Επισημαίνει ο Δημήτρης Α. Γιαννακόπουλος *
«Μπορούμε με αριστερή οπτική να ασκήσουμε πολιτική προς όφελος των ασθενέστερων κοινωνικών στρωμάτων», λέει η «Πρωτοβουλία των 53+» στο συνέδριο του Σύριζα, επιχειρώντας να ορίσει την σοσιαλ-δημοκρατία του 21ου αιώνα στην χρεωκοπημένη Ελλάδα, αλλά μάλλον δεν τα καταφέρνει να απαλλαγεί η ίδια από τη σύγχρονη σχιζοφρένεια των νόθων ταυτοτήτων, όπως αυτές προσεγγίστηκαν από τον Hegel (: Falsche Intenditäten).
Ο νεοφιλελευθερισμός, ως κυρίαρχη φιλοσοφία στις μέρες μας, πριν από τον καπιταλιστικό ολοκληρωτισμό είναι ένα πολιτισμικό σύστημα που ήρθε για να αντικαταστήσει τη θρησκεία και την ιδεολογία στην παραγωγή νόθων ταυτοτήτων. Η ολοκληρωτική, παγκοσμιοποιημένη αγορά δεν κάνει τίποτε περισσότερο από το να παράγει διαρκώς νόθες ταυτότητες, έτσι ώστε να σχηματίζεται ως «Gestalt» - ως οργανωμένο σύνολο από αισθήσεις, συναισθήματα, αντιλήψεις, προκαταλήψεις, ιδέες και προσβλέψεις, δηλαδή - το περίφημο «uniqueness» (η μοναδικότητα) του μάρκετινγκ. Έτσι διεξάγεται σήμερα η πολιτική διαδικασία στη βάση των αρχών και θεσμών του μάρκετινγκ με τα οποία κτίζονται και αναθεωρούνται διαρκώς νόθες ταυτότητες. Αυτός είναι ο μεταμοντέρνος σκοταδισμός, αναγνώστη μου!
Ναι, αλλά τι είναι τελικώς «νόθα ταυτότητα» σήμερα; Η ψευδαίσθηση της αυτοκυβέρνησής μας και της αυτοδιάθεσής μας μέσα σε ένα πλαίσιο «χαρούμενου ή καταθλιπτικού μηδενισμού» - τον όρο «χαρούμενος μηδενισμός» δανείζομαι από τον Νίτσε. Εδώ η απώλεια ενός δικαιώματος αναπαρίσταται πλέον ως απελευθέρωση, η καταστροφή ως ευκαιρία και η κρίση ως πρόκληση. Οι σύγχρονες νόθες ταυτότητες υπερβαίνουν τις κατηγορίες του μοντερνισμού, την ιδεολογία και την ίδια την ιστορία και αντί να δομηθούν στον πολιτικό χώρο της διαμαρτυρίας, της κριτικής ή ακόμη της επανάστασης, κτίζονται σε εκείνον του σουρεαλισμού, όπου προβάδισμα έχει το συνειρμικό και ασυνείδητο στοιχείο, τα οποία ωστόσο με απολύτως συνειδητό τρόπο κατασκευάζονται ως μορφές από επιμέρους αγορές.
Δηλαδή, είναι η ολοκληρωτική μορφή μιας αγοράς που μας προκαλεί να ανακαλύψουμε μέσα σε αυτήν τον εαυτό μας, δήθεν αυθόρμητα, αποσπασματικά, δήθεν δημιουργικά και αναδιατάσσοντας τυχαία αυτή την ίδια τη μορφή στην οποία είμαστε υποταγμένοι /ενταγμένοι. Πρόκειται για ένα μη-αυτοκριτικό υπερκείμενο που συνδέεται άμεσα με το υποκείμενο, την αντικειμενική μας (κοινωνικά και γνωστικά) ταυτότητα, για να το / την μεταμορφώσει υπερβατικά σε κάτι μοναδικό με όρους αγοράς. Με μια κουβέντα, η αγορά ενώ κατασκευάζει μάζα, σε προκαλεί, μέσω της νόθας ταυτότητας που κτίζεται από τα ίδια τα υλικά της, να την υπερβείς για να μην αισθανθείς «όχλος». Έτσι η αυθεντική σου ένταξη σε μια αγορά - στην «Gestalt» μιας συγκεκριμένης αγοράς, για την ακρίβεια - εμφανίζεται σχιζοφρενικά ως αμφισβήτηση της «μάζας», σαν ιδιοσυστασία, ιδιαιτερότητα και μοναδικότητα.
Η σύγχρονη αριστερή οπτική, αγαπητέ αναγνώστη, δεν θα μπορούσε να έχει έννοια ως πολιτική προς όφελος των ασθενέστερων κοινωνικών στρωμάτων, εάν προηγουμένως δεν αναγνώριζε τη μεταμοντέρνα διάσταση των σύγχρονων νόθων ταυτοτήτων - όπως πολύ σύντομα τις περιέγραψα - και δεν τις έκρινε ως επιχείρηση διασκέδασης του πραγματικού, των αυθεντικών ταυτοτήτων.
Αυτό δεν σημαίνει επιστροφή στον αριστερό μοντερνισμό με τη διάσωση των αριστερών μυθοπλασιών, παραδόσεων, τελετουργιών και ιδεών - αυτό θα ήταν γραφικότητα και φολκλόρ - αλλά σύγκρουση με τις μεταμοντέρνες αναπαραστάσεις της πραγματικότητας που συνθέτουν τις νόθες ταυτότητες επί νεοφιλελευθερισμού. Η σύγχρονη αριστερή οπτική για να κάνει πολιτική σύμφωνα με τις αξίες της αριστεράς (ισότητα, ελευθερία) δεν μπορεί παρά να είναι και αυτή μια μεταμοντέρνα παράσταση, που ωστόσο δεν θα υποκρίνεται λαϊκιστικά για να προσφέρει συγκυριακά καθησυχασμό και επανεπιβεβαίωση στους αποκλεισμένους.
Τι άλλο από δραματική υποκρισία είναι σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ; Τι άλλο από την ενδυνάμωση των νόθων ταυτοτήτων κάνει σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ, έχοντας μάλιστα τον ηγέτη του να απολογείται για τις «αυταπάτες» του; Ο «ασύδοτος» νεοφιλελευθερισμός οδηγεί στη συντριβή της αστικής σύνθεσης, με τον φασιστικό εθνικισμό να εκμεταλλεύεται την περίσταση και ο ρόλος της αριστεράς δεν είναι να συντηρήσει αυτή τη σύνθεση, αλλά να μεταβάλει την δραματική της οριοθέτηση και πρόσληψη υπέρ των αποκλεισμένων κάθε μορφής. Αυτό δεν γίνεται δίχως έμφαση στην ποιότητα. Το προοδευτικό ύφος ηγεμονίας, δεν αρκεί να είναι απλώς ένα εναλλακτικό στον μεταμοντέρνο φιλελευθερισμό ( : νεοφιλελευθερισμό) ύφος. Πρέπει να είναι επίσης ένα ποιοτικό και αυθεντικό ύφος. Σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ ευρισκόμενος σε ένα υφολογικό κενό αναζητεί στηρίγματα ταυτότητας σε αυτούς ακριβώς που «εκπροσωπούν» τη νόθευση των ταυτοτήτων στην Ελλάδα. Και αυτό δεν είναι έκφραση ενός κάποιου ρεαλισμού για να παραμείνει ισχυρός εκλογικά, αλλά μάλλον ένδειξη …απελπισίας!
* Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία.
Προσθέσετε το σχόλιό σας:
0 comments:
Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.