίας τον Ιανουάριο του 1956.

Ο πρωθυπουργός Μεντερές ανατράπηκε πραξικοπηματικά τον Μάιο του 1960 και την εξουσία κατέλαβε ο στρατός, ο οποίος καταδίκασε αυτόν και τους υπουργούς του για παράβαση του Συντάγματος και την αλλοίωση του πολιτεύματος. Ο Μεντερές, ο Υπουργός Εξωτερικών Ζόρλου και ο Υπουργός Οικονομικών Πολάτ Καν καταδικάστηκαν σε θάνατο τον Ιανουάριο του 1961, καθώς θεωρήθηκαν υπεύθυνοι για τα παραπάνω και εκτελέστηκαν δια απαγχονισμού. Όσο για τα Σεπτεμβριανά, θεωρήθηκαν υπεύθυνοι μόνο για φθορά ξένης περιουσίας/ιδιοκτησίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Φουάτ Κοπρυλού, Υπουργός Παιδείας στη διάρκεια των γεγονότων, σε κατάθεσή του στις 21/10/1960 ισχυρίστηκε ότι τις βιαιοπραγίες στα Σεπτεμβριανά, είχε προτείνει ο Υπουργός Εξωτερικών Ζόρλου αλλά τις οργάνωσε ο Μεντερές. Σύμφωνα πάντα με τον Κοπρυλού ηθικός αυτουργός ήταν ο επικεφαλής της CIA, Άλεν Ντάλες (αδερφός του υπουργού Εξωτερικών), ο οποίος εκείνες τις μέρες βρισκόταν στην Τουρκία. Ωστόσο, επειδή ο Κοπρυλού δεν είχε αποδείξεις για όσα υποστήριξε τροποποίησε αργότερα την κατάθεσή του.

Ο διωγμός με κάθε τρόπο κατά των Ελλήνων της Πόλης δυστυχώς δεν ξεκίνησε, ούτε σταμάτησε στα Σεπτεμβριανά του 1955. Το 1955, οι Έλληνες που κατοικούσαν στην Κωνσταντινούπολη ήταν 130.000. Σήμερα μένουν μόλις 2.000, αν και η Τουρκία επιμένει ότι οι Έλληνες έφυγαν από την πόλη… οικειοθελώς.



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
"Όπως θα πει ο Καμύ, η μόνη γνήσια μορφή αισιοδοξίας είναι η χωρίς προσδοκία ανάστασης ή αναβίωσης παραδοχή του απόλυτα βέβαιου γεγονότος του θανάτου των πάντων. Μόνο τότε μπορείς να βαδίζεις προς τον τάφο σου τραγουδώντας ηρωικά και πένθιμα, λέει ο Καμύ. (Ο Ξένος και Ο μύθος του Σίσυφου θα σας μάθουν πολλά επ’ αυτού).

Κουράγιο, λοιπόν, μελλοθάνατοι, και καλή δύναμη. Κι όσοι προτιμάτε μια από τις πολλές μορφές αθανασίας που προσφέρουν τα μαγαζιά όλων των θρησκειών, δεν έχετε παρά να διαλέξετε όποια σας ταιριάζει και με γεια σας!".


Βασίλης Ραφαηλίδης


Σαν σήμερα στις 8 Σεπτέμβρη του 2000 και σε ηλικία 66 χρονών αφήνει την τελευταία του πνοή στην Αθήνα, ένας πολυγραφότατος διανοούμενος, και αγωνιστής της δημοκρατίας, Ο Βασίλης Ραφαηλίδης.

Υπήρξε, κατά την άποψη μας, ένας απ' τους πιο σημαντικούς διανοούμενους -άσχετα αν αποδέχεται κανείς ή όχι κατ' ολοκληρία τις απόψεις του- της χώρας μας.

Ο ίδιος εργάστηκε για πολλά χρόνια αρθρογραφώντας σε έντυπα του Μπόμπολα, του ΔΟΛ και τελικά στην "Ελευθεροτυπία", γνωρίζοντας από πρώτο χέρι το τι εργασιακές συνθήκες επικρατούν στα αστικά ΜΜΕ.
Προσπαθούσε όμως σ' αυτό το εργασιακό καθεστώς να εκμεταλλευτεί τις όποιες "ρωγμές" υπήρχαν για να προβάλλει ταξικές απόψεις.

Εγραφε ο ίδιος: "Oταν εργάζεσαι σαν δημοσιογράφος στα αστικά ΜΜΕ δεν χρειάζεται το αφεντικό σου να σου υποβάλλει το πώς θα προσεγγίσεις ένα θέμα. Το ότι σιτίζεσαι από το ταμείο του εργοδότη σου είναι μια κατάσταση που σου δημιουργεί έντονα το αίσθημα της αυτολογοκρισίας και συνεπώς γνωρίζεις και καθορίζεις στα πλαίσια που μπορείς να κινηθείς. Αν ξεπεράσεις αυτά τα όρια τότε το αφεντικό σου σε πετάει σαν τρίχα απ’ το ζυμάρι.

Ανεξάρτητα τι γνώμη έχει κανείς για τα πολιτικά πιστεύω που είχε, -σημειωτέον ότι αναθεώρησε αρκετές φορές κάποιες απόψεις του- δεν μπορεί παρά να του αναγνωρίσει την ευρυμάθεια του, και τον μοναδικό τρόπο γραφής που διέθετε. Κατόρθωνε μ' αυτόν τον τρόπο και τα πιο «δύσκολα» θέματα, θεωρητικά και ιστορικά, να τα εκλαϊκεύει κάνοντας τα περισσότερα πονήματά του να διαβάζονται απνευστί.
(Πιο εκλαϊκευμένο ιστορικό πόνημα από το βιβλίο του "Ιστορία (κωμικοτραγική) του Νεοελληνικού κράτους 1830-1974" δύσκολα θα υπάρξει)"


Αναμένοντας σε λίγες μέρες την δικαστική απόφαση για τα μέλη της εγκληματικής ναζιστικής συμμορίας της Χ.Α, ας θυμηθούμε ένα απόσπασμα από κείμενο του. "Ο φασίστας είναι μια μούμια που της φύγαν όλοι οι χυμοί της ζωής, είναι ένας νεκροζώντανος, ένα ζόμπι που πρέπει να ταφεί το ταχύτερο, καταρχήν για λόγους δημόσιας υγείας. Ο φασίστας είναι το άγος και το όνειδος της ράτσας των ανθρώπων, ένα άγος κι ένα όνειδος που ξαπλώνεται σ’ ολόκληρο το ταξικό φάσμα, αλλά που εγκαθίσταται με εντελώς ιδιαίτερη προτίμηση στο κέντρο του, δηλαδή στην περιοχή που καλύπτεται από τον ποικιλότροπο ερμαφροδιτισμό των μικρομεσαίων, απ’ όπου εκπορεύονται ακτινωτά όλες οι συμφορές του κόσμου τούτου".

Σήμερα, με αφορμή την ημερομηνία θανάτου του, δεν θα κάνουμε καμιά αναφορά στην βιογραφία και στο συγγραφικό του έργο.
Αλλωστε αυτή πολύ εύκολα μπορείτε να τα συναντήσετε στο διαδίκτυο.

Θα σας προτείναμε να διαβάσετε πέντε κεφάλαια από το βιβλίο του «Η κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας», που έχουμε ανεβάσει στο διαδίκτυο σε μορφή κειμένου.

- «Η φεουδαρχία δεν πέθανε στην Ελλάδα»,

- «Ποιος μπορεί στ’ αλήθεια να πλουτίσει»,

- «Η απάτη με το «λαϊκό» καπιταλισμό»,

- «Ο Μαρξισμός δικαιώνεται σε δυο κόσμους»,

- «Γιατί ο Μαρξ θα διέγραφε τους βλάκες».

Καλή σας ανάγνωση


πηγή

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου


Είναι συχνό φαινόμενο σε όλη την Ευρώπη, και όχι μόνο στην Ελλάδα, τα επώνυμα να συνδέονται με κάποια ιδιότητα ή εργασία.

Έτσι λοιπόν, «γεννήθηκαν» τα πρώτα επώνυμα, που δήλωναν ποιοι είναι γιοι κάποιων, τι εργασίες έκαναν ή αν είχαν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.

Το γεγονός αυτό, αποτυπώνεται ξεκάθαρα και στα επίθετα που είναι πιο δημοφιλή σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα.

Η ιστοσελίδα EuropeIsNotDead συγκέντρωσε σε μια λίστα τα πιο δημοφιλή επώνυμα κάθε χώρας της Ευρώπης, αλλά και τι σημαίνει το καθένα από αυτά και πώς κατέληξε να είναι τόσο ευρέως διαδεδομένο.

Πορτογαλία: Silva (Σίλβα)

Όποια γωνία κι αν γυρίσεις το πιθανότερο είναι να συναντήσεις κάποιον «Σίλβα» ή «Ντα Σίλβα». Το όνομα προέρχεται από την λατινική λέξη «silva», η οποία σημαίνει δάσος.

Φυσικά το γεγονός δεν είναι τυχαίο καθώς η Πορτογαλία είναι μια χώρα με πλούσια δάση, μια μορφολογία που έχει επηρεάσει έντονα την παράδοση και την λαογραφία της. Το συγκεκριμένο επώνυμο συναντάται ακόμα πολύ συχνά σε χώρες που είχε επεκταθεί η πορτογαλική αυτοκρατορία, όπως η Βραζιλία αλλά και η Σρι Λάνκα και η Ινδία στην Ασία.

Ισπανία: Garcia (Γκαρσία)

Υπολογίζεται ότι το 3,5% των Ισπανών ονομάζεται «Garcia». Αυτό σημαίνει ότι περίπου 1.378.000 άνθρωποι «ακούνε» σε αυτό το επώνυμο.

Οι ρίζες του ονόματος αυτού οδηγούν στην προ-ρωμαϊκή εποχή και σύμφωνα με τους γλωσσολόγους προέρχεται από την βασκική γλώσσα, ενώ συνδέεται με το επίθετο «νέος» (gaztea). Το επώνυμο ήταν ήδη πολύ συχνό από τα πρώιμα μεσαιωνικά χρόνια στην Ισπανία. Μάλιστα, εξαιτίας της εγγύτητας της χώρας με την Γαλλία μέσω των Πυρηναίων, το επώνυμο Γκαρσία είναι το 14ο πιο συχνό και στην Γαλλία.

Γαλλία: Martin (Μαρτίν)


Συνήθως οι δημοφιλείς Άγιοι δίνουν το μικρό τους όνομα σε πάρα πολλούς πιστούς, όπως έχει συμβεί στην χώρα μας με τον Άγιο Γεώργιο και τον Άγιο Ιωάννη.

Στην Γαλλία όμως ένας Άγιος δημιούργησε το πιο δημοφιλές επώνυμο της χώρας. Έτσι, υπολογίζεται ότι περίπου 240.000 Γάλλοι έχουν το επώνυμο «Μαρτίν», το οποίο φέρεται να έχει τις ρίζες του στον Άγιο Μαρτίνο της Τουρ (Martin of Tours), τον πιο αγαπητό άγιο της χώρας.

Αν και δεν είναι γνωστό πως το όνομα του Αγίου Μαρτίνου κατέληξε να γίνει επώνυμο φημολογείται ότι αυτό ξεκίνησε από τα ορφανοτροφεία, τα οποία έδιναν το όνομά του ως επώνυμα σε παιδιά που ζούσαν εκεί.

Ιρλανδία: Μέρφι (Murphy)

Το πιο κοινό επώνυμο στην Ιρλανδία και ειδικά στην επαρχία του Κορκ είναι το «Murphy». Το όνομα αυτό σημαίνει «μαχητής της θάλασσας» καθώς προέρχεται από το όνομα «Murchadh» ή «Murragh», το οποίο μεταφράστηκε στα γαελικά ως «MacMurchadh» και «O’Murchadh» (ο απόγονος του Murchadh).

Οι οικογένειες O’Murchadh συνήθως ζούσαν στο Γουέξφορν, το Ρόσκομον και το Κορκ. Αρχικά το επώνυμο «αγγλοποιήθηκε» ως «ΜακΜέρφι» και τελικά κατέληξε ως σκέτο «Μέρφι» στις αρχές του 19ου αιώνα.

Ηνωμένο Βασίλειο: Σμιθ (Smith)

Σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο, το 1,26% του πληθυσμού μοιράζεται το επώνυμο «Σμιθ» το οποίο προέρχεται από τα αρχαία αγγλικά. Η λέξη έχει τις ρίζες της στην λέξη που προφερόταν ως smið or smiþ και σήμαινε μεταλλουργός και τη λέξη smitan, το οποίο στα αρχαία αγγλικά σήμαινε «χτύπημα» μια λέξη που σήμερα αποδίδεται με το «smite».

Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά του δύο Παγκοσμίους Πολέμους πολλοί Γερμανοί με το επώνυμο «Schmidt» το άλλαξαν σε «Smith», για να αποφύγουν τις διακρίσεις.
Νορβηγία: Χάνσεν (Hanssen)

Υπολογίζεται ότι περίπου 55.000 άνθρωποι από τα 5,5 εκατομμύρια των Νορβηγών έχουν το επώνυμο Χάνσεν. Στην πραγματικότητα το όνομα σημαίνει απλώς «ο γιος του Χανς» οπότε μάλλον θα πρέπει να υποθέσουν ότι και το όνομα Χανς είναι εξίσου δημοφιλές στην χώρα.

Σουηδία: Γιόχανσον (Johansson)

Τα 18 πιο δημοφιλή επώνυμα στην Σουηδία τελειώνουν όλα με την κατάληξη «-sson», η οποία όπως και στην Νορβηγία σημαίνει «ο γιος του». Έτσι, ο Γιόχανσον είναι πολύ απλά ο γιος του Γιόχαν και αυτοί υπολογίζονται σε 265.000 σε όλη την Σουηδία. Εξίσου δημοφιλές αλλά στην δεεύτερη θέση βρίσκεται το επώνυμο «Άντερσον».

Δανία: Νίλσεν (Nielsen)

Η παράδοση συνεχίζεται για τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης και στην Δανία. Εδώ, οι περισσότεροι είναι «γιοι του Νιλς» εξ ου και… Νίλσεν. Περίπου το 5% των κατοίκων (288.050) μοιράζονται το συγκεκριμένο επώνυμο, το οποίο πήρε την πρωτιά πριν από μια περίπου δεκαετία από το εξίσου δημοφιλές μέχρι και σήμερα Γένσεν (Jensen). Εξαιτίας της αυξημένης μετανάστευσης των Δανών στο παρελθόν σε πολλές χώρες, όπως οι ΗΠΑ και η Αγγλία, μπορεί κανείς να συναντήσει το συγκεκριμένο επώνυμο σε διάφορες μορφές και γραφές όπως Nielson, Nelsen, Nelson, Neilson ή Neilsen.

Φινλανδία: Κόρονεν (Korhonen)

Αρκετοί διάσημοι αθλητές, πολιτικοί και καλλιτέχνες από την Φινλανδία μοιράζονται αυτό το επώνυμο όπως και 23.500 ακόμα Φινλανδοί, δηλαδή το 0.43% του πληθυσμού.

Αν και η λέξη δεν φαίνεται να έχει κάποια ξεκάθαρη σύνδεση με τα σύγχρονα φινλανδικά θεωρείται ότι προέρχεται από την αρχαία λέξη «korho», η οποία σε κάποιες διαλέκτους σημαίνει τον κουφό άνθρωπο ή τον μουδιασμένο.

Ολλανδία: Ντε Γιονγκ (De Jong)

Ο Φρένκι Ντε Γιονγκ θεωρείται ένα από τα μεγάλα ταλέντα της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου της Ολλανδίας.

Την ίδια στιγμή ωστόσο δεν έχει ένα τόσο ξεχωριστό επώνυμο καθώς θα μπορούσε να τον μπερδέψει κανείς εύκολα με τους άλλους 86.500 Ντε Γιονγκ που ζουν στην Ολλανδία.

Όπως και με το ισπανικό Γκαρσία, έτσι και το Ντε Γιονγκ σημαίνει «ο νέος». Το επώνυμο συναντάται εδώ και αιώνες στην Ολλανδία και πολλά διάσημα πρόσωπα της ιστορίας ονομάζονταν έτσι.

Βέλγιο: Πέτερς (Peeters)

Το πιο δημοφιλές επώνυμο στο Βέλγιο είναι το Πέτερς και έχει τις ρίζες του στην ολλανδική γλώσσα. Υπολογίζεται ότι περίπου 32.700 άτομα ονομάζονται έτσι και φυσικά το όνομα απαντάται κυριως στις περιοχές της Φλάνδρας, όπου μιλούν ολλανδικά ή αλλιώς φλαμανδικά.

Είναι ενδεικτικό ότι στις περιοχές της Βαλλωνίας, όπου μιλούν γαλλικά, το επώνυμο είναι μόλις το 67ο πιο συχνό, ενώ και στις Βρυξέλλες είναι το δεύτερο πιο συχνό μετά το Γιάνσεν. Το Πέτερς σημαίνει «ο γιος του Πέτερ» (Πέτρος στα ολλανδικά).

Γερμανία και Ελβετία: Μίλερ (Müller)

Το επώνυμο «Μίλερ» σημαίνει στα γερμανικά «Μυλωνάς» και είναι το πιο συχνό επώνυμο που συναντάται τόσο στην Γερμανία όσο και στην Ελβετία, ενώ και στην Αυστρία είναι το πέμπτο πιο κοινό επώνυμο. Μόνο στην Γερμανία μπορεί να βρει κανείς 320.000 Μίλερ στον τηλεφωνικό κατάλογο το 1,5% του πληθυσμού), ενώ αυτό είναι και το όνομα ενός από τα μεγαλύτερα σούπερ μάρκετ στη χώρα.

Επιπλέον, υπάρχουν περίπου 40.000 παραλλαγές του επωνύμου. Ο Γερμανός ειδικός της ονοματολογίας Γιούργκεν Ούντολφ υπολογίζει ότι υπάρχουν περίπου 700.000 Γερμανοί που ονομάζονται Μίλερ.

Αυστρία: Γκρούμπερ (Gruber)

Το 0,4% των Αυστριακών ονομάζονται Γκρούμπερ και όπως όλα δείχνουν το όνομα προέρχεται από την βαυαρική ρίζα «Grub-», η οποία σχετίζεται με εργασίες λατομείων και γενικά με σκάψιμο στο έδαφος.

Ορισμένες πηγές συνδέουν την προέλευση της λέξης με την περιοχή Grub στην Αυστρια. Είναι κοινο στην γλώσσα της χώρας να προστίθεται η κατάληξη –er για να υποδηλωθεί η περιοχή προέλευσης κάποιου.

Ιταλία: Ρόσι (Rossi)

Στα ιταλικά η λέξη «rossi» είναι ο πληθυντικός αριθμός του «rosso», το οποίο σημαίνει κόκκινος ή κοκκινομάλλης. Αν και δεν είναι σίγουρο ότι η προέλευση του επώνυμου «Rossi» προέρχεται από το «Κοκκινομάλληδες»- μιας και οι Ιταλοί δεν φημίζονται για τα κόκκινα μαλλιά τους – αδιαμφισβήτητα το επώνυμο είναι το πιο συχνό στην Ιταλία.

Μάλιστα, συναντάται σε πάρα πολλές ακόμα χώρες του εξωτερικού εξαιτίας της συχνής μετανάστευσης των Ιταλών της προηγούμενες δεκαετίες.

Μάλτα: Μποργκ (Borg)

Στην Μάλτα το 3.3% του πληθυσμού, δηλαδή περίπου 13.200 άνθρωποι, μοιράζονται το επώνυμο Borg, ενώ στην χώρα του Μελιού (το όνομα της Μάλτας προέρχεται από το ελληνικό μέλι καθώς οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν την περιοχή Μελίτη) το 76% των κατοίκων της, δηλαδή 307.886 άνθρωποι, μοιράζονται μόλις 100 διαφορετικά επώνυμα.

Θεωρείται ότι το Μποργκ προέρχεται από το όνομα της σικελικής πόλης Μπούργκιο, το όνομα της οποίας προέρχεται πιθανόν από το ελληνικό «Πύργος». Το επώνυμο συναντάται και σε άλλες περιοχές της Ευρώπης ως η Σουηδία και η Ισπανία (ως Μπούργκια).

Τσεχία: Νοβακ (Novák)

Σε πολλές σλαβικές γλώσσες συναντάμε το επώνυμο Νόβακ με διάφορες γραφές όπως Novák, Novak ή Nowak. Συγκεκριμένα, μόνο στην Τσεχία περίπου 70.000 άνθρωποι ονομάζονται έτσι. Η λέξη προέρχεται από την σλαβική λέξη για το «νέος» (nový στα τσεχικά) και σημαίνει κάτι μεταξύ «νέος άνθρωπος», «νεοφερμένος» ή «άγνωστος».

Το όνομα δινόταν συχνά σε κάποιον που ερχόταν σε μια καινούργια πόλη ή που προσηλυτιζόταν στον χριστιανισμό.

Σλοβακία: Χόρβατ (Horvath)

Το πιο δημοφιλές όνομα στην Σλοβακία υποδηλώνει ότι οι πρόγονοί του προέρχονταν από την… Κροατία! Τους προηγούμενος αιώνες αρκετοί Κροάτες κατέφτασαν ως μετανάστες στην Σλοβακία και είτε επειδή δεν είχαν επώνυμα είτε δεν ήταν εύκολο να τα προφέρουν οι ντόπιοι άρχισαν να τους ονομάζουν «Χόρβατ».

Η λέξη προέρχεται από την παλιότερη ουγγρική λέξη «Horvát» ή «Hrvat» που σημαίνει Κροάτης. Το επώνυμο είναι εξίσου κοινό και στην Ουγγαρία, όπου είναι όμως το δεύτερο πιο συχνό επώνυμο. Στην Σλοβακία με τον ίδιο τρόπο έχουν δημιουργηθεί κι άλλα γνωστά επώνυμα όπως Polak, Cech και Grek.

Πολωνία: Νόβακ (Nowak)

Όπως και στην Τσεχία έτσι και στην γειτονική της Πολωνία το πιο κοινό επώνυμο σημαίνει «νέος άνθρωπος» (αλλά με διαφορετική γραφή) και το έχουν περίπου 203.000 Πολωνοί.

Η… γυναικεία του έκδοση είναι «Nowakowa», ενώ σε αρκετές περιπτώσεις συναντάται και με την συνηθισμένη πολωνική κατάληξη ονομάτων «Nowakowski, «Nowacki» ή Nowakiewicz.

Λιθουανία: Καζλάουσκας (Kazlauskas)

Το πιο κοινό λιθουανικό επώνυμο προέρχεται πιθανότατα από το πολωνικό επώνυμο «Kozlowski» με αυτούς που το έφεραν να κατέληξαν στην Λιθουανία μέσω της μετανάστευσης και να έγιναν… Καζλάουσκας.

Λετονία: Μπέρζινς (Bērziņš)

Ο πρώην πρόεδρος της Λετονίας Άντρις Μπέρζινς (2011-2015) μοιραζόταν με πολλούς συμπατριώτες του κάτι κοινό: το πιο διάσημο επώνυμο της χώρας.

Το επώνυμο «Μπέρζινς» προέρχεται από την λετονική λέξη «bērzs», η οποία σημαίνει «σημύδα», και την κατάληξη «iòð» που χρησιμοποιούνταν για τον σχηματισμό πατρωνυμικών με μειωτική σημασία πριν τελικά γίνει τελικά κανονική κατάληξη πατρωνυμικών επιθέτων.

Μάλιστα, στις αρχές του 1800, όταν οι σημύδες αφθονούσαν στην Λετονία, ο νόμος όρισε ότι όλοι οι χωρικοί θα πρέπει να αποκτήσουν κάποιο επώνυμο. Έτσι, φαίνεται ότι οι περισσότεροι διάλεξαν κάποιο που τους ήταν πιο οικείο μιας και περιστοιχίζονταν από σημύδες!

Εσθονία: Ιβάνοφ (Ivanov)

Στην Εσθονία περίπου 7.000 άνθρωποι έχουν το επώνυμο Ιβάνοφ, ένας αριθμός που δεν είναι πολύ μικρός αν αναλογιστεί κανείς ότι η χώρα έχει μόλις 1,3 εκατ. κατοίκους.

Το όνομα με την χαρακτηριστική κατάληξη «-ov» των ανατολικών σλαβικών γλωσσών, η οποία υποδηλώνει την κτήση, ουσιαστικά σημαίνει «του Ιβάν», υποδηλώνοντας τον πατέρα κάποιου.

Λευκορωσία: Ζάιατς (Zajac)

Το πιο δημοφιλές επώνυμο της Λευκορωσίας έχει τις ρίζες του στην Πολωνία και εμφανίστηκε στην χώρα στα τέλη του Μεσαίωνα. Προέρχεται από την πολωνική λέξη «zając», η οποία σημαίνει «λαγός» και συχνά δίνεται ως παρατσούκλι σε κάποιον που τρέχει γρήγορα ή που είναι ντροπαλός.

Το επώνυμο μερικές φορές γράφεται και ως «Zajonc» επειδή η λέξη λαγός στα πολωνικά προφέρεται ως ζαγιόνκ (εξαιτίας του χαρακτήρα ą που προφέρεται ως -ον-).

Ουκρανία: Μέλνικ (МЕЛЬНИК -Melnyk)

Το Μέλνικ θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ό,τι το Μίλερ για την Γερμανία. Το πιο διάσημο ουκρανικό επίθετο είναι το «МЕЛЬНИК», το οποίο προφέρεται ως «Μέλνικ» και σημαίνει Μυλωνάς.

Στην Ουκρανία τα περισσότερα επίθετα προέρχονται είτε με την προσθήκη επιθημάτων που δηλώνουν κτήση είτε από επαγγέλματα ή τοπωνύμια.

Ρουμανία και Μολδαβία: Πόπα (Popa)

Περίπου 200.000 άνθρωποι από τα 24 εκατ. των ανθρώπων που κατοικούν στην Ρουμανία και την Μολδαβία μοιράζονται το επώνυμο «Popa», το οποίο πολύ απλά σημαίνει «Παπάς» στα ρουμανικά.

Το πιο διάσημο επώνυμο σε αυτές τις δύο χώρες το έχουν διάσημοι πολιτικοί, μουσικοί, ζωγράφοι, ενώ το δεύτερο πιο διάσημο επώνυμο είναι το «Popescu». Αυτό χάρη στην κατάληξη –escu σημαίνει απλώς ο… γιος του Παπά!

Ουγγαρία: Νάγκι (Nagy)

Με μέσο ύψος αντρών στο 1,77 (πηγή 2008) οι Ούγγροι δεν θα μπορούσαν να θεωρηθούν από τους πιο ψηλούς Ευρωπαίους. Ωστόσο, μάλλον έχουν αρκετή αυτοπεποίθηση κι έτσι οι περισσότεροι Ούγγροι ονομάζονται «Νάγκι» με την λέξη να σημαίνει ψηλός ή μεγάλος.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα περισσότερα επίθετα των Ούγγρων, εκτός από το Νάγκι, δηλώνει είτε την εργασία κάποιου είτε την καταγωγή του από περιοχές που παλιότερα άνηκαν στον Οίκο των Αψβούργων, όπως ‘Német‘ (Γερμανός), ‘Horváth‘ (Κροάτης) και ‘Tóth‘ (Σλοβάκος).

Σλοβενία: Νόβακ (Novak)

Όπως στην Τσεχία και την Πολωνία, έτσι και στην Σλοβενία οι… νέοι αφθονούν. Περίπου 12.000 άνθρωποι ονομάζονται Νόβακ, ωστόσο παρόλο που στατιστικά πρόκειται για το πιο συχνό επίθετο, δεν συναντάται σε όλες τις περιοχές της χώρας.

Έτσι, είναι πολύ συχνό στα κεντρικά και τις περιοχές γύρω από την Λιουμπλιάνα και το Τσέλιε, όπως και στα νότια και ανατολικά της χώρας. Ωστόσο στον βορρά, την δύση και στην περιοχή Γκόρισκα στα σύνορα με την Ιταλία είναι μάλλον απίθανο να συναντήσεις αυτό το επώνυμο.

Κροατία: Χόρβατ (Horvat)

Οι Κροάτες είναι περήφανοι για την καταγωγή τους και έτσι απλώς αποκαλούνται… Κροάτες! Το πιο κοινό επώνυμο της χώρας είναι το Χόρβατ, το οποίο στην πραγματικότητα είναι μια παλιότερη μορφή της λέξης «Hrvat», το οποίο σημαίνει «Κροάτης» στα κροατικά.

Το συγκεκριμένο επώνυμο συναντάται περισσότερο στις κεντρικές και βορειοδυτικές περιοχές της χώρας, όπου μιλούν την διάλεκτο kajkavian. Παράλληλα, υπάρχουν κι αρκετοί Κροάτες σερβικής καταγωγής που ζουν στην επαρχία Baranja της Κροατίας και έχουν αυτό το επώνυμο.

Σερβία: Πέτροβιτς (Petrović)

Σε πολλές σλαβικές χώρες συναντάμε το επώνυμο Πέτροβιτς, ωστόσο στην Σερβία είναι το πιο συχνό από κάθε άλλη χώρα. Το επώνυμο προέρχεται φυσικά από το όνομα Πέτρος και χάρη στην κατάληξη -ić σημαίνει ο «γιος του Πέτρου». Εξίσου κοινό είναι και το Κοβάσεβιτς, το οποίος σημαίνει ο γιος του σιδηρουργού.

Βοσνία Ερζογοβίνη: Χόντζιτς (Hodžić)

Το πιο κοινό επώνυμο της Βοσνίας Ερζεγοβίνης έχει τις ρίζες του στην Περσία και την λέξη «Khawaja» (καγουάτζα), ο οποίος ήταν τιμητικός τίτλος των σουφιστών δασκάλων και μπορεί να μεταφραστεί ως «Κύριος» ή «Αφέντης». Στα ελληνικά μας είναι πιο οικείο από το αλβανικό «χότζας». Αν και αρχικά αποτελούσε τιμητικό τίτλο τελικά κατέληξε να είναι επώνυμο.

Αλβανία: Χότζας (Hoxha)

Όπως ακριβώς και στην Βοσνία Ερζογοβίνη έτσι και στην Αλβανία το πιο διάσημο επώνυμο προέρχεται από τον τίτλο των σουφιστών. Έτσι, στην αλβανική του εκδοχή το επώνυμο είναι «Hoxha» και προφέρεται ως «Χότζα».

Φυσικά, ο πιο διάσημος Χότζα της χώρας ήταν ο Ενβέρ Χαλίλ Χότζα, ο κομμουνιστής ηγέτης της χώρας από το 1944 ως και τον θάνατό του το 1985.

Βουλγαρία: Ντιμιτρόφ (Dimitrov)

Ακολουθώντας την κλασική συνήθεια των περισσότερων σλαβικών χωρών και στην Βουλγαρία οι περισσότεροι παίρνουν το επώνυμο από το όνομα του… μπαμπά τους ή τελοσπάντων κάποιου προγόνου τους που τον έλεγαν Δημήτρη.

Βόρεια Μακεδονία: Μιλέφσκι (Milevski)

Το πιο διάσημο επίθετο της Βόρειας Μακεδονίας συναντάται σε διάφορες εκδοχές σε πολλές χώρες, όπως την Πολωνία, την Λετονία, την Ρωσία, την Ουκρανία. Αν και η ακριβής του προέλευση δεν είναι γνωστή πιθανόν προέρχεται από την πολωνική λέξη «miły», η οποία σημαίνει καλός, ευχάριστος. Πιθανόν να έχει σχέση και με αυτόν που προέρχεται από την περιοχή Malewo της Πολωνίας.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι το επώνυμο αυτό με την συγκεκριμένη κατάληξη δημιουργήθηκε το 1994 εξαιτίας ενός νόμου του Γιουγκοσλαβικού Κομμουνιστικού Κόμματος.

Σύμφωνα με αυτόν όλοι θα έπρεπε να πάρουν στο επώνυμό τους την κατάληξη -ski (οι γυναίκες -ska) ώστε να υπάρξει μια ομοιομορφία και να χαθεί η αίσθηση της εκάστοτε εθνικής ταυτότητας. Αν κάποιος αρνούνταν να το πράξει, έχανε αρκετά προνόμια. Αν και οι περισσότεροι προχώρησαν στην αλλαγή, υπήρξαν κι αυτοί που θέλοντας να διατηρήσουν την εθνική τους ταυτότητα αρνήθηκαν καταλήγοντας στην φυλακή ή ακόμα και στο εκτελεστικό απόσπασμα.

Ελλάδα και Κύπρος: Παπαδόπουλος

Όπως είναι γνωστό στην χώρα μας το πιο συχνό επώνυμο είναι το Παπαδόπουλος, το οποίο σημαίνει ο γιος του παπά και δημιουργείται σε συνδυασμό με την χαρακτηριστική κατάληξη –οπουλος.

Το όνομα συναντάται εξίσου συχνά και στην Κύπρο, αλλά και σε πολλές χώρες του κόσμου όπου βρίσκονται Έλληνες μετανάστες.

Ισλανδία: Κανένα!

Η Ισλανδία είναι ίσως το πιο ξεχωριστό παράδειγμα καθώς πρακτικά οι 360.000 κάτοικοί του δεν έχουν επίθετα! Ουσιαστικά αυτό που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως επώνυμο απλώς προέρχεται από το όνομα του πατέρα ή της μητέρας του παιδιού και δεν δείχνει την μακριά καταγωγή της οικογένειας, όπως συνηθίζεται στις υπόλοιπες χώρες, παρά μόνο ποιος είναι ο πατέρας σου (ή η μητέρα σου).

Έτσι, για παράδειγμα, ο γιος του Stefan Gunnarsson θα ονομάζεται Robert Stefansson και η κόρη του Harpa Stefansdottir με τις καταλήξεις –son και –dottir που σημαίνουν αντίστοιχα γιος και κόρη.

Αντίστοιχα ο γιος του Robert Stefansson θα ονομάζεται πια Jakob Robertsson. Η συνήθεια αυτή υπήρχε σε όλους τους Σκανδιναβικούς λαούς (Νορβηγία, Φαρόε, Δανία και Σουηδία), ωστόσο σε αυτές τις χώρες κάποια στιγμή η πρακτική εγκαταλείφθηκε.

Γι’ αυτό και στις χώρες αυτές τα πιο δημοφιλή επίθετα σημαίνουν «ο γιος του…». Στην Ισλανδία αυτή η παράδοση ωστόσο συνεχίζεται ως και σήμερα. Μάλιστα από το 1925 υπήρχε νόμος που απαγόρευε στους πολίτες να παίρνουν οικογενειακό όνομα που να μεταδίδεται από γενιά σε γενιά εκτός αν είχαν κάποιο σημαντικό νομικό έρεισμα που σχετιζόταν με την οικογενειακή κληρονομία.

Από το 2019 στο πλαίσιο της μη διάκρισης των παιδιών με βάσει το φύλο τους δια νόμου θα μπορεί πλέον κάποιος να επιλέγει την κατάληξη –bur για να ονομάσει το παιδί του, το οποίο θα σημαίνει «το παιδί του…». Υπολογίζεται ότι μόλις το 10% των Ισλανδών έχει επώνυμο με την κλασική έννοια του όρου.


Πηγή: janus.gr



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου