από Amuse en X
Μια χώρα δεν μπορεί να υπερασπιστεί τη δημοκρατία καταστρέφοντάς την. Ούτε μπορεί να καταπολεμήσει τις παρεμβάσεις γίνοντας ο αρχισαμποτέρ. Αυτά δεν είναι παράδοξα. Αυτή είναι η πολιτική πραγματικότητα της Ρουμανίας μετά τις εκλογές του 2025, όπου η βούληση του λαού έχει καταπατηθεί από μια ένωση τεχνοκρατών, πιέσεις από ξένες υπηρεσίες πληροφοριών και δικαστικά διατάγματα. Αυτό δεν είναι δημοκρατία. Αυτή είναι μια μίμηση της δημοκρατίας, σχεδιασμένη για οπτικούς λόγους και ελεγχόμενα αποτελέσματα.
Ας εξετάσουμε προσεκτικά τα γεγονότα.
Στις 24 Νοεμβρίου 2024, οι Ρουμάνοι ψηφοφόροι επέλεξαν τον Καλίν Γκεοργκέσκου, έναν συντηρητικό και ανεξάρτητο εθνικιστή, ως τον κύριο προεδρικό τους υποψήφιο. Κέρδισε τον πρώτο γύρο των εκλογών με σχετική πλειοψηφία, 23%, σε μια κούρσα με πολλούς υποψηφίους. Σε μια κανονική δημοκρατία, αυτό θα αποτελούσε εντολή για την πρόκριση στον δεύτερο γύρο. Αντ' αυτού, το Συνταγματικό Δικαστήριο, υπό την έντονη πίεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανέτρεψε το αποτέλεσμα δύο εβδομάδες αργότερα, επικαλούμενο φερόμενη «ρωσική παρέμβαση» για την οποία δεν προσκομίστηκαν πειστικά στοιχεία.
Αυτή η ακύρωση δεν ήταν απλώς μια νομική λεπτομέρεια. Ήταν ένας πολιτικός αποκεφαλισμός. Ο Τζορτζέσκου, η δημοφιλής επιλογή, στη συνέχεια αποκλείστηκε από το να συμμετάσχει στις νέες εκλογές, που έχουν προγραμματιστεί για τον Μάρτιο του 2025, βάσει ποινικών ερευνών που είχαν διεξαχθεί εν τω μεταξύ. Οι κατηγορίες, συμπεριλαμβανομένης της «υποκίνησης σε πράξεις κατά της συνταγματικής τάξης», ερμηνεύονται σαν παρωδία αυταρχικών προφάσεων. Το να μιλάμε ανοιχτά κατά της ΕΕ, να αμφισβητούμε την αξία του υπερεθνικού ελέγχου, να μιλάμε στο όνομα της εθνικής κυριαρχίας, είναι πλέον, σε ορισμένες γωνιές της Ευρώπης, εγκληματικό. Κάποιος μπορεί να αναρωτηθεί ποια μορφή λόγου παραμένει προστατευμένη.
Ο Τζορτζ Σιμιόν, ηγέτης της Συμμαχίας για την Ένωση Ρουμάνων (AUR), ενός συντηρητικού κόμματος, αντικατέστησε τον Τζορτζέσκου. Η υποψηφιότητά του ήταν νόμιμη, επικυρωμένη τόσο από την Κεντρική Εκλογική Υπηρεσία όσο και από το Συνταγματικό Δικαστήριο. Έκανε ανοιχτή προεκλογική εκστρατεία και έλαβε σχεδόν το 41% των ψήφων στον πρώτο γύρο των εκλογών που αναβλήθηκαν για τις 4 Μαΐου 2025. Ο πλησιέστερος αντίπαλός του, ο Νίκουσορ Νταν, ο αγαπημένος γιος της ΕΕ, απόστολος του γραφειοκρατικού συγκεντρωτισμού, των ανοιχτών συνόρων και της διεθνικής συμμόρφωσης, έλαβε μόνο το 21% των ψήφων. Ο Σίμιον προηγούνταν με σχεδόν διψήφιο ποσοστό στις δημοσκοπήσεις πριν από τον δεύτερο γύρο. Στο γήπεδο, η ενέργεια ήταν δική του. Τα πλήθη ήταν δικά του. Η ορμή ήταν αναμφισβήτητη.
Μετά ήρθε το αποτέλεσμα. Σύμφωνα με τις ρουμανικές εκλογικές αρχές, ο Νταν κέρδισε ως εκ θαύματος τον δεύτερο γύρο με 54% των ψήφων έναντι 46% του Σίμιον. Πέρασε από ένα έλλειμμα 20 πόντων σε μια νίκη 8 πόντων, με σχεδόν πανομοιότυπα αποτελέσματα σε όλες τις εκλογικές περιφέρειες. Η ίδια η στατιστική ομοιομορφία του αποτελέσματος εγείρει ερωτήματα που καμία σοβαρή δημοκρατία δεν μπορεί να αγνοήσει. Είναι εύλογο ότι κάθε εκλογικό τμήμα σε ένα έθνος τόσο ποικιλόμορφο και διχασμένο όσο η σύγχρονη Ρουμανία θα μπορούσε να παράγει σχεδόν πανομοιότυπα αποτελέσματα;
Ακόμα χειρότερα, το οικοσύστημα πληροφοριών που περιβάλλει τις εκλογές χειραγωγήθηκε σκόπιμα. Τις εβδομάδες που προηγήθηκαν της ψηφοφορίας, οι ευρωπαϊκές αρχές άσκησαν πιέσεις σε ιδιωτικές πλατφόρμες να λογοκρίνουν ομιλίες δυσμενείς για τον Νταν και την ατζέντα της ΕΕ. Η πιο καταδικαστική αποκάλυψη δεν προήλθε από έναν κομματικό παράγοντα, αλλά από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο του Telegram, Πάβελ Ντούροφ, ο οποίος δήλωσε δημόσια ότι οι γαλλικές υπηρεσίες πληροφοριών τον είχαν προσεγγίσει για να καταστείλει τους Ρουμάνους συντηρητικούς πριν από τις εκλογές. Αρνήθηκε. Άλλοι, μπορεί κανείς να υποθέσει, δεν αρνήθηκαν.
Το ερώτημα γίνεται τότε σαφές και επείγον: μπορεί μια χώρα να εξακολουθεί να θεωρείται λειτουργική δημοκρατία εάν η ψήφος του λαού ακυρωθεί, εάν ο κορυφαίος υποψήφιος ποινικοποιηθεί, εάν η ομιλία του κατασταλεί και εάν οι εκλογές της παρακολουθούνται και λογοκρίνονται από ξένες δυνάμεις; Αποφεύγουμε τέτοιες ερωτήσεις μόνο όταν φοβόμαστε την απάντηση.
Η ΕΕ παρουσιάζεται ως ο θεματοφύλακας της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Ωστόσο, οι πράξεις της μιμούνται εκείνες των καθεστώτων στα οποία ισχυρίζεται ότι αντιτίθεται. Η ποινικοποίηση της διαφωνίας, η ακύρωση των εκλογών, ο έλεγχος του λόγου μέσω γραφειοκρατικής πίεσης αντί για ανοιχτή διαμάχη — αυτό δεν είναι κράτος δικαίου, είναι το κράτος των διαχειριστών. Δεν πρόκειται για ελευθερία, αλλά για διοίκηση. Δεν πρόκειται για δημοκρατική κυριαρχία, αλλά για ξένο έλεγχο που ασκείται από δικαστές και τεχνοκράτες.
Ας μην προσποιούμαστε ότι πρόκειται αποκλειστικά για ένα ρουμανικό πρόβλημα. Είναι μια μελέτη περίπτωσης μιας ευρύτερης δυσφορίας: της αποδυνάμωσης των δημοκρατικών μορφών από τις παγκοσμιοποιητικές ελίτ που βρίσκουν την αταξία της εθνικής αυτονομίας άβολη. Όταν τα αποτελέσματα δεν ταιριάζουν με τις προτιμήσεις των Βρυξελλών, του Βερολίνου ή του Παρισιού, οι θεσμοί κινούνται για να «διορθώσουν» το σφάλμα. Αυτή είναι διακυβέρνηση μέσω διόρθωσης, όχι μέσω συναίνεσης.
Κάποιοι θα υποστηρίξουν ότι η ακύρωση και η λογοκρισία ήταν απαραίτητες για την άμυνα ενάντια στο φάσμα της ξένης παρέμβασης. Αλλά τι είναι πιο επεμβατικό, μια εκστρατεία bot ή ένα κρατικό δικαστήριο που ανατρέπει τις εκλογές; Τι είναι πιο αντιδημοκρατικό: η διαδικτυακή παραπληροφόρηση ή η απαγόρευση σε έναν υποψήφιο να μιλήσει στη χώρα του; Το παράδοξο είναι το εξής: προσπαθώντας να αποτρέψει παρεμβάσεις, η ΕΕ έχει γίνει η παρεμβατική δύναμη. Στην προσπάθειά της να σώσει τη δημοκρατία, την κατέστρεψε.
Δεν είναι απαραίτητο να συμφωνούμε με κάθε σημείο του προγράμματος του Τζορτζέσκου ή του Σιμιόν για να αναγνωρίσουμε το βαθύ πρόβλημα. Η δημοκρατία δεν έχει να κάνει με την επίτευξη του «σωστού» αποτελέσματος. Σημαίνει να επιτρέπεται στους ανθρώπους να επιλέγουν ελεύθερα, να διαβουλεύονται ανοιχτά, να κάνουν προεκλογικές εκστρατείες, να ασκούν κριτική, να ψηφίζουν και να εκφράζονται χωρίς φόβο λογοκρισίας ή ποινικών κυρώσεων. Όταν αυτές οι ελευθερίες αφαιρούνται, το μόνο που απομένει είναι το θέατρο της δημοκρατίας, με τις κάλπες και τις τηλεοπτικές συζητήσεις που αποκρύπτουν το γεγονός ότι οι αποφάσεις έχουν ήδη ληφθεί αλλού.
Οι εκλογές δεν πρέπει να ακυρώνονται από άνδρες με ρόμπες κατ' εντολή ανδρών με κοστούμια. Η φωνή του ρουμανικού λαού ήταν καθαρή τον Νοέμβριο. Ήταν πάλι τον Μάιο. Μόνο μέσω έκτακτων παρεμβάσεων, τόσο δικαστικών όσο και πληροφοριακών, αυτή η φωνή καταπνίγηκε. Αυτός δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο κάποιος αποκτά νόμιμη εξουσία. Έτσι χάνεις την εμπιστοσύνη.
Το μάθημα είναι σαφές: για να επιβιώσει, η δημοκρατία πρέπει να υπερασπιστεί τους αυτοαποκαλούμενους υπερασπιστές της. Τα δικαστήρια δεν μπορούν να ακυρώσουν εκλογές με πρόσχημα. Οι υπηρεσίες πληροφοριών δεν μπορούν να διατάξουν τις πλατφόρμες των μέσων ενημέρωσης να φιμώσουν την αντιπολίτευση. Οι ξένοι αξιωματούχοι δεν μπορούν να ασκήσουν βέτο σε εγχώρια αποτελέσματα. Αν αυτές οι ενέργειες γίνουν ανεκτές, ο όρος «δημοκρατία» γίνεται σύνθημα, όχι δομή.
Ο ρουμανικός λαός αξίζει κάτι καλύτερο. Του αξίζει η αλήθεια. Του αξίζουν εκλογές των οποίων τα αποτελέσματα θα αντικατοπτρίζουν την ψήφο του και όχι τις ανησυχίες των Ευρωκρατών. Του αξίζει μια δημοκρατία όπου η ελευθερία του λόγου δεν είναι έγκλημα και ο πατριωτισμός δεν είναι μειονέκτημα.
Και αν θέλουν να ανακτήσουν αυτή τη δημοκρατία, δεν θα το κάνουν μέσω νέων εκκλήσεων σε εκείνους που την υπονόμευσαν, αλλά μέσω θάρρους, επαγρύπνησης και μνήμης. Επειδή η δημοκρατία, όταν αντικατασταθεί από το θέαμα, δεν επιστρέφει εύκολα.
πηγή: Amuse on X μέσω Marie-Claire Tellier
