Articles by "Σταμέλλος"


Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Σταμέλλος. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Ολόκληρη η διαδρομή του ανθρώπινου είδους πάνω στη γη είναι ένας διαρκής αγώνας για την προστασία από τις καταστροφικές συνέπειες των φυσικών «φαινομένων» ή φυσικών κινδύνων, όπως λέγεται. Αυτό ορίζεται πλέον ως νομοτέλεια. Κάποιοι από αυτούς τους κινδύνους είναι οι σεισμοί, οι ηφαιστειακές εκρήξεις, οι τυφώνες και οι τροπικοί κυκλώνες, τα τσουνάμι, οι πυρκαγιές, οι πλημμύρες, οι χιονοθύελλες, οι χαλαζοπτώσεις. Μερικές φορές νιώθω εξοικειωμένος με τα έντονα καιρικά και φυσικά φαινόμενα, με την εμπειρία της ζωής αφού έζησα σεισμούς, πλημμύρες, χιονοθύελλες, πυρκαγιές, χαλαζοπτώσεις. Αλλά… υπάρχει το αλλά. Όλα αυτά μέχρι το σημείο της ήπιας απειλής και του κινδύνου.

Η καταστροφική κακοκαιρία DANIEL, μ’ αυτές τις ποσότητες νερού που έπεσαν στη Θεσσαλία, δεν έχει καμιά σχέση και σύγκριση. Ό,τι και να λέμε τώρα… Το μόνο που μπορώ να υποστηρίξω είναι ότι σήμερα, με την εξέλιξη της επιστήμης, πολλά πράγματα μπορούν να προβλεφθούν και να αντιμετωπιστούν έγκαιρα, πέρα από την γενικότερη πρόληψη, που πρέπει να είναι «στο πίσω μέρος του μυαλού μας» κάθε στιγμή και σε κάθε μας ενέργεια. Στην έγκαιρη πρόβλεψη, για παράδειγμα, οι μετεωρολόγοι, με τους δορυφόρους που περιστρέφονται συνεχώς σε τροχιές γύρω από τον πλανήτη, μπορούν να κάνουν ακριβείς προβλέψεις για την ένταση του φαινομένου και την έντονη βροχόπτωση σε μια περιοχή. Στην γενικότερη πρόληψη, η δασολογική επιστήμη ξέρει την συμπεριφορά των χειμάρρων και του εδάφους στα βουνά και μπορεί να μελετήσει και να σχεδιάσει έργα ορεινής υδρονομίας∙ και οι μηχανικοί να κατασκευάσουν έργα αντιδιαβρωτικής και αντιπλημμυρικής προστασίας. Έτσι μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά ή να μετριαστούν οι συνέπειες ενός τέτοιου καιρικού φαινομένου. Εν κατακλείδι όμως, πολλά από αυτά είναι αποτέλεσμα της ανθρώπινης απληστίας και του κυνηγητού του κέρδους.

Επειδή μου αρέσει να αναφέρομαι στις εμπειρίες της ζωής στην ύπαιθρο, τότε που η Ελλάδα ανάσαινε κυρίως στην περιφέρεια, ορεινή και πεδινή, ειδικά στην μετεμφυλιακή περίοδο του ’50 - ‘60, θα μου επιτρέψετε να μεταφέρω κάποιες προσωπικές εμπειρίες από το χωριό μου, με μπόλικες συναισθηματικές «εκτροπές».

Κατ’ αρχήν η αίσθηση που είχα τότε ήταν ότι τα ρέματα είναι ιερά. Είχαν την κοίτη τους και την παραρεμάτια όχθη με τα πρανή, που κανείς δεν περιόριζε. Αν κάποιος το παραβίαζε αυτό, και υπήρχε καταγγελία ή διαμαρτυρία, συνερχόταν η Επιτροπή των γερόντων και αποφάσιζε ή πρότεινε και συμβούλευε. Εκτός από τον καθαρό ρόλο του, το ρέμα ήταν κοινόχρηστη έκταση είτε για να περνάνε είτε και να βόσκουν τα ζώα. Από το τέλος του Φθινοπώρου και μετά, έως τις αρχές της Άνοιξης, όλα τα ρέματα βούιζαν. Ήταν κατεβασμένα, όπως λέγαμε. Ιδιαίτερα όταν έλιωνε το χιόνι με νοτιάδες και βροχές. Ο Λυσσάρης -ρέμα που κατέβαινε από το χωριό μαζεύοντας τα μικρότερα ρέματα και κατέληγε στον Αγιατριαδίτη- βούιζε λυσσαλέος. Γι’ αυτό και το όνομά του «Λυσσάρης». Το ξύλινο γεφύρι το Κουμπουγιαννέικο στο ποτάμι, φτιαγμένο με κορμούς δέντρων και συρματόσχοινα, το έπαιρνε κάθε χρόνο το νερό. Ο Μυλαύλακας στον Μύλο του Βασίλη κάθε χρόνο καταστρεφόταν. Όλα τα μονοπάτια καταστρέφονταν τον χειμώνα και ξαναφτιάχνονταν την Άνοιξη με προσωπική εργασία, που συμμετείχαν υποχρεωτικά όλοι οι άνδρες του χωριού. Κατολισθήσεις είχαμε πολλές∙ κι εμείς, χειρότερα από όλους, είχαμε τα Κόμματα. Μια περιοχή που βούλιαζε κάθε χρόνο. Και από κει έπρεπε υποχρεωτικά να περνάμε για να πάμε στο χωριό – μέναμε στην εξοχή, μια ώρα σχεδόν μακριά από το χωριό, το έχουμε ξαναπεί…

Θυμάμαι μια χαρακτηριστική περίπτωση στο μεγάλο ρέμα, στον Γαύρο. Είχε κατεβάσει πολύ νερό με πέτρες και πεσμένα δέντρα. Μας έφερε τους τρεις μας -εγώ ήμουνα δεν ήμουνα 7 χρονών- η μάνα μέχρι εκεί για να πάμε σχολείο. Και περάσαμε πάνω από το πλημμυρισμένο ρέμα σε έναν κορμό δέντρου, σαν τις μαϊμούδες. Και η μάνα από την άλλη πλευρά να κλαίει.

Μια καλοκαιρινή καταιγίδα έφερε το νερό μέσα στο αλώνι και μας πήρε το σιτάρι από τα χέρια, μόλις είχαμε τελειώσει το αλώνισμα. Σε μια μεγάλη επίσης τέτοια καταιγίδα πλημμύρισαν τα ρέματα και μπήκε το νερό στο καλύτερο χωράφι μας, μεταξύ των άλλων, την Πανα(γ)ιά, το γέμισε με μεγάλες πέτρες και κροκάλες και έκανε πάνω από δέκα χρόνια να καθαριστεί, χάνοντας την γονιμότητα του.

Κάθε χρόνο σχεδόν το Αγιατριαδίτικο ποτάμι πλημμύριζε στις λογγιές, τα παραποτάμια ποτιστικά χωράφια, που είχαν καλές παραγωγές σε καλαμπόκια, φασόλια και κηπευτικά. Χαρακτηριστικός είναι ο διάλογος -το λέω καμιά φορά ως αστείο- μεταξύ της γιαγιάς της Νούλας και του παππού Χ(ου)λιαροΛία, όπου ο παππούς ο Ηλίας ήθελε να μεταφέρει την αγωνία του για το συμβάν της πλημμύρας. Τότε βλέποντας η Νούλα το παντελόνι του παππού ανοιχτό μπροστά, του λέει: “Του κουμπάκ’ς Λιάκου μ’”. Ο παππούς ντροπιασμένος και σε σύγχυση συνεχίζει “Πήδ’σι η Λουγγά μεσ’ στου πουτάμ’”, αντί να πει «πήδησε το ποτάμι μέσα στη Λογγά», πλημμύρισε δηλαδή η λογγά.

Κάποιες φορές μετά την πλημμύρα του Αγιατριαδίτη, ο πατέρας πήγαινε και μάζευε ψάρια, πέστροφες κυρίως, που έβγαιναν στις όχθες. Τυχερός δε στάθηκε ένας χωριανός μας, που προσπάθησε να περάσει με το αυτοκίνητο τον φουρτουνιασμένο Αγιατριαδίτη, κάτω από την Αγία Τριάδα. Παρασύρθηκε το αυτοκίνητο, αλλά ευτυχώς σφήνωσε πολύ σύντομα και κρατήθηκε στους κορμούς. Έφτιαξε ακριβώς δίπλα ένα εκκλησάκι σε ανάμνηση.

Μεγάλο ενδιαφέρον είχε η προστασία του δάσους πάνω από το χωριό, το μαξιλάρι, για την αντιπλημμυρική προστασία του χωριού. Δεν επιτρέπονταν η υλοτομία του. Λένε ότι μεγάλη ζημιά έγινε από βούλγαρους δασεργάτες, οι οποίοι, εκεί προς το τέλος του 19ου αιώνα, ήρθαν για να υλοτομήσουν το ελατόδασος, που είναι ψηλότερα. Σέρνοντας τα κούτσουρα για να τα ρίξουν στο Αγιατριαδίτικο ποτάμι -από κει στη Μέγδοβα για να καταλήξουν στον Αχελώο και στο Αιτωλικό- δημιούργησαν κατεβασιές, οι οποίες με το χρόνο μετατράπηκαν σε μεγάλες ρεματιές αριστερά και δεξιά από το χωριό, επικίνδυνες σήμερα.

Στη δεκαετία του ’60 επιδοτούνταν με το μέτρο οι πεζούλες και τα τοιχία, ως έργα ορεινής υδρονομίας συγκράτησης των χωραφιών και των καλλιεργειών, έργα αγροτεχνικά. Ακόμα και σήμερα παίζουν σημαντικό ρόλο στην συγκράτηση της δυναμικής των νερών και των φερτών.

Αυτά και πολλά άλλα θα μπορούσε κανείς να αναφέρει ως εμπειρίες για τον αγώνα με τα στοιχεία της φύσης, και τις αγωνίες, των κατοίκων της ορεινής Ελλάδας. Εμπειρίες μιας άλλης εποχής. Αυτό που δεν έγινε είναι η ανάλογη μεταφορά, αυτής της αντίληψης και της ευαισθησίας, στις αστικές περιοχές και τις πόλεις, στα πεδινότερα, που μετακινήθηκε ο πληθυσμός με την αστυφιλία και την ερήμωση της υπαίθρου.

Λαμία, 14.9.2023



Στέφανος Σταμέλλος




Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

του Στέφανου Σταμέλλου

Στη Λαμία η κακοκαιρία daniel χτύπησε κυρίως τη Μεγάλη Βρύση. Η πολύπαθη κοινότητα της Λαμίας έπαθε ολική καταστροφή. Τα αντιπλημμυρικά έργα, που με πανηγυρικό τρόπο «εν χορδαίς και οργάνοις» κατασκεύασε ο Δήμος Λαμίας, αποδείχτηκαν αναποτελεσματικά και ανεπαρκή.

Διαβάζουμε στο ρεπορτάζ πριν έξι χρόνια (6 Ιουλίου 2017): “Λαμία: Τέλος οι πλημμύρες από τον κόμβο της Ξηριώτισσας έως τη Μεγάλη Βρύση. Τη σύμβαση Κατασκευής Αντιπλημμυρικής Προστασίας Ανατολικής Εισόδου Λαμίας υπέγραψε ο Δήμαρχος Λαμιέων Νίκος Σταυρογιάννης

Με το έργο, αρχικού προϋπολογισμού 1.860.000€, θα κατασκευασθούν κατά μήκος της οδού Στυλίδας από τη Νέα Μαγνησία έως το τέρμα του σχεδίου της Μεγάλης Βρύσης, δίκτυα αποχέτευσης ομβρίων μήκους 1.900 μ.και ως συνοδά έργα, δίκτυα αποχέτευσης ακαθάρτων 750 μ. και δίκτυα ύδρευσης 1.500 μ. Θα κατασκευασθούν επίσης περί τα 100 φρεάτια υδροσυλλογής.

Με το ίδιο έργο θα κατασκευασθεί νέος ασφαλτοτάπητας, περί τα 22.000 τετραγωνικά μέτρα και νέα κρασπεδόρειθρα μήκους 3,8 χλμ, σύμφωνα με μελέτη της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου και της υδραυλικής μελέτης της Τεχνικής Υπηρεσίας της Δ.Ε.Υ.Α.Λ.

Ο Δήμαρχος Λαμιέων Νίκος Σταυρογιάννης μιλώντας στα Μέσα Ενημέρωσης τόνισε πως «με το έργο αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά το μακροχρόνιο πρόβλημα πλημμυρικών φαινομένων σε κάθε δυνατή βροχόπτωση, κατά μήκος της οδού Στυλίδας και του κινδύνου που δημιουργείται ιδιαίτερα για τα διερχόμενα οχήματα αλλά και για τους παρόδιους κατοίκους. Παράλληλα με την εκτέλεση του έργου και καθ’ όλο το μήκος του, ο Δήμος θα ανακατασκευάσει τα πεζοδρόμια με όλες τις απαραίτητες υποδομές ώστε να αναβαθμιστεί η ανατολική είσοδος της πόλης από τον κόμβο της Ξηριώτισσας έως το τέρμα της Μεγάλης Βρύσης.»”

Διαβάζουμε επίσης στις 6/12/2017: «Με γοργούς ρυθμούς κατασκευάζεται το αντιπλημμυρικό έργο στην ανατολική είσοδο της Λαμίας»

Δεν ξέρω πότε και πώς παραλήφθηκε το έργο. Λογικά θα πρέπει να γίνει μια αναψηλάφηση της μελέτης και του τελικού αποτελέσματος. Τέλος πάντων, η γνώμη μου είναι ότι είναι ανάγκη αμέσως μετά τι εκλογές να συσταθεί ένα Συντονιστικό όργανο για την αντιπλημμυρική προστασία/θωράκιση της Λαμίας και των οικισμών. Ένα Συντονιστικό, στο οποίο όμως να συμμετέχουν, εκτός από την Δημοτική Αρχή, και εκπρόσωποι των παραγωγικών φορέων της πόλης, αλλά και εκπρόσωποι των πολιτών. Στόχος η πλήρης αποτύπωση των προβληματικών σημείων/περιοχών της πόλης και των χωριών, τα προβλήματα του Σπερχειού και των ρεμάτων, και να αρχίσουν άμεσα οι επεμβάσεις για την αντιπλημμυρική θωράκιση της πόλης και των οικισμών. Δεν υπάρχει άλλος χρόνος…

Λαμία, 12.9.2023

* Η φωτο από την πλημμύρα στην Λαμία κατά τον Ιανό

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Η διαχείριση των απορριμμάτων παραμένει ένα από τα κρίσιμα προβλήματα για τους δήμους της Στερεάς και έχει φτάσει νομίζω ο κόμπος στο χτένι. Οι χρόνιες καθυστερήσεις μας δίνουν το δικαίωμα να μιλάμε για σκοπιμότητες και όχι για αδυναμία. Όλα δείχνουν ότι οι γνωστές και αόρατες δυνάμεις - κυβερνητικές επιλογές πιστές στις επιταγές της σχολής του Σικάγου, σπρώχνουν διαρκώς τα πράγματα στην πλήρη ιδιωτικοποίηση και την καύση. Όμως δεν φτάνει να το λέμε. Οι υποψήφιοι δήμαρχοι πρέπει να δεσμευτούν:

- Ότι θα ξεκινήσουν άμεσα να υλοποιούν τα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων) (ΤοΣΔΑ) με βάση την γνωστή ιεράρχηση.

- Ότι θα οργανώσουν τη Διαλογή στην Πηγή (ΔσΠ) με σκοπό να πετύχουν τους ευρωπαϊκούς και εθνικούς ποσοτικούς στόχους στην ανακύκλωση με τα αντίστοιχα χρονοδιαγράμματα.

- Ότι θα πιέσουν για την απαραίτητη δημιουργία άμεσα Μονάδων Κομποστοποίησης βιοαποβλήτων

- Ότι θα προχωρήσουν στην τοποθέτηση καφέ κάδων, με τρόπο ώστε να διευκολύνονται όλοι οι δημότες, να δοθούν κάδοι οικιακής κομποστοποίησης και να γίνει πολύ πιο αποτελεσματική η Διαλογή στην Πηγή (ΔσΠ) των οργανικών αποβλήτων.

- Ότι θα δρομολογήσουν σχέδιο «Πληρώνω Όσο Πετάω» για τη χρέωση των δημοτικών τελών καθαριότητας των νοικοκυριών σε συνάρτηση με την παραγωγή των σύμμεικτων απορριμμάτων τους και την εφαρμογή κινήτρων και αντικινήτρων.

- Ότι θα κατασκευαστούν άμεσα και θα λειτουργήσουν τα Πράσινα Σημεία, που προβλέπονται από το κάθε ΤοΣΔΑ.

- Ότι θα αντιμετωπίσουν το θέμα των Αποβλήτων Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων(ΑΕΚΚ) στο Δήμο τους, σε συνεργασία με τις ιδιωτικές επιχειρήσεις του κλάδου, για να σταματήσει η ανεξέλεγκτη απόρριψή τους.

- Ότι θα οργανώσουν την ενημέρωση και τη συμμετοχή των δημοτών, με δεδομένο ότι η επιτυχία του στόχου εξαρτάται κατά ένα μεγάλο ποσοστό από τη σωστή ενημέρωση. Η πόρτα – πόρτα ενημέρωση έχει αποδειχθεί η αποτελεσματικότερη δράση για την αλλαγή της συμπεριφοράς των δημοτών.

- Ότι θα κάνουν αγώνα για να αποτραπεί η πλήρης ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης και η καύση των απορριμμάτων, όπως μεθοδεύεται με τις ΜΕΑ-ΣΔΙΤ

Σε ένα μήνα η προεκλογική περίοδος ολοκληρώνεται. Οι τετραετίες περνούν και γίνονται «στιγμές» στη ζωή μας. Οι συγκεκριμένες δεσμεύσεις με κοστολογημένα έργα προτεραιότητας και με χρονοδιαγράμματα έχουν αξία∙ και όχι τα γενικόλογα προγράμματα και οι εκθέσεις ιδεών για «να βγούμε από την υποχρέωση». Ειδικά σε τομείς όπως η διαχείριση των αποβλήτων, ο χρόνος έχει εξαντληθεί!

Λαμία, 4.9.2023

Στέφανος Σταμέλλος



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου


Ένας από τους παλιούς αυτοδιοικητικούς στη Λαμία, και αρκετές φορές αντιδήμαρχος, μου έστειλε στο e-mail το παρακάτω μήνυμα: “Στέφανε μήπως κάποια στιγμή πρέπει να ασχοληθείς τι έγινε στον δήμο ΛΑΜΙΕΩΝ τα τελευταία 25-30 χρόνια θα είναι χρήσιμο περισσότερο να θυμηθούν οι παλιοί και να μάθουν οι Νέοι το λέω 1 γιατί ασχολείσαι και 2 ότι θα έχεις και κάποιο αρχείο ευχαριστώ Καλημέρα”

Μου δόθηκε έτσι η ευκαιρία και η αφορμή να ρίξω μια ματιά και να καταγράψω αυτά που, με το δικό μου μάτι, έγιναν ή δεν έγιναν ή και αν έγιναν καλύτερα να μην γίνονταν, που λένε. Σίγουρα πολλά είναι αυτά που μου διαφεύγουν κι έτσι να φαίνεται ή ότι αδικώ τις δημοτικές αρχές ή ότι τις απαλλάσσω. Θα βοηθούσε αν σ’ αυτά που αναφέρω γίνονταν διάλογος και συμπληρώνονταν ο κατάλογος.

Αυτά που χάθηκαν ή δεν έγιναν

Το Πανεπιστήμιο – χάθηκε

Η έδρα του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης – πήγε στη Στυλίδα

Το Δικαστικό Μέγαρο – δεν έγινε ποτέ και έτσι δεν έγινε και η μεταφορά του Αρχαιολογικού Μουσείου στο κέντρο της πόλης

Η Πανελλήνια Έκθεση Λαμίας – και μην μας πουν ότι ικανοποιούνται οι προσδοκίες

Τα παλιά λατομεία – καμιά αποκατάσταση, θα μείνουν μνημεία κατασπατάλησης της φύσης και του τοπίου δίπλα στην πόλη

Αντιπλημμυρική και αντιπυρική θωράκιση της πόλης και των χωριών – καμιά μέριμνα

Ο Ξηριάς – παραμένει ξηριάς και επικίνδυνος, χωρίς οριοθέτηση της κοίτης, -γιατί άραγε;- και να ευχόμαστε να μην κατεβάσει…

Το περιαστικό δάσος – καμιά φροντίδα

Ο λόφος Μιχαήλ και Γαβριήλ – ως να μην υπάρχει, καλύτερα κλειστός και αμπαρωμένος

Μαλιακός, Σπερχειός και Δέλτα Σπερχειού – στα αζήτητα

Γοργοπόταμος και Ιστορική Γέφυρα Γοργοποτάμου – Η εκδήλωση μόνο μια φορά το χρόνο και για κανένα κοψίδι, μέχρι να ξεχαστεί

Οίτη, Στρατηγικό Σχέδιο για την Οίτη – προορίζεται για νέα ΒΙΠΕ της Λαμίας, ενεργειακό και βιομηχανικό πάρκο

Ιαματικές Πηγές: Θερμοπύλες, Ψωρονέρια, Λουτρά Υπάτης – άλλα λόγια να αγαπιόμαστε

Διαχείριση απορριμμάτων: ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ, ΧΥΤΑ, ΜΕΑ – καλύτερα πριν 30 χρόνια, κάθε πέρυσι και καλύτερα

Κομποστοποίηση, Πράσινα Σημεία - Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων, στα χαρτιά τα γράφουμε καλά και άστους να λένε… με τα σκουπίδια θα ασχολούμαστε τώρα

Απόβλητα Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων ΑΕΚΚ – φταίνε οι άλλοι που δεν φτιάχνουν μονάδες

Τα κοντέινερ κομποστοποίησης και οι κλαδοθρυμματιστές - Μα δεν πληρώσαμε εμείς ούτε ένα ευρώ, ευρωπαϊκά λεφτά ήταν…

Η απομάκρυνση του όρχου οχημάτων από την οδό Κύπρου και το κτίριο στο λατομείο Μ Βρύσης – ωχ τώρα, ποιος πάει εκεί πέρα, αλλά και τι είναι 1,5 εκατομμύριο ευρώ, πεταμένα λεφτά… σιγά την σπατάλη

Το γνωστό έργο της Πλατείας Πάρκου – έργο του «Πράσινου Ταμείου» -κοινώς "γαιδουρόλακα"- για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο

Η παλιά Δημοτική Αγορά: την γκρεμίσαμε και καθάρισε η Λαμία

Ηλεκτρική σκάλα στην Αγίου Νικολάου – σιγά τα λεφτά, αλλά εμείς καλά τη φτιάξαμε, ήθελαν να παρκάρουν οι περίοικοι. Ράβε – ξήλωνε λοιπόν

Η μεγάλη αγροτική επένδυση στην Ροδίτσα – όνειρο εαρινής νυχτός

Η μεγάλη ενεργειακή μονάδα στο Μοσχοχώρι – δεν έκατσε η μπίλια

Η έκθεση Θεοδωράκη (Βαρλάμη) – φταίνε οι άλλοι στην Βέροια

Η απομάκρυνση των δύο στρατοπέδων και η μεταβίβαση της έκτασης στο Δήμο – πάνω απ’ όλα η αμυντική θωράκιση της χώρας

Ανοιχτό θέατρο στο Κάστρο – δεν αφήνει η αρχαιολογία

Οι γραμμές ΕΡΓΟΣΕ και Ε65 – η καταστροφή του κάμπου και οι πλημμύρες, δεν έχουμε αρμοδιότητα, δεν ανακατευόμαστε, δικοί μας είμαστε

Η μη πλήρης αποτύπωση και η μη αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δήμου – πού να τρέχεις τώρα να ψάχνεις και να χάσεις και ψήφους…

Περιφερειακό (παλιό νομαρχιακό) Μέγαρο – δεν έκατσε η ΣΔΙΤ


Αυτά που έγιναν

Κλειστό Κολυμβητήριο – έργο των Ολυμπιακών Αγώνων 2004, ελπίζουμε να ολοκληρωθεί μετά από 20 χρόνια

Το Δημαρχείο, στο παλιό νοσοκομείο – ευτυχώς που μας δόθηκε κι αυτό

Ποδηλατόδρομος – καλός, τον έχουμε να τρέχουμε προπονητικά

Γέφυρα Ξηριώτισσας – ό,τι καλύτερο, μετά τα πολλά δυστυχήματα

Νότια είσοδος της Λαμίας – ωρίμασε

Η ανακαίνιση του Χειμερινού και Θερινού Θεάτρου - ΝΑΙ

Κάποιες πεζοδρομήσεις

Περιφερειακός Προφήτη Ηλία

Κάστρο, αντιστήριξη του τείχους

Το στάδιο της Καμαρίτσας – Θα ολοκληρωθεί κάποτε

Ο Μυλαύλακας – ό,τι απόμεινε μετά τις καταπατήσεις




Το καθένα φυσικά από αυτά είναι και ένα ξεχωριστό βιβλίο. Οι αλήθειες είναι πολλές και εκφράζονται/αντιμετωπίζονται σύμφωνα με την οπτική του καθένα. Όπως και πολλά θα μπορούσε να αναφέρει κανείς για την τουριστική κατάσταση του Δήμου της Λαμίας, για τον πρωτογενή τομέα παραγωγής, για την κατάσταση της ΒΙΠΕ και τα μεγάλα σχέδια – λόγια που ακούγονταν κατά καιρούς για τον ρόλο της Λαμίας ως διαμετακομιστικό κέντρο, οι οδικοί άξονες και η νέα γραμμή του ΟΣΕ. Και ας μη μας πουν ότι δεν είναι δική τους αρμοδιότητα και δεν έχουν ευθύνες…


Λαμία, 1.9.2023


Στέφανος Σταμέλλος




Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου



Οφείλω κάποιες εξηγήσεις -περισσότερο ίσως στον εαυτό μου- για την απόφαση να μην συμμετάσχω ως υποψήφιος σ’ αυτές τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Αυτό γιατί κάποιοι λένε «έξω απ’ το χορό πολλά τραγούδια λες». Και επειδή έχω μάθει να μην κρύβω πολλά, η αλήθεια είναι ότι δεν ταλαντεύτηκα πολύ.

Η αυτοδιοικητική μου πορεία ξεκινάει το 1990 όταν προτάθηκα από τον τότε ενιαίο Συνασπισμό να είμαι υποψήφιος στη Λαμία στον συνδυασμό του αείμνηστου Παπαδήμα και εκλέχτηκα, στην αρχή ως συνεργαζόμενος και ανεξάρτητος στη συνέχεια, μαζί με τους άλλους δύο. Από τότε κράτησα μια στενή επαφή και σχέση με τα δημοτικά και τα περιφερειακά αυτοδιοικητικά δρώμενα. Στα δύο βιβλία μου αποτυπώνεται με έναν τρόπο αυτή η σχέση. Στις δημοτικές εκλογές είχα κάποια διαλείμματα, αυτό που λέμε και στην προπόνηση «διαλειμματικές». Όπως και τώρα. Άλλο αν, από κάποια χρόνια και μετά, οι διαλειμματικές γίνονται υποχρεωτικές…

Από το 2005 συμμετείχα στην συγκρότηση και λειτουργία ανεξάρτητων/αδέσμευτων δημοτικών κινήσεων, γιατί πίστευα και πιστεύω ότι η αυτοδιοίκηση πρέπει να χαρακτηρίζεται από τις αρχές της ανεξαρτησίας και του αδέσμευτου, γιατί έτσι μόνο μπορεί να πλησιάσει την γνήσια δημοκρατία, την άμεση δημοκρατία και την συμμετοχή. Συμμετείχα στην συγκρότηση της Παρέμβασης Πολιτών το 2005 και της Πρωτοβουλίας Ενεργών Πολιτών το 2009. Συνειδητή επιλογή η αποχώρηση όταν δόθηκαν προτεραιότητες στις κομματικές ταμπέλες και στις προσωπικές ατζέντες/φιλοδοξίες ακυρώνοντας τις βασικές αρχές. Κι αυτή η επιλογή δεν είναι ζήτημα σωστού ή λάθους. Είναι ζήτημα ελευθερίας. Γιατί κανείς δεν μπορεί να κρίνει με βεβαιότητα ποιος έχει δίκιο και ποιος έχει άδικο. Ο δρόμος μέσω της ελευθερίας όμως είναι ο μόνος σωστός δρόμος να φθάσουμε κάποτε στο σωστό και στο αληθινό.

Ποτέ δεν διεκδίκησα θέση «επικεφαλής», αν και πιστεύω ότι είχα και την εμπειρία και τις αυτοδιοικητικές γνώσεις, ως παλιός δημοτικός σύμβουλος και ενεργός πολίτης. Θεωρούσα ότι πρέπει να προωθούνται συνδημότες μας στην ενεργό δράση με κάθε τρόπο, και με ρίσκο, αλλά και νεότεροι σε ηλικία με όσο γίνεται φρέσκιες ιδέες προσαρμοσμένες στην εποχή που διανύουμε, μακριά από τα στερεότυπα και τα κλισέ που κουβαλάμε εμείς οι παλιότεροι. Αυτό ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα… γιατί πάντα ελπίζεις.

Τελικά θεωρώ ότι στην αυτοδιοίκηση σήμερα, δυστυχώς, αναπαράγεται σε όλη την κλίμακα, μέχρι και τον πιο μικρό δήμο, το κεντρικό πολιτικό κλίμα και ο κάθε δήμος λειτουργεί ως κακέκτυπο της Βουλής. Και όλα αυτά με το μάτι στις βουλευτικές εκλογές. Η απουσία του κάθε κόμματος από τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές -με την ευλογία και του εκλογικού νόμου- καταγράφεται ως αδυναμία να στελεχώσει ψηφοδέλτιο. Το ερώτημα είναι: έχει τίποτα να κερδίσει μέσα σ’ αυτό το κλίμα η τοπική κοινωνία; Φυσικά όχι. Αντίθετα οδηγούνται στην αδράνεια και την περιθωριοποίηση πολλοί αξιόλογοι πολίτες, ισοπεδώνονται αξίες, καταπιέζονται συνειδήσεις, εγκλωβίζονται δημότες μέσα σε λογικές και πρακτικές, που δεν θα ήθελαν ίσως να τις υπηρετήσουν. Αντίστοιχα στελεχώνουν ψηφοδέλτια άνθρωποι των μηχανισμών, των σκοπιμοτήτων και των συμφερόντων. Το σημαντικότερο, οι νέοι άνθρωποι, στους οποίους ανήκει το μέλλον, αυτοί που πρέπει να δημιουργήσουν το όραμα της πόλης, του δήμου, του νομού, αγνοούνται ή μένουν στο περιθώριο αρνούμενοι πολλές φορές οι ίδιοι να συμβιβαστούν με το κατεστημένο.

Γι’ αυτό υποστηρίζω με έμφαση ότι η Λαμία -και η κάθε Λαμία- έχει ανάγκη από μια ανεξάρτητη δημοτική προσπάθεια, η οποία να συσπειρώνει τις αυτόνομες ελεύθερες αγωνιστικές συνειδήσεις, που δε δεσμεύονται από κόμματα και άλλα συμφέροντα. Η περιθωριοποίηση και η ιδιώτευση αξιόλογων συμπολιτών μας μπορεί να σταματήσει, σ’ ένα βαθμό, μέσα από διαδικασίες, στις οποίες δεν θα νοιώθει ο καθένας την «κηδεμονία» και δεν θα σπάει τα μούτρα του πάνω σε προαποφασισμένες θέσεις, σε φανερά ή αόρατα «χρίσματα», σε αδιαφανείς σκοπιμότητες και στις «γραμμές» των κομμάτων. Δεν θα νοιώθει την ανάσα αυτών που διαθέτουν «μηχανισμούς», έστω υποτυπώδεις, να τον ελέγχουν και να τον κατευθύνουν. Συσπειρώσεις χωρίς ταμπέλες και ιστορικές αναφορές, χωρίς προαπαιτούμενα, αλλά μόνο με διάθεση και αποφασιστικότητα να εκφραστούν φρέσκες ιδέες.

Μέσα στο ισχυρό αυτό αντιδημοκρατικό σύστημα και κλίμα είναι πολύ δύσκολο να έχει κανείς προσδοκίες για ουσιαστικές αυτοδιοικητικές παρεμβάσεις. Το μόνο που μένει είναι αξιοπρεπής αγώνας για τα αυτονόητα και τα καθημερινά απέναντι στη σκληρή και αδυσώπητη πραγματικότητα.

Λαμία, 28.8.2023




Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

του 
Στέφανου Σταμέλλου

[Είπα κι εγώ να φιλοσοφήσω λίγο… καιρός είναι. Γιατί πράγματι ο κόσμος δεν αλλάζει!]

Το να ανήκει κανείς στις μικρές μειοψηφίες της κοινωνίας πάντοτε είχε πολλές δυσκολίες, μέχρι να θεωρείται και επικίνδυνο. Αυτό ισχύει και σήμερα, κάτω από άλλες συνθήκες βέβαια∙ και σε μικρότερο ίσως βαθμό. Δύσκολο είναι να δηλώνει κανείς: αναρχικός, οικολόγος, άθρησκος, χορτοφάγος, ομοφυλόφιλος. Δύσκολο είναι να νιώθει «μια ζωή» στο περιθώριο, χωρίς καμιά ελπίδα να περάσει το κατώφλι του 3% του Δημοτικού ή του Περιφερειακού Συμβουλίου -για παράδειγμα- εξασφαλίζοντας εκατοντάδες υποψηφίους με την ποσόστωση ανδρών - γυναικών. Και μια σειρά άλλων περιπτώσεων περιθωριακού «εκτοπισμού» λόγω αρχών, απόψεων και αντιλήψεων.

Παρ’ όλα αυτά, η δύναμη της μειοψηφίας είναι αυτό το διαφορετικό, το πρωτοποριακό, το προοδευτικό. Λένε ότι αυτό που «υποχρεώνει» -συνήθως- κάποιον να καταταχθεί στη μειοψηφία, είναι η ιδεολογική και φιλοσοφική του προσέγγιση των θεμάτων που απασχολούν την κοινωνία και τη ζωή. Λένε επίσης ότι η ανθρωπότητα πράγματι έχει προχωρήσει μέσα από κάποιες πρωτοβουλίες και προσπάθειες μειοψηφιών∙ ενώ η πλειοψηφία είναι συνήθως συντηρητική, αργή, υποταγμένη στα θεμελιωμένα προνόμια, βολεμένη. Μην ξεχνάμε ότι κάθε άποψη που σήμερα είναι γενικά αποδεκτή, κάποτε ήταν εκκεντρική, μη αποδεκτή. Ο Αλμπέρ Καμύ έλεγε ότι «Δημοκρατία δεν είναι εξουσία της πλειοψηφίας, αλλά υπεράσπιση της μειοψηφίας». Το γεγονός ότι μπορεί κάποιος να είναι με το μέρος της πλειοψηφίας, δεν σημαίνει ότι έχει και δίκιο. Γι’ αυτό «εάν βλέπετε πως είστε με το μέρος της πλειοψηφίας, αυτό είναι μια ισχυρή ένδειξη ότι πρέπει ν' αλλάξετε» έλεγε ο Μάρκ Τουαίην.

Σε κάθε περίπτωση το να αποδέχεται κανείς τη διαφορετική μειοψηφούσα άποψη, ιδεολογία, τρόπο ζωής και σκέψης, δεν είναι ζήτημα σωστού ή λάθους∙ είναι ζήτημα ελευθερίας. Γιατί κανείς δεν μπορεί να κρίνει με βεβαιότητα ποιος έχει δίκιο και ποιος έχει άδικο. Ο δρόμος μέσω της ελευθερίας είναι ο μόνος σωστός δρόμος να φθάσουμε στο σωστό και στο αληθινό∙ και «Η ελευθερία δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια ευκαιρία για να γίνουμε καλύτεροι» έλεγε ο Αλμπέρ Καμύ. Δεν υπάρχει ελευθερία, αν δεν είσαι ελεύθερος να μπορείς να κάνεις και λάθος! Το σωστό λοιπόν είναι: σεβασμός στις μειοψηφίες και συνύπαρξη, με εκατέρωθεν συμβιβασμούς, με ελευθερία, χωρίς διακρίσεις και παραγκωνισμούς.

Όλα αυτά φαντάζουν ουτοπία; Έτσι κι αλλιώς στις σύγχρονες κοινωνίες -στο σύστημα του παγκόσμιου νεοφιλελευθερισμού και της έντονης διαστρωμάτωσης της κοινωνίας με τα ακραία φαινόμενα του πλούτου και της φτώχειας- δεν μπορεί να υπάρξουν πραγματικά ελεύθερες επιλογές και ελεύθερες εκλογές, που να μπορούν να εκφράζονται οι μειοψηφούσες απόψεις χωρίς εμπόδια. Τα εκλογικά συστήματα, που έχουν αναλάβει να υπηρετήσουν αυτή την σκοπιμότητα, είναι κομμένα και ραμμένα στα μέτρα της καταπίεσης και της ανελευθερίας της σκέψης. Και γιατί οι άνθρωποι ακολουθούν την πλειοψηφία; Γιατί η πλειοψηφία έχει δίκιο; «Όχι! Γιατί έχει δύναμη!» λέει ο Πασκάλ. Εσείς λοιπόν με τη δύναμη κι εμείς με την ελευθερία!

Λαμία, Αύγουστος 2023



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Αυτό που σήμερα λείπει από την αυτοδιοίκηση δεν είναι τα προγράμματα, όμορφα και καλά διατυπωμένα. Λείπει το ΣΧΕΔΙΟ για την ανάδειξη της τοπικότητας με την δημοκρατική ανασυγκρότηση των δήμων, με διαφάνεια, με έλεγχο και συμμετοχή. Κάθε τι συλλογικό και «κοινό», αποδομείται, χάνεται η «τοπικότητα». Παντού τα ίδια. Δήμοι χωρίς δημότες, χωρίς αντιρρήσεις, χωρίς δημόσιο χώρο, χωρίς διαδικασίες, χωρίς διαβουλεύσεις, χωρίς τοπικά δημοψηφίσματα, που δεν έγιναν ποτέ και πουθενά, χωρίς απολογισμούς, με κατοίκους πελάτες που πάνε κι έρχονται, ψωνίζουν, πληρώνουν τα τέλη τους, ενδιαφέρονται να είναι ο κάδος τους καθαρός, και ως εκεί. Δήμοι χωρίς τίποτε αυθεντικό που να πηγάζει από την τοπική κοινωνία.

Η αναγκαία Παραγωγική Ανασυγκρότηση της Τοπικής Οικονομίας, και συνολικά η Παραγωγική Ανασυγκρότηση της χώρας, απαιτεί την ενίσχυση της τοπικοποίησης και της περιφερειοποίησης. Αυτό σημαίνει αποκέντρωση με αυτοδιοίκηση και δημοκρατία. Στο λίγο χρόνο που μένει ως τις αυτοδιοικητικές εκλογές του Οκτώβρη -και με αφορμή τις εκλογές- ο καθένας έχει την άνεση να αναρωτηθεί -και να σκεφθεί- αν τα τελευταία αυτά χρόνια οι παρατάξεις, που υπηρέτησαν το θεσμό της αυτοδιοίκησης, μπόρεσαν ή έστω προσπάθησαν να υλοποιήσουν αυτό τον στόχο.

Με το καλπονοθευτικό εκλογικό σύστημα, θα προκύψουν στη «δεύτερη Κυριακή» διοικήσεις μειοψηφίας. Σημαίνει ότι από την επόμενη μέρα θα πρέπει να διεκδικηθούν και να δημιουργηθούν νέες δομές και διαδικασίες, τέτοιες που οι πολίτες να συμμετέχουν και να συναποφασίζουν για ό,τι τους αφορά στη γειτονιά, στην κοινότητα, στο δήμο. Αυτό προϋποθέτει ουσιαστικές συγκλίσεις και συνθέσεις πάνω σε συγκεκριμένα ζητήματα, σε συνδυασμό με μορφές και διαδικασίες συμμετοχής, άμεσης δημοκρατίας και ανοιχτές συζητήσεις.

Αυτά δεν απασχολούν τους υποψηφίους και, εννοείται, δεν τα επιθυμούν. Από πολλούς επίσης συμπολίτες μας θεωρούνται ουτοπίες και όνειρα εαρινής νυκτός. Ο κομματισμός, που καλά κρατεί, έχει τις δικές του προτεραιότητες. Αυτή είναι η αλήθεια. Δεν ενδιαφέρεται για το ζωντάνεμα της αυτοδιοίκησης. Τον ενδιαφέρει ίσως περισσότερο το πόσο αυτόματα και γρήγορα θα μας διοικούν παραμένοντας στην ίδια συχνότητα, στο ίδιο μήκος κύματος, με την κεντρική πολιτική πραγματικότητα και τις κυβερνητικές επιλογές. Δεν υπάρχει κάτι άλλο. Η ΝΔ με τον σημερινό εκλογικό νόμο έκανε το δήμαρχο πανίσχυρο, για μια πενταετία, χωρίς ουσιαστική αντιπολίτευση, αποκλείοντας τις μικρές συλλογικές παρουσίες και τις μικρές φωνές.

Το πανίσχυρο λοιπόν πολιτικό σύστημα αντέδρασε και αντιδρά με τις δικές του γνωστές «ιδιοτέλειες», χωρίς κανένα σεβασμό στη λαϊκή ψήφο και στη θέληση των πολιτών. Φυσικά και δεν απασχολεί κανέναν το γεγονός ότι η αλαζονεία του δημαρχοκεντρισμού, ο αυταρχισμός και η αδιαφάνεια, καραδοκούν και ότι θα αναδυθούν στο προσκήνιο με ακόμη πιο εμφατικό τρόπο το επόμενο διάστημα.

Τελικά ο ανταγωνισμός είναι άνισος. Μέσα στο πανίσχυρο αυτό πολιτικό σύστημα είναι πολύ δύσκολο να έχει κανείς προσδοκίες για ουσιαστικές αλλαγές. Το μόνο που μένει είναι αξιοπρεπής αγώνας για τα αυτονόητα και τα καθημερινά απέναντι στη σκληρή και αδυσώπητη πραγματικότητα.

Λαμία, 6.7.2023

Στέφανος Σταμέλλος

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Οι εκλογές πλησιάζουν. Έμειναν 70 ημέρες. Τα θέματα της αυτοδιοίκησης υποχρεωτικά κυριαρχούν στην ατζέντα. Η συγκυρία, οι πυρκαγιές και οι υψηλές θερμοκρασίες, φέρνει το αστικό και περιαστικό πράσινο σε προτεραιότητα. Είμαστε ευχαριστημένοι σήμερα από την κατάσταση στη Λαμία; Ασφαλώς ΟΧΙ∙ και ο καθένας μας θα μπορούσε ν’ αναφέρει γι’ αυτό χίλια πράγματα. Ποιος δεν θα ήθελε να ζει σε μια πόλη με πράσινο, με πάρκα και δεντροστοιχίες, με λουλούδια και νερά, με δρόμους μεγάλους, πεζόδρομους και ποδηλατόδρομους. Είναι τελικά ουτοπία μια τέτοια πόλη σήμερα; Η απάντηση είναι δύσκολη και είναι μια πρόκληση. Η συζήτηση μας βοηθάει πάντως να προσεγγίσουμε την πραγματικότητα και να μιλήσουμε για την ποιότητα ζωής στην πόλη και στο δήμο.

Ένα από τα σημαντικά προβλήματα των ελληνικών πόλεων -και της Λαμίας- ήταν και είναι η έλλειψη χώρων πρασίνου και χώρων αναψυχής μέσα στην κατοικημένη περιοχή. Στη Λαμία καμία δημοτική αρχή τα τελευταία πενήντα χρόνια δεν έκανε κάτι για να προστατέψει, όχι να αυξήσει, τους ελεύθερους χώρους και το πράσινο. Αυτό οφείλεται - εντελώς επιγραμματικά - κυρίως στην έλλειψη οράματος από τους διοικούντες, στην έλλειψη στόχων και προτεραιοτήτων, αλλά και στα διάφορα μικροσυμφέροντα και τις συντεχνίες, που επί πολλά χρόνια καθυστερούσαν την επέκταση του Σχεδίου Πόλης. Αποτέλεσμα να επικρατήσει το τσιμέντο, η ασυδοσία των καταπατητών και η οικοπεδοποίηση των πάντων.

Τι να πρωτοαναφέρουμε. Τα Πηγαδούλια με τις δεντροστοιχίες, που χάθηκαν; Το ρέμα μεταξύ της Υψηλάντη και της Καραϊσκάκη, που σκεπάστηκε για να γίνουν πολυκατοικίες πάνω στα μπάζα; Τον Μυλαύλακα κατά μήκος της Τυμφρηστού, που κατά το μεγαλύτερο τμήμα του καταπατήθηκε; Τα δεκάδες οικόπεδα του Δημοσίου, που τα καταπατήθηκαν και κανένας δεν ενδιαφέρθηκε να τα αναζητήσει; Το Αραπόρεμα, που σκεπάστηκε για να γίνουν σπίτια αλλά και το σχολικό συγκρότημα της Ανθέων; Τα ρέματα του Προφήτη Ηλία, που έγιναν δρόμοι στο πέρασμά τους από την πόλη; Την αναγνώριση, ως ιδιωτικών, των χιλιάδων στρεμμάτων δασικής έκτασης της Αφράτης και των Βόρειων Καλυβίων (Σουλάκι); Τις καταπατήσεις της κοίτης και της πλημμυρικής ζώνης του Ξηριά; Τις καταπατήσεις στην περιοχή της Αγριλιάς; Τα δεκάδες αιωνόβια δέντρα, που οδηγήθηκαν στο θάνατο συνειδητά και παράνομα; Την Πλατεία Ελευθερίας, που την κατάντησαν «δεξαμενή» και την Πλατεία Πάρκου ένα μεγάλο αλώνι; Την καταστροφή των διατηρητέων νεοκλασικών κτιρίων, το γκρέμισμα της Δημοτικής Αγοράς; Αυτά δεν έγιναν αιώνες πριν. Έγιναν τα τελευταία χρόνια και κάποιοι έχουν συγκεκριμένες ευθύνες γιατί έπαιξαν και παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στα δρώμενα της πόλης. Παρά τις αναμφισβήτητες διαπιστώσεις, δεν φαίνεται να υπάρχει πολιτική βελτίωσης.

Θα προσπαθήσω με προτάσεις να σκιαγραφήσω τις δυνατότητες, που έχει η αυτοδιοίκηση, ο δήμος εν προκειμένω, αξιοποιώντας και τον πολίτη, να προσπαθήσει να λύσει τέτοια θέματα, που σήμερα παρουσιάζονται σαν άλυτα προβλήματα Και προπαντός να προσπαθήσουμε, όλοι μαζί, να προσεγγίσουμε το ζήτημα του οράματος. Τι πόλη θέλουμε, πώς μπορούμε να δούμε τη Λαμία και τα χωριά της μετά από δέκα, είκοσι και πενήντα χρόνια. Με βάση αυτή τη σκέψη και με την επιστήμη της πρόβλεψης, θα μπορούσαμε, ίσως, να οδηγηθούμε στην απάντηση. Όχι όμως με γενικόλογες εκθέσεις ιδεών…

Λέω λοιπόν ότι είναι απαραίτητο σήμερα, σε μια προσπάθεια ανάστροφης πορείας, η προώθηση και η υλοποίηση ενός ΣΧΕΔΙΟΥ με στόχους:

- την, με έναν τρόπο, ενοποίηση του αστικού πρασίνου και τη διασύνδεσή του με το περιαστικό και τους ορεινούς όγκους, που περιβάλλουν την πόλη, ώστε να δημιουργηθεί ένα εκτεταμένο δίκτυο «πράσινων διαδρόμων και διαδρομών».

- την προστασία της γεωργικής γης, των δασών, των υγροτόπων και των άλλων στοιχείων του φυσικού περιβάλλοντος.

- την προστασία των περιοχών με ιδιαίτερα οικολογικά χαρακτηριστικά, που κινδυνεύουν με υποβάθμιση (Γοργοπόταμος, Δέλτα του Σπερχειού - υγροβιότοπος Μαλιακού, Ιαματικές Πηγές Θερμοπυλών και Δαμάστας, Ξηριάς, Παλαιά Δεξαμενή Λαμίας, παραποτάμιο δάσος του Σπερχειού, Λόφος του Κάστρου, Ισαδάκι, Προφήτης Ηλίας κ α).

-Την προστασία των στοιχείων ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς με την αποτύπωση, προστασία και ανάδειξη όλων των αρχαιολογικών και ιστορικών στοιχείων της γεωγραφικής έκτασης του δήμου, ακόμα και των πλέον ασήμαντων (οι Θερμοπύλες, το Γεφύρι της Αλαμάνας, η ιστορική γέφυρα του Γοργοποτάμου, το Ναρθάκι, ο Σταυρός, η Αγία Παρασκευή, η Τραχίνα, ο Κούβελος, το Μονοπάτι των Σιδηροδρομικών, η παλιά γέφυρα του Ασωπού κ α).

- την δημιουργία ενός Ολοκληρωμένου Σχεδίου διαχείρισης και προστασίας των υδατικών πόρων της γεωγραφικής έκτασης του Δήμου.

- την προστασία και θωράκιση της πόλης και των οικισμών από πλημμύρες και φωτιές.

- Παρεμβάσεις, που αναφέρονται στο σύνολο του αστικού και περιαστικού χώρου της πόλης της Λαμίας και σε περιοχές όπως ο Λόφος Μιχαήλ και Γαβριήλ, ο Λόφος του Κάστρου, το βόρειο τμήμα της πόλης στα όρια με το Ισαδάκι, τα Νταμάρια δίπλα στο Νεκροταφείο, τα Νταμάρια στη Μεγάλη Βρύση, τα λατομεία, η οδός Δυοβουνιώτου, η Σιδηροδρομική Γραμμή, ο χώρος της ΠΕΛ και του Χαλκιοπούλιου, τα δύο στρατόπεδα, ο Ξηριάς, ο Μυλαύλακας.

ΕΠΙ ΜΕΡΟΥΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ:

- Δημιουργία Πάρκου «Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης» σε δημοτικό ή δημόσιο χώρο κοντά στα όρια της πόλης.

- Ανάπλαση των Νταμαριών και των Λατομείων με την αποκατάσταση του φυσικού τους ανάγλυφου, την αναδάσωση, την κατασκευή χώρων Άθλησης και Αναψυχής.

- Μετεγκατάσταση των Στρατοπέδων και απόδοση του συνόλου των εκτάσεων, στο Δήμο.

- Προστασία των ορεινών όγκων γύρω από την Λαμία και διάνοιξη μονοπατιών για πρόσβαση και πεζοπορίες με σήμανση από τις κεντρικές οδικές αρτηρίες.

- Δημιουργία ζωνών πρασίνου και μονοπατιών κατά μήκος του Ξηριά και δημιουργία Βοτανικού Κήπου.

- Δημιουργία χώρων υποδοχής, χώρων αναψυχής, πεζοπορίας και ποδηλάτου κατά μήκος του Σπερχειού, ιδιαίτερα στο τμήμα μεταξύ Αμουρίου, Σταυρού και Κόμματος.

- Οριοθέτηση, διατήρηση και αναβάθμιση των ρεμάτων, που ανήκουν στη γεωγραφική έκταση του Δήμου, που μπορούν να υποδεχθούν σημαντική βλάστηση.

- Ψηφιακή Αποτύπωση και προστασία των περιαστικών δασών, δημοσίων και ιδιωτικών, με τη βοήθεια των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (GIS) (μελέτη πυροπροστασίας, χρήσεις γης, ρέματα, μονοπάτια και πεζοπορίες, χώροι αναψυχής).

- Φύτευση των ελεύθερων χώρων, των χώρων πρασίνου όλων των κατηγοριών με προτεραιότητα στους λόφους γύρω από την πόλη.

- Οριστική κατάρτιση του Κτηματολογίου και Δασικού Κτηματολογίου με την εποπτεία και παρακολούθηση του Δήμου, αν υπάρχουν περιπτώσεις που μπορεί και πρέπει να παρεμβαίνει, ως έχων ιδιαίτερο έννομο συμφέρον, για να προστατέψει το κοινωνικό αγαθό, τους ελεύθερους χώρους.

Κλείνοντας, αυτές είναι κάποιες προτάσεις. Ο καθένας μπορεί να έχει ακόμα περισσότερες στο μυαλό του. Προτάσεις λοιπόν υπάρχουν. Το ζήτημα είναι πως θα γίνουν πράξη. Δεν υπάρχουν έτοιμες συνταγές. Όμως η ενεργοποίηση του πολίτη, βάζοντάς τον στο κέντρο του προβλήματος, δίνει μια δυναμική και μια ελπίδα. Αρκεί να τον εμπιστευτούμε. Να διασφαλιστεί, σε ένα βαθμό, μια ουσιαστικότερη συμμετοχή του και να αποκτήσει θεσμικό ρόλο. Όχι μόνο στα χαρτιά, όπως οι Επιτροπές Διαβούλευσης, αλλά με πιο αυθόρμητες εκφράσεις και με βάση τα προβλήματα, χωρίς «υπηρεσιακή» αντιμετώπιση, αλλά με πρωτοβουλίες και συνεργασίες σε ένα πραγματικό πολύμορφο «κέντημα» ανθρώπινης δράσης. Θεματικές κινήσεις πολιτών, επιτροπές γειτονιάς, επιτροπές τετραγώνων για συγκεκριμένα θέματα, με επιμέρους δημοψηφίσματα και ανάλυση κινήτρων. Συνέδρια και ημερίδες με προτάσεις από τα κάτω και με την ουσιαστική συμμετοχή των δημοτών. Δεν χρειάζεται να γίνονται από τα πάνω. Ποτέ να μη γίνουν, αν δεν είναι προτάσεις από τα κάτω κι αν δεν είναι αποτέλεσμα ανάγκης∙ καταντάει υπηρεσιακή υποχρέωση.

Φαντάζει όλη αυτή η περιγραφή ως ουτοπία. Ναι, αλλά «δεν μπορούμε να λύσουμε τα προβλήματα που εμείς δημιουργήσαμε με τον ίδιο τρόπο σκέψης που τα δημιούργησε», μας λέει ο Αϊνστάιν.

Λαμία, 31.7.2023

Στέφανος Σταμέλλος


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Στέφανος Σταμέλλος

Με έκπληξη, θλίψη και αγανάκτηση διάβασα την παρακάτω ανακοίνωση. «Η συντονιστική επιτροπή της Πρωτοβουλίας Ενεργών Πολιτών, που συμμετέχουμε εδώ και 13 χρόνια στα αυτοδιοικητικά δρώμενα του Δήμου Λαμιέων και εργαστήκαμε αδιάκοπα μέσα και έξω από το Δημοτικό Συμβούλιο κατά την διάρκεια της θητείας τριών δημοτικών αρχών, αποφασίσαμε να συμμετέχουμε στις αυτοδιοικητικές εκλογές του Οκτωβρίου του 2023 αποδεχόμενοι την πρόταση συνεργασίας του Δημάρχου κ. Θύμιου Καραίσκου και του συνδυασμού του ‘’Περήφανη Πόλη’’» https://www.lamiareport.gr/index.php/parapolitika/item/261617-giati-me-ton-thymio-karaisko

Η σκέψη μου και ο νους περιπλανήθηκε στην εποχή της λειτουργίας της Πρωτοβουλίας ΕΝΕΡΓΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ Λαμίας -ο καθένας καταλαβαίνει γιατί τονίζω το ΕΝΕΡΓΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ- για να καταλήξω ότι υπάρχει θεμελιώδης έλλειψη λογικής και αλληλοσεβασμού στους συντάκτες της. Η συλλογιστική τους πάσχει από αξιοπρέπεια και αλληλοεκτίμηση. Και ο νοών νοείτω.

Η Πρωτοβουλία Ενεργών Πολιτών συστάθηκε με συγκεκριμένες αρχές και αξίες, με κινηματικό ενεργό ρόλο στην κοινωνία της Λαμίας∙ και όχι στη σφαίρα της αδράνειας. Δεν είναι τα πρόσωπα, που ευκαιριακά δήθεν την απαρτίζουν. Ούτε είχε αρχηγούς/ιδιοκτήτες, για να κουβαλάνε τον τίτλο πότε στον ΣΥΡΙΖΑ και πότε στη Νέα Δημοκρατία. Πότε στην «ΠΟΛΙΣ», πότε στην «ΛΑΜΙΑ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ» και πότε στην «ΠΕΡΗΦΑΝΗ ΠΟΛΗ», ανάλογα με την προσωπική ατζέντα και τις φιλοδοξίες. Κάποιοι υποστηρίζουν -και σωστά- πως στη σημερινή πολύπλευρη κρίση και μπροστά στη λαίλαπα των ρεαλισμών, οι ιδέες και οι αξίες υποβαθμίζονται και υποτιμούνται. Πως η εξουσία -με την ευρύτερη έννοια- είχε και έχει τον τρόπο της να ισοπεδώνει συνειδήσεις και αρχές.

Αγαπητοί φίλοι, σας είπα και άλλη φορά: Σεβαστείτε την Πρωτοβουλία Ενεργών Πολιτών! Σεβαστείτε την Προγραμματική Διακήρυξη Αρχών, τις Αρχές Λειτουργίας της και τα οράματά της. Η Πρωτοβουλία Ενεργών Πολιτών από το 2019 ανήκει στο παρελθόν και ήταν μια μικρή ανάσα ελπίδας στα κινηματικά και αυτοδιοικητικά δρώμενα της Λαμίας. Αυτή είναι η μεγάλη αλήθεια και η εικόνα, η οποία δεν χωράει στην στενότητα των προσωπικών σχεδίων του καθένα σας.

Αποθηκέψτε λοιπόν την ανάμνησή της με σεβασμό και μην παριστάνετε τους τυμβωρύχους ανασκάπτοντας για αρχαία κειμήλια.

Λαμία, 28.7.2023


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Όλοι συμφωνούμε νομίζω ότι η Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση από τη φύση της θεωρείται και είναι ο πιο λαϊκός θεσμός της πολιτείας, ο πλησιέστερος στον πολίτη. Έχει πολλές δυνατότητες και είναι ένας από τους κυριότερους πυλώνες διατήρησης της κοινωνικής συνοχής. Έχει τη δύναμη να παίρνει πρωτοβουλίες και να δραστηριοποιείται σε πολλούς τομείς, λειτουργώντας με διαφάνεια και με τη συμμετοχή των δημοτών και αξιοποιώντας όλα τα στοιχεία της άμεσης δημοκρατίας και της κοινωνικής αλληλεγγύης.

Όμως ανεξάρτητα από το τι θεωρείται κοινά αποδεκτό, η Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση στη χώρα μας λειτούργησε και λειτουργεί μόνο ως προβληματική διοίκηση. Σήμερα είναι το μακρύ χέρι του κράτους, ιμάντας κυβερνητικών επιλογών και κομματικώνσκοπιμοτήτων, «καθρέφτης» του συστήματος διακυβέρνησης της χώρας. Ο δημαρχοκεντρισμός, η αλαζονεία της εξουσίας και η αδιαφάνεια, με τους δημότες στο περιθώριο, είναι αυτά που επικρατούν και χαρακτηρίζουν τη λειτουργία της. Στο πλαίσιο αυτό μπορεί να γίνει ένας μακρύς κατάλογος επιχειρημάτων και τίτλων κεφαλαίων για συζήτηση χωρίς τελειωμό. Να θυμίσω μόνο πως πριν τριάντα χρόνια -ήμουνα τότε δημοτικός σύμβουλος- στη Λαμία είχαμε πάνω από δέκα δραστήριες Επιτροπές του Δημοτικού Συμβουλίου με τη συμμετοχή και δημοτών, δεκαπέντε αιρετά Συνοικιακά Συμβούλια με τακτικές λαϊκές συνελεύσεις και ετήσιους απολογισμούς

Ο μέσος πολίτης σήμερα, χωρίς υπερβολή, θεωρεί ότι η αυτοδιοίκηση είναι μια διοικητική βαθμίδα κομματοκρατίας και μηχανισμών, με πολλές και κρίσιμες αρμοδιότητες, η οποία λειτουργεί συμπληρωματικά ως προς το πολιτικό σύστημα και την κεντρική εξουσία. Ο πολίτης ξέρει ότι η κεντρική εξουσία καθορίζει τις προτεραιότητες και τη ροή των όποιων κονδυλίων για τους δήμους, πέρα από το οριακό «σημείο μηδέν» της ελάχιστης λειτουργίας. Οι δήμοι -οι δήμαρχοι- απλά ακολουθούν, ευχαριστώντας δουλοπρεπώς τον αρμόδιο υπουργό, τον τοπικό υπουργό ή βουλευτή. Με βάση τον ορισμό και τις αρχές της, η αυτοδιοίκηση θα έπρεπε να είναι χώρος αποκέντρωσης και άμεσης δημοκρατίας, χώρος κοινωνικοποίησης, διαφάνειας και συμμετοχής. Χώρος που να ενθαρρύνει το διάλογο, να οργανώνει διαβουλεύσεις, να διορθώνει πολιτικές, να αξιοποιεί την κριτική. Χώρος μιας ζωντανής κοινότητας ενεργών πολιτών, που να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και να έχει λόγο στα πράγματα.

Αντί όμως ο ΔΗΜΟΣ να λειτουργεί ως «σχολείο δημοκρατίας», τόσο για τους πολίτες όσο και για τα τοπικά πολιτικά στελέχη, λειτουργεί με βάση το δημαρχοκεντρικό μοντέλο, το οποίο εύκολα μπορεί να εκφυλιστεί σε ένα νέου τύπου βλαχοδημαρχισμό. Οι δήμαρχοι θέλουν να ελέγχουν τα πάντα και να τα θέτουν όλα «υπό την αιγίδα τους», γιατί οι συνεργάτες τους και οι σύμβουλοι τους «γνωρίζουν τα προβλήματα καλύτερα»... Γιατί έτσι τους θέλει το σύστημα και τους θέλει να είναι πειθήνια όργανα της κεντρικής εξουσίας...

Εν κατακλείδι, είμαστε τρεις μήνες πριν τις αυτοδιοικητικές εκλογές του Οκτώβρη και ελάχιστα από την εκλογή της νέας κυβέρνησης, της Νέας Δημοκρατίας. Το λιγότερο που θα μπορούσε να σκεφθεί κανείς, στις συνθήκες που διαμορφώνονται, είναι πως είναι απαραίτητο -και ευκαιρία- να έχουμε μια ισορροπία στην κοινωνία και στην πολιτική και έναν ουσιαστικό έλεγχο στην εξουσία, για την καλύτερη λειτουργία της δημοκρατίας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την εκλογή δημοτικών αρχών που να μην ελέγχονται από την κυβερνητική πλειοψηφία. Ιδού η Ρόδος!

Σκόρπιες σκέψεις θα μου πείτε...


Λαμία 9.7.2023


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Τελείωσαν και οι εκλογές. Για τα αποτελέσματα θα υπάρξουν πολλές συζητήσεις και ποικίλες προσεγγίσεις. Τα συμπεράσματα δεν είναι σωστό να εξαχθούν “εν θερμώ”. Και αν θέλετε, ναι, συζητάμε, χωρίς να ξεχνάμε ότι η ζωή είναι εδώ και προχωράει. Ο λόγος λοιπόν στα κινήματα και τους ενεργούς πολίτες! Αντίπαλός μας αυτή τη στιγμή είναι η απογοήτευση και η εγκατάλειψη.

Τώρα, παρά την όποια ωραιοποίηση -για τις εκλογικές «ανάγκες»- της εικόνας της κοινωνίας μας από τους φερόμενους ως «νικητές», γενική είναι η εκτίμηση ότι δυστυχώς η κατάσταση της οικονομίας θα συνεχίσει να ταλαιπωρεί την χώρα μας. Και αυτό ανεξάρτητα από την όποια ιδεολογικοπολιτική οπτική γωνία του καθένα. Τα φαινόμενα θα ενταθούν, όσο τα χρόνια διαρθρωτικά προβλήματα της οικονομίας και ο παρακμιακός τρόπος ζωής συνεχίζονται με τον ίδιο τρόπο.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι ένα από τα πολλά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας είναι και το ζήτημα της παραγωγής και της κατανάλωσης βασικών προϊόντων, κυρίως προϊόντων διατροφής, με μεγάλες ποσότητες να εισάγονται. Το φαινόμενο εξελίσσεται σε συνδυασμό με την εγκατάλειψη της υπαίθρου, αυτό που έδειξε και η τελευταία απογραφή. Η ύπαιθρος και τα χωριά της ορεινής και της ημιορεινής Ελλάδας τις τελευταίες δεκαετίες έχουν υποστεί σημαντική μείωση του πληθυσμού τους λόγω της εσωτερικής κυρίως μετανάστευσης και των λαθεμένων πολιτικών. Τα αποτελέσματα είναι αυτά που ζούμε: από τη μια η αλματώδης αύξηση του πληθυσμού των πόλεων, κυρίως της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, αλλά και των πρωτευουσών των νομών, και από την άλλη περιοχές ολόκληρες που μαράζωσαν και παραγωγικές δυνατότητες που εγκαταλείφθηκαν, τόσο στον πρωτογενή τομέα όσο και στον τομέα της παραδοσιακής μεταποίησης.

Η κάποια πληθυσμιακή μεταστροφή, που αναμένονταν κατά την περίοδο της κρίσης και μετά, δεν έγινε. Ελπίζαμε και λέγαμε ότι άνθρωποι που έχουν οικογενειακές ρίζες στα χωριά, θα επιστρέψουν προκειμένου να αντιμετωπίσουν από καλύτερες συνθήκες το πρόβλημα της επιβίωσης, στα πλαίσια και της «λιτής ευημερίας». Υπήρχαν και υπάρχουν αυτές οι δυνατότητες, τη στιγμή που οι καλλιέργειες έχουν περιοριστεί στα ελάχιστα ή και καθόλου, τη στιγμή που ο δασικός πλούτος παραμένει ανεκμετάλλευτος, τη στιγμή που η οικογενειακή κτηνοτροφία έχει μαραζώσει.

Για να προσεγγίσουμε με ορθολογικό τρόπο την πραγματική οικονομία και να αντιμετωπιστεί με σωστό τρόπο η «μονοκαλλιέργεια» του τουρισμού, πρέπει να δοθεί έμφαση στην παραγωγική ανασυγκρότηση της τοπικής οικονομίας, στην τοπικοποίηση και στην αποκέντρωση. Να σταματήσει η συγκέντρωση στις πόλεις και να προχωρήσουμε στο δρόμο της βιώσιμης, αποκεντρωμένης, ισόρροπης, πολυκεντρικής κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης αξιοποιώντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του κάθε τόπου και περιοχής.

Θα μου πείτε αυτά ακούγονται όμορφα ως θεωρία -μεγάλα λόγια!- αλλά στο δια ταύτα; Ας μιλήσουμε εδώ μόνο γι’ αυτό, που έχω αναφερθεί και άλλη φορά, την Κοινωνική Κινητικότητα. Οι επίσημες προσπάθειες του κράτους για την αντιμετώπιση των κοινωνικών αναγκών και την πρόνοια σήμερα είναι στην κατεύθυνση των επιδομάτων κατανάλωσης, των πάσης φύσεως “pass”, και της μερικής αντιμετώπισης της ανεργίας, της εξασφάλισης δηλαδή προσωρινών λύσεων. Τα διάφορα προγράμματα της Κοινωφελούς Εργασίας, με τις προσλήψεις μέσω του ΟΑΕΔ στους ΟΤΑ, είναι χωρίς καμιά προοπτική και συνέχεια∙ και δεν λύνεται το πρόβλημα. Αντίθετα τις περισσότερες φορές δημιουργούνται συνθήκες υποαπασχόλησης, αργομισθίας και υποτίμησης της προσωπικότητας των νέων, κυρίως, ανθρώπων. Τα προγράμματα Κοινωφελούς Εργασίας και οι πολιτικές των επιδομάτων, όπως υλοποιούνται σήμερα, δεν προσφέρουν καμιά προοπτική και διέξοδο για τους ωφελούμενους, άρα και για την ουσιαστική αντιμετώπιση των κοινωνικών αναγκών. Δεν κινούνται στην κατεύθυνση επίλυσης του προβλήματος της απασχόλησης, της ανάσχεσης της ανεργίας και της παραγωγικής ανασυγκρότησης της τοπικής οικονομίας, αλλά παγώνουν προσωρινά μια απαράδεκτα θλιβερή κατάσταση.

Ένα πρόγραμμα «Κοινωνικής Κινητικότητας» προσωρινής ή και μόνιμης εγκατάστασης απόρων και χρόνια ανέργων στην περιφέρεια, πιστεύουμε ότι είναι εφικτό να αποδώσει. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να υπάρξουν φορείς στο επίπεδο της πρόνοιας, που θα οργανώσουν την αποστολή τέτοιων ατόμων ή οικογενειών στην ύπαιθρο και στα χωριά. Φορείς αποστολής και φορείς υποδοχής που θα μπορέσουν να δώσουν μονιμότερη διέξοδο σε αρκετούς από αυτούς τους χρόνια άνεργους, που δεν έχουν καμιά προοπτική. Κι αυτό δίνοντας παράλληλα περιεχόμενο σ’ ένα σχέδιο αποκέντρωσης των αστικών κέντρων. Υπάρχουν χωριά, που με την ελάχιστη βοήθεια της Πρόνοιας την πρώτη κρίσιμη περίοδο της προσαρμογής, θα μπορέσουν να απορροφήσουν και να «ζήσουν» αρκετές οικογένειες. Αυτό όμως θέλει οργάνωση. Θέλει να υπάρξει συντονισμός και συνεργασία. Να υπάρξουν οι Συντονιστές, οι Φορείς Αποστολής και οι Φορείς Υποδοχής. Να γίνει υπόθεση όλο και περισσότερων δυνάμεων της κοινωνίας.

Τον συντονισμό του Προγράμματος πρέπει να τον έχει το ίδιο το Υπουργείο σε στενή συνεργασία με τους κεντρικούς φορείς της αυτοδιοίκησης. Φορείς Αποστολής μπορεί να είναι ίσως δομές που σήμερα λειτουργούν στα πλαίσια των αστέγων και της κοινωνικής αλληλεγγύης. Φορείς Υποδοχής μπορούν αντίστοιχα να είναι αυτοδιοικητικές δομές, οι Δήμοι και οι Κοινότητες. Οι φορείς αυτοί μπορεί να απασχολούν εθελοντές ή και αμειβόμενους υπαλλήλους με ειδικότητες, που θα βοηθήσουν στην προετοιμασία αυτών των ανθρώπων στο να δεχθούν να ενταχθούν στο Πρόγραμμα και να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες διαβίωσης.


Ορισμένα συμπληρωματικά στοιχεία:

Το Πρόγραμμα πρέπει:

- Να έχει συγκεκριμένους και αναλυτικούς στόχους, που θα προσπαθήσει να τους προσεγγίσει απόλυτα. Αριθμό απόρων και ανέργων που θα προωθηθούν ανά έτος, αριθμό Φορέων Αποστολής που θα συμβάλουν στο πρόγραμμα, αριθμό Φορέων Υποδοχής, προϋπολογισμό κλπ. Τα οικονομικά, όπως σε κάθε κοινωνική δομή, θα καλύπτονται είτε από τον προϋπολογισμό του Υπουργείου -που πρέπει να ανακατανείμει τα ποσά, τα οποία σήμερα δαπανώνται σε δράσεις αστέγων και άλλες προνοιακές δομές και τα οποία αφορούν τους ίδιους τους ωφελούμενους- ή από χορηγίες και άλλες πηγές εσόδων.

- Να οργανώσει και να εκπαιδεύσει τους φορείς και να ενημερώσει την κοινωνία και τους φορείς των αστέγων και των απόρων. Οι Φορείς Αποστολής και Υποδοχής πρέπει να πιστοποιηθούν για να συμμετάσχουν στο Πρόγραμμα, όπως γίνεται σε όλα τα εθελοντικά προγράμματα, αν υπάρξουν εθελοντές.

- Να στελεχώσει υπηρεσίες του Υπουργείου και των Περιφερειών που θα συμμετάσχουν

- Να προβάλει και να προωθήσει τα κίνητρα για τον κάθε φορέα που θα συμμετάσχει στο Πρόγραμμα. Τα κίνητρα μπορεί να είναι ποικίλα: από οικονομικά -άμεσα και έμμεσα- έως ηθικής αμοιβής κλπ.

- Να ελέγχει τακτικά με συσκέψεις, ημερίδες και συνέδρια την πορεία των στόχων και να παίρνει μέτρα βελτίωσης ή και τροποποίησης των παραμέτρων.


Ο Σύμβουλος ορίζεται από τον Φορέα Υποδοχής, είναι υπεύθυνος για την παροχή προσωπικής υποστήριξης στους ωφελούμενους και συμβάλλει στην ενσωμάτωσή τους στην τοπική κοινωνία. Διαδραματίζει επίσης σημαντικό ρόλο κατά τη συζήτηση με τον ωφελούμενο σχετικά με τη στέγαση και την εργασία. Οι ωφελούμενοι μπορούν να απευθύνονται στον Σύμβουλο για κάθε πρόβλημα. Υπάρχει η πιθανότητα να είναι ο ίδιος φορέας, φορέας αποστολής και φορέας υποδοχής στο Πρόγραμμα, αρκεί να έχει τοπικά παραρτήματα στις περιοχές που θα δραστηριοποιηθεί. Για να συμμετάσχει στο πρόγραμμα, θα πρέπει να έχει πιστοποιηθεί από τον Συντονιστή.

Όλα αυτά θα πρέπει να γίνουν αντικείμενο μιας σοβαρής καμπάνιας ενημέρωσης όλων των μερών και των ενδιαφερομένων. Πιθανόν να προκύψουν φόβοι και καχυποψίες από τους μόνιμους κατοίκους των περιοχών της υπαίθρου, γι’ αυτό θέλει προσοχή, πώς θα περάσει στις τοπικές κοινωνίες και με ποιον τρόπο. Η αλληλεγγύη είναι εργαλείο για την κοινωνική συνοχή, δεν είναι «φιλανθρωπία», αλλά είναι πολύ θεωρητικό στοιχείο για την μεγάλη πλειοψηφία των συνανθρώπων μας.

Στα πλαίσια του Σχεδίου επιβάλλεται ο έλεγχος και η βελτίωση του δικτύου υποδομών, κυρίως η απρόσκοπτη λειτουργία των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, των φορέων Υγείας και Παιδείας, καθώς και η περαιτέρω ψηφιοποίηση των βασικών τομέων επικοινωνίας με τις δημόσιες και δημοτικές υπηρεσίες εξαλείφοντας τους γραφειοκρατικούς πυρήνες τους. Αυτά, σε συνδυασμό με μια στοχευμένη στρατηγική για τη δημογραφική ανάκαμψη, θα πρέπει να είναι στη συζήτηση για την κατανομή των ευρωπαϊκών πόρων και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για την επόμενη περίοδο.

Λαμία, 28.6.2023

Στέφανος Σταμέλλος




Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Ο άνθρωπος είναι το μόνο ον στον πλανήτη που χρειάζεται πρόσθετη ενέργεια για να επιβιώσει. Όλη η υπόλοιπη πλάση επιβιώνει και εξελίσσεται με την ενέργεια που πηγάζει από τους φυσικούς νόμους. Στη διάρκεια τόσων δισεκατομμυρίων χρόνων από μόνη της η φύση αναπλάθει τη ζωή. Ο άνθρωπος, αυτό το χαρισματικό ον, αντί να λεηλατεί τους πόρους του πλανήτη και να διαταράσσει τις ισορροπίες του, θα έπρεπε να είχε εναρμονιστεί με τις δυνάμεις της φύσης και να τις αξιοποιεί για την επιβίωσή του χωρίς να καταστρέφει την ίδια τη ζωή και τις δυνατότητες της αρμονικής της εξέλιξης.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις, με τα σημερινά δεδομένα το 2050 η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα θα είναι αυξημένη κατά 50% της σημερινής. Αυτό σε λιγότερο από τριάντα χρόνια από τώρα! Το στοιχείο αυτό, το οποίο μας «έρχεται» από το μέλλον (πρόβλεψη), θα μπορούσε κανείς να πει, πολύ απλά, ότι δεν πηγάζει από τις πραγματικές απαραίτητες ανάγκες της ζωής, αλλά από αυτές που δημιουργούν συνεχώς κάποιοι αόρατοι μηχανισμοί συμφερόντων λεηλατώντας και σπαταλώντας αυτά που η ίδια η φύση και ο πλανήτης μπορεί να προσφέρει.

Επιγραμματικά μόνο να πούμε ότι, παρά τις δυσοίωνες προβλέψεις για την κλιματική αλλαγή, οι πετρελαϊκές εταιρείες στον κόσμο συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται -ή και να αυξάνουν τη δραστηριότητά τους- σταθερά και επικίνδυνα. Οι εξορύξεις και οι έρευνες των υδρογονανθράκων συνεχίζονται, αντί να μειώνονται. Οι αγωγοί και τα δίκτυα φυσικού αερίου κατακλύζουν τις χώρες. Για μας, όλα δείχνουν ότι από τη μια η Ελλάδα, παρά τις αντιδράσεις, μπαίνει δυνατά στο παιχνίδι των εξορύξεων υδρογονανθράκων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, και από την άλλη ακολουθεί μια αλλοπρόσαλλη πολιτική και τακτική σε ό,τι αφορά στις ΑΠΕ και στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, με την πλήρη ιδιωτικοποίηση/εμπορευματοποίηση της ηλεκτρικής ενέργειας, με το target model των χρηματιστηρίων και το ολιγοπώλιο των εταιρειών.

Το νούμερο, που αναφέρεται στην πρόβλεψη, είναι εντυπωσιακό. Η λογική λέει ότι στόχος όλων θα έπρεπε να είναι η μείωση της ζήτησης και της κατανάλωσης∙ πρωτίστως η μείωση της σπατάλης. Η μόνη επιδότηση, που έπρεπε να υπάρχει, είναι στη μείωση της κατανάλωσης και σε καμιά περίπτωση στην παραγωγή. Η πλήρης εμπορευματοποίηση/ιδιωτικοποίηση της ενέργειας αντικειμενικά οδηγεί στην αύξηση της ζήτησης και της κατανάλωσης, γιατί αυτό συμφέρει στους παραγωγούς, που επιδιώκουν -και επιτυγχάνουν- την αύξηση των κερδών τους. Με βάση αυτό και μόνο το στοιχείο, η λογική λέει ότι κάτι δεν πάει καλά και πρέπει να το αλλάξουμε. Ο οικονομικός ανταγωνισμός, το κέρδος και τα συμφέροντα σπρώχνουν τα πράγματα διαρκώς στην αντίθετη πλευρά της λογικής. Η ενέργεια αντιμετωπίζεται ως ένα κοινό αθώο καταναλωτικό «αγαθό», και όχι ως έμμεση απειλή για την ίδια τη ζωή, τη ζωή στη φύση και στον πλανήτη, άρα και τον άνθρωπο. Κι αυτό είναι το λάθος που γίνεται μέχρι σήμερα από τους κυβερνώντες!

Το συμπέρασμα: Χρειαζόμαστε ένα εγερτήριο, ένα νέο μοντέλο στη διαχείριση της ενέργειας και έναν καινούργιο τρόπο για να μοιραζόμαστε τον πλανήτη∙ με αλλαγή του τρόπου παραγωγής και κατανάλωσης, αλλαγή του τρόπου λειτουργίας της κοινωνίας και της οικονομίας, αλλαγή του τρόπου ζωής. Χρειαζόμαστε εξοικονόμηση με πιο αποτελεσματική χρήση της ενέργειας, με αύξηση της αποδοτικότητας της βιομηχανίας, με εξοικονόμηση στα κτίρια και θωράκιση των σπιτιών, με τη βελτίωση στο σύστημα των μεταφορών μειώνοντας την ανάγκη για χρήση, μειώνοντας γενικά τις ανάγκες μας. Χρειαζόμαστε διάλογο, πολύ διάλογο!

Λαμία, 11.6.2023

Στέφανος Σταμέλλος


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος που είναι αύριο, το «οικολογικό αποτύπωμα» είναι μια έννοια που τα επόμενα χρόνια θα βοηθήσει πιστεύω πολύ να ξεκαθαριστούν τα πράγματα σε σχέση με τη δυνατότητα για την ευζωία των γενεών, που θα ακολουθήσουν. Είναι ένας τρόπος να μετρούνται οι επιδράσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας πάνω στον πλανήτη, υπολογίζοντας τους φυσικούς πόρους που καταναλώνει μια κοινωνία -ή ένας άνθρωπος- για να καλύψει τις ανάγκες της, σε σύγκριση με τη συνολική δυνατότητα της γης να παράγει και να αναπαράγει αυτούς τους πόρους, με όρους βιωσιμότητας.

Υπάρχει βέβαια μεγάλη αδικία σε σχέση με την κατανομή του οικολογικού αποτυπώματος για τους ανθρώπους σε διάφορες περιοχές της Γης. Το μέγεθος διαφέρει από χώρα σε χώρα και εξαρτάται από τον τρόπο ζωής και κατανάλωσης. Το οικολογικό αποτύπωμα ενός μέσου Ευρωπαίου, για παράδειγμα, είναι πολύ μεγαλύτερο από του μέσου Αφρικανού ή Ασιάτη. Αν όλοι οι κάτοικοι του πλανήτη ζούσαν και κατανάλωναν όπως οι Ευρωπαίοι, θα χρειαζόμασταν περίπου τρεις πλανήτες… Αυτό, όπως αντιλαμβανόμαστε, σημαίνει πολλά πράγματα. Σημαίνει, για παράδειγμα, ότι οι Ευρωπαίοι ζούμε σε βάρος των άλλων πληθυσμών και ιδίως της Αφρικής, πράγμα ασυμβίβαστο σε σχέση με τη δίκαιη κατανομή των πόρων. Συνδέεται κατά κάποιον τρόπο και με το έντονο μεταναστευτικό ρεύμα των λαών της Αφρικής.

Επιμέρους στοιχεία του οικολογικού αποτυπώματος είναι το ενεργειακό και το υδατικό αποτύπωμα. Στην Ελλάδα έχουμε έναν αρκετό υψηλό δείκτη ενεργειακού και υδατικού αποτυπώματος, πράγμα που σημαίνει ότι το περιβάλλον αντιμετωπίζεται με τη στρεβλή νοοτροπία της ανεξάντλητης πηγής πόρων. Και η απορία είναι γιατί αυτά τα στοιχεία δεν είναι διαρκώς στην επικαιρότητα και δεν δημοσιοποιούνται, τη στιγμή που όλοι, και σε υψηλούς τόνους, αναφέρονται στην κλιματική αλλαγή και κρίση.

Ούτε φυσικά θα ακουστεί κάτι γι’ αυτά στις επικείμενες εκλογές της 25ης Ιουνίου, όπως δεν ακούστηκε και στις εκλογές της 21ης Μαΐου. Και δεν ακούγεται, γιατί η αντιμετώπιση αυτών των επιδράσεων στον πλανήτη με βάση το οικολογικό αποτύπωμα, αντικειμενικά οδηγεί στην δικαιότερη κατανομή του πλούτου, είτε μεταξύ των λαών, είτε μεταξύ των πολιτών στην ίδια κοινωνία.

Και το κυρίαρχο νεοφιλελεύθερο κοινωνικοοικονομικό σύστημα αυτό δεν το επιδιώκει και δεν το επιθυμεί!

Στέφανος Σταμέλλος


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Σύμφωνα με την απογραφή του 2021 ο συνολικός μ ό ν ι μ ο ς πληθυσμός της Ευρυτανίας ανέρχεται στα 17.461 άτομα. Η μείωση πληθυσμού στο νομό μέσα στη δεκαετία είναι της τάξης του 13%. Ενδιαφέρον θα είχαν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της απογραφής του πληθυσμού, κυρίως όσον αφορά τις ηλικίες και την εικόνα που παρουσιάζουν τα χωριά.

Πολλοί θα πουν ότι δεν αφορά μόνο την Ευρυτανία η αναζωογόνηση της υπαίθρου και ότι η πληθυσμιακή μείωση αφορά πολλές περιοχές της χώρας. Αυτό όμως είναι μοιρολατρικό και είναι λάθος. Πρέπει να αντιληφθούμε -ή να το εκλάβουμε- ότι η Ευρυτανία αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση στον ελλαδικό χώρο, με ιδιαίτερα γεωγραφικά χαρακτηριστικά, που καθιστούν το πρόβλημά της έντονο και με επείγοντα χαρακτηριστικά, γιατί η πληθυσμιακή συρρίκνωση έχει εξαντλήσει κάθε όριο. Είναι ο μικρότερος και ο πιο αραιοκατοικημένος νομός του χερσαίου τμήματος της Ελλάδας, με ένα από τα μικρότερα κατακεφαλήν εισοδήματα στη χώρα και στην Ευρώπη.


Όλοι αναφέρονται σ’ αυτή την αναμφισβήτητη πληθυσμιακή κατάρρευση του νομού. Όμως δεν αρκούν οι διαπιστώσεις. Ακούσαμε στην τελευταία συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου στο Καρπενήσι ότι υλοποιείται ένα στρατηγικό σχέδιο από την Περιφέρεια, ακούσαμε για το Ειδικό Αναπτυξιακό των Αγράφων που εξάγγειλε ο πρωθυπουργός, το Τομεακό της Κτηνοτροφίας και το διαχειριστικό σχέδιο βόσκησης, το ΟΧΕ Ευρυτανίας, το Leader και άλλα πολλά. Ποιο στρατηγικό σχέδιο λοιπόν; και για να πάμε πού; Ή πάμε και όπου μας βγάλει;

Ένα σχέδιο για την αναστροφή της εικόνας της πληθυσμιακής συρρίκνωσης -ας αφήσουμε την «ανάπτυξη», ακούγεται πολύ αισιόδοξο- θέλει συγκεκριμένους στόχους. Απαιτεί συγκεκριμένη οργάνωση και στελέχωση. Πρέπει να είναι κοστολογημένο, με συγκεκριμένες πηγές χρηματοδότησης και συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για δράσεις άμεσες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες. Απαιτεί κίνητρα και τακτικούς ελέγχους για την πορεία των στόχων. Αν διαπιστωθεί ότι κάτι δεν προχωράει, κάτι δεν πάει καλά για διάφορους λόγους και δυσκολεύεται, αναθεωρούνται και αναπροσαρμόζονται οι στόχοι. Βασική προϋπόθεση για την πορεία των στόχων είναι η βελτίωση των δεικτών και των στοιχείων της οικονομίας και της κοινωνίας.


Το γεγονός ότι, από το 2018, στο αναθεωρημένο Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο Στερεάς Ελλάδας, η Ευρυτανία χαρακτηρίστηκε/ανακηρύχθηκε ως Περιφερειακό Πάρκο Ορεινής Αμιγούς Φύσης και Ορεινής Μεσογειακής Παραδοσιακής Κληρονομιάς δεν αξιολογήθηκε, δεν αξιοποιήθηκε και δεν απασχόλησε, όπως θα έπρεπε και όσο θα έπρεπε, τους δύο δήμους και την Περιφέρεια. Πέρασαν πέντε χρόνια και ενώ από το 2021 η Περιφέρεια έχει στα χέρια της την μελέτη/«Οδικό Χάρτη» του μελετητικού γραφείου, δεν έγινε ούτε ένα βήμα. Λογικά θα μπορούσε -και θα έπρεπε- αυτό μόνο να είναι η «ομπρέλα» όλων των δράσεων.

Η αναζωογόνηση της Ευρυτανίας και η αναστροφή της εικόνας της πληθυσμιακής συρρίκνωσης είναι μια δύσκολη και βασανιστική υπόθεση. Αλλά όχι ακατόρθωτη. Θα ήταν μεγάλη απογοήτευση, αν αυτό δεν ήταν εφικτό σ’ αυτή την μικρή κλίμακα. Θα μπορούσε να αποτελέσει νομό-πρότυπο σε μια τέτοια προσπάθεια και προοπτική για τα επόμενα δέκα χρόνια, αξιοποιώντας πλήρως την πρόβλεψη ως Περιφερειακού Πάρκου στο Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο Στερεάς, αν πράγματι οι διοικούντες το πίστευαν∙ και αυτό ανεξάρτητα από την -μεταγενέστερη (2020)- κατάργηση του θεσμού των Περιφερειακών Πάρκων. Αυτό θα την διαφοροποιούσε από πολλές άλλες ορεινές περιοχές της χώρας και θα της έδινε ένα πρόσθετο και σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα και προβάδισμα.

Το βασικό ερώτημα είναι: Γιατί ένας νέος σήμερα να μείνει σε ένα χωριό της Ευρυτανίας; Η απάντηση είναι δύσκολη. Πρέπει όμως παράλληλα να συμφωνήσουμε ότι η Ευρυτανία δεν είναι για όσους θέλουν να γίνουν πλούσιοι. Η Ευρυτανία είναι για όσους επιζητούν και επιδιώκουν μια καλύτερη ποιότητα ζωής, ευζωία κοντά στη φύση με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Άρα πρωτεύον ζήτημα είναι η εξασφάλιση των βασικών στοιχείων που καθορίζουν μια ανεκτή ποιότητα ζωής, δηλαδή η εξασφάλιση των κοινωνικών αγαθών: Υγεία, παιδεία, αξιοπρεπές οδικό δίκτυο, νερό, ενέργεια, επικοινωνία, συγκοινωνία. Χωρίς αυτά είναι δύσκολο να πεισθεί ένας νέος σήμερα να φτιάξει τη ζωή του στις αντίξοες συνθήκες των χωριών μας.


Και επειδή αυτά δεν είναι στις προτεραιότητες και δεν απασχολούν όσο θα έπρεπε την κεντρική εξουσία, πρέπει να επαναφέρουμε στη συζήτηση διαρκώς την έννοια της αποκέντρωσης με πραγματική αυτοδιοίκηση. Διοικητική και οικονομική αποκέντρωση, αλλά και «Κοινωνική κινητικότητα» προσωρινής ή και μόνιμης εγκατάστασης απόρων και χρόνια ανέργων, στην περιφέρεια.


Λαμία, 15.5.2023

Στέφανος Σταμέλλος



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Αυτές είναι οι τιμές των καυσίμων στη Βαρκελώνη. Η τιμή της αμόλυβδης 95 στην Βαρκελώνη είναι 1,648 ευρώ και στην Ελλάδα σήμερα Μ.Ο. 1,881 πανελλαδικά [https://fuelgr.gr/web/], περίπου 14% ακριβότερη. Οι τιμές στα supermarket είναι 15-20% μικρότερες σε όλα τα καταναλωτικά αγαθά σε σχέση με την Ελλάδα. Κι αυτό γιατί;; Διαβάστε εδώ και αν δεν το καταλαβαίνετε, με ρωτάτε. https://www.sofokleousin.gr/amolyvdi-me-somprero-mythika-kerdi-53-dis-gia-ta-diylistiria «Με τεράστιο «καπέλο» έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου, που πλησίασε και το 20% μέσα στο 2022, πωλείται στην Ελλάδα η αμόλυβδη βενζίνη και είναι σταθερά, εδώ και πολλούς μήνες, η ακριβότερη της Ευρώπης. Την ίδια ώρα, οι προβλέψεις για τα κέρδη των δύο μεγάλων, καθετοποιημένων συγκροτημάτων καυσίμων της ελληνικής αγοράς, HelleniQ Energy (ΕΛΠΕ) και Motor Oil, αναβαθμίζονται από τους αναλυτές των χρηματιστηριακών εταιρειών, οι οποίοι προβλέπουν μια «χρυσή» διετία (2022 - 2023), με συνολικά κέρδη προ φόρων για τους δύο ομίλους που θα πλησιάσουν το μυθικό ποσό των 5,3 δισ. ευρώ.»

Η τιμή της μεγαβατώρας σήμερα στην Ελλάδα είναι 138,72 ευρώ/MWh (δεύτερη ψηλότερη μετά την Μάλτα) [https://www.rae.gr/map-graph/] και της Ισπανίας 89,48 ευρώ/MWh. Γιατί;; Θυμάστε αυτά που λέγαμε για το χρηματιστήριο ενέργειας και για το πώς διαμορφώνονται τα «ουρανοκατέβατα» κέρδη των 4-5 ολιγοπωλιακών εταιρειών στην ηλεκτρική ενέργεια; Δεν έχει αλλάξει τίποτα, μα τίποτα!!

Αυτά σε αριθμούς. Όμως η πραγματικότητα διαμορφώνεται κυρίως με βάση την αγοραστική δύναμη του πληθυσμού. Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία που ανακοίνωσε πρόσφατα η Eurostat, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε μονάδες αγοραστικής δύναμης στην Ελλάδα διαμορφώθηκε το 2022 στο 68% του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και είναι το τρίτο χαμηλότερο μετά τη Βουλγαρία (59%) και τη Σλοβακία (67%) [https://www.kathimerini.gr/economy/562337542/chamila-to-kata-kefalin-aep-ypsila-i-forodiafygi/]. Η δε Ισπανία είναι στο 85% του ευρωπαϊκού Μ.Ο. με την Καταλονία και την Βαρκελώνη να είναι από τις πιο πλούσιες περιοχές της χώρας.

Θα μπορούσε να γράφει κανείς κατεβατά για όλα αυτά. Όμως έξυπνοι είμαστε και μεγάλοι άνθρωποι για να καταλάβουμε τι γίνεται. Εκλογές έχουμε σε λίγες μέρες… Μπορούμε, ο καθένας με τον τρόπο του, να στείλουμε με την ψήφο μας τα μηνύματά μας.


Λαμία, 9.5.2023

Στέφανος Σταμέλλος



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Το έχουμε πει κι άλλες φορές, το κύριο χαρακτηριστικό του συστήματος της κερδοσκοπίας -ή του νεοφιλελεύθερου συστήματος, πείτε το κι έτσι- είναι η δημιουργία διεφθαρμένων. Αυτός είναι και ο βασικός μηχανισμός επιβίωσης του: Η δημιουργία στρατιών διεφθαρμένων, αυτό που λέμε «όλοι μαζί τα φάγαμε». Και πώς το πετυχαίνει; Με τα ρουσφέτια, μικρά ή μεγάλα, καθημερινά.

Ο ευνοημένος με το ρουσφέτι νιώθει αυτόματα συμμέτοχος και ότι ανήκει στη συγκεκριμένη αλληλέγγυα «ομάδα» συμφερόντων, των διεφθαρμένων, την οποία οφείλει να υποστηρίζει στο διηνεκές ως υποχείριο/τσιράκι της εξουσίας, δουλοπρεπής και οσφυοκάμπτης. Είναι σαν να πουλά την ελευθερία του, να υποθηκεύει τις μελλοντικές του επιλογές, τη σκέψη του, τον προσωπικό του εγωισμό, την αξιοπρέπειά του∙ και την ψήφο του, βεβαίως βεβαίως… «Και η διαφθορά φτάνει στα όρια της, όταν οι μετέχοντες δεν γνωρίζουν καν ότι είναι διεφθαρμένοι» [Alain Deneault, διδάσκει κριτική σκέψη στις πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ και είναι διευθυντής προγράμματος στο Διεθνές Ινστιτούτο Φιλοσοφίας στο Παρίσι.]

Το μόνο που έχει να κάνει ο κεντρικός φορέας της εξουσίας -το κόμμα- είναι να δημιουργεί όσο γίνεται περισσότερους, μικρούς και μεγάλους, κύκλους συμφερόντων. Σ’ αυτούς τους κύκλους κάποιοι προΐστανται: Είναι οι βουλευτές, είναι οι κομματάρχες, είναι οι αιρετοί της παράταξης. Σ’ αυτούς αναθέτει το ρόλο της διανομής της εξουσίας. Από μια θέση υδρονομέα στο χωριό, ντελιβερά στην πόλη, 8μηνο οδοκαθαριστή, εισπράκτορα στα διόδια, τις διανομές κοινωνικού παντοπωλείου, γρήγορες συνταξιοδοτήσεις, αγροτικές επιδοτήσεις, μέχρι ιδιαίτερο στον βουλευτή και υπάλληλο στην Κομισιόν.

Αυτές είναι «διανομές» μικρής κλίμακας, της μικρής πίτας. Γιατί η μεγάλη πίτα είναι αυτή που διαχειρίζονται άλλα «πόστα», σε ψηλά κλιμάκια, και αφορά στην «διανομή» της ύλης των διαφόρων ταμείων ανάκαμψης, ταμείων ευρωπαϊκής διαχείρισης, στις απευθείας αναθέσεις έργων με επείγοντα χαρακτήρα, στους μαϊμού διαγωνισμούς κλπ κλπ. Κατάλογοι ατέλειωτοι. Ιδιαίτερη πυγμή απαιτεί η εξισορρόπηση των μονοπωλιακών και ολιγοπωλιακών συμφερόντων, που άπτονται και του χρηματιστηριακού χαρακτήρα, όπως στην ενέργεια. Κι όλα αυτά τα λένε «ελεύθερη αγορά» και «δημοκρατία». Όμορφες λέξεις και έννοιες, για το πόπολο.

Η αντίσταση σ’ αυτό το σύστημα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Πολλές φορές το να κάνεις αντίσταση είναι κάτι σαν περιθώριο και αναχωρητισμός. Η μόνη ελπίδα είναι η επιστροφή στη συζήτηση, στην αναζήτηση και στην αμφισβήτηση. Είναι ανάγκη να ξαναρχίσουμε να διαβάζουμε, να σκεπτόμαστε, να επιβεβαιώνουμε και να επικαιροποιούμε την αξία των ιδεών, που σαρώθηκαν στις μέρες µας σαν ασήμαντες. Να ξεπεράσουμε αυτή την λαίλαπα της αποιδεολογικοποίησης.

Το δυσάρεστο είναι το άθλιο και επικίνδυνο προεκλογικό κλίμα των ημερών. Οδηγούμαστε στις εκλογές μέσα σε ένα κλίμα σκανδαλολογίας και προσωπικών αντιπαραθέσεων, κλίμα φόβου και αβεβαιότητας για τους κάτω, χωρίς ουσιαστικές συζητήσεις για τα μεγάλα ζητήματα της οικονομίας και της κοινωνίας, πόσο μάλλον για αυτά που χαρακτηρίζουν την ποιότητα ζωής, την ευζωία και την ισορροπία ανθρώπου και φύσης. Δεν υπάρχει δυστυχώς κανένα όραμα για το μέλλον, που να μην μοιάζει με ουτοπία. Αυτό δείχνουν και τα τελευταία γεγονότα της επικαιρότητας.


Λαμία, Απρίλης 2023

Στέφανος Σταμέλλος




Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Έμειναν 50 μέρες για τις εκλογές και όλα δείχνουν ότι θα έχουμε μια έντονη αντιπαράθεση του δικομματισμού. Για μας τους παλιότερους αυτό δεν είναι πρωτόγνωρο. Την προεκλογική περίοδο ποτέ δεν συζητήθηκαν ή δεν προβλήθηκαν προγράμματα. Ούτε βέβαια οι πολίτες/ψηφοφόροι επηρεάζονται από προγράμματα και προτάσεις, όταν ξέρουν ότι κανένα κυβερνητικό κόμμα δεν εφάρμοσε το προεκλογικό του πρόγραμμα και τις δεσμεύσεις. Ας μείνουμε όμως ο καθένας στις γενικές του αρχές και ιδέες και ας προσπαθήσουμε να δούμε ποιο κόμμα εκφράζει καλύτερα αυτές. Και δεν είναι όλοι το ίδιο, όσο κι αν αυτό ακούγεται κατά κόρο - σκόπιμα θα έλεγα από κάποιους, που θέλουν να ψαρεύουν στα θολά νερά.

Πολιτικά ανήκω στην οικολογία και στην κινηματική οικολογία. Κι αυτό καθορίζει τη στρατηγική μου σκέψη στην πολιτική, ανεξάρτητα με τις διαφωνίες μου, ακόμα και σήμερα. Συναισθηματικά όμως ανήκω στη γενιά που είναι δεμένη, με έναν άρρηκτο σχεδόν ομφάλιο λώρο, με την ελπίδα του συνθήματος της Γαλλικής Επανάστασης «Ελευθερία, ισότητα, αδελφοσύνη» και με όλες τις προσπάθειες που έχουν γίνει απανταχού της γης για δίκαιη κατανομή του πλούτου∙ κι αυτό ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα. Η αλήθεια είναι ότι έχουμε σταθεί αρκετά σκεπτικοί ή επικριτικοί απέναντι σ’ αυτές τις προσπάθειες, ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες.

Τώρα για την οικολογία: Μου λέει ένας φίλος προχθές «καλά τα λες και τα γράφεις τα οικολογικά και τα περιβαλλοντικά, αλλά σήμερα αυτά είναι παντεσπάνι». Δυστυχώς ακόμα σήμερα η συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας μ’ αυτόν τον τρόπο αντιμετωπίζει την οικολογία. Όμως μέσα σ’ αυτές τις αντικειμενικά δύσκολες σημερινές συνθήκες και την ώρα που κάποιοι αντιμετωπίζουν την οικολογία ως το “παντεσπάνι της ζωής”, η πολύπλευρη κρίση απαιτεί αλλαγές. Απαιτεί αλλαγές οικονομικές, κοινωνικές, περιβαλλοντικές. Παράλληλα το εύρος των περιβαλλοντικών προβλημάτων και η εξάντληση των φυσικών πόρων επιβάλλουν έναν γρήγορο και ριζικό μετασχηματισμό των τρόπων παραγωγής και κατανάλωσης, αλλά και της κοινωνικής οργάνωσης.

Πολλές φορές νιώθω ευχάριστα να ανατρέχω σ’ έναν τέτοιο κόσμο, με μια οικονομία στην οποία ο πρωταρχικός σκοπός δεν θα είναι το κέρδος και στην οποία ο πλούτος δεν θα εκφράζεται ούτε θα μετριέται με χρηματικούς όρους, σ’ έναν κόσμο με μια φυσική αίσθηση δικαίου και μια αυθόρμητη αντίληψη γι’ αυτό που θα έπρεπε να είναι πραγματικά το κράτος: η κοινή θέληση να γίνεται νόμος.

Με πολλές δόσεις αυτοκριτικής, αυτό που θέλω να πω είναι: ας μην σταματήσουμε τους αγώνες, παρά τις δυσκολίες των χαλεπών καιρών που ζούμε. Την αδικία χρειάζεται να την καταγγέλλουμε και να την αντιπαλεύουμε. Ο κόσμος δεν θα γίνει καλύτερος από μόνος του∙ και ούτε φυσικά μόνο με τις εκλογές…

Λαμία, 30/3/2023

Στέφανος Σταμέλλος


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Με τον όρο «ατομικό οικολογικό αποτύπωμα» αναφερόμαστε στο μέτρο της κατανάλωσης φυσικών πόρων ενός ατόμου για την κάλυψη των «αναγκών» του, συγκρίνοντας την με τη συνολική δυνατότητα της γης να παράγει και να αναπαράγει αυτούς τους πόρους, και με τον όρο «ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή» αναφερόμαστε στις αλλαγές του κλίματος και της θερμοκρασίας της γης που αποδίδονται στους ανθρώπους εξαιτίας της χρήσης των ορυκτών καυσίμων για την ενέργεια, της αποψίλωσης των δασών και της κτηνοτροφίας.

Με αφορμή τις κινητοποιήσεις της Ένωσης Ηλικιωμένων για το Κλίμα των Ελβετίδων γυναικών, οι οποίες διαβάζω πρόκειται να επισκεφθούν τις επόμενες μέρες την Ελλάδα, δημιουργείται αυτόματα η σκέψη αν το οικολογικό αποτύπωμα του καθένα μας, αλλά και το οικολογικό αποτύπωμα των κρατών συνολικά, επηρεάζει την «ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή» και ποιες είναι οι συγκρίσεις με βάση τις οικονομικές ανισότητες. Η επίδραση είναι αναμφισβήτητη, οι πλούσιες χώρες είναι αυτές που έχουν τις περισσότερες εκπομπές CO2, αλλά και οι συγκρίσεις στις οικονομικές ανισότητες είναι τραγικές και παράλογες μεταξύ των χωρών και πολύ περισσότερο μεταξύ των ανθρώπων. Άρα όλοι περιμένουμε, στα αιτήματα των ηλικιωμένων Ελβετίδων, ένα βασικό αίτημα να είναι η φορολόγηση του πλούτου και η σταδιακή μείωση του κατά κεφαλήν εισοδήματος των Ελβετών, μιας χώρας η οποία βρίσκεται στην κορυφή του πίνακα του ΑΕΠ των χωρών του κόσμου, ώστε να μειωθεί το οικολογικό τους αποτύπωμα.

Συνολικά το 1% των πλούσιων ευθυνόταν το 2019 για το 17% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα εξαιτίας των καταναλωτικών τους συνηθειών και των επενδύσεών τους. Το 10% των πιο πλούσιων ευθυνόταν για τη μισή ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα (CO2) που εκλύθηκε στην ατμόσφαιρα. Το ερώτημα που προκύπτει είναι: ποιον λέμε «πλούσιο». Στην καθημερινή φρασεολογία «πλούσιο» λέμε αυτόν που έχει άφθονα αγαθά, πολλαπλάσια από τις ανάγκες του, και μπορεί να σπαταλά. Η δε λέξη «πλούτος» αποδίδεται με τη σημασία της αφθονίας και της υπέρμετρης σπατάλης. Ποιος λέει ότι η υπερβολική κατανάλωση και η σπατάλη, όχι για την ευζωία, αλλά για την λεγόμενη ευ-ημερία χωρίς όρια, δεν είναι καταστροφή για το περιβάλλον και το κλίμα; Τί θα κάνει ο πλούσιος; Θα φτιάξει τεράστιες βίλες, θα αγοράσει πανάκριβα αυτοκίνητα και πολυτελή σκάφη, τα οποία χρειάζονται αντίστοιχες υποδομές σε μαρίνες και λιμάνια, θα κάνει ταξίδια και διακοπές στη Μύκονο και στα ξωτικά νησιά σπαταλώντας αντίστοιχα. Πού θα τις φτιάξει τις βίλες και τα εξοχικά; στο νησί και στο βουνό, στο δάσος με παράνομες τις περισσότερες φορές διαδικασίες λόγω και του… ιδιαίτερου εκτοπίσματος του χρήματος. Κι αυτά όλα πάντα για μια ματαιοδοξία… που επενδύεται με τη λέξη «καλοπέραση». Όμως το οικολογικό τους αποτύπωμα είναι εδώ και σε βάρος της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής! Η σπατάλη ενέργειας είναι ανάλογη και παράλογη, αυτή η ενέργεια που όλοι λένε πως πρέπει να παραχθεί από ΑΠΕ για να σωθεί ο πλανήτης, θεωρώντας δεδομένη την καταναλωτική σπατάλη των πλουσίων…

Στο μεταξύ οι οικονομικές ανισότητες όχι μόνο δεν αμβλύνονται, όπως θα περίμενε κανείς, αλλά οξύνονται σε ακραίο βαθμό. Διαβάζουμε ότι οι 355 δισεκατομμυριούχοι της ΕΕ κατέχουν πλούτο ίσο με αυτόν του 40% του πληθυσμού της, δηλαδή τα 178.000.000 των ευρωπαίων. Φυσικά αυτό ούτε λογικό είναι, ούτε δίκαιο, ούτε βιώσιμο. Ακόμα ότι «Τα δύο τελευταία χρόνια της πανδημίας του κορονοϊού ήταν πολύ “καρποφόρα” για τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο». Διαβάζουμε επίσης ότι κάπου 800 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο αντιμετωπίζουν το φάσμα της πείνας.

Λέει η Greta στην πρόσφατη έκκλησή της: «Είναι δύσκολο να συνεχίζουμε να ελπίζουμε όταν βλέπουμε την κλιματική καταστροφή που συμβαίνει σ’ όλο τον πλανήτη – εκατομμύρια άνθρωποι κινδυνεύουν να πεθάνουν απ’ την πείνα στην Α. Αφρική» θέλοντας να πει πιστεύω ότι εμείς στην Ευρώπη και στην Β Αμερική καταναλώνουμε σπαταλώντας∙ και αυτοί, που έτσι κι αλλιώς καταναλώνουν ελάχιστα, πεθαίνουν εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, πεθαίνουν εξαιτίας μας! Αυτή είναι η ουσία.

Αυτή είναι η συνεχής διόγκωση και η άνιση κατανομή του πλούτου. Και αφού λέμε ότι αυτό επηρεάζει άμεσα την κλιματική αλλαγή, γιατί δεν απασχολεί τη συζήτηση στις διεθνείς διασκέψεις για το κλίμα; Και αν συζητιέται, ποια είναι τα μέτρα που πάρθηκαν; Μάλλον οι συζητήσεις σταματούν λίγο πριν την αμφισβήτηση του νεοφιλελεύθερου συστήματος. Μην θιγεί το κυρίαρχο παγκόσμιο κοινωνικοπολιτικό σύστημα παραγωγής και κατανάλωσης! Αυτό μας κάνει να σκεφθούμε ότι: ή κάτι ξέρουν που τους κάνει να μην ανησυχούν πραγματικά και τα λένε αυτά εργαλειοποιώντας την κλιματική αλλαγή για να περάσουν τα σχέδιά τους για την παγκόσμια ανακατανομή του πλούτου με την «πράσινη οικονομία» ή ότι είναι τόσο αδίστακτοι, που θυσιάζουν το μέλλον του πλανήτη για τα δικά τους «πλούσια» σχέδια.

Άρα πρέπει να το εμπεδώσουμε ότι χωρίς αλλαγή του τρόπου παραγωγής και κατανάλωσης «πελεκάμε στα πόδια μας». Το κύριο είναι να κάνουμε τη ζωή μας λιγότερο απαιτητική, να αρκούμαστε στα απαραίτητα για την ευζωία και να σταματήσει αυτός ο ξέφρενος τρόπος ζωής με την καταναλωτική μανία, ιδιαίτερα των πλούσιων χωρών, υιοθετώντας ως τρόπο ζωής την λιτή αφθονία*.

Μερικές ακόμα «χύμα» σκέψεις για τη συζήτηση, καταλαβαίνοντας ότι γίνομαι κουραστικός…

- Στο μεταξύ ο μιλιταρισμός εντείνεται και οι πόλεμοι συνεχίζονται με αυξητικούς ρυθμούς σπαταλώντας τεράστιες ποσότητες ενέργειας και χαροποιώντας τις πολεμικές βιομηχανίες και το εμπόριο όπλων σε όλον τον πλανήτη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το οικολογικό αποτύπωμα του κάθε πολέμου και την κλιματική αλλαγή. Αν, λέω αν, σταματούσαν οι πόλεμοι, έκλειναν οι βιομηχανίες των όπλων και αν σταματούσε η φρενίτιδα της αύξησης και της συσσώρευσης του πλούτου, γίνονταν μια δίκαιη ανακατανομή των αγαθών με βάση τις αντικειμενικές ανάγκες επιβίωσης με “λιτή αφθονία”, δεν θα μιλούσαμε για σωτηρία του πλανήτη;

- Οι τσιμεντοβιομηχανίες ευθύνονται για το 7% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Αν επιδοτούσαμε τις τσιμεντοβιομηχανίες να μειώσουν σταδιακά την παραγωγή τσιμέντου, θα είχαμε μια μείωση του CO2 κατά ένα μεγάλο ποσοστό.

- Κενό παραμένει περίπου το 30% των κατοικιών στα τρία μεγάλα αστικά κέντρα της Ελλάδας.

Σύμφωνα με την Απογραφή Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 της ΕΛΣΤΑΤ, οι κενές κατοικίες που καταγράφηκαν στη χώρα το έτος αυτό ανέρχονταν σε 2.249.813, αριθμός που αναλογούσε σε 35,3% του συνόλου των κανονικών κατοικιών, παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια το στεγαστικό πρόβλημα στη χώρα έχει αναδειχθεί ως ένα από τα πιο επείγοντα ζητήματα που απαιτούν λύση.

- Real estate: H «ώρα» της εξοχικής κατοικίας - Έως και 306% πάνω η ζήτηση. Και όπως με το δικό του ιδιαίτερα τρόπο έλεγε ο Τζίμης Πανούσης: «Καίω τα δάση, χτίζω μεζονέτες, θα κάνω τα παιδιά μου μαριονέτες»

Γι’ αυτά πότε θα μιλήσουμε; Διότι αυτά επηρεάζουν τα μέγιστα την «ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή» και είναι σπατάλη ενέργειας και αγαθών σε έναν κόσμο που υποφέρει καθημερινά∙ και πεθαίνει.

Λαμία, Γενάρης 2023
Στέφανος Σταμέλλος


* Η λιτή αφθονία είναι μια επανανοηματοδότηση της ζωής, που μακροπρόθεσμα θα οδηγήσει σε μια έξοδο από το μοντέλο της απεριόριστης ανάπτυξης, το οποίο είναι καταστροφικό για έναν πλανήτη με πεπερασμένους πόρους, θα εντάξει την οικονομική δραστηριότητα μέσα στην κοινωνία, γκρεμίζοντας τη σημερινή πρωτοκαθεδρία του Homo economicus, και βραχυπρόθεσμα θα αντιταχθεί στις σημερινές νεοφιλελεύθερες και κεϊνσιανές πολιτικές λιτότητας. Η λιτή ζωή, που βεβαίως δεν σημαίνει λιτότητα, όπως εσκεμμένα λένε κάποιοι, είναι προϋπόθεση για μια αξιοβίωτη ζωή, για την αφθονία. Η κοινωνία της απεριόριστης ανάπτυξης και της υπερκατανάλωσης, της εμπορευματοποίησης των πάντων μέσω της κυριαρχίας της αγοράς, είναι μια κοινωνία των στερήσεων, που γεννάει συνεχώς φτώχεια μέσα στην «ευημερία».



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου