Έχω αναφερθεί πολλές φορές στη Ναόμι Κλάιν. Η Ναόμι Κλάιν στο «Δόγμα του Σοκ», περιγράφει με ακρίβεια το εγχειρίδιο του ακραίου νεοφιλελευθερισμού: αποδιάρθρωση δημόσιων υπηρεσιών, απαξίωση κοινωνικών αγαθών, ιδιωτικοποίηση των πάντων. Είναι η «Σχολή του Σικάγου» του Μίλτον Φρίντμαν. Η θεωρία ότι η κοινωνία “διορθώνεται” μόνο όταν το κράτος διαλυθεί και τα βασικά αγαθά παραδοθούν στην αγορά.
Και σήμερα, στην Ελλάδα του 2025, βλέπουμε να εφαρμόζεται, βήμα προς βήμα, αυτό ακριβώς το μοντέλο. Το κλείσιμο δεκάδων γραφείων των ΕΛΤΑ δεν είναι «εξορθολογισμός». Είναι το κλασικό παράδειγμα εφαρμογής της θεραπείας-σοκ, που σημαίνει υποβάθμιση, απαξίωση, συρρίκνωση, παράδοση στην αγορά.
Τα ΕΛΤΑ δεν είναι απλώς «ένα κατάστημα». Είναι κομμάτι της κοινωνικής υποδομής για τα χωριά, για τους ηλικιωμένους, για τις απομακρυσμένες περιοχές, για όσους δεν έχουν πρόσβαση σε ψηφιακές υπηρεσίες ή ιδιωτικές courier. Όταν αυτή η δημόσια παρουσία εξαφανίζεται, δεν “εξυγιαίνεται” τίποτα. Απλώς μαζεύεται χώρος για ιδιώτες, και το κόστος μεταφέρεται στους πολίτες.
Αυτή είναι η πολιτική των «παιδιών της Σχολής του Σικάγου», ή για να είμαστε πιο ακριβείς, των εγγονών του Φρίντμαν που εφαρμόζουν την ίδια συνταγή 50 χρόνια μετά. Ενώ η Ευρώπη μιλά για δημόσια αγαθά, καθολική πρόσβαση, ψηφιακό κράτος που δεν αφήνει κανέναν πίσω, στην Ελλάδα συνεχίζουμε να βαδίζουμε στο μοντέλο «κλείνουμε – περικόπτουμε - ιδιωτικοποιούμε».
Το κλείσιμο των ΕΛΤΑ δεν είναι τεχνικό, ούτε οικονομικό ζήτημα. Είναι ιδεολογική επιλογή. Και λέει πολλά για το πού θέλουν να οδηγήσουν τη χώρα. Σε ένα κράτος μικρό, αδύναμο, και μια κοινωνία όπου οι ανάγκες αγοράζονται, δεν εγγυώνται.
Όσοι πιστεύουν ότι αυτή η πολιτική φέρνει ανάπτυξη, ας κοιτάξουν την πραγματικότητα:
κλείσιμο υπηρεσιών, αύξηση ανισοτήτων, αποψίλωση της υπαίθρου, κοινωνικός αποκλεισμός. Αυτό δεν είναι μεταρρύθμιση. Είναι το Δόγμα του Σοκ στη μικρογραφία της καθημερινότητας. Κι αν σήμερα είναι τα ΕΛΤΑ, αύριο ποιο θα είναι;
Στέφανος Σταμέλλος
