Η δημοσιογράφος Μαρίνα Βήχου μιλά για τους λόγους που την ώθησαν σε απεργία πείνας με μόνο αίτημα την Ελευθερία του Τύπου και την εφαρμογή της…
Το επάγγελμά μας, που η μεγαλύτερη πλειοψηφία των Ελλήνων δημοσιογράφων το υπηρετεί με απόλυτη αίσθηση καθήκοντος, και με δημοκρατικά συναισθήματα, βάλλεται αυτή τη στιγμή, γιατί μετατρέπεται σε ένα είδος σφουγγαρόπανου του Μεγάρου Μαξίμου. Είναι πολλά τα κρούσματα όλο αυτό το διάστημα, η ενημέρωση πλήττεται με πάρα πολύ βίαιο τρόπο, και με βάση τη συνείδηση μου αποφάσισα, επίσης, ότι πρέπει να βγω και να αγωνιστώ».
Το επάγγελμά μας, που η μεγαλύτερη πλειοψηφία των Ελλήνων δημοσιογράφων το υπηρετεί με απόλυτη αίσθηση καθήκοντος, και με δημοκρατικά συναισθήματα, βάλλεται αυτή τη στιγμή, γιατί μετατρέπεται σε ένα είδος σφουγγαρόπανου του Μεγάρου Μαξίμου. Είναι πολλά τα κρούσματα όλο αυτό το διάστημα, η ενημέρωση πλήττεται με πάρα πολύ βίαιο τρόπο, και με βάση τη συνείδηση μου αποφάσισα, επίσης, ότι πρέπει να βγω και να αγωνιστώ».
Η Μαρίνα Βήχου, δημοσιογράφος, μέλος της Ένωσης Συντακτών της Αθήνας (ΕΣΗΕΑ), απεργός πείνας από την Τρίτη 23 Μαρτίου έξω από το κτήριο της Ένωσης, μιλάει με ήρεμη, αποφασισμένη, σταθερή φωνή. Έχει στήσει δύο πανώ και το αντίσκηνό της, έξω από το «σπίτι της», το «σπίτι των δημοσιογράφων» επιζητώντας την αποκατάσταση της χαμένης τιμής του επαγγέλματος.
Στο κρύο της νύχτας και στην δυσκολία και μοναξιά της μέρας, υποστήριξή της οι απλοί συνάδελφοι, «υποστήριξη από συναδέλφους με δημοσιεύματα, κοινοποιήσεις των δικών μου αναρτήσεων, δημοσιεύματα πάρα πολλά στα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, υπάρχει μεγάλη υποστήριξη… και στο Facebook, σε αυτά που αναρτώ… Σήμερα μάλιστα ήταν αρκετές οι συνεντεύξεις, μου ζητούν να μιλήσω.».
Η απόφασή της, μια απόφαση που πολλοί κρίνουν ακραία, «αυτό που μπορεί να κάνει», μας λέει. «Έχω εξοργιστεί. Έχω φτάσει στα όρια μου. Αν ήμουν μικρότερη ίσως πέταγα πέτρες. Ε, στην ηλικία που είμαι αυτό που μπορώ να κάνω κάνω.».
Πως φτάνει στα όριά του ένας άνθρωπος του χώρου του Τύπου; Τι την οδηγεί σήμερα σε αυτή τη δράση; «Είναι αρκετά χρόνια.. από την εποχή των μνημονίων αρχίζει η μεγάλη κατηφόρα, αλλά τώρα έχουμε φτάσει στο σημείο ναδίρ,. Μιλάμε για παραπληροφόρηση, για κυνήγι της αντίθετης άποψης, στοχοποίηση της αντίθετης άποψης, ρεπορτάζ στημένα, και σε συχνή βάση… [τα συστημικά μέσα] βασιστήκανε στην καλλιέργεια ενός κλίματος μεγάλης τρομοκρατίας, και εγκατέλειψαν τελείως αυτό που λέμε, να δίνουν χώρο στην άλλη άποψη. Αν έχεις και κάπου διαφορετική άποψη αμέσως αυτόματα χαρακτηρίζεσαι τραμπιστής, συνομωσιολόγος, ψεκασμένος…».
Ευτυχώς, τα υγιή κύτταρα της κοινωνίας αντιδρούν. «Υπάρχει και μια κοινωνία, και αυτό είναι το ενδιαφέρον, που αρχίζει και τιμωρεί αυτή την κατάσταση, τα τελευταία γκάλοπ δείχνουνε ότι τα μέσα ενημέρωσης εθνικής εμβέλειας πλέον χάνουνε καθημερινά ακροατήριο, ενώ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αυξάνεται το ακροατήριο, υπάρχουν αυτά τα δείγματα, κάτι ελπιδοφόρο κυοφορείται…».
Κυοφορείται όμως εκτός της Ένωσης Συντακτών, όπως φαίνεται. Γιατί εντός, η κίνησή της χαρακτηρίστηκε ως «εκβιασμός». Απαντάει ήρεμη, χωρίς στιγμή να υψώσει τη φωνή της και σε αυτό: «Στη συνεδρίαση του ΔΣ της ΕΣΗΕΑ υπήρξε ο ισχυρισμός ότι εγώ κάνοντας αυτή την κινητοποίηση εκβιάζω! Εκβιάζω το διοικητικό συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ! Ξέρετε, είναι η ίδια έκφραση που χρησιμοποίησε ο Μητσοτάκης για την απεργία πείνας του Δημήτρη Κουφοντίνα. Όμως είναι δύο πράγματα που δε βλέπουν: ότι στην περίπτωση του Δημήτρη Κουφοντίνα, εκείνος αγωνίστηκε για ένα θέμα που αφορούσε τον ίδιο και το κράτος δικαίου, την ισονομία των πολιτών. Στη δική μου περίπτωση, προσωπικό όφελος από αυτό δεν έχω κανένα, και το έχω δηλώσει, ούτε σε εκλογές πρόκειται να κατέβω, ούτε τίποτε τέτοιο, δεν έχω τέτοιες φιλοδοξίες. Και, δεύτερον, μου είπανε [από το ΔΣ της Ένωσης Συντακτών] «γιατί δεν ήρθες να μας τα πεις τα αιτήματα σου; είναι πολύ λογικά και συμφωνούμε κι εμείς, και ξεκίνησες με την απεργία πείνας;». Απάντησα, αν είναι τόσο λογικά και συμφωνείτε κι εσείς, γιατί εδώ και έναν χρόνο δεν έχετε κάνει τίποτε;
Και το άλλο που θα ήθελα να πω εδώ, είναι πως εκβιασμός, η λέξη εκβιασμός, σημαίνει να κάνεις κάποιον να κάνει κάτι παρά τη θέληση του. Εμένα όμως μου λένε ότι συμφωνούμε απόλυτα, οπότε για ποιό λόγο τους εκβιάζω; ή συμφωνούν και βγάζουν μια ανακοίνωση και σταματάω εγώ την απεργία, ή δε συμφωνούν και ισχυρίζονται ότι τους εκβιάζω…». για ποιό λόγο άλλωστε να εκβιάσει κανείς για το αυτονόητο; Και το αυτονόητο είναι αυτό που τονίζει κλείνοντας την κουβέντα μας η κα Βήχου: «Πρέπει να εφαρμοστεί ο κώδικας δημοσιογραφικής δεοντολογίας, που, σαν κείμενο, είναι ένα εξαιρετικό κείμενο. Ένα τόσο προσεγμένο κείμενο, που πιάνει όλες τις περιπτώσεις παραβιάσεων της Ελευθερίας της Ενημέρωσης…».
Στο κρύο της νύχτας και στην δυσκολία και μοναξιά της μέρας, υποστήριξή της οι απλοί συνάδελφοι, «υποστήριξη από συναδέλφους με δημοσιεύματα, κοινοποιήσεις των δικών μου αναρτήσεων, δημοσιεύματα πάρα πολλά στα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, υπάρχει μεγάλη υποστήριξη… και στο Facebook, σε αυτά που αναρτώ… Σήμερα μάλιστα ήταν αρκετές οι συνεντεύξεις, μου ζητούν να μιλήσω.».
Η απόφασή της, μια απόφαση που πολλοί κρίνουν ακραία, «αυτό που μπορεί να κάνει», μας λέει. «Έχω εξοργιστεί. Έχω φτάσει στα όρια μου. Αν ήμουν μικρότερη ίσως πέταγα πέτρες. Ε, στην ηλικία που είμαι αυτό που μπορώ να κάνω κάνω.».
Πως φτάνει στα όριά του ένας άνθρωπος του χώρου του Τύπου; Τι την οδηγεί σήμερα σε αυτή τη δράση; «Είναι αρκετά χρόνια.. από την εποχή των μνημονίων αρχίζει η μεγάλη κατηφόρα, αλλά τώρα έχουμε φτάσει στο σημείο ναδίρ,. Μιλάμε για παραπληροφόρηση, για κυνήγι της αντίθετης άποψης, στοχοποίηση της αντίθετης άποψης, ρεπορτάζ στημένα, και σε συχνή βάση… [τα συστημικά μέσα] βασιστήκανε στην καλλιέργεια ενός κλίματος μεγάλης τρομοκρατίας, και εγκατέλειψαν τελείως αυτό που λέμε, να δίνουν χώρο στην άλλη άποψη. Αν έχεις και κάπου διαφορετική άποψη αμέσως αυτόματα χαρακτηρίζεσαι τραμπιστής, συνομωσιολόγος, ψεκασμένος…».
Ευτυχώς, τα υγιή κύτταρα της κοινωνίας αντιδρούν. «Υπάρχει και μια κοινωνία, και αυτό είναι το ενδιαφέρον, που αρχίζει και τιμωρεί αυτή την κατάσταση, τα τελευταία γκάλοπ δείχνουνε ότι τα μέσα ενημέρωσης εθνικής εμβέλειας πλέον χάνουνε καθημερινά ακροατήριο, ενώ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αυξάνεται το ακροατήριο, υπάρχουν αυτά τα δείγματα, κάτι ελπιδοφόρο κυοφορείται…».
Κυοφορείται όμως εκτός της Ένωσης Συντακτών, όπως φαίνεται. Γιατί εντός, η κίνησή της χαρακτηρίστηκε ως «εκβιασμός». Απαντάει ήρεμη, χωρίς στιγμή να υψώσει τη φωνή της και σε αυτό: «Στη συνεδρίαση του ΔΣ της ΕΣΗΕΑ υπήρξε ο ισχυρισμός ότι εγώ κάνοντας αυτή την κινητοποίηση εκβιάζω! Εκβιάζω το διοικητικό συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ! Ξέρετε, είναι η ίδια έκφραση που χρησιμοποίησε ο Μητσοτάκης για την απεργία πείνας του Δημήτρη Κουφοντίνα. Όμως είναι δύο πράγματα που δε βλέπουν: ότι στην περίπτωση του Δημήτρη Κουφοντίνα, εκείνος αγωνίστηκε για ένα θέμα που αφορούσε τον ίδιο και το κράτος δικαίου, την ισονομία των πολιτών. Στη δική μου περίπτωση, προσωπικό όφελος από αυτό δεν έχω κανένα, και το έχω δηλώσει, ούτε σε εκλογές πρόκειται να κατέβω, ούτε τίποτε τέτοιο, δεν έχω τέτοιες φιλοδοξίες. Και, δεύτερον, μου είπανε [από το ΔΣ της Ένωσης Συντακτών] «γιατί δεν ήρθες να μας τα πεις τα αιτήματα σου; είναι πολύ λογικά και συμφωνούμε κι εμείς, και ξεκίνησες με την απεργία πείνας;». Απάντησα, αν είναι τόσο λογικά και συμφωνείτε κι εσείς, γιατί εδώ και έναν χρόνο δεν έχετε κάνει τίποτε;
Και το άλλο που θα ήθελα να πω εδώ, είναι πως εκβιασμός, η λέξη εκβιασμός, σημαίνει να κάνεις κάποιον να κάνει κάτι παρά τη θέληση του. Εμένα όμως μου λένε ότι συμφωνούμε απόλυτα, οπότε για ποιό λόγο τους εκβιάζω; ή συμφωνούν και βγάζουν μια ανακοίνωση και σταματάω εγώ την απεργία, ή δε συμφωνούν και ισχυρίζονται ότι τους εκβιάζω…». για ποιό λόγο άλλωστε να εκβιάσει κανείς για το αυτονόητο; Και το αυτονόητο είναι αυτό που τονίζει κλείνοντας την κουβέντα μας η κα Βήχου: «Πρέπει να εφαρμοστεί ο κώδικας δημοσιογραφικής δεοντολογίας, που, σαν κείμενο, είναι ένα εξαιρετικό κείμενο. Ένα τόσο προσεγμένο κείμενο, που πιάνει όλες τις περιπτώσεις παραβιάσεων της Ελευθερίας της Ενημέρωσης…».
