H μικρασιατική καταστροφή κατέγραψε μία από τις σημαντικότερες πτυχές της νεοελληνικής ιστορίας. Οι πρόσφυγες έφεραν μαζί τους το νόστο της γλυκιάς πατρίδας που εγκατέλειψαν, τον πόνο της προσφυγιάς αλλά και τα όνειρα της δημιουργίας.
Τα παρακάτω αποσπάσματα που προέρχονται από το αρχείο προφορικών μαρτυριών του Ι.Α.Π.Ε. ζωντανεύουν το δράμα που έζησαν οι πρόσφυγες.
Τα παρακάτω αποσπάσματα που προέρχονται από το αρχείο προφορικών μαρτυριών του Ι.Α.Π.Ε. ζωντανεύουν το δράμα που έζησαν οι πρόσφυγες.
... μέχρι που πέθανε η μάνα μου, τα χαρτιά, συμβόλαια και τέτοια, τα είχε μαζεμένα κι έλεγε "θα πάτε κόρη μου εσείς να τα διεκδικήσετε". Ζούσε με την ελπίδα ότι θα γυρίσουμε. Με αυτό ζούσε, με το σπίτι της και με το Κουρί...
(Ζαμπέτογλου Δέσποινα, 1911, Κουρί)
(Ζαμπέτογλου Δέσποινα, 1911, Κουρί)
... στο δρόμο κοντέψαμε να πνιγούμε. 'Ηταν μικρό πλοιάριο κι είχε κόσμο πολύ μέσα, μια γυρνούσε από 'δω μια γυρνούσε από 'κει. Προσευχές, πράματα... Μας έφεραν εδώ και είχε μια λακάδα εκείνη τη μέρα ανασάναμε. Αφού κατέβαινε ο κόσμος και φιλούσε το χώμα...
(Ευθυμιάδης Παναγιώτης, 1917, Τραπεζούντα)
(Ευθυμιάδης Παναγιώτης, 1917, Τραπεζούντα)
... όταν ήρθαμε εδώ πέρα, όχι μόνο εμείς, καράβια ερχόντουσαν συνέχεια, απ' τον Πόντο θέλεις, απ' την Πόλη, απ' την Μικρασία θέλεις, απ' τη Σμύρνη θέλεις... Εδώ ήταν η αποβάθρα, εδώ βγαίνανε όλοι. Αλά προτού έρθουμε εμείς, μάθαμε ότι καράβια ερχόντουσαν σε καραντίνα, πεθαμένοι μέσα εκεί, και είχε και ασθένειες μέσα εκεί. Πολύς κόσμος χάθηκε τζάμπα...
(Χατζηδράκος Χρήστος, 1909, Κουρί)
(Χατζηδράκος Χρήστος, 1909, Κουρί)
... μας βάλαν κάπου μέσα, μας έδωσαν και πράσινο σαπούνι, δεν το ξέραμε, εμείς άσπρο είχαμε εκεί. Η Ρόζα, η αδερφή μου, λέει "αυτό φάρμακο είναι, δεν το παίρνω"... μερικούς τους κουρεύανε κιόλα. Για την ψείρα, η ψείρα έβραζε. Τα ρούχα τα βάζανε σε κλίβανο, τα παπούτσια βγαίναν τόσο δα, από μέσα. Απολύμανση βέβαια...
(Μεντεκίδου Διαλεχτή, 1913, Τραπεζούντα)
(Μεντεκίδου Διαλεχτή, 1913, Τραπεζούντα)
... εδώ ήταν η βάση του γαλλικού στρατού. Οι θάλαμοι έπαιρναν μέσα 80 - 100 οικογένειες. Τραβούσανε ένα σχοινί στο κέντρο, απ' τη μια πλευρα στην άλλη, ράβαν τα τσουβάλια και έτσι γινόταν ο χωρισμός. 'Ισα από εδώ, ίσα από εκεί. Κι άρχισαν μετά, με τα τσουβάλια πάλι, ο καθένας έκανε το δικό του διαμέρισμα... χρόνια μείναμε εκεί. Το 1934 πήραμε σπίτι...
(Αμαραντίδης Γιώργος, 1912, Τραπεζούντα)
(Αμαραντίδης Γιώργος, 1912, Τραπεζούντα)
... η ζωή στους θαλάμους ήτανε... τι ζωή μπορεί να είναι... σε ένα θάλαμο μέσα, τόσα άτομα! 30 μέτρα ήταν ο θάλαμος, πόσες οικογένειες μπορούσαν να είναι μέσα; Από ένα μικρό κομμάτι είχε ο καθένας. Καμπινέ δεν είχανε, είχε ένα θάλαμο - καμπινέ, φανταστείτε τι γινότανε...
(Καζαντζίδου Ιουλία, 1918, Ίμερα)
(Καζαντζίδου Ιουλία, 1918, Ίμερα)
... ευτυχώς ήμασταν με την εργατικότητά μας, με την οικονομία μας, με το μυαλό που διαθέταμε και με τα λίγα γραμματάκια, προκόψαμε και δόξα τω Θεώ, είμαστε και από τους γηγενείς και από τους παλιούς ανώτεροι. Και αυτοί που έρχονται τώρα απο τη Ρωσία, κι αυτοί θα είναι μια μέρα ίσως καλύτεροι από εμάς...
(Δημήτρης Παπαδόπουλος, 1910, Τραπεζούντα)
Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς
(Δημήτρης Παπαδόπουλος, 1910, Τραπεζούντα)
Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς
Προσθέσετε το σχόλιό σας:
0 comments:
Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.