Πρόσφατα πληροφορηθήκαμε ότι το Εργαστήριο Άγριας Πανίδας & Ιχθυοπονίας Γλυκέων Υδάτων του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Α.Π.Θ. συμμετέχει σε πρόγραμμα Erasmus+ με αντικείμενο τον “κυνηγετικό τουρισμό” [https://dasarxeio.com/2025/10/13/146692/]. Ίσως πρόκειται για ό,τι πιο αντιφατικό, παράλογο και βαθιά ανθρωποκεντρικό έχει προταθεί τον τελευταίο καιρό από ακαδημαϊκό φορέα. Και δεν είναι απλά μια ακαδημαϊκή πρωτοβουλία. Είναι ένα σύμπτωμα πολιτισμού, που έχει χάσει την ικανότητα να διακρίνει ανάμεσα στη ζωή και στη διαχείρισή της ως πόρου.
Η ίδια η έννοια του “κυνηγετικού τουρισμού” αποτελεί οξύμωρο. Πώς είναι δυνατόν να βαφτίζεται “τουρισμός” η πράξη της σκόπιμης θανάτωσης άγριων ζώων; Πώς γίνεται ένα ευρωπαϊκό εκπαιδευτικό πρόγραμμα, που έχει ως στόχο την κινητικότητα, την ανταλλαγή πολιτισμών και τη διεύρυνση οριζόντων, να χρηματοδοτεί την εκπαίδευση στη βία απέναντι στη φύση;
Ο “κυνηγετικός τουρισμός” επιχειρεί να εξευγενίσει τη βία. Να την ντύσει με την αισθητική της εμπειρίας, με την πρόφαση της “παράδοσης” και την προσποίηση της “διαχείρισης πληθυσμών”. Στην πραγματικότητα, είναι μια ακόμη μορφή εμπορευματοποίησης της φύσης, μια αγορά που μετατρέπει το αίμα σε εμπειρία, το θήραμα σε τρόπαιο και το οικοσύστημα σε πεδίο οικονομικής εκμετάλλευσης.
Η έννοια του κυνηγετικού τουρισμού είναι το απόσταγμα του σύγχρονου ανθρωποκεντρισμού. Του πολιτισμού που βλέπει τη φύση όχι ως σύνολο ζωής, αλλά ως σκηνικό για κατανάλωση και εμπειρίες. Είναι ο ίδιος πολιτισμός που εγκαθιστά ανεμογεννήτριες σε περιοχές Natura για “πράσινη ενέργεια” και τώρα “πρασινίζει” ακόμη και το κυνήγι, κάνοντας, μέσα από τα προγράμματα κινητικότητας της νεολαίας, τα ζώα τουριστικά αξιοθέατα που πεθαίνουν. Ο άνθρωπος ως κυρίαρχος, ως μέτρο όλων των πραγμάτων, ως το μόνο ον, του οποίου οι “ανάγκες” και τα “πάθη” νομιμοποιούν την καταστροφή.
Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το ότι η συγκεκριμένη πρωτοβουλία ντύνεται με τον μανδύα της επιστήμης. Όταν πανεπιστημιακά εργαστήρια, που υποτίθεται ότι υπηρετούν τη γνώση και την προστασία της φύσης, εμπλέκονται στην προώθηση δραστηριοτήτων, που αναιρούν την ίδια την έννοια της διατήρησης, τότε το πρόβλημα δεν είναι μόνο ηθικό.
Η επιστήμη, που οφείλει να ερμηνεύει τη ζωή, μετατρέπεται σε μηχανισμό κανονικοποίησης του θανάτου. Η γνώση, που θα έπρεπε να καλλιεργεί σεβασμό, εκπαιδεύει στη “βιώσιμη” θανάτωση. Η έρευνα, που θα έπρεπε να αναδεικνύει την πολυπλοκότητα των οικοσυστημάτων, υποτάσσεται στο λογιστικό μοντέλο της “οικονομίας εμπειρίας”. Η μόνη πραγματική παιδαγωγική της φύσης είναι η συμμετοχή, όχι η εκμετάλλευση. Ο άνθρωπος δεν είναι “τουρίστας” πάνω στη Γη. Είναι μέρος της ζωής της. Η προστασία δεν είναι μια “δραστηριότητα”, αλλά μια στάση ύπαρξης, που απορρίπτει κάθε μορφή κατοχής ή “δικαιώματος” πάνω στη ζωή των άλλων όντων.
Το Erasmus+ για τον κυνηγετικό τουρισμό δεν είναι πρόοδος. Είναι ένα ευρωπαϊκό παράδοξο, μια πολιτισμική παλινδρόμηση που εξευγενίζει τη βία και νομιμοποιεί τον θάνατο με την υπογραφή της “εκπαίδευσης”. Αν θέλουμε πραγματικά να μιλάμε για “εκπαίδευση”, ας ξεκινήσουμε από το αυτονόητο: ότι η ζωή, σε όλες τις μορφές της, δεν προσφέρεται για κατανάλωση, ούτε στο πιάτο, ούτε στο τουφέκι, ούτε στο αμφιθέατρο.
Στέφανος Σταμέλλος
