Ο καινούργιος χρόνος ήρθε. Βαριά η ψυχή του έλληνα που βλέπει τα όνειρά του να βυθίζονται μέσα στην κρίση. Κανένας πολιτικός δεν είχε το ανάστημα, αυτή την παραδοσιακή στιγμή της αλλαγής του χρόνου, να του δώσει –έστω και ψεύτικα- μια μικρή ελπίδα για να μπορέσει να αντέξει αυτά που του συμβαίνουν, αυτά που του διαλύουν τη ζωή και δεν μπορεί να καταλάβει το γιατί.
Όμως η ελπίδα υπάρχει και έχει βάση να στηριχθεί. Πέρα από την άγνοια που έχει διαμορφωθεί εξαιτίας ενός πελατειακού συστήματος στο οποίο η αξιοκρατία προσδιοριζόταν από τη συναλλαγή «θα σε προωθήσω έλεγε ο πολιτικός, θα σε ψηφίσω έλεγε ο πολίτης» ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων από όλα τα κοινωνικά, επιστημονικά, οικονομικά και πολιτικά στρώματα στη χώρα, διαθέτει επαρκή γνώση και εμπειρία για να προτείνει διεξόδους.
Αισθανόμαστε ανήμποροι επειδή οι πολιτικές ηγεσίες και τα κόμματα αδυνατούν να προτείνουν και να διασφαλίσουν στοιχειώδη ασφάλεια στους πολίτες, οικονομική ασφάλεια, ασφάλεια επιβίωσης. Αρκούνται σε διαπιστώσεις της κρίσης και σε ψευτοεπαναστατικού χαρακτήρα προτάσεις του τύπου «έξω από το ευρώ, έξω από την ευρωπαϊκή ένωση, κ.λ.π. Δεν έχουν καταλάβει ότι ο λαός δεν ενδιαφέρεται για το μέσα ή έξω από το ευρώ ή την ευρωπαϊκή ένωση. Ενδιαφέρεται για το μέσα ή έξω από τη ζωή!!!
Ζούμε σε ένα σύστημα που στηρίζεται στην κατανάλωση, Μόλις αυτή περιορίζεται, το σύστημα περνάει κρίση. Όσο περισσότερο περιορίζεται η κατανάλωση τόσο περισσότερο αυξάνεται και το μέγεθος της κρίσης. Όσο αυξάνεται η κατανάλωση τότε μειώνεται η κρίση, αυξάνονται οι θέσεις εργασίας, αυξάνεται το διαθέσιμο εισόδημα, αυξάνεται η ευημερία. Ένας συνεχής κύκλος του οποίου όμως η αφετηρία είναι οι επενδύσεις. Αυτό το σύστημα, το καπιταλιστικό, στηρίζεται στην επένδυση και στην κατανάλωση, η δε κατανάλωση στην ύπαρξη του διαθέσιμου εισοδήματος. Για το λόγο αυτό είχαμε δάνεια, καταναλωτικά δάνεια, πιστωτικές κάρτες και μετά!!!. Μετά το σύστημα «φράκαρε».
Όχι μόνο στην Ελλάδα, παντού στον κόσμο. Ανάλογα με το επίπεδο ανάπτυξης κάθε χώρας και ανάλογα με τη δύναμη που έχει κάθε χώρα να επηρεάζει και να διαμορφώνει τις αγορές προσδιορίζεται και το μέγεθος της κρίσης.
Και γιατί όλα αυτά!. Για δύο λόγους:
1) Επειδή το σύστημα δεν έχει προοπτική. Δεν μπορεί να γίνονται συνέχεια νέες επενδύσεις, να σπαταλούνται οι φυσικοί πόροι. Η γη δεν αντέχει, δεν χωράει.
2) Επειδή το σύστημα στηρίχθηκε στην συγκέντρωση υπερβολικού πλούτου σε υπερβολικά λίγους ανθρώπους, στηρίχθηκε στην απληστία.
Και ο απλός πολίτης διερωτάται: και τι πρέπει να γίνει!
Το άλλο σύστημα κατέρρευσε. Αν ήταν καλό δεν θα κατέρρεε. Ότι επιχείρημα και αν προβάλλουν οι υποστηρικτές του, το γεγονός ότι το σύστημα κατέρρευσε, στη συνείδηση του κόσμου σημαίνει ότι δεν υπάρχει πρότυπο, ή καλύτερα δεν υπάρχει εναλλακτικό πρότυπο.
Θολωμένος ο απλός έλληνας πολίτης από τις ακατάσχετες θεωρητικολογίες «ευγενών» οικονομολόγων και την τρομοκρατία που έντεχνα ή άτεχνα του διοχετεύουν τα ΜΜΕ, υπομένει και δέχεται την εφαρμογή απίστευτων μέτρων, μέτρων τα οποία οδηγούν σε περαιτέρω ύφεση και δεν βοηθούν κανέναν, ούτε και τους δανειστές μας αφού μαθηματικά είναι βέβαιο ότι δεν πρόκειται να εισπράξουν αυτά τα δυσβάσταχτα χρέη. Ανεξάρτητα από το πώς δημιουργήθηκαν αυτά τα χρέη και το αν είναι πραγματικά ή οφείλονται σε τοκογλυφικές πρακτικές, ανεξάρτητα από το εάν θα εξοφληθούν ή όχι, αυτό που θα πρέπει να γίνει συνείδηση είναι ότι πρέπει να ληφθούν και κάποια μέτρα που θα οδηγήσουν στην ανάπτυξη.
Διεθνώς δεν υπάρχει ο ορισμός της ανάπτυξης και όσο και αν αυτό φαντάζει παράδοξο, έτσι είναι. Φανταστείτε να μιλάμε και να ζητάμε ανάπτυξη και να μη ξέρουμε τι σημαίνει αυτό. Ο γράφων, σε υπό έκδοση βιβλίο του με τίτλο «Η Γενική Θεωρία της Ανάπτυξης», δίνει τον παρακάτω ορισμό: «Ανάπτυξη είναι το σύνολο των χαρακτηριστικών που προσδιορίζουν το επίπεδο διαβίωσης συγκεκριμένου πληθυσμού σε συγκεκριμένο χώρο και χρόνο». Τα χαρακτηριστικά αυτά περιλαμβάνουν τα πάντα. Το περιβάλλον δεν είναι κάτι ξεχωριστό από την ανάπτυξη, ούτε η υγεία, ούτε η παιδεία, ούτε η στέγη, η τροφή, η ψυχαγωγία, ο ελεύθερος χρόνος κ.λ.π. Όταν τα διαχωρίζουμε τότε δεν μιλάμε για ανάπτυξη, μιλάμε για αύξηση του ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν), μιλάμε για ευημερία των αριθμών.
Για να μην εμπλακούμε σε θεωρητικά μονοπάτια, εκείνο που θα πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι υπάρχει διέξοδος. Υπάρχει διέξοδος στο ποιο πρέπει να είναι το σύστημα που θα διασφαλίσει την επιβίωση του πλανήτη, υπάρχει διέξοδος για την Ελλάδα προκειμένου να αντιμετωπίσει άμεσα την κρίση και να επανέλθουν πολύ σύντομα τα εισοδήματα στα προς της κρίσης επίπεδα. Όσον αφορά στο σύστημα, αυτό αποτελεί αντικείμενο που αναλύεται και θα παρουσιαστεί στο προαναφερθέν σύγγραμμα όταν αυτό εκδοθεί. Όσον αφορά στην κρίση της χώρας μας, η αντιμετώπισή της θα πρέπει να γίνει στο πλαίσιο του υπάρχοντος συστήματος. Οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση στη συγκεκριμένη συγκυρία αποτελεί υπεκφυγή και μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες ατραπούς.
Οι παρεμβάσεις πρέπει να γίνουν ταυτόχρονα σε διαφορετικά επίπεδα:
1) Σε επίπεδο δανειακών υποχρεώσεων της χώρας. Πρέπει να καταστεί σαφές προς τους δανειστές και τους υποτιθέμενους εταίρους, ότι αν δεν δοθεί περίοδος χάριτος στο συνολικό χρέος δεν υπάρχει καμία πιθανότητα αποπληρωμής, εάν δεν σταματήσει η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος δεν υπάρχει καμία πιθανότητα εξόδου από την κρίση και καμία πιθανότητα αποπληρωμής των χρεών, εάν δεν κλίσει το χρηματιστήριο το οποίο κινείται σε επίπεδο «πυθμένα» προκειμένου να ξεπουληθούν εισηγμένες επιχειρήσεις δεν υπάρχει καμία πιθανότητα ανάκαμψης
2) Σε επίπεδο δανειακών υποχρεώσεων των πολιτών. Χιλιάδες πολίτες διαμόρφωσαν τη ζωή τους σύμφωνα με το υφιστάμενο νόμιμα σύστημα μισθών και βρέθηκαν ξαφνικά αδύναμοι να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Χιλιάδες μικρομεσαίοι λόγω της κρίσης, της πολύ μεγάλης κρίσης βρέθηκαν να οφείλουν σε εφορίες και τράπεζες. Πρέπει να δοθεί δυνατότητα αποπληρωμής σε δόσεις που μπορεί να καταβληθούν. Όταν το κράτος θέτει ελάχιστο όριο τα 300 ευρώ και μεγάλες προκαταβολές μάλλον αυτοί που προτείνουν δεν έχουν καμία επαφή με την πραγματικότητα και ουδόλως έχουν αντιληφθεί το μέγεθος της κρίσης. Τουλάχιστον, για δύο χρόνια πρέπει να δοθεί δυνατότητα εξόφλησης με δόσεις των 100-150 ευρώ χωρίς προκαταβολή (προς κάθε φορέα) για να πάρει ο απλός πολίτης μία ανάσα από τη θηλιά που του επιβλήθηκε και για την οποία δεν είναι ο υπαίτιος. Στη συνέχεια θα επανεξεταστεί η κατάσταση.
3) Σε επίπεδο επενδύσεων. Πρέπει άμεσα να εκπονηθεί μελέτη επενδυτικών ευκαιριών. Σε κάθε νομαρχιακή αυτοδιοίκηση πρέπει να υλοποιηθούν μεγάλα έργα ή πακέτα μεγάλων έργων, προϋπολογισμού της τάξης των 4-5 δις ευρώ, με υψηλή αναπτυξιακή επίπτωση (σε εισόδημα, στην απασχόληση, στην προβολή της χώρας) με τη μέθοδο αυτοχρηματοδότησης (το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, η Αττική Οδός και το Μετρό αποτελούν ενδεικτικά επιτυχή παραδείγματα) και με χαμηλή φορολόγηση για να υπάρξει ισχυρό κίνητρο. Θα ονομαστούν «Έργα αντιμετώπισης της κρίσης» και η χαμηλή φορολόγηση θα ισχύει μόνο για αυτά και για περίοδο π.χ. 20 ετών. Τα έργα που θα επιλεγούν θα πρέπει να έχουν αυξημένη πιθανότητα βιωσιμότητας (αυτό απαιτεί έμπειρους «έλληνες επιστήμονες» επειδή αυτοί μόνο γνωρίζουν τις ιδιαιτερότητες της χώρας τους και καμία αλλοδαπής προέλευσης εταιρεία Συμβούλων). Τα έργα που θα προταθούν δεν αφορούν τα ήδη ενταγμένα στο ΕΣΠΑ και δεν απαιτούν οπωσδήποτε και το ΕΣΠΑ. Ως παράδειγμα αναφέρονται η δημιουργία προαστιακού Θεσσαλονίκη-Χαλκιδική και η δημιουργία του πρώτου στον κόσμο Πανεπιστήμιου Ανάπτυξης το οποίο μπορεί να εγκατασταθεί στο πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού. Στους επενδυτές που ψάχνουν να επενδύσουν εμείς πρέπει να προτείνουμε έργα και να προκηρύξουμε σχετικούς διεθνείς διαγωνισμούς. Οι όροι δε που θέσουμε θα πρέπει να είναι αξιοπρεπείς προς όλους, ούτε αποικιοκρατικοί ούτε φιλανθρωπικοί. Δεν είμαστε εμείς το επίκεντρο όλου του κόσμου.
4) Σε επίπεδο πολιτικής σε σχέση με το ευρώ. Δεν είναι επιθυμητή ή έξοδος από ευρώ. Δεν είναι γνωστές οι συνέπειες και οι γενικές εκτιμήσεις είναι αρνητικές (ακόμη και πολύ αρνητικές). Όμως, επειδή στο όνομα της παραμονής στο ευρώ λαμβάνονται απίστευτης σκληρότητας μέτρα και επειδή κανένα κοινωνικό μέτρο δεν έχει ληφθεί (αυτά που αναφέρονται και αφορούν τα πολύ χαμηλά εισοδήματα δεν προσφέρουν τίποτα ενώ έχει θιχθεί σε μεγάλο βαθμό σχεδόν το σύνολο των ελληνικών νοικοκυριών), ως εναλλακτική λύση, λύση έσχατης ανάγκης προτείνεται η επιστροφή σε νόμισμα με τίτλο «νέα δραχμή» με ισοτιμία 1 νέα δραχμή=1 ευρώ. Θα τυπώνεται σε χαρτονόμισμα, όπως σε χαρτονόμισμα θα τυπώνεται και το μισό ευρώ.
5) Σε επίπεδο ασφαλιστικού. Με το υπάρχον σύστημα καμία αναλογιστική μελέτη δεν πρόκειται να το εμφανίσει βιώσιμο. Και όταν εμφανίζεται βιώσιμο αυτό οφείλεται στο ότι σε περιόδους οικονομικής «ευεξίας» λαμβάνεται η υπόθεση ότι οι νέοι ασφαλισμένοι θα μπορούν να πληρώνουν τους παλιούς. Σήμερα, με 1500 ευρώ το χρόνο σε μία, ασφαλιστική εταιρεία (είτε ιδιωτική είτε δημόσια) μπορεί να έχει ο ασφαλισμένος πρώτη θέση σε οποιοδήποτε ιδιωτικό νοσοκομείο-κλινική, και ένα ποσοστό 70% χρηματοδότησης για τα φάρμακα κάθε έτους (το παράδειγμα είναι αληθινό). Μία ειδική μελέτη μπορεί να αντιμετωπίσει με αυτή την προσέγγιση όλο το ασφαλιστικό, αρκεί να εκπονηθεί από επιστήμονες με μεγάλη εμπειρία στον αναπτυξιακό σχεδιασμό στην Ελλάδα και όχι από εργατοπατέρες και συνταξιδεύοντες πανεπιστημιακούς και λοιπούς επιστημονικολογούντες καιροσκόπους.
6) Σε επίπεδο γενικότερου αναπτυξιακού σχεδιασμού. Πρέπει να εκπονηθεί μελέτη Αναπτυξιακού Σχεδιασμού της χώρας με ορίζοντα 50 ετών η οποία θα περιλαμβάνει το κάθε τι που αφορά τη χώρα μας και τους πολίτες της και θα εκπονηθεί από έλληνες. Συνηθίσαμε να πηγαίνουμε χωρίς πυξίδα. Αυτό τελείωσε οριστικά και αμετάκλητα.
Και μόνο η ανακοίνωση αυτής της προσέγγισης μπορεί να ανατρέψει το αρνητικό κλίμα στις αγορές. Επειδή η αγορά έχει συνδυαστεί ως κάτι κακό (προφανώς λόγω του τρόπου λειτουργίας της) πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχει και θα υπάρχει και θα λειτουργεί ανεξάρτητα από το οποιοδήποτε κοινωνικό-οικονομικό-πολιτικό σύστημα. Η ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών αποτελεί συστατικό στοιχείο της ύπαρξής μας επειδή είμαστε πολλοί: 7 δις κάτοικοι το 2011.
Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι οι έλληνες είναι τόσο κακοί όσο αυτοί που μας πούλησαν υποβρύχια που έγερναν, τόσο καλοί όσο αυτοί που μας δάνεισαν τεράστια ποσά, τόσο κακοί όσο αυτοί που μας δάνεισαν με τοκογλυφικά επιτόκια, τόσο καλοί όσο αυτοί που μας αγκαλιάζουν με το ένα χέρι και με το άλλο έχουν καρφωμένο ένα μαχαίρι στο πλευρό μας. Δεν μισούμε τους λαούς, δουλεύουμε περισσότερο από όλους τους ευρωπαίους και αμειβόμαστε λιγότερο (επίσημα δημοσιευμένα στοιχεία), δεν είμαστε παραγωγικοί, έχουμε όμως ένα προσόν που δεν διαθέτει κανένας λαός: η λέξη «φιλότιμο», εν δυνάμει πηγή τεράστιας δημιουργικότητας, δεν υπάρχει σε καμία άλλη γλώσσα. Και εάν παραβλέψουμε την προσφορά μας στην ιστορία, στον πολιτισμό και στην ύπαρξη όλου του ανεπτυγμένου κόσμου και σκεφθούμε μόνο επιχειρηματικά, στυγνά επιχειρηματικά για να το κατανοήσουν οι στυγνά επιχειρούντες, έχουμε το «καλύτερο οικόπεδο» στον πλανήτη. Δεν το πουλάμε και δεν το διαπραγματευόμαστε. Σας προσφέρουμε όμως τη φιλοξενία μας, και σας διαθέτουμε παραδεισένιο τόπο διακοπών, σε πολύ καλές τιμές. Γιατί όχι!!!
Αυτά για την έξοδο από την κρίση. Η επιβίωση του πλανήτη απαιτεί στη συνέχεια άλλη προσέγγιση η οποία όμως δεν μπορεί να αναπτυχθεί στο πλαίσιο του παρόντος άρθρου.
* Οικονομολόγος-Μελετητής
01/01/2012
Προσθέσετε το σχόλιό σας:
0 comments:
Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.