Διήμερο μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος, τους περίπου 46.000 Εβραίους της Θεσσαλονίκης που στοιβάχτηκαν στις 15 Μαρτίου 1943 σε συρμούς για μεταφορά ζώων στο παλιό σιδηροδρομικό σταθμό, με προορισμό τα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Άουσβιτς και του Μπιργκενάου, συνδιοργανώνουν για δεύτερη συνεχή χρονιά, το Σάββατο 15 και την Κυριακή 16 Μαρτίου, ο Δήμος Θεσσαλονίκης (Α' και Β' Δημοτικές Κοινότητες και ο δημοτικός σύμβουλος της αντιπολίτευσης και υποψήφιος δήμαρχος Τριαντάφυλλος Μηταφίδης) και η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης (ΙΚΘ).
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Α' Δημοτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, Πέτρο Δημητρακόπουλο, το Σάββατο 16 Μαρτίου, στις 19.00, σε αίθουσα του Γαλλικού Ινστιτούτου, θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση, με ομιλία για το Ολοκαύτωμα και μουσικό πρόγραμμα με τη χορωδία της ΙΚΘ, ενώ την επόμενη μέρα θα γίνει πορεία μνήμης, η οποία θα ξεκινήσει στις 11.15 από την πλατεία Ελευθερίας, από το μνημείο του Ολοκαυτώματος, με κατάληξη τον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό της Θεσσαλονίκης. Εκεί θα απευθύνουν χαιρετισμούς ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, ο πρύτανης του ΑΠΘ, Γιάννης Μυλόπουλος, ο πρόεδρος της ΙΚΘ, Δαυίδ Σαλτιέλ και ο υποψήφιος δήμαρχος και επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «Θεσσαλονίκη Ανοιχτή Πόλη», Τριαντάφυλλος Μηταφίδης.
«Η μνήμη είναι σημαντικό εργαλείο, για να προχωρήσει η ιστορία και το μέλλον της πόλης. Έχουμε καθήκον να τη διαφυλάξουμε. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης, που στηρίζει τη μνήμη της πόλης, δε θα μπορούσε να μη συμμετέχει σε επετείους», ανέφερε κατά τη διάρκεια εκδήλωσης για την παρουσίαση των εκδηλώσεων μνήμης η αντιδήμαρχος Πολιτισμού Θεσσαλονίκης, Έλλη Χρυσίδου.
Η παρουσία των Εβραίων στη Θεσσαλονίκη
Στην εκδήλωση παραβρέθηκε και ο κ. Σαλτιέλ, ο οποίος αναφέρθηκε στη διαχρονική παρουσία των Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Όπως είπε, από το 15ο αιώνα μέχρι το 1923 οι Εβραίοι ήταν η ηγετική πληθυσμιακή ομάδα της Θεσσαλονίκης, όμως, σχεδόν το 50% αυτών αναγκάστηκε να εκπατριστεί την περίοδο του Μεσοπολέμου για διάφορους λόγους (αντισημιτισμός, οικονομική κρίση, τρόπος ανοικοδόμησης της Θεσσαλονίκης μετά την πυρκαγιά του 1917).
Το 1940 οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης έφταναν τις 50.000, δηλαδή το 20% των κατοίκων της πόλης, από τους οποίους το 1/5 στρατεύτηκε στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, πεντακόσια άτομα σκοτώθηκαν και περίπου 3.000 τραυματίστηκαν.
Την περίοδο της μεγάλης πείνας 1941 - 1942, κατά τον κ. Σαλτιέλ, η ασιτία και η ελονοσία θέρισαν σε τριπλάσιο ποσοστό τους Εβραίους από τους Χριστιανούς της Θεσσαλονίκης, ενώ η πρώτη μαζική πράξη βίας, εξευτελισμού και αντισημιτισμού από τους ΝΑΖΙ στη Θεσσαλονίκη εκδηλώθηκε στις 11 Ιουλίου 1942, όταν πολλοί οδηγήθηκαν σε καταναγκαστική εργασία.
«Το ανεπανόρθωτο πλήγμα δόθηκε στις 15 Μαρτίου 1943, όταν 46.000 Εβραίοι της Θεσσαλονίκης οδηγήθηκαν σε βαγόνια για μεταφορά ζώων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης Άουσβιτς και Μπιργκενάου και η συντριπτική πλειοψηφία δε γύρισε ποτέ. Ήταν κάτοικοι του φτωχού συνοικισμού Βαρώνου Χιρς, οι περισσότεροι άνεργοι, χειρωνάκτες εργάτες και πλανόδιοι έμποροι. Μία στις τρεις οικογένειες είχε αρχηγό γυναίκα λόγω χηρείας, ενώ τα παιδιά εκτελέστηκαν αμέσως μετά τη μεταφορά», είπε ο κ. Σαλτιέλ.
Σύμφωνα με τον ίδιο, τα άδεια σπίτια στο συνοικισμό Βαρώνου Χιρς έγιναν στρατόπεδα συγκέντρωσης για Εβραίους από γειτονικούς οικισμούς (Ρετζή Βαρδάρ, Μικρού Σταθμού), ενώ συνολικά πραγματοποιήθηκαν 19 αποστολές με τρένα από τη Θεσσαλονίκη προς τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.
«Κάποιοι Εβραίοι κατάφεραν να κρυφτούν στην ιταλοκρατούμενη νότια Ελλάδα, κυρίως σε σπίτια Χριστιανικών οικογενειών», είπε ο κ. Σαλτιέλ, ανακοινώνοντας, ταυτόχρονα, την έκθεση παρουσίασης τεκμηρίων μνήμης της Κατοχής, η οποία εγκαινιάζεται στο Εβραϊκό Μουσείο, στις 13 Μαρτίου, στις 18.30.
Τραγική ειρωνεία το ποτέ πια φασισμός
Για κατάλοιπα του φασισμού στη Βουλή με την ψήφο του ελληνικού λαού έκανε λόγο ο κ. Μηταφίδης, σημειώνοντας ότι, δυστυχώς, το ποτέ πια φασισμός ακούγεται πλέον στη χώρα μας ως τραγική ειρωνεία και γι' αυτό οι πολίτες της Θεσσαλονίκης θα πρέπει να συμμετάσχουν όσο πιο μαζικά γίνεται στην πορεία μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος.
«Αυτή η πόλη δυστύχησε και έχει χαρακτηριστεί ως μαρτυρική. Μάλιστα, στις 15 Μαΐου 1941, λίγες μέρες μετά την είσοδο των γερμανικών στρατευμάτων, ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη η πρώτη αντιφασιστική, αντιναζιστική οργάνωση στην Ευρώπη. Η Θεσσαλονίκη αποτελεί παγκόσμιο σύμβολο αντίστασης στο φασισμό και αυτό το νοιώσαμε στην περσινή πορεία των ζωντανών στο Άουσβιτς. Πόσοι γνωρίζουν ότι Εβραιοπούλες, που δούλευαν στο εργοστάσιο της «Ουνιόν», ανατίναξαν φούρνο στο Άουσβιτς;», είπε ο κ. Μηταφίδης.
Ο ίδιος επανέφερε το αίτημά του για αποκαθήλωση των πορτραίτων από το δημαρχείο των δύο δημάρχων της Θεσσαλονίκης στην περίοδο της Κατοχής, Μερκουρίου και Σερεμέτη, «οι οποίοι κατέστρεψαν τάφους στα εβραϊκά μνήματα και έβγαλαν τα ονόματα Εβραίων από δρόμους της πόλης. Όπως είπε και ο Ελί Βελέζ, ο οποίος διασώθηκε από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, ο δήμιος σκοτώνει δύο φορές, τη δεύτερη με τη λήθη», τόνισε ο κ. Μηταφίδης.
«Τα θέματα που αναφέρονται στην ιστορία του δήμου και κυρίως σε πρόσωπα όπως είναι αυτό, χρειάζεται να τεκμηριωθούν από επιστημονικά όργανα, αλλιώς κινδυνεύουμε να δημιουργηθούν διάφορα προβλήματα. Εγώ θα στείλω επιστολή στο Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης και θα ζητήσω να τεκμηριώσει το ρόλο των δύο δημάρχων στην Κατοχή. Αν οι επιστήμονες καταλήξουν ότι συντέλεσαν στη μαρτυρική πορεία αυτής της πόλης, θα γίνει αυτό που πρέπει να γίνει. Ίδια επιστολή έστειλα και όταν εντάχθηκε στο δίκτυο μαρτυρικών πόλεων η Θεσσαλονίκη. Πρέπει να λειτουργούμε δημοκρατικά, ακόμη κι όταν τα θέματα που εξετάζουμε, δεν ελήφθησαν με δημοκρατικό τρόπο», ανέφερε από την πλευρά του ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης, Παναγιώτης Αβραμόπουλος, ο οποίος βρίσκονταν ως ακροατής στη εκδήλωση.
Να σημειωθεί ότι στην αρχή της ομιλίας του ο κ. Μηταφίδης ξεκαθάρισε ότι δε συμμετέχει στην οργανωτική επιτροπή για τις εκδηλώσεις μνήμης ως υποψήφιος δήμαρχος, διότι κάτι τέτοιο θα ήταν ανίερο.
Έδρα Εβραϊκών Σπουδών στο ΑΠΘ
Στην επαναφορά της έδρας Εβραϊκών Σπουδών στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ, η οποία διεκόπη από τη δικτατορία του Μεταξά, αναφέρθηκε ο κ. Μυλόπουλος. Όπως είπε, θα διδάσκονται η γλώσσα και ο εβραϊκός πολιτισμός, ενώ τα έξοδά της για τον πρώτο χρόνο θα αναλάβει η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης.
«Πρόκειται για μία κίνηση συμβολική και ουσιαστική, προκειμένου να διατηρήσουμε την ιστορική μνήμη και να βάλουμε στην έρευνά μας στοιχεία από την ιστορία της Θεσσαλονίκης. Το κράτος δεν υποστήριξε οικονομικά τη λειτουργία τακτικής έδρας Εβραϊκών Σπουδών στο πανεπιστήμιό μας και τα έξοδά της θα αναλάβει την πρώτη χρονιά η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης, κάτι που ελπίζουμε να γίνει και στη συνέχεια. Είμαστε χαρούμενοι για την έδρα, διότι θα συμμετάσχουμε στην επανασύνδεση της πόλης με την ιστορία και τον πολιτισμό της», είπε ο πρύτανης του ΑΠΘ.
Ο ίδιος ανέφερε ακόμη ότι, επειδή το πανεπιστήμιο θεμελιώθηκε πάνω και σε εβραϊκά μνήματα, σε συνεργασία με την ΙΚΘ θα χτιστεί μνημείο, ενώ ενδιαφέρον γι' αυτό έδειξε και πανεπιστήμιο από το Ισραήλ. Επίσης, κατά τον κ. Μυλόπουλο, στη βιβλιοθήκη του ΑΠΘ εδώ και τρία χρόνια υπάρχει οπτικοακουστικό αρχείο για τους Εβραίους, κάτι που διαθέτει μόνο το πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης κι ένα πανεπιστήμιο του Βερολίνου.
Τέλος, ο σύμβουλος της Β'΄Κοινότητας Θεσσαλονίκης Χρήστος Βοζίκης ανέφερε κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης ότι «μάθαμε από τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας ότι εκεί που μεγαλώσαμε, έμεναν κάποιοι άνθρωποι, οι οποίοι δε γύρισαν ποτέ πίσω. Πολλοί κάτοικοι της περιοχής μας θυμούνται ότι οι φίλοι τους δε γύρισαν ποτέ πίσω».
Προσθέσετε το σχόλιό σας:
0 comments:
Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.