Articles by "Ενέργεια"

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ενέργεια. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

H ελληνική κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, κατά κοινή ομολογία από τις χειρότερες στην ελληνική ιστορία (*), θριαμβολογεί τώρα ότι κατήγαγε μεγάλη επιτυχία καθιστώντας την Ελλάδα «κόμβο» αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG.

Στο παρελθόν, ξεκινώντας από τον Σπύρο Μαρκεζίνη στη δεκαετία του 1950 και συνεχίζοντας με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον Ανδρέα Παπανδρέου και τον Κώστα Καραμανλή οι ελληνικές κυβερνήσεις, ασφυκτιώντας στο περιβάλλον της ολόπλευρης αμερικανικής εξάρτησης, επεχείρησαν ή και κατάφεραν να συνάψουν επωφελείς συμφωνίες με την ΕΣΣΔ και αργότερα με τη Ρωσία. Μεταξύ αυτών και η διοχέτευση φυσικού αερίου από την ΕΣΣΔ στην Ελλάδα, που συμφωνήθηκε, παρά τις αμερικανικές διαμαρτυρίες, από την κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου.

Οι συμφωνίες αυτές και ο αγωγός που έφερε στην Ελλάδα το αέριο ήταν συμφωνίες που είχαν μεγάλο οικονομικό όφελος για τη χώρα και αύξαιναν τον βαθμό ανεξαρτησίας της Ελλάδας και τους βαθμούς ελευθερίας της από τη «συλλογική Δύση» στην οποία ανήκε μετά τον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο, αλλά και από την οποία προήλθαν όλες οι οικονομικές, γεωπολιτικές και στρατιωτικές απειλές εναντίον της. Η Ελλάδα δεν απειλήθηκε και δεν επλήγη ποτέ στο πρόσφατο παρελθόν από τους «αντιπάλους» της συλλογικής Δύσης. Απειλήθηκε και επλήγη από το εσωτερικό των συνασπισμών στους οποίους συμμετέχει!

Αντίθετα, οι συμφωνίες που υπέγραψε ο Μητσοτάκης με τους Ουκρανούς και τους Αμερικανούς για το αέριο, όπως και αυτές για τις βάσεις και για τα όπλα, δεσμεύουν ακόμα περισσότερο την Ελλάδα, την εξαρτούν από μια «συλλογική Δύση» και ιδιαίτερα τις ΗΠΑ, μια Δύση που, αν υπήρξε σε ορισμένα ζητήματα δάσκαλος, υπήρξε όμως και φοβερός εχθρός της Ελλάδας. ΟΙ αγωγοί του Ανδρέα Παπανδρέου και του Κώστα Καραμανλή ήταν «αγωγοί ανεξαρτησίας», οι αγωγοί Μητσοτάκη είναι «αγωγοί εξάρτησης και υποτέλειας». Να θυμίσουμε άλλωστε στο σημείο αυτό ότι μια από τις «κρυμμένες» επιδιώξεις του bail out που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα και του bail in που εφαρμόστηκε στην Κύπρο ήταν η καταστροφή κάθε οικονομικού, πολιτικού και αμυντικού δεσμού ανάμεσα στον ελληνικό και στον ρωσικό χώρο (**). Αλλά αυτοί οι δεσμοί, όπως και οι δεσμοί της Αθήνας με άλλες δυνάμεις εκτός αμερικανικής επιρροής, ήταν η προϋπόθεση για να μπορεί η Αθήνα να κάνει μια στοιχειωδώς ανεξάρτητη πολιτική.

Η καταστροφή των ελληνορωσικών, κυπρορωσικών και ευρωσικών σχέσεων υπήρξε κεντρική επιδίωξη της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής πολύ πριν ξεσπάσει η ουκρανική κρίση, υπήρξε μάλιστα και ένας από τους βασικούς λόγους που η Δύση ακολούθησε την επιθετική, τυχοδιωκτική πολιτική της που κατέληξε στο πραξικόπημα του Μαϊντάν στο Κίεβο και τον σημερινό πόλεμο.

Σε όλη την περίοδο μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι καλές σχέσεις με τη Ρωσία υπήρξαν προϋπόθεση για οποιαδήποτε ευρωπαϊκή ανεξαρτησία, κάτι που απέδειξε η Γαλλία του ντε Γκωλ, η Ελλάδα του Ανδρέα Παπανδρέου, η Κύπρος του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και του Βάσου Λυσσαρίδη. Ο μακαρίτης Πέτρος Μολυβιάτης μου είπε κάποτε ότι, όταν ο πρόεδρος τότε Κωνσταντίνος Καραμανλής αποχαιρετούσε στο αεροδρόμιο τον Μιχαήλ Γκορμπατσώφ, ο πρώην σοβιετικός ηγέτης τον ρώτησε τι δώρο ήθελε να του φέρει την επόμενη φορά. «Τη Ρωσία πίσω» τούπε ο Καραμανλής και ο Γκορμπατσώφ δάκρυσε. Οι ενεργειακές συμφωνίες και η ύφεση στις διεθνείς σχέσεις υπήρξαν επίσης και το θεμέλιο της ευρωπαϊκής ευημερίας, που στηρίχτηκε στην απουσία μεγάλων στρατιωτικών δαπανών και στο φτηνό φυσικό αέριο.

Μετά το 1991, μια από τις κεντρικές και ρητές επιδιώξεις του προγράμματος για ένα «Νέο Αμερικανικό Αιώνα» που συνέταξαν οι Αμερικανο-Ισραηλινοί Νεοσυντηρητικοί, ήταν να αποφευχθεί πάση θυσία η σύμπηξη ενός συνασπισμού Ευρώπης – Ρωσίας, Ευρώπης – Κίνας ή Ρωσίας – Κίνας, ακριβώς γιατί τέτοιοι συνασπισμοί θα μπορούσαν να αμφισβητήσουν την αμερικανική παντοκρατορία.

Οι Αμερικανοί έβλεπαν πολύ πριν την ουκρανική κρίση με πολύ κακό μάτι κάθε σχέση της Ελλάδας και της Ευρώπης με τη Ρωσία. Αντέδρασαν έντονα στις συμφωνίες του Ανδρέα Παπανδρέου με τη Μόσχα, τη δεκαετία του 1980, χωρίς όμως επιτυχία. Αργότερα συνέβαλαν στην πτώση της κυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή λόγω των ανοιγμάτων της προς τη Μόσχα.

Θυμάμαι όταν συμμετείχα στη δημοσιογραφική αποστολή που κάλυπτε μια επίσκεψή της στη Μόσχα, νομίζω το 2006, ότι ρώτησα την ακραία φιλοαμερικανή τότε Υπουργό Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη μήπως θα ήταν σκόπιμο να φτιαχτεί ένας αγωγός αερίου που να συνδέει τη Ρωσία με την Ελλάδα μέσω Μαύρης Θάλασσας και Βουλγαρίας. (Ο αγωγός αυτός σχεδιάστηκε και συμφωνήθηκε αργότερα, υπό την ονομασία South Stream, αλλά δεν κατασκευάστηκε ποτέ λόγω των πιέσεων της Ουάσιγκτων σε Σόφια και Αθήνα). Η Κυρία Μπακογιάννη μου απήντησε ότι «το μέλλον είναι το LNG». Αναλογιζόμενος τώρα την απάντησή της υποθέτω ότι ήταν κοινωνός της μακροχρόνιας αμερικανικής στρατηγικής, πολύ πριν την ουκρανική κρίση, για αντικατάσταση του ρωσικού φτηνού ρωσικού αερίου με το πολύ ακριβότερο (δύο έως τρεις φορές) και πολύ πιο επιβαρυντικό για το περιβάλλον αμερικανικό LNG. Και για να σπάσει η σχέση με τη Μόσχα και για να γίνει η Ευρώπη, αμερικανική οικονομική αποικία.

Ο σχεδιασμός για τη δημιουργία σταθμού για το αμερικανικό LNG στην Αλεξανδρούπολη προηγήθηκε εξάλλου αρκετά χρόνια της ουκρανικής κρίσης και ο σταθμός άρχισε να λειτουργεί ένα μήνα πριν την έναρξη του πολέμου. Προφανώς οι σχεδιαστές υπολόγισαν ότι θα ξεσπάσει πόλεμος στην Ουκρανία (ή και τον σχεδίαζαν) και ετοίμαζαν από τότε τις υποδομές για υποκατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου.

Στις συγκεκριμένες συνθήκες που βρισκόμαστε θα μας αντιτάξουν βέβαια ότι το συμφέρον μιας χώρας μέλους της ΕΕ και του ΝΑΤΟ είναι να στηρίζει τη δυτική πολιτική απέναντι στην Ουκρανία. Δεν είμαι βέβαιος ότι πρέπει να το κάνει γιατί φοβάμαι ότι είναι μια τυχοδιωκτική πολιτική καταδικασμένη να αποτύχει, που δεν βοηθά σε τίποτα την Ουκρανία και αυξάνει τον πολύ πραγματικό κίνδυνο ευρωπαϊκού και παγκόσμιου ακόμα πυρηνικού ολοκαυτώματος.

Αλλά υπάρχουν τρόποι και τρόποι να τοποθετείται μια χώρα, χωρίς να έρχεται σε πλήρη σύγκρουση με τις ηγέτιδες δυνάμεις του δυτικού κόσμου. Το απέδειξε η Σλοβακία, η Ουγγαρία, η Ισπανία (στο ζήτημα της απαίτησης Τραμπ για 5% σε εξοπλισμούς) και η Τουρκία που ωφελήθηκαν, δεν ζημιώθηκαν, από τις προσεκτικές μεν, αποστάσεις δε που πήραν από τους εξτρεμιστές της Ουάσιγκτων, του Λονδίνου, των Βρυξελλών και του Βερολίνου.

Η περίπτωση της Ελλάδας του Μητσοτάκη δεν είναι αυτή. Ο Πρωθυπουργός και το κυβερνών κόμμα της ΝΔ σπεύδουν να εξυπηρετήσουν κάθε δυτικό (και ισραηλινό) αίτημα, ακόμα και αν είναι ευθέως αντίθετο προς κρίσιμα, ζωτικά εθνικά συμφέροντα. Χωρίς μάλιστα να ζητούν έστω κάτι για ανταπόδοση.

Στην περίπτωση της μεταφοράς LNG στην Ουκρανία η Ελλάδα επωμίζεται μέρος του κόστους κατασκευής των αναγκαίων υποδομών, χωρίς να είναι βέβαιο ότι το Κίεβο διαθέτει τα δύο δις ευρώ που υπολογίζεται να καταναλώσει. Οι υπόλοιπες βαλκανικές χώρες δεν έχουν εξάλλου καμιά διάθεση, τουλάχιστο προς το παρόν, να αυτοκτονήσουν οικονομικά αντικαθιστώντας με αμερικανικό LNG το πολύ φτηνότερο ρωσικό φυσικό αέριο. (Αφήνουμε κατά μέρος το ότι όλες οι εγκαταστάσεις που εξυπηρετούν την Ουκρανία κινδυνεύουν να γίνουν πολεμικός στόχος της Ρωσίας σε περίπτωση γενίκευσης της διένεξης).

Ούτε φυσικά μπορούμε να ξέρουμε πόσο καιρό θα διαρκέσει η σύγκρουση και οι κυρώσεις. Αν για παράδειγμα υπογραφεί τις επόμενες μέρες ειρηνευτική συμφωνία, οι συμφωνίες που υπέγραψε ο Μητσοτάκης, ιδίως για την εισαγωγή αμερικανικού LNG για είκοσι χρόνια (2030-50) θα είναι η ταφόπλακα της Ελλάδας. Απορεί μάλιστα κανείς με το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου στη χώρα. Κανείς δεν τα βλέπει αυτά;

Επιπλέον η ελληνική κυβέρνηση, σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες τουλάχιστο, δεν διαπραγματεύθηκε υψηλά τέλη διέλευσης ή φτηνότερες και σταθερές τιμές για το LNG που εισάγει, σε αντάλλαγμα της χρήσης του ελληνικού εδάφους για τον εφοδιασμό της Ουκρανίας.

Σα να μην έφταναν αυτά, οι Αμερικανοί πιέζουν τώρα την ελληνική κυβέρνηση να σταματήσει και την εισαγωγή αζερικού φυσικού αερίου από την Τουρκία μέσω του αγωγού ΤΑΡ, ισχυριζόμενοι ότι φέρει ίχνη ρωσικού αερίου! Και φυσικά ο κ. Μητσοτάκης συμφωνεί πάλι με τους Αμερικανούς εναντίον των Ελλήνων.

H άποψη ότι η Ελλάδα γίνεται ένα είδος “κόμβου” φυσικού αερίου είναι παραπλανητική. Οι Αμερικανοί δεν θέλουν τέτοια μεγάλα hug. Θέλουν εγκαταστάσεις που τροφοδοτούνται αποκλειστικά από τους ίδιους και των οποίων ελέγχουν και τις ροές και τις τιμές.

Η πιο σημαντική παραχώρηση της κυβέρνησης Μητσοτάκη – ΝΔ προς τους Αμερικανούς δεν είναι η συμφωνία με τον Ζελένσκι για τον εφοδιασμό του Κιέβου με αέριο, όσο η συμφωνία για την προμήθεια τουλάχιστο 0.5 εκατομμυρίων τόννων φυσικού αερίου ετησίως από την αμερικανική εταιρεία Venture Global από το 2030 έως το 2050, χωρίς να εξασφαλίσει χαμηλές και σταθερές τιμές σύμφωνα με δημοσιεύματα του τύπου.

Φυσικά ουδείς μπορεί να προβλέψει τι θα γίνει έως το 2050. Το βέβαιο είναι ότι κανένας ‘Ελληνας καταναλωτής και καμία ελληνική βιομηχανία δεν θα μπορούν να πληρώσουν τους διπλάσιους ή τριπλάσιους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας που θα κληθούν να καταβάλουν, εξαιτίας των συμφωνιών Μητσοτάκη.

Σημειωτέον εξάλλου ότι η κυβέρνηση της Αθήνας θεωρούσε έως πριν ένα χρόνο πρώτη προτεραιότητα την κατάργηση των ορυκτών καυσίμων για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και γι’ αυτό τον λόγο σταμάτησε την εκμετάλλευση των πολύ φθηνότερων αποθεμάτων λιγνίτη. Οι απόψεις όμως της Αθήνας και για το κλίμα, όπως και για τον αριθμό των υπαρχόντων φύλων άλλαξαν απότομα από τη στιγμή που εξελέγη ένας διαφορετικός Πρόεδρος στις ΗΠΑ!

Η σημερινή υποτέλεια των Ελλήνων και Ευρωπαίων ηγετών απέναντι στις ΗΠΑ και το Ισραήλ (ακριβέστερα το παγκόσμιο σιωνιστικό λόμπυ) έχει πολύ λίγα ιστορικά προηγούμενα. Δεν κάνει μόνο ζημιά στην Ευρώπη, αφαιρεί από την παγκόσμια κατάσταση έναν παράγοντα που θα μπορούσε να δράσει υπέρ της ηπιότητας και στις διεθνείς σχέσεις και στη σχέση μας με τη Φύση.





(*) Η ύπαρξη της κυβέρνησης Μητσοτάκη αντανακλά τις βαριές, διαδοχικές ήττες που υπέστη ο ελληνικός λαός με τα τρία Μνημόνια και τις Δανειακές, μεταξύ 2010 και 2015. Το ελληνικό πολιτικό σύστημα, σε ένα βαθμό και το ίδιο το κράτος, «πολτοποιήθηκαν» εξαιτίας της αδυναμίας ή απροθυμίας όλων των πολιτικών δυνάμεων και του συνόλου της «ελίτ» να αντισταθεί στις επιθέσεις που δέχτηκαν κράτος και κοινωνικός σχηματισμός.

(**) Επειδή κάποιος μπορεί να μας κατηγορήσει για ευφάνταστους θεωρητικούς συνωμοσίας υπενθυμίζουμε ότι το ελληνικό Μνημόνιο δεν ήταν απλά πρόγραμμα νεοφιλελεύθερης διόρθωσης, ήταν πρόγραμμα καταστροφής έθνους – κράτους. Οι Δανειστές αφαίρεσαν από την ελληνική οικονομία τρεις φορές παραπάνω ζήτηση από ότι από τις άλλες χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας προκαλώντας μια ύφεση 27%, όση δηλαδή κατά το Κραχ του 1929 στις ΗΠΑ. Εκτός από τα βαρύτατα προγράμματα λιτότητας, λεηλατήθηκε όλη σχεδόν η δημόσια περιουσία των Ελλήνων και μεγάλο μέρος της ιδιωτικής.

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Η Λευκωσία ανακοίνωσε πως εγκαταλείπει το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών, Μάκης Κεραυνού, το έργο με την κατασκευή καλωδίου «δεν είναι βιώσιμο».

«Έχω ενώπιόν μου δύο μελέτες από ανεξάρτητους και σοβαρούς οργανισμούς, οι οποίες καταλήγουν στο ότι αυτό το έργο δεν είναι βιώσιμο, με τους συγκεκριμένους όρους», δήλωσε χαρακτηριστικά.Θυμίζουμε πως το έργο βρισκόταν ήδη στον αέρα, λόγω των τουρκικών αντιδράσεων και άλλων γεωπολιτικών και οικονομικών παραμέτρων στο ιμπεριαλιστικό παζάρι ενώ και η ελληνική κυβέρνηση φερόταν να εξετάζει εναλλακτικά σενάρια.

Στη συνέντευξή του στην Καθημερινή της Κύπρου, ο Μ. Κεραυνός εξήγησε πως «η συζήτηση γίνεται γιατί το έργο είναι πολύπλοκο με οικονομική, τεχνική και γεωπολιτική πτυχή. Έχει από το 2010 που συζητείται αυτό το έργο και χαρακτηρίζεται ευρωπαϊκό, καθώς η Κομισιόν αποφάσισε να το χρηματοδοτήσει με 650 εκατομμύρια. Το ερώτημα που θέτω είναι: γιατί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που διαθέτει κονδύλια υπό αυστηρούς όρους και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, μετά από τόσα χρόνια δεν διερωτάται γιατί δεν έγινε αυτό το έργο;».

Η Άγκυρα είχε προσπαθήσει επανειλημμένα να σταματήσει το έργο, φτάνοντας μάλιστα τον Ιούλιο να στείλει ακόμη και πολεμικά πλοία για να ανακόψουν την πορεία των ερευνητικών σκαφών.

Εξάλλου, δημοσιεύματα τον Μάιο του 2025 μετέδιδαν ότι ο ΑΔΜΗΕ επεξεργάζεται plan b, διαπραγματευόμενος με την γαλλική Nexans (ανάδοχο του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου) την πόντιση του καλωδίου στο Αιγαίο, για την ηλεκτρική διασύνδεση των Δωδεκανήσων. Πέραν των δαπανών που έχουν γίνει, σε περίπτωση που το έργο ματαιωθεί, είναι εξαιρετικά πιθανό να προκύψουν απαιτήσεις από τη Nexans η οποία έχει εξασφαλίσει τη σύμβαση για την κατασκευή του καλωδίου αξίας 1,4 δισ. ευρώ. Ο διαγωνισμός για την ηλεκτρική διασύνδεση των Δωδεκανήσων βρίσκεται σε εξέλιξη και η Nexans είναι ένας από τους τρεις διεκδικητές του έργου.

Από την άλλη πλευρά ο ΑΔΜΗΕ διέψευδε «κατηγορηματικά» αυτές τις πληροφορίες, υποστηρίζοντας πως «παραμένει προσηλωμένος στην υλοποίηση του έργου στρατηγικής σημασίας για τα εμπλεκόμενα κράτη και την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία το χρηματοδοτεί με το ποσό των 657 εκ. ευρώ».

Εκπρόσωπος της Κομισιόν, ερωτηθείς για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης, δήλωσε πως «είναι σημαντικό για την ενεργειακή πολιτική και τις ενεργειακές υποδομές της περιοχής» και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιθυμεί να προχωρήσει. Ωστόσο παραδέχτηκε πως η Τουρκία έχει σημαντικό λόγο στις εξελίξεις. Συγκεκριμένα ανέφερε πως ο Επίτροπος Ενέργειας έχει θέσει το ζήτημα στους Τούρκους αξιωματούχους, καθώς, όπως είπε, είναι «είναι σημαντικό να βρεθεί λύση».

Εργο δισεκατομμυρίων με γεωπολιτικές προεκτάσεις…

Το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου – Ισραήλ είναι ενταγμένο στον κατάλογο των «Εργων Κοινού Ενδιαφέροντος» (Projects of Common Interest – PCI) της ΕΕ.

Η συνολική επένδυση φτάνει τα 2 δισ. ενώ, έχει εξασφαλιστεί κοινοτική χρηματοδότηση 657 εκατ. ευρώ. Αυτήν την περίοδο η Κομισιόν απειλεί με απόσυρση της χρηματοδότησης αν δεν ξεκινήσει άμεσα η υλοποίηση. Αξίζει να σημειωθεί ότι ενδιαφέρον να συμμετάσχει στην υλοποίηση έχει εκδηλώσει επίσημα και το κρατικό αμερικανικό fund DFC.

Το ίδιο το έργο θα έχει συνολικό μήκος 1.208 χλμ., με το καλώδιο να διαπερνά τη θάλασσα ακόμα και σε βάθη 3.000 μέτρων, με την πρώτη φάση να αφορά τη διασύνδεση Κρήτης – Κύπρου.

Είναι κομμάτι του σχεδιασμού της ΕΕ και του ΝΑΤΟ για τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας από την Ανατολική Μεσόγειο στην Ευρώπη, στο φόντο των ενεργειακών και ευρύτερων ανταγωνισμών με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα. Πιο συγκεκριμένα, εντάσσεται στην κατεύθυνση δημιουργίας ενιαίας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στα Βαλκάνια υπό τον έλεγχο της ΕΕ, δημιουργώντας νέα κερδοφόρα πεδία για τους επιχειρηματικούς ομίλους.

Στην ιστοσελίδα του ΑΔΜΗΕ αναφέρεται: «Το σκέλος του έργου που αφορά την κατασκευή της διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου έχει ξεκινήσει από τα τέλη του 2023, με στόχο την ενσωμάτωση της Κύπρου, του τελευταίου μη διασυνδεδεμένου κράτους – μέλους της ΕΕ, στο ευρωπαϊκό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας».

Ενώ για την επόμενη φάση του έργου θα περιλαμβάνει και το Ισραήλ, υπογραμμίζεται πως «επίσης αυτήν τη στιγμή δεν συνδέεται ηλεκτρικά με τους γείτονές του, θα ενισχύσει την ασφάλεια εφοδιασμού του, αποκτώντας τη δυνατότητα να αυξήσει περαιτέρω και ταχύτερα τη συμμετοχή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό του ισοζύγιο».

Χαρακτηριστικό είναι ακόμα ότι στα συμπεράσματα της μελέτης ανάλυσης κόστους – οφέλους του έργου την οποία διενήργησε ο ΑΔΜΗΕ αναφέρονται τα ευρύτερα «γεωπολιτικά οφέλη», όπως η ενίσχυση της γεωπολιτικής στρατηγικής συμμαχίας της Κύπρου και της Ελλάδας με χώρες της Μέσης Ανατολής, και ειδικότερα με το κράτος – δολοφόνο Ισραήλ.

πηγή


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Στέφανος Σταμέλλος

Με βάση το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, το γνωστό ΕΣΕΚ, μέχρι το 2030 προβλέπεται ως χώρα να έχουμε εγκατεστημένη αιολική ισχύ 8,9 GW. Αυτό σημαίνει ότι τα επόμενα τέσσερα χρόνια θα χρειαστεί να προστεθούν περίπου 2 GW αιολική ισχύς. Ακούγαμε στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ σε σχετική συζήτηση να αναφέρεται ότι οι αιτήσεις, που έχουν κατατεθεί και είναι σε διαδικασία αδειοδότησης στην ΡΑΑΕΥ και στις αρμόδιες υπηρεσίες Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης των ΜΠΕ των έργων, ξεπερνούν τα 100 GW!. Αν το σκεφτεί κανείς, αυτό είναι ε ξ ω φ ρ ε ν ι κ ό . Όταν ο εθνικός στόχος είναι δύο GW και κατατίθενται αιτήσεις για εκατό GW, κ ά τ ι δ ε ν π ά ε ι κ α λ ά .

Το επενδυτικό ενδιαφέρον δεν κατευθύνεται από πραγματικές ενεργειακές ανάγκες, αλλά από υπερβολικά κίνητρα και πολιτικές, που ευνοούν την κ ε ρ δ ο σ κ ο π ί α και αντικειμενικά οδηγούν σε στρεβλώσεις και σε πλήρη ασυμμετρία. Αυτό που πρέπει να γίνει -πολύ απλά το λέω- είναι: να μειωθούν τα κίνητρα, να κατατεθούν αιτήσεις για 3-4 GW, να επιλεγούν από αυτές οι καλύτερες, να κληθούν οι ενδιαφερόμενοι και να υλοποιηθούν οι στόχοι μέσα στα πλαίσια και στα όρια της οικονομίας και της κοινωνίας, μέσα στα πλαίσια της προστασίας του περιβάλλοντος και της φύσης. Δηλαδή, μια κ ο ι ν ή λ ο γ ι κ ή ! Και το ερώτημα είναι: ποιος πληρώνει σήμερα τον λογαριασμό; Την πληρώνουν τα βουνά, το τοπίο και η άγρια φύση. Την πληρώνει ο πολίτης! που βλέπει τον λογαριασμό του ρεύματος να φουσκώνει στο όνομα της «πράσινης μετάβασης» Η ενέργεια όμως δεν είναι πολυτέλεια, είναι κ ο ι ν ω ν ι κ ό α γ α θ ό . Χωρίς προσιτή και αξιόπιστη ηλεκτρική ενέργεια, η καθημερινή ζωή, η κοινωνία και η οικονομία καταρρέουν.

Σε πρόσφατη συζήτηση με αυτοδιοικητικό παράγοντα της περιοχής, του αναφέραμε ότι στην Όθρυ έχουν υποβληθεί ή υλοποιηθεί σχέδια για 107 ανεμογεννήτριες. Η απάντηση; «Έεε, καλά τώρα! δεν πρόκειται να μπουν όλες!». Αυτή την αόριστη βεβαιότητα την ακούμε παντού και συχνά. Όμως η δική μας ερώτηση παραμένει: ποιες ακριβώς δεν θα μπουν ή ποιες θα μπουν; Γιατί όσο κανείς δεν απαντά σ’ αυτό, εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να βρισκόμαστε σε έναν διαρκή «πόλεμο χαρακωμάτων» με τους φερόμενους επενδυτές. Πόλεμο νομικό, κοινωνικό, οικονομικό, με προσωπικές πολλές φορές συνέπειες. Και όχι μόνο εμείς, αλλά όλη η Ελλάδα. Ποιους βολεύει αυτό; Ίσως βολεύει την κυβέρνηση να ασχολούμαστε και να εξαντλούμαστε -πολλοί από μας- σε κινηματικά πεδία στα βουνά, που δύσκολα συγκινούν τις μάζες, παρά με τα καθημερινά προβλήματα της ακρίβειας, της υγείας, της παιδείας, της ανεργίας, της διαπλοκής, στις πόλεις και στις συνοικίες.

Κι εδώ προκύπτουν επίσης τα κρίσιμα ερωτήματα: Γιατί δεν προχωρά η αναθεώρηση του Ε ι δ ι κ ο ύ Χ ω ρ ο τ α ξ ι κ ο ύ γ ι α τ ι ς Α Π Ε ; Γιατί κακοποιούνται οι περιοχές N a t u r a , ενώ οι ενεργειακές ανάγκες της χώρας μπορούν να καλυφθούν με άλλους τρόπους. Και τέλος γιατί δεν ανοίγει ένας ουσιαστικός δ ι ά λ ο γ ο ς με την κοινωνία και την επιστημονική κοινότητα για την ενέργεια συνολικά στη χώρα, να φωτιστούν όλες οι πλευρές ώστε να προσδιοριστούν οι πραγματικές ανάγκες και οι δυσκολίες, για να βρεθούν οι βέλτιστες λύσεις;

Η σημερινή κατάσταση οδηγεί σε υπερσυγκέντρωση έργων, συχνά σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές, ενώ ταυτόχρονα υπονομεύει την εμπιστοσύνη των πολιτών στην ίδια την έννοια της ενεργειακής μετάβασης. Η υπερβολή στις άδειες και στα κίνητρα δεν είναι «ανάπτυξη»∙ είναι στρέβλωση της πολιτικής, που τελικά πληρώνει ο καταναλωτής και το περιβάλλον. Η χώρα χρειάζεται ΑΠΕ. Αλλά τις χρειάζεται με σχέδιο, διαφάνεια και κοινωνική συναίνεση. Όχι με άμετρα κίνητρα, ασαφείς διαδικασίες και συνεχή αβεβαιότητα. Γιατί μόνο έτσι η ενεργειακή μετάβαση μπορεί να είναι και πράσινη και δίκαιη.




Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

γράφει ο Στέφανος Σταμέλλος

Σε κάθε δημόσια συζήτηση για την ενέργεια επανέρχεται το ίδιο αφήγημα: πρέπει να αυξήσουμε την παραγωγή, να αντικαταστήσουμε τα ορυκτά καύσιμα με «καθαρές» μορφές ενέργειας και να διασφαλίσουμε ενεργειακή επάρκεια για τον αυξανόμενο πληθυσμό του πλανήτη. Όμως κάτω από αυτή την φαινομενικά ορθολογική στρατηγική, κρύβεται ένα βαθύτατο αδιέξοδο: δεν αναρωτιόμαστε τι ακριβώς θεωρούμε ανάγκη, και κυρίως, ποιος την ορίζει.

Αν δούμε το ζήτημα πιο στοχαστικά, θα διαπιστώσουμε πως η ενέργεια δεν είναι απλώς ένα τεχνικό μέγεθος. Είναι πολιτισμικό και φιλοσοφικό φαινόμενο. Ο τρόπος που τη ζητάμε, που τη χρησιμοποιούμε, που την απαιτούμε, καθρεφτίζει τη στάση μας απέναντι στον χρόνο, στη φύση, στον άλλο άνθρωπο και -τελικά- στον ίδιο μας τον εαυτό.

Πριν λίγες δεκαετίες, οι άνθρωποι ζούσαν χωρίς air condition, χωρίς ρεύμα 24 ώρες το 24ωρο, χωρίς συσκευές που επικοινωνούν μόνες τους μεταξύ τους. Η «ανάγκη» για απεριόριστη ηλεκτρική ενέργεια είναι προϊόν τρόπου ζωής∙ όχι όρος επιβίωσης. Σήμερα, απαιτούμε ενεργειακές λύσεις όχι για το απολύτως αναγκαίο, αλλά για να διατηρηθεί ένα καταναλωτικό μοντέλο βασισμένο στην αδιάκοπη τεχνική επέκταση. Και όταν αυτό το μοντέλο εκτείνεται στον παγκόσμιο πληθυσμό, τότε βρισκόμαστε μπροστά σε ένα εκρηκτικό σχήμα: πληθυσμός που αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο και «ανάγκες» που αυξάνονται με εκθετική ορμή.

Πράγματι, ο πληθυσμός της Γης αυξάνεται διαρκώς. Αλλά δεν είναι η αύξηση αυτή καθαυτή που δημιουργεί την κρίση. Είναι ο τρόπος που ερμηνεύεται και χρησιμοποιείται ως άλλοθι για να συνεχιστεί η ίδια οικολογικά καταστροφική λογική. Η ενεργειακή φτώχεια ενός αγροτικού νοικοκυριού στην Αφρική δεν έχει καμία σχέση με την ενεργειακή σπατάλη ενός δυτικού νοικοκυριού με 6 συνδεδεμένες συσκευές ανά άτομο! Όμως στον δημόσιο λόγο, οι ανάγκες όλων εξισώνονται. Και η απάντηση είναι πάντα: περισσότερη παραγωγή, περισσότερες εγκαταστάσεις, περισσότερη «πράσινη ανάπτυξη», ανεξαρτήτως κόστους για τα οικοσυστήματα.

Η υπόθεση ότι μπορούμε να επεκτείνουμε ατέρμονα τις ενεργειακές υποδομές, ακόμα και μέσα σε περιοχές Natura, ακόμα και σε βουνά όπως η Οίτη και η Όθρυς, που φιλοξενούν σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας και σπάνια είδη ορνιθοπανίδας, δεν είναι βιώσιμη λύση. Είναι η συνέχιση ενός σφάλματος: να επιδιώκουμε τεχνικές απαντήσεις σε ηθικά και πολιτισμικά ερωτήματα.

Ο Νορβηγός φιλόσοφος Άρνε Νες εισήγαγε τον όρο «βαθιά οικολογία» για να περιγράψει μια κοσμοαντίληψη, όπου ο άνθρωπος δεν είναι το κέντρο και το μέτρο όλων των πραγμάτων, αλλά μέλος ενός ευρύτερου πλέγματος ζωής. Σε αυτό το πλαίσιο, η ενέργεια δεν είναι «αντικείμενο κατανάλωσης», αλλά ζήτημα σχέσης με τον κόσμο. Το ερώτημα δεν είναι «πώς θα έχουμε περισσότερη καθαρή ενέργεια», αλλά «πώς θα μάθουμε να ζούμε με λιγότερα∙ και να το θεωρούμε αυτό πρόοδο».

Δεν είναι η τεχνολογία που μας λείπει. Το μέτρο μας λείπει. Η ταπεινότητα. Η αποδοχή του ορίου. Σε αυτή την προοπτική, το να συνεχίζουμε να στήνουμε ανεμογεννήτριες σε βουνά, να θυσιάζουμε φυσικά οικοσυστήματα στον βωμό της «ενεργειακής ασφάλειας» και να βαφτίζουμε κάθε τεχνολογικό εγχείρημα «πράσινο», δεν είναι λύση. Είναι η επιμήκυνση της κρίσης με άλλο όνομα.

Η ενεργειακή κρίση δεν είναι κρίση προσφοράς. Είναι κρίση επιθυμίας.
Επιθυμούμε περισσότερα απ’ όσα αντέχει ο πλανήτης. Και συνεχίζουμε να το ονομάζουμε «ανάπτυξη». Ήρθε η ώρα να ξαναορίσουμε τι σημαίνει ευημερία. Να πάψουμε να συγχέουμε την πρόοδο με τη διαρκή κατανάλωση. Να βάλουμε τον σεβασμό, την ισορροπία και την απλότητα πάνω από την ταχύτητα, την απόδοση και το κέρδος. Γιατί το ερώτημα δεν είναι πώς θα παράγουμε περισσότερη ενέργεια. Το ερώτημα είναι: Ποια ζωή θέλουμε να τροφοδοτούμε; Αν δεν αλλάξουμε τον τρόπο που οντολογικά στεκόμαστε μέσα στον κόσμο, καμία ενεργειακή στρατηγική δεν θα μας σώσει. Πρέπει να στραφούμε σε έναν πολιτισμό που δεν ζητά συνεχώς περισσότερα, αλλά μαθαίνει να ζει καλά με λιγότερα.

Και αυτό δεν είναι «οπισθοδρόμηση». Είναι σοφία.





Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Όλα δείχνουν ότι στον χώρο της ηλεκτρικής ενέργειας παίζεται η ΜΕΓΑΛΗ στημένη παρτίδα! Στην ενεργειακή σκακιέρα είναι οι μ ι κ ρ ο ί και μεσαίοι παραγωγοί ΑΠΕ -ιδιώτες, ενεργειακές κοινότητες, αγρότες- που πιέζονται από τις περικοπές παραγωγής, τις καθυστερήσεις της σύνδεσης στο δίκτυο -γιατί δεν υπάρχει ελεύθερος ενεργειακός χώρος- και την οικονομική ασφυξία. Και είναι οι μ ε γ ά λ ο ι «παίκτες» του καρτέλ -όμιλοι, που είναι και παραγωγοί και προμηθευτές- αυτοί που κρατούν και ελέγχουν το παιχνίδι. Εκμεταλλεύονται το στημένο στα μέτρα τους target model και το χρηματιστήριο ενέργειας καθορίζοντας την τιμή της KWh, έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν ρεύμα -από και προς- με τις διασυνοριακές διασυνδέσεις και επηρεάζουν την πολιτική καθορίζοντας τον σχεδιασμό.

Τι παίζεται στην πραγματικότητα; Το παιχνίδι οδηγείται προς την σ υ γ κ έ ν τ ρ ω σ η ισχύος και τον πλήρη έ λ ε γ χ ο : Οι μεγάλοι ελέγχουν τα δίκτυα, τις αγορές και τη ροή πληροφορίας. Οι μικροί παγιδεύονται ανάμεσα σε επενδύσεις, που δεν αποδίδουν, και υποσχέσεις, που διαρκώς μετατίθενται. Το δίκαιο επιχείρημα «έβαλα κεφάλαιο για πράσινη παραγωγή» δεν φτάνει πια, γιατί το σύστημα ανταμείβει όχι την προσφορά ενέργειας, αλλά την ισχύ στη διαπραγμάτευση!

Ποιος χάνει; Οι πολίτες ως καταναλωτές, που πληρώνουν τις υψηλές τιμές της KWh, χωρίς να βλέπουν μείωση από τη διείσδυση των ΑΠΕ. Χάνουν οι μικροί παραγωγοί, που βλέπουν το «όνειρο» της πράσινης επιχειρηματικότητας να γίνεται εφιάλτης καθυστερήσεων, απωλειών και αποκλεισμών. Τέλος χάνει το ίδιο το όραμα της ε ν ε ρ γ ε ι α κ ή ς   δ η μ ο κ ρ α τ ί α ς και δικαιοσύνης, που κάποτε ήταν το ισχυρό επιχείρημα της ιδιωτικοποίησης και του στόχου να ανοίξει η αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας σε πολλούς.

Η ελληνική ενεργειακή αγορά μοιάζει όλο και περισσότερο με μια καλοστημένη σκακιέρα. Όχι απλά επειδή έχει -δήθεν- κανόνες και ρόλους, αλλά γιατί το παιχνίδι δεν παίζεται ισότιμα. Κάποιοι κάνουν «ροκέ» με ασφάλεια, άλλοι θυσιάζονται από το άνοιγμα, και μερικοί δεν έχουν καν το δικαίωμα να μπουν στο ταμπλό. Ο βασιλιάς, η αγορά με τους όρους της, οι αξιωματικοί, οι πύργοι και οι ίπποι, οι Ρυθμιστικές Αρχές, οι μεγάλοι όμιλοι, οι διεθνείς δεσμεύσεις∙ και τα πιόνια, οι μικροί, που μπήκαν στο παιχνίδι με πολλές υποσχέσεις και που θυσιάζονται στην πρώτη γραμμή, χωρίς καμιά ελπίδα για την παρτίδα. Ο καταναλωτής εκτός σκακιέρας απλά πληρώνει, χωρίς διαφάνεια στις τιμές και χωρίς δυνατότητα επιλογής πραγματικά ανταγωνιστικής αγοράς.

Όσο οι μικροί παραγωγοί «καίγονται» από τις περικοπές και οι πολίτες πληρώνουν πανάκριβα την KWh, το νερό στην κατσαρόλα θα βράζει. Δεν είναι θέμα πια τεχνικό. Είναι πολιτικό και κοινωνικό. Και το ερώτημα είναι: για πόσο ακόμη θα  π α ρ α κ ο λ ο υ θ ο ύ μ ε την παρτίδα από την ε ξ έ δ ρ α ;

Λαμία, 26.6.2025

Στέφανος Σταμέλλος



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Η είδηση συνιστά “βόμβα” και προκαλεί την κοινή γνώμη: ο διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ ζητά αποζημίωση από την κυβέρνηση για την καθυστέρηση του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης, στο οποίο, όπως λέει, έχουν επενδυθεί ήδη 250 εκατ. ευρώ, και ουσιαστικά προτείνει να μετακυλιστεί το κόστος στους καταναλωτές!

Δηλαδή, οι πολίτες να πληρώσουν μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος τις ρήτρες για την καθυστέρηση ενός έργου, για το οποίο την ευθύνει φέρει η Πολιτεία, και, φυσικά, η κυβέρνηση που δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την προκλητικότητα της Τουρκίας που προβάλλει εμπόδια για την κατασκευή του. Την απαίτηση να πληρώσουν οι καταναλωτές το κόστος που έχει καταβάλλει ο ΑΔΜΗΕ επισημαίνει ο επικεφαλής της εταιρείας διαχείρισης του δικτύου Μάνος Μανουσάκης, κάτι που, όπως εξήγησε, σημαίνει να επιβαρύνει τους λογαριασμούς.

Όπως αναφέρει το διεθνές πρακτορείο Bloomberg (σχετικό δημοσίευμα έχει και η “Καθημερινή”), ο ελληνικός φορέας εκμετάλλευσης του ηλεκτρικού δικτύου ΑΔΜΗΕ Α.Ε. ζητά αποζημίωση για τις καθυστερήσεις στην απόκτηση αδειών για έρευνες βυθού, οι οποίες είναι απαραίτητες για την ολοκλήρωση αυτού που αναμένεται να είναι ένας από τους μεγαλύτερους ηλεκτρικούς συνδέσμους στον κόσμο.

Τα σχέδια για την ανάπτυξη της σύνδεσης που συνδέει την Κύπρο και το Ισραήλ με την ηπειρωτική Ευρώπη έχουν διαταραχθεί από τις συνεχιζόμενες διαφωνίες με την Τουρκία σχετικά με τα θαλάσσια σύνορα στην ανατολική Μεσόγειο, καθυστερώντας τις έρευνες. Τον περασμένο Ιούλιο, τουρκικά πολεμικά πλοία περικύκλωσαν ένα πλοίο που πραγματοποιούσε έρευνες σχετικά με το έργο μεταξύ των ελληνικών νησιών Καρπάθου και Κάσου, αναφέρει σχετικά το Bloomberg.

Το καλώδιο ηλεκτρικής ενέργειας Great Sea Interconnector, αξίας 1,9 δισεκατομμυρίων ευρώ (2,2 δισεκατομμύρια δολάρια) θα επιτρέψει στην Κύπρο να ενταχθεί στο σύστημα μεταφοράς της ηπειρωτικής Ευρώπης μέσω Ελλάδας, πράγμα που σημαίνει ότι όλες οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συνδεθούν επιτέλους.

Ο ΑΔΜΗΕ είναι ο διαχειριστής του έργου και μέχρι στιγμής έχει επενδύσει 250 εκατομμύρια ευρώ. Έχει ολοκληρώσει περίπου το 60% της έρευνας του βυθού και έχει ενημερωθεί ότι οι άδειες για τη συνέχιση των ερευνών θα δοθούν «την κατάλληλη στιγμή», δήλωσε σε συνέντευξή του στην Αθήνα ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος Μανούσος Μανουσάκης .

«Είμαστε έτοιμοι, αλλά για να προχωρήσουμε και να διατηρήσουμε το έργο ζωντανό, οι ελληνικές και κυπριακές ρυθμιστικές αρχές πρέπει να αρχίσουν να καταβάλλουν αποζημιώσεις στην Admie για το 2024 και το 2025», είπε ο Διευθύνων Σύμβουλος, όμως δεν διευκρίνισε το ύψος της αποζημίωσης που ζητά η εταιρεία του.

Ο κ. Μανουσάκης είπε ότι οι αρχές πρέπει επίσης να εκδώσουν αποφάσεις που θα επιτρέψουν στον ΑΔΜΗΕ να ανακτήσει το κόστος για τα ίδια έτη.

Η εταιρεία επιδιώκει ένα πλαίσιο ανάκτησης εσόδων για να διασφαλίσει την απόδοση των επενδύσεων που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι στιγμής, είπε. Ένα τέτοιο πλαίσιο, όπως εξηγεί λεπτομερώς θα επιτρέψει την ανάκτηση του κόστους του έργου, κάτι που συχνά επιτυγχάνεται μέσω τιμολογίων ή άλλων χρεώσεων, πρόσθεσε.

Η αποτελεσματική ανάκτηση εσόδων «παίζει ζωτικό ρόλο στη διασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας», δήλωσε ο Μανουσάκης.

Τι ζητά ο ΑΔΜΗΕ

Όταν ο ΑΔΜΗΕ προσεγγίζει τράπεζες για να εξασφαλίσει δάνεια, οι δανειστές ζητούν να δουν τεκμηρίωση που να δείχνει ότι το κόστος θα ανακτηθεί και η αποζημίωση θα καταβληθεί, δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος. Καθώς η εταιρεία δεν διαθέτει αυτά τα έγγραφα, «δεν μπορούμε να λάβουμε δάνειο και το έργο δεν μπορεί να προχωρήσει», σύμφωνα με τον κ. Μανουσάκη.

Η ηλεκτρική σύνδεση περιλαμβάνεται στον κατάλογο έργων κοινού ενδιαφέροντος της ΕΕ και η ΕΕ έχει ήδη χορηγήσει επιχορήγηση ύψους 657 εκατομμυρίων ευρώ για το τμήμα Κύπρου-Κρήτης. Κατά τη διάρκεια του Ιουνίου, θα ολοκληρωθεί και θα παρουσιαστεί στις κυπριακές και ισραηλινές αρχές μια ανάλυση κόστους-οφέλους για το τμήμα Κύπρου-Ισραήλ στο τέλος του μήνα, δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος.

Πρόκειται για πάνω από 1.200 χιλιόμετρα (745 μίλια) καλωδίων υψηλής τάσης θα τοποθετηθούν σε βάθη έως και 3 χιλιομέτρων.
Ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ δήλωσε ότι ένα απαραίτητο προηγούμενο βήμα ήταν η ολοκλήρωση, τον Μάιο, μιας ηλεκτρικής σύνδεσης μεταξύ της Κρήτης, με την οποία θα συνδεθεί το έργο GSI, και της ηπειρωτικής χώρας.

Η πλήρης ενσωμάτωση της Κρήτης στο εθνικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας της Ελλάδας εξαλείφει την ανάγκη χρήσης ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ενέργειας στο νησί, γεγονός που αντιπροσωπεύει ετήσια εξοικονόμηση 550 εκατομμυρίων ευρώ. Εξασφαλίζει αξιόπιστη παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου του βασικού τουριστικού τομέα, και το έργο θα αποσβεστεί εντός περίπου τριών ετών, δήλωσε ο Μανουσάκης.

«Πριν από το έργο της Κρήτης, η Ελλάδα ως χώρα δεν διέθετε την τεχνογνωσία για να δημιουργήσει συνδέσεις συνεχούς ρεύματος», δήλωσε ο Μανουσάκης, προσθέτοντας ότι η εταιρεία του είναι πλέον πιο σίγουρη για άλλες σχεδιαζόμενες συνδέσεις.



Οι συμφωνίες

Ο ΑΔΜΗΕ υπέγραψε τον Μάιο συμφωνία με την ιταλική ομόλογό του Terna SpA για ένα έργο αξίας σχεδόν 2 δισεκατομμυρίων ευρώ, με στόχο τον τριπλασιασμό της υποθαλάσσιας δυναμικότητας σύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των δύο χωρών. Το νέο έργο θα αποτελέσει κοινή επιχείρηση και των δύο φορέων εκμετάλλευσης δικτύων, με την κατασκευή να αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2031, δήλωσε ο Μανουσάκης.

Σύνδεση Σαουδικής Αραβίας

Πέρα από τις συνδέσεις στη Μεσόγειο, μια μελέτη βιωσιμότητας για τη σχεδιαζόμενη διασύνδεση Σαουδικής Αραβίας-Ελλάδας θα ολοκληρωθεί σε λίγους μήνες. Ο Διευθύνων Σύμβουλος δήλωσε επίσης ότι ο ΑΔΜΗΕ θα ήθελε να συναντηθεί με τη νέα ηγεσία του γερμανικού υπουργείου Ενέργειας για να επιδιώξει την έγκριση ενός σχεδίου εξαγωγής ανανεώσιμης ενέργειας από την Ελλάδα στη Γερμανία και την Αυστρία.

Αυτή η σύνδεση προτάθηκε για πρώτη φορά το 2022. Η Αυστρία, η Κροατία και η Σλοβενία ​​έχουν ήδη εκφράσει ενδιαφέρον για την παροχή ενέργειας από αυτήν τη σύνδεση, δήλωσε ο Μανουσάκης.

Ο Διευθύνων Σύμβουλος προειδοποίησε κατά της «δαιμονοποίησης» των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όταν υπάρχουν προβλήματα με τα δίκτυα, αφού η παραγωγή ηλιακής και αιολικής ενέργειας υπερβεί τη ζήτηση. Αντίθετα, ζήτησε περισσότερες επενδύσεις σε δίκτυα για να βοηθήσουν στη διαχείριση της παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στη σταθεροποίηση των δικτύων.

«Με τα κλιματικά φαινόμενα που έχουμε, δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», είπε ο Μανουσάκης.


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου


Άκουγα στο ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ της ΕΡΤ, σε μια από τις πολλές συζητήσεις για το ρεύμα, ότι εμείς οι Έλληνες είμαστε αδρανείς γενικά και δεν ψάχνουμε, ανάμεσα στις δεκάδες εταιρείες – παρόχους και τα διάφορα πράσινα, γαλάζια, κίτρινα τιμολόγια, την πιο συμφέρουσα λύση. Κι εγώ που παραμένω στη ΔΕΗ με ένα σταθερό 12μηνο τιμολόγιο, ένιωσα άσχημα και λίγο βλάκας. Και είπα να ψάξω περισσότερο, τι ακριβώς συμβαίνει και πώς διαμορφώνεται η τιμή της KWh στη χώρα μας. Προέκυψε το παρακάτω κείμενο των δέκα κεφαλαίων, που μπορεί να έχει αρκετές αδυναμίες και ελλείψεις, αλλά πιστεύω φωτίζει κάποιες πλευρές που αναφέρονται στην παραγωγή και την εμπορία της ηλεκτρικής ενέργειας σε μια ολιγοπωλιακή αγορά του καρτέλ. Στο μεταξύ όλο και διαβάζουμε δημοσιεύματα όπως το «Η ανησυχία για μια νέα θερινή ενεργειακή κρίση στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης επανέρχεται καθώς στις χονδρεμπορικές αγορές ρεύματος οι τιμές αυξάνονται» https://www.energia.gr/article/230766/epanerhontai-oi-anhsyhies-gia-mia-nea-energeiakh-krish-to-kalokairi


Το κείμενο ακολουθεί την παρακάτω σειρά των κεφαλαίων, όπως αναρτήθηκαν:

1. Οι πηγές παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας και η διαμόρφωση της τιμής της KWh

2. Πώς καθορίζεται η Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς -ΤΕΑ (χονδρική τιμή) της KWh

3. Τι συμβαίνει ακόμα και αν έχουμε 90% ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα;

4. Τα δεδομένα της 19η Μαΐου για τη διαμόρφωση της χονδρικής τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας

5. Οι εξαγωγές και εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας - το Ισοζύγιο Διασυνδέσεων

6. Αντί το "νίπτουμε τας χείρας μας" μπροστά στην «αγορά»: ριζική επαναθεμελίωση της ενεργειακής πολιτικής!

7. Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦοΣΕ): ανάγκη ή βαρίδι στην τιμή του ρεύματος;

8. Ποιος πληρώνει την... αδιαφάνεια στην αγορά ενέργειας;

9. Υπάρχει κόστος λειτουργείας του Χρηματιστηρίου Ενέργειας στην τιμή της KWh;

10. Το 2024 μια χρονιά σημαντικής κερδοφορίας για τις εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας



1. Οι πηγές παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας και η διαμόρφωση της τιμής της KWh

Οι πηγές παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας

Οι πηγές από τις οποίες παράγεται η ηλεκτρική ενέργεια στην Ελλάδα είναι το Φυσικό Αέριο, οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και τα Υδροηλεκτρικά. Σ’ αυτές προστίθενται οι εισαγωγές από τις διασυνδεδεμένες πέντε χώρες: Τουρκία, Βουλγαρία, Β. Μακεδονία, Αλβανία και Ιταλία. Ο λιγνίτης βγήκε από τη μέση από τις 15 Μαΐου, αφού η ΔΕΗ έκλεισε την πιο σύγχρονη λιγνιτική μονάδα της χώρας, την «Πτολεμαΐδας 5», παρά την αντίθετη άποψη του ΤΕΕ, του επίσημου τεχνικού συμβούλου του κράτους. [https://www.capital.gr/epixeiriseis/3918518/tee-biastiki-apofasi-i-apolignitopoiisi-lathos-to-kleisimo-tis-ptolemaidas-5/] Υποθέτω ότι δεν ρωτήθηκε ποτέ.


Πώς διαμορφώνεται η τιμή της KWh

Οι παραγωγοί πουλάνε την ενέργεια στη χονδρική αγορά μέσω του Χρηματιστηρίου Ενέργειας (HEnEx). Η τιμή χονδρικής, Οριακή Τιμή Συστήματος (ΟΤΣ), προκύπτει από τον ημερήσιο διαγωνισμό (day-ahead market) του Χρηματιστηρίου. Κάθε μέρα οι παραγωγοί δηλώνουν πόση ενέργεια μπορούν να προσφέρουν και σε ποια τιμή. Η τελική τιμή για κάθε ώρα της επόμενης ημέρας καθορίζεται από την ακριβότερη μονάδα, που απαιτείται για να καλυφθεί η ζήτηση.

Οι πάροχοι -ΔΕΗ, Protergia, Elpedison, NRG, ΗΡΩΝ κλπ- αγοράζουν την ενέργεια στη χονδρική και την πουλούν στη λιανική στον καταναλωτή. Η τιμή λιανικής περιλαμβάνει: την τιμή της kWh βασισμένη στη χονδρική, την προσαύξηση για το κόστος λειτουργίας, το περιθώριο κέρδους κ.λπ, την ρήτρα αναπροσαρμογής (αν ισχύει) και τις εκπτώσεις ή σταθερές χρεώσεις, ανάλογα με το πρόγραμμα. Από το 2022, λόγω της ενεργειακής κρίσης, η ρήτρα αναπροσαρμογής έχει καταργηθεί προσωρινά, και οι πάροχοι ανακοινώνουν εκ των προτέρων τις τιμές kWh κάθε μήνα.

Στην τελική τιμή του λογαριασμού περιλαμβάνονται και μη ανταγωνιστικές χρεώσεις. Είναι οι λεγόμενες Ρυθμιζόμενες Χρεώσεις για το Δίκτυο Μεταφοράς (ΑΔΜΗΕ), για το Δίκτυο Διανομής (ΔΕΔΔΗΕ) και οι Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), και το ΕΤΜΕΑΡ το Ειδικό Τέλος για τις ΑΠΕ. Επίσης ο ΦΠΑ (6%) και τα Δημοτικά τέλη, ΕΡΤ κ.λπ. Το κράτος, μέσω του ΤΕΜ – Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης, επιδοτεί την kWh για τα νοικοκυριά και τους ευάλωτους καταναλωτές. Οι επιδοτήσεις αφαιρούνται από τη συνολική τιμή πριν εκδοθεί ο λογαριασμός. Με λίγα λόγια η τελική τιμή της kWh στον καταναλωτή είναι: Τιμή Χονδρικής + Περιθώριο Πάροχου + Ρυθμιζόμενες Χρεώσεις + ΦΠΑ – Επιδότηση.



2. Πώς καθορίζεται η Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς -ΤΕΑ (χονδρική τιμή) της KWh


Πρέπει να ξεκαθαρίσω από την αρχή ότι δεν συμφωνώ με τη διαχείριση αυτή του κοινωνικού αγαθού της ηλεκτρικής ενέργειας μέσω του Target Model. Το Target Model είναι το ευρωπαϊκό μοντέλο ενοποιημένης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, που θεσπίστηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση για να διασφαλίσει τον ανταγωνισμό, να ενοποιήσει τις εθνικές αγορές ενέργειας και να επιτρέψει τις διασυνοριακές εμπορικές συναλλαγές με στόχο χαμηλότερες τιμές και αποδοτικότερη κατανομή πόρων. Ουσιαστικά μετατρέπει την ενέργεια σε χρηματιστηριακό προϊόν και την αντιμετωπίζει ως εμπορεύσιμο προϊόν και όχι ως κοινωνικό αγαθό, με αποτέλεσμα στρεβλώσεις, αδικίες και ενεργειακή ανασφάλεια για τους πολίτες. Ευνοεί μονάδες με υψηλά περιθώρια κέρδους, π.χ. φυσικό αέριο, επειδή η τελική τιμή καθορίζεται από την ακριβότερη μονάδα και δεν προβλέπει εξαιρέσεις για χώρες με περιορισμένες δυνατότητες αποθήκευσης ή δίκτυα με μικρές διασυνδέσεις.


Η Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς -ΤΕΑ (πρώην Οριακή Τιμή Συστήματος - ΟΤΣ), δηλαδή η τιμή χονδρικής, προκύπτει από το Χρηματιστήριο Ενέργειας (HEnEx) στο day-ahead market (αγορά επόμενης ημέρας). Εκεί, για κάθε ώρα της επόμενης μέρας, επιλέγονται μονάδες παραγωγής ώστε να καλυφθεί η προβλεπόμενη ζήτηση. Τρεις είναι οι βασικοί εξωτερικοί παράγοντες:

1. Το Χρηματιστήριο Φυσικού Αερίου στο Άμστερνταμ (TTF). Οι μονάδες φυσικού αερίου είναι οι πιο συχνές, και συχνά οι ακριβότερες, που καλύπτουν την αιχμή της ζήτησης. Η τιμή του TTF επηρεάζει άμεσα το κόστος παραγωγής των μονάδων αερίου και, αν αυτές είναι οι τελευταίες που “μπαίνουν” στο σύστημα, τότε καθορίζουν την ΤΕΑ. Άρα το χρηματιστήριο φυσικού αερίου είναι αυτό που επηρεάζει καθοριστικά την ΤΕΑ.

2. Το Χρηματιστήριο Ρύπων (ETS – Emissions Trading System). Οι μονάδες φυσικού αερίου (και παλιότερα λιγνίτη) πληρώνουν για τα δικαιώματα εκπομπής CO₂. Αυτά τα κόστη (π.χ. 80–100 €/τόνο CO₂ παλιότερα, 60 €/τ σήμερα περίπου) μετακυλίονται στο κόστος παραγωγής, άρα και στην ΤΕΑ. Με την απόσυρση του λιγνίτη (που είχε υψηλό αποτύπωμα CO₂), το κόστος ρύπων στη συνολική ΤΕΑ μειώνεται, αλλά συνεχίζει να επηρεάζει τις μονάδες φυσικού αερίου.

3. Το Χρηματιστήριο Ενέργειας (HEnEx). Είναι ο «μηχανισμός» στον οποίο συγκρούονται οι παραπάνω παράγοντες. Η τελική ΤΕΑ βγαίνει από την πιο ακριβή μονάδα που χρειάζεται κάθε ώρα. Τις περισσότερες φορές είναι μονάδα φυσικού αερίου, οπότε η τιμή φυσικού αερίου + ρύποι είναι ο καθοριστικός παράγοντας.

Με την ουσιαστικά οριστική παύση των λιγνιτικών μονάδων, χάνεται ένας -συχνά φτηνότερος- παίκτης στην αγορά, ιδίως όταν δεν είχε υψηλό CO₂ κόστος (παλιότερα).Το σύστημα εξαρτάται ακόμη περισσότερο από το φυσικό αέριο και τις ΑΠΕ και, όταν οι ΑΠΕ δεν επαρκούν (π.χ. βράδυ ή άπνοια), τότε οι μονάδες αερίου «δίνουν τον τόνο» και έτσι το TTF γίνεται ο βασικός οδηγός της χονδρικής τιμής.

Με λίγα λόγια, η χονδρική τιμή (ΤΕΑ) καθορίζεται κυρίως από το φυσικό αέριο και την τιμή του στο χρηματιστήριο (TTF). Το χρηματιστήριο ρύπων (ETS) συνεχίζει να επηρεάζει σημαντικά το κόστος των μονάδων φυσικού αερίου, αλλά λιγότερο συνολικά επειδή αποχώρησε ο λιγνίτης (ο πιο «βρώμικος» παίκτης). Οι δε ΑΠΕ πιέζουν την τιμή προς τα κάτω, αλλά δεν καλύπτουν πάντα τη ζήτηση, οπότε το φυσικό αέριο παραμένει ο «τιμοθέτης».



3. Τι συμβαίνει ακόμα και αν έχουμε 90% ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα;

Σ’ αυτό το μοντέλο ενοποιημένης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας μέσω του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, το Target Model, ισχύει η οριακή τιμολόγηση: Η τιμή για όλη την αγορά είπαμε και παραπάνω ορίζεται από την τελευταία και ακριβότερη μονάδα που απαιτείται για να καλυφθεί η ζήτηση. Αυτή είναι, σχεδόν πάντα, μονάδα φυσικού αερίου.


Τι συμβαίνει αν έχουμε ακόμα και 90% ΑΠΕ;

Οι ΑΠΕ μπαίνουν πρώτες, γιατί έχουν σχεδόν μηδενικό οριακό κόστος. Όμως δεν μπορούν να εγγυηθούν σταθερότητα. Δεν ξέρεις πόση ενέργεια θα δώσουν ακριβώς και πότε, ειδικά τα φωτοβολταϊκά και τα αιολικά. Άρα οι μονάδες φυσικού αερίου μπαίνουν στο τέλος για να συμπληρώσουν τη ζήτηση, να σταθεροποιήσουν το δίκτυο και να καλύψουν αιχμές και διακυμάνσεις. Αφού μπαίνουν τελευταίες, αυτές καθορίζουν και την Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς – ΤΕΑ, την τιμή χονδρικής, ακόμα κι αν καλύπτουν μόνο το 10% της συνολικής κατανάλωσης! Άρα, μπορεί η παραγωγή από ΑΠΕ να φτάσει στο 90%, αλλά η τιμή της αγοράς να καθοριστεί από το ακριβότερο 10% του φυσικού αερίου!


Γιατί δεν "πέφτει" η τιμή, αφού έχουμε μεγάλο ποσοστό ΑΠΕ;

Το πρόβλημα είναι συστημικό, όχι μόνο τεχνικό. Η ενέργεια των ΑΠΕ, αν δεν αποθηκευτεί, χάνεται και δεν μπορεί να ρίξει την τιμή περισσότερο. Σήμερα δεν υπάρχει αποθήκευση ενέργειας (μπαταρίες, αντλησιοταμίευση κλπ) ικανή να εκμεταλλευτεί την πλεονάζουσα ποσότητα των ΑΠΕ. Η δε συμμετοχή του φυσικού αερίου, έστω και για λίγες ώρες, διατηρεί την τιμή σε υψηλά επίπεδα. Κι αυτό γιατί οι μονάδες αερίου θέλουν να πληρώνονται όχι μόνο όση ώρα δουλεύουν, αλλά θέλουν κάλυψη και του κόστους γιατί κρατούνται «ζεστές», σε ετοιμότητα.

Το φυσικό αέριο μπαίνει πάντα τελευταίο στην ημερήσια αγορά γιατί έχει υψηλό μεταβλητό κόστος (καύσιμο, CO₂ ρύποι), χρησιμοποιείται ως εφεδρεία και ισορροπία φορτίου (ρυθμιστική ευελιξία) και μπορεί να ανταποκρίνεται γρήγορα σε μεταβολές ζήτησης, κάτι που δεν κάνουν οι ΑΠΕ.


Πρέπει να αλλάξει το μοντέλο τιμολόγησης;

Καταλήγουμε στην κρίσιμη συζήτηση που γίνεται πανευρωπαϊκά: Πρέπει να αλλάξει το μοντέλο τιμολόγησης. Η οριακή τιμολόγηση όχι μόνο ευνοεί τις ακριβές μονάδες, αλλά προσφέρει υπερκέρδη και σε μονάδες με μηδενικό κόστος, όπως οι ΑΠΕ. Θα μπορούσε να γίνει αλλαγή της αγοράς, ώστε η τιμή να μην καθορίζεται μόνο από το φυσικό αέριο, και να μπαίνουν και οι περιφερειακές/ευρωπαϊκές αγορές για την εξισορρόπηση, μέσω των διασυνδέσεων. Μακροπρόθεσμα φαίνεται να είναι λύση: η αποθήκευση ενέργειας, για να μπορούν οι ΑΠΕ να “αντικαταστήσουν” το φυσικό αέριο πραγματικά, και το ευφυές δίκτυο, ώστε να ελέγχεται η ζήτηση-παραγωγή real-time.

Άρα τι γίνεται στην πράξη; Ακόμα κι αν έχουμε 90% παραγωγή από ΑΠΕ, χαμηλή ζήτηση και φθηνές εισαγωγές, αν χρειαστεί έστω και μια MWh από φυσικό αέριο για να ισορροπήσει το σύστημα, τότε ΟΛΗ η αγορά θα πληρωθεί στην τιμή του φυσικού αερίου (π.χ. €130/MWh). Και αυτό συμβαίνει συνέχεια, γιατί δεν υπάρχει επαρκής αποθήκευση (μπαταρίες, αντλησιοταμίευση), οι ΑΠΕ είναι στοχαστικές (δεν έχει πάντα ήλιο/αέρα) και το φυσικό αέριο είναι μονόδρομος και απαραίτητο για την ισορροπία συστήματος. Γι' αυτό βλέπουμε φαινόμενα όπου έχουμε 70–80% παραγωγή από ΑΠΕ και την ΤΕΑ = €120/MWh, διότι η τιμή καθορίζεται από την τελευταία μονάδα, το φυσικό αέριο.



4. Τα δεδομένα της 19η Μαΐου για τη διαμόρφωση της χονδρικής τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας


Ας εξετάσουμε τα δεδομένα για την 19η Μαΐου 2025, ώστε να κατανοήσουμε πώς διαμορφώθηκε η Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς - ΤΕΑ, η χονδρική τιμή Ηλεκτρικής Ενέργειας, εκείνη την ημέρα, λαμβάνοντας υπόψη τη συμμετοχή των ΑΠΕ, του φυσικού αερίου και των ρύπων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για την 19η Μαΐου 2025 κατανέμεται ως εξής:Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ): 47.3%, Φυσικό Αέριο: 31.2%, Υδροηλεκτρικά: 12.5% και Εισαγωγές: 9.0%. Ο Λιγνίτης: 0% γιατί φαίνεται έχει αποσυρθεί από τις 15 Μαΐου 2025. [Πηγή: ΑΔΜΗΕ]

Η μέση Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ) για την 19η Μαΐου 2025 ήταν 128.81 € ανά MWh. [Πηγή: EnergyinEU - Μέσες Τιμές Ημερήσιας Αγοράς]. Η τιμή του Φυσικού Αερίου (TTF) στο ολλανδικό χρηματιστήριο TTF για την ημέρα αυτή ήταν 35.23 € ανά MWh. [Πηγή: MarketWatch - Dutch TTF Gas Futures]

Άρα παρόλο που οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) κάλυψαν σχεδόν το 47.3% της ημερήσιας παραγωγής, η χονδρική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας παρέμεινε υψηλή στα €128.81/MWh. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το φυσικό αέριο, παρότι κάλυψε το 31.2% της παραγωγής, καθόρισε την Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ) λόγω του μοντέλου οριακής τιμολόγησης, που εφαρμόζεται στην αγορά. Το Target Model λέει ότι η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας καθορίζεται από την τελευταία και ακριβότερη μονάδα παραγωγής που απαιτείται για την κάλυψη της ζήτησης, πάντοτε σχεδόν το φυσικό αέριο, επηρεάζοντας έτσι ολόκληρη την αγορά, ανεξαρτήτως της υψηλής συμμετοχής των ΑΠΕ.

Η περίπτωση της 19ης Μαΐου 2025 δείχνει καθαρά ότι το Target Model ευνοεί τους προμηθευτές και δημιουργεί περιθώρια υπερκερδών για όλους όσοι εντάσσονται στην ΤΕΑ, ότι η υψηλή συμμετοχή ΑΠΕ δεν σημαίνει αυτόματα χαμηλές τιμές, αφού η διαμόρφωση της τιμής γίνεται από την πιο ακριβή μονάδα και ότι η πολιτική βιαστικής απολιγνιτοποίησης δεν συνοδεύτηκε από αντίστοιχες επενδύσεις σε αποθήκευση -σκόπιμα λέω εγώ- με αποτέλεσμα το φυσικό αέριο να διατηρεί κρίσιμο ρόλο. Επίσης αναδεικνύει την ανάγκη για ενίσχυση της αποθήκευσης ενέργειας, που σημαίνει καλύτερη αξιοποίηση της παραγωγής από ΑΠΕ και μείωση της εξάρτησης από μονάδες φυσικού αερίου. Αναδεικνύει την ανάγκη για την αναθεώρηση του μοντέλου τιμολόγησης. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο φαίνεται να εξετάζεται η μετάβαση σε μοντέλα που αντικατοπτρίζουν καλύτερα το πραγματικό κόστος παραγωγής, όπως τα Συμβόλαια Διαφοράς (CfD). Και τέλος απαιτούνται επενδύσεις σε ευέλικτες μονάδες και δίκτυα για την αποτελεσματικότερη ενσωμάτωση των ΑΠΕ και τη διασφάλιση της σταθερότητας του συστήματος, αυτό που μας έδειξε και η Ισπανία.



Αυτό είναι το διάγραμμα πίτας που δείχνει την κατανομή της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα για τις 19 Μαΐου 2025. Όπως φαίνεται: Οι ΑΠΕ κυριαρχούν με 47.3%, όμως το φυσικό αέριο με 31.2% είναι αυτό που τελικά καθόρισε την τιμή, ενώ τα υδροηλεκτρικά και οι εισαγωγές παίζουν υποστηρικτικό ρόλο.



5. Οι εξαγωγές και εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας - το Ισοζύγιο Διασυνδέσεων

Όποιος παρακολουθεί στην εφαρμογή του ΑΔΜΗΕ ipto ANALYTICS [https://www.admie.gr/en/node/137629] το ενεργειακό μείγμα -έγινε και σε μένα πια συνήθεια- παρατηρεί, εκτός των άλλων, και το Ισοζύγιο Διασυνδέσεων, δηλαδή τις εισαγωγές και εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας κάθε ώρα.

Οι εισαγωγές προσφέρονται σαν "εικονικές μονάδες παραγωγής" μέσω της ημερήσιας αγοράς στο Χρηματιστήριο Ενέργειας (HEnEx), από προμηθευτές, όχι από παραγωγούς. Ένας προμηθευτής αγοράζει ρεύμα από τις διασυνδεδεμένες χώρες π.χ. τη Βουλγαρία ή την Ιταλία, Tο προσφέρει στην ελληνική αγορά με τιμή ανά MWh, όπως κάθε άλλη μονάδα παραγωγής και, αν η προσφορά του είναι ανταγωνιστική, συμμετέχει στη διαμόρφωση της χονδρικής τιμής – ΤΕΑ. Στο υφιστάμενο μοντέλο οριακής τιμολόγησης όλες οι αποδεκτές προσφορές πληρώνονται στην ίδια τιμή, την Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ), δηλαδή την τιμή της τελευταίας (ακριβότερης) μονάδας, που χρειάζεται για να καλυφθεί η ζήτηση, που είναι σχεδόν πάντα μονάδα φυσικού αερίου. Αν η προσφορά του εισαγωγέα είναι η τελευταία που καλύπτει την ζήτηση -και ακριβότερη- καθορίζει και την ΤΕΑ! Καταλαβαίνετε τι παιχνίδια μπορούν εδώ να παιχθούν.

Το ίδιο και με τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας: Δεν γίνονται από τον παραγωγό, είτε μικρό είτε μεγάλο, αλλά από ενδιάμεσους φορείς, χρηματιστηριακούς επενδυτές ή προμηθευτές, οι οποίοι αγοράζουν την ενέργεια από την αγορά και τη μεταπωλούν στις διασυνδεδεμένες χώρες. Χρειάζονται άδειες, πρόσβαση στους μηχανισμούς δημοπρασιών και τεχνική υποστήριξη για την διαχείριση φορτίων, τις προβλέψεις, τους συμψηφισμούς.

Κύριοι προμηθευτές που δραστηριοποιούνται στις εισαγωγές και στις εξαγωγές με τις πέντε διασυνδεδεμένες χώρες Τουρκία, Βουλγαρία, Ιταλία, Βόρεια Μακεδονία και Αλβανία, είναι: ΔΕΗ Α.Ε., Protergia (Όμιλος Μυτιληναίος), Elpedison, NRG (Όμιλος Motor Oil), ΗΡΩΝ (Όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ), ZeniΘ (Όμιλος Enel), Watt+Volt, Volton, Volterra, We Energy, Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας, ELIN, ΕΛΤΑ Ενέργεια, Solar Energy. Όλοι τους σχεδόν είναι και παραγωγοί και προμηθευτές και πάροχοι... Είναι αξιοσημείωτο ότι, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, Το πρώτο τετράμηνο του 2025, η Ελλάδα σημείωσε σημαντική πρόοδο στο ισοζύγιο διασυνδέσεων, μετατρεπόμενη σε καθαρό εξαγωγέα ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό οφείλεται κυρίως στην αυξημένη παραγωγή από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και στη βελτίωση των διασυνδέσεων με τις γειτονικές χώρες. [https://www.greeceinfigures.com/data-insights/e-ellada-apo-eisagogeas-se-exagogeas-elektrikes-energeias-arnetike-kathare-roe-gia-prote-phora-to-2025/?utm]

Τελικά το ρεύμα είναι κοινωνικό αγαθό ή εμπόρευμα για εξαγωγή; Την ώρα που το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας παραμένει δυσβάσταχτο για τα νοικοκυριά και τις μικρές επιχειρήσεις, μεγάλες ποσότητες ρεύματος εξάγονται καθημερινά από τη χώρα μας, επειδή… συμφέρει στο χρηματιστήριο ενέργειας. Κι όμως, η παραγωγή αυτή έχει ήδη πληρωθεί, είτε με κρατικές ενισχύσεις, είτε μέσω επιδοτήσεων, είτε από την ίδια την κοινωνία και με τεράστιο κόστος για το περιβάλλον. Πρόκειται για μια αγορά-καζίνο, όπου οι κανόνες του target model έχουν παραδώσει την ενέργεια σε εμπορικά συμφέροντα, χωρίς κοινωνικό έλεγχο και χωρίς καν τη διασφάλιση της εσωτερικής επάρκειας σε σταθερές και προσιτές τιμές.

Απαιτείται ριζική αναθεώρηση του πλαισίου. Η ηλεκτρική ενέργεια δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως οποιοδήποτε χρηματιστηριακό προϊόν. Χρειαζόμαστε κοινωνική τιμολόγηση, διαφάνεια στη διαχείριση, και στρατηγική επάρκεια για τον πληθυσμό. Ο ενεργειακός σχεδιασμός πρέπει να υπηρετεί τις ανάγκες της κοινωνίας και όχι τις ορέξεις των επενδυτών του χρηματιστηρίου (traders). Η ενέργεια είναι δικαίωμα, όχι εμπόρευμα!



6. Αντί το "νίπτουμε τας χείρας μας" μπροστά στην «αγορά»: ριζική επαναθεμελίωση της ενεργειακής πολιτικής!


Ναι, λέμε ότι η ηλεκτρική ενέργεια δεν μπορεί να είναι απλώς εμπόρευμα. Ότι είναι καθολικό κοινωνικό αγαθό και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται, και στην παραγωγή και στη διάθεση. Το σημερινό μοντέλο, το λεγόμενο Target Model και το Χρηματιστήριο Ενέργειας, μετατρέπει την ενέργεια σε χρηματιστηριακό προϊόν, οδηγώντας σε στρεβλώσεις, ενεργειακή ανασφάλεια και κοινωνική αδικία.

Ως εναλλακτικό εργαλείο πολιτικής προβάλλονται τα Συμβόλαια Διαφοράς (Contracts for Difference - CfD). Ένα μοντέλο που θεσπίζει τιμή αναφοράς ανάμεσα στο Δημόσιο και τον παραγωγό. Αν η χονδρική τιμή (ΤΕΑ) είναι χαμηλότερη, το κράτος πληρώνει τη διαφορά. Αν είναι υψηλότερη, ο παραγωγός επιστρέφει τη διαφορά. Φαίνεται δίκαιο. Και πράγματι, τα CfD προσφέρουν σταθερότητα σε επενδυτές ΑΠΕ και ενισχύουν τη μετάβαση σε καθαρή ενέργεια.

Αλλά… ωφελείται ο καταναλωτής; Δυστυχώς, όχι άμεσα. Η τιμή της KWh συνεχίζει να καθορίζεται από την ακριβότερη μονάδα στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, κι έτσι τα CfD δεν ρίχνουν την τελική τιμή ρεύματος. Απλώς σταθεροποιούν τα έσοδα των παραγωγών. Οι πολίτες δεν προστατεύονται, εκτός αν ο μηχανισμός αυτός ενταχθεί σε ένα συνολικό πλαίσιο κοινωνικής τιμολόγησης και δημόσιου ελέγχου των τιμών.

Γι’ αυτό λέμε: Αντί να συνεχίζουμε να «νίπτουμε τας χείρας μας» μπροστά στην «αγορά», χρειάζεται ριζική επαναθεμελίωση της ενεργειακής πολιτικής με βάση τις κοινωνικές ανάγκες. Και αυτό ξεκινά από την παραδοχή ότι η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να αντανακλά το κοινωνικό της βάρος, όχι τις χρηματιστηριακές της διακυμάνσεις.

Αν δεν ελεγχθεί η αγορά, αν δεν αλλάξει ο τρόπος διαμόρφωσης της τελικής τιμής, τα Συμβόλαια Διαφοράς δεν είναι κοινωνική ενεργειακή πολιτική. Είναι λογιστική διευκόλυνση των παραγωγών. Αντί λοιπόν για τεχνικές παρεμβάσεις που διατηρούν τη χρηματιστηριακή λογική, χρειαζόμαστε πολιτική απόφαση:

Η ενέργεια ως συλλογική υποδομή, όχι ως αντικείμενο καθαρής εμπορικής συναλλαγής.


7. Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦοΣΕ): ανάγκη ή βαρίδι στην τιμή του ρεύματος;


Οι Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦοΣΕ δημιουργήθηκαν ως τεχνική λύση στην αδυναμία των μικρών παραγωγών να συμμετάσχουν στην αγορά της επόμενης ημέρας και γενικά στο χρηματιστήριο ενέργειας. Αποτελούν θεσμική απάντηση σε ένα πρόβλημα: ότι οι μικροί παραγωγοί (κυρίως από ΑΠΕ) δεν μπορούν μόνοι τους να συμμετάσχουν στο πολύπλοκο και δυναμικό σύστημα προσφορών και εκκαθάρισης, που απαιτεί η αγορά. Όμως, αντί να ενισχύουν τη διαφάνεια και την ενεργειακή δικαιοσύνη, λειτουργούν ως ενδιάμεσοι, έχοντας και δικό τους κόστος, ενώ η συμμετοχή των ΑΠΕ στην αγορά παραμένει εικονική. Ήρθε η ώρα για απευθείας Συμβόλαια Διαφοράς (CfD) υπό δημόσιο φορέα, με σταθερές τιμές, κοινωνικό έλεγχο και ουσιαστική μείωση του κόστους KWh.


Ο ΦοΣΕ συγκεντρώνει την παραγωγή πολλών μικρών μονάδων ΑΠΕ, καταρτίζει ενιαία προσφορά για πώληση στο Χρηματιστήριο και αναλαμβάνει την οικονομική και τεχνική εκπροσώπηση των παραγωγών. Ο μικρός παραγωγός με την υπογραφή της σύμβασης εκπροσώπησης, δεν κάνει προσφορές και δεν διαπραγματεύεται. Όλη αυτή η διαχείριση έχει κόστη και αντιφάσεις. Ο ΦοΣΕ αμείβεται με προμήθεια (0,5–1,5%). Δεν μεταβιβάζει απαραίτητα τα κέρδη από αποκλίσεις στους παραγωγούς. Οι παραγωγοί πληρώνονται βάσει της ΤΕΑ, όχι με βάση το κόστος, ούτε ελέγχουν την τιμή. Και τελικά το κόστος μετακυλίεται στον καταναλωτή. Σήμερα Φο.Σ.Ε είναι: ΔΑΠΕΕΠ (κρατικός – εκπροσωπεί κυρίως παλιές ΑΠΕ με σταθερές τιμές), ΗΡΩΝ, Protergia (Μυτιληναίος), Watt & Volt, Volton, NRG και άλλες ιδιωτικές εταιρείες που έχουν άδεια Φο.Σ.Ε.


Το κρίσιμο ερώτημα που προκύπτει είναι: γιατί όχι Συμβόλαια Διαφοράς για όλους; Η ύπαρξη των ΦοΣΕ βασίζεται στην υπόθεση ότι οι μικροί πρέπει να συμμετέχουν στο target model. Αλλά αν δεν επηρεάζουν την τιμή, γιατί να μην προστατεύονται με σταθερή τιμή και Συμβόλαια Διαφοράς, υπό δημόσιο φορέα; Αυτό θα καταργήσει το ενδιάμεσο κόστος εκπροσώπησης, θα αποσυνδέσει την ΑΠΕ από τις στρεβλώσεις του target model και, το σημαντικό, θα προστατεύσει και τους παραγωγούς και τους καταναλωτές.


Η διεθνής εμπειρία λέει ότι πολλές χώρες εφαρμόζουν ευέλικτες πρακτικές. Η Ισπανία: εφαρμόζει Συμβόλαια Διαφοράς με σταθερές τιμές και οι ΑΠΕ δεν διαμορφώνουν οριακή τιμή. Η Γαλλία: εφαρμόζει Συμβόλαια Διαφοράς σε ΑΠΕ και πυρηνικά και προγραμματίζει την επέκταση. Άλλες χώρες διαχωρίζουν τις ΑΠΕ από τις ανταγωνιστικές αγορές. Ενώ σε μας στην Ελλάδα, όλοι στο target model∙ και οι ΦοΣΕ, ως ρυθμιστικοί ενδιάμεσοι, αυξάνουν την πολυπλοκότητα χωρίς να μειώνουν την τιμή της KWh


Οι ΦοΣΕ είναι διαχειριστικό εργαλείο, όχι μεταρρύθμιση. Αντί για συμμετοχή σε μια στρεβλή αγορά, χρειάζεται πολιτική απόφαση: Καθολικά Συμβόλαια Διαφοράς, δημόσιος έλεγχος, σταθερότητα τιμών, διαφάνεια και προστασία του κοινωνικού συμφέροντος.



8. Ποιος πληρώνει την... αδιαφάνεια στην αγορά ενέργειας;


Είναι κοινή διαπίστωση πως η διαφάνεια στην αγορά ενέργειας είναι ζητούμενο∙ όχι πραγματικότητα. Το ίδιο το Χρηματιστήριο Ενέργειας, το οποίο υποτίθεται ότι θα εξασφάλιζε ανταγωνισμό και δικαιοσύνη στην τιμολόγηση, καταλήγει να λειτουργεί σε ένα καθεστώς που απέχει πολύ από την ουδετερότητα και τον πραγματικό έλεγχο.

Ας ξεκινήσουμε με τα βασικά: ποιος διοικεί το Χρηματιστήριο Ενέργειας (ΕΧΕ); Η απάντηση δεν είναι το Δημόσιο. Πρόκειται για ανώνυμη εταιρεία, με μετόχους τράπεζες και μεγάλους ενεργειακούς ομίλους, οι οποίοι παίζουν και στην αγορά, που το ίδιο το Χρηματιστήριο διαχειρίζεται. Με άλλα λόγια, οι ίδιοι που προσφέρουν και διαμορφώνουν τιμές, ελέγχουν και τον μηχανισμό αποτύπωσης αυτών των τιμών.

Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) [https://www.raaey.gr/], που τυπικά εποπτεύει το σύστημα, δεν έχει δυνατότητα προληπτικού ελέγχου, δεν επιβάλλει διαφάνεια στο πραγματικό κόστος παραγωγής των μονάδων, ούτε έχει θεσμοθετήσει πλαφόν κερδοφορίας. Ο ρόλος της είναι συχνά περιορισμένος σε μεταγενέστερες διαπιστώσεις, που δεν ανατρέπουν τα κεκτημένα του μηχανισμού. Δεν είναι ότι δεν θέλει. Απλώς δεν μπορεί, δεν της επιτρέπεται.

Έτσι, διαμορφώνεται μια πολλαπλή αδιαφάνεια που μεταφράζεται απευθείας στην τιμή που πληρώνει ο τελικός καταναλωτής. Δεν ξέρει πόσο κοστίζει πραγματικά η MWh από κάθε μονάδα, ποιο είναι το περιθώριο κέρδους ανά τεχνολογία, ποιοι καθορίζουν την "τελευταία" και ακριβότερη προσφορά που ανεβάζει την χονδρική τιμή, την Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς - ΤΕΑ, πώς διαμορφώνονται οι χρεώσεις για την εκπροσώπηση των μικρών παραγωγών (μέσω Φορέα Σωρευτικής Εκπροσώπησης - ΦοΣΕ), ποιος τελικά ωφελείται από τα κέρδη των «ισχυρών» στο Χρηματιστήριο και ποιος τα πληρώνει.

Ο μικρός παραγωγός, αντί να εντάσσεται σε ένα εθνικό σχέδιο συμβολαίων σταθερής τιμής με κοινωνικό πρόσημο, αναγκάζεται να συμμετέχει σε μια "αγορά" που του χρεώνει την... είσοδο, μέσω του ΦοΣΕ, την εκπροσώπηση, τα τέλη συμμετοχής, τις εξισώσεις, και όλα αυτά για να πάρει τελικά μια τιμή που δεν μπορεί να επηρεάσει. Και αυτό το "παιχνίδι", που το λένε αγορά, στηρίζεται στη νομιμοποιημένη αδιαφάνεια: στις μη ανακοινώσιμες τιμές προμήθειας, στα απόρρητα κόστη λειτουργίας των παραγωγών, στα συμβόλαια προμήθειας που δεν φτάνουν ποτέ στη ΡΑΑΕΥ, στην έλλειψη δημόσιας πρόσβασης στις αληθινές ροές χρήματος.

Αντί λοιπόν να μιλάμε για "αγορά", καλύτερα να μιλάμε για δίκτυο επιρροής και ισχύος. Και όταν αυτό το δίκτυο επιδοτείται από το κράτος, προστατεύεται από την αδιαφάνεια, και ταυτόχρονα παράγει κέρδη που δεν ελέγχονται, η κοινωνία, ο πολίτης, καλείται να πληρώσει όχι τη διαφάνεια, αλλά το τίμημα της αδιαφάνειας.

Η ενεργειακή πολιτική δεν μπορεί να συνεχίσει να στηρίζεται σε μηχανισμούς που δεν ελέγχονται ουσιαστικά και που εμπορευματοποιούν την ανάγκη, αντί να τη διαχειρίζονται ως υποχρέωση. Δεν είναι υπερβολή να πούμε πως η τιμή της KWh σήμερα δεν αντανακλά το κόστος της ενέργειας, αλλά το κόστος της αδιαφάνειας.


9. Υπάρχει κόστος λειτουργείας του Χρηματιστηρίου Ενέργειας στην τιμή της KWh;


Η ύπαρξη του Χρηματιστηρίου Ενέργειας παρουσιάζεται ως δήθεν εγγύηση διαφάνειας και ανταγωνισμού. Όμως πίσω απ’ αυτό το «διαφανές πέπλο» κρύβεται μια πολλαπλά στρεβλή και πανάκριβη δομή, που τελικά επιβαρύνει τον καταναλωτή και εκτροχιάζει την έννοια του κοινωνικού αγαθού της ενέργειας.

Στο σημερινό Target Model, κάθε μεγαβατώρα που παράγεται και διοχετεύεται στο σύστημα πρέπει να περάσει μέσα από ένα δίκτυο διαπραγματεύσεων, πλατφορμών, μεσαζόντων και διαχειριστικών δομών, που όλες έχουν κόστος. Τα κόστη αυτά δεν είναι αόρατα. Μετακυλίονται στην τελική τιμή της KWh που πληρώνει ο καταναλωτής. Πού πάνε αυτά τα χρήματα;

- Κόστη συμμετοχής και λειτουργίας του Χρηματιστηρίου Ενέργειας: Τεχνική υποδομή, λογισμικά, προσωπικό, επιτροπές εποπτείας, διαχειριστές (ΕΧΕ, ΔΑΠΕΕΠ, ΑΔΜΗΕ, ΡΑΑΕΥ κ.λπ.)

- Αμοιβές Φορέων Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦοΣΕ): Ο μικρός παραγωγός, που δεν έχει δυνατότητα άμεσης συμμετοχής στην αγορά, «εκπροσωπείται» από έναν φορέα που, φυσικά, κρατά ποσοστό της αξίας της ενέργειας που διαπραγματεύεται.

- Αμοιβές συμβούλων, μεσιτών ενέργειας, δικτύων «συντονισμού»: Μια αγορά στημένη έτσι ώστε να απαιτεί διαμεσολάβηση από εξειδικευμένους «παίκτες», οι οποίοι λειτουργούν εν τέλει ως νέοι μεσάζοντες.

- Εκκαθαρίσεις, εξισορροπήσεις, μηχανισμοί ευστάθειας που προστίθενται στη χονδρική τιμή, χωρίς σαφή σύνδεση με το πραγματικό κόστος παραγωγής.


Και εδώ προκύπτει η μεγάλη αντίφαση: Αντί να έχουμε έναν δημόσιο φορέα που να λειτουργεί με βάση τα σταθερά Συμβόλαια Διαφοράς (CfD) για όλους τους παραγωγούς –μικρούς και μεγάλους– διασφαλίζοντας έτσι προβλεψιμότητα και τιμές βάσει κόστους, επιλέγουμε να εντάξουμε όλη την ενέργεια σε ένα πολύπλοκο, ανελαστικό, δαπανηρό σύστημα, που τελικά δεν ωφελεί ούτε τον καταναλωτή, ούτε την ενεργειακή αυτονομία της χώρας. Αντί η πολιτεία να αναλαμβάνει ρόλο εγγυητή με κοινωνικά κριτήρια και πολιτικές προτεραιότητες, μεταβιβάζει την ευθύνη στις “αγορές” και τους ΦοΣΕ, καθιστώντας ακόμα και τους μικρούς παραγωγούς απλούς παίκτες σε ένα παιχνίδι που δεν ορίζουν.

Και μερικά αθώα ερωτήματα: √ Aν η αγορά είναι "ανταγωνιστική", γιατί χρειάζονται αντισταθμιστικά μέτρα στήριξης; √ Αν ο Φορέας Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦοΣΕ) υπάρχει για να εκπροσωπεί "ορθά" τον μικρό παραγωγό, τότε γιατί δεν επιλέγεται ένα δημόσιο σύστημα συλλογικής εκπροσώπησης με διαφανή κόστη; √ Γιατί δεν προσφέρεται σε όλους τους παραγωγούς η δυνατότητα απευθείας ένταξης σε ένα δίκαιο και σαφές πλαίσιο Συμβολαίων Διαφοράς, εκτός Χρηματιστηρίου;

Η απάντηση είναι απλή και πολιτική: Επειδή έτσι αναπαράγεται ένα σύστημα συμφερόντων, το οποίο απομακρύνει την ηλεκτρική ενέργεια από τον χαρακτήρα της ως καθολικό κοινωνικό δικαίωμα και την καθηλώνει σε ρόλο κερδοσκοπικού εμπορεύματος.



10. Το 2024 μια χρονιά σημαντικής κερδοφορίας για τις εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας

Ξεφυλλίζοντας τις σελίδες που αναφέρονται στο κοινωνικό αγαθό της ηλεκτρικής ενέργειας, έγινε μα προσπάθεια να προσεγγίσουμε το τεράστιο αυτό κοινωνικό και οικονομικό ζήτημα που απασχολεί ολόκληρη την κοινωνία. Κλείνοντας την κριτική αφήγηση της ενεργειακής αγοράς και πολιτικής με το δέκατο κεφάλαιο, δείτε πώς το ελληνικό χρηματιστήριο Ενέργειας και το Target Model οδηγούν στα «ουρανοκατέβατα» κέρδη των εταιρειών, σε ένα ολιγοπωλιακό περιβάλλον. Ένας μικρός αριθμός ισχυρών παραγωγών και παρόχων κυριαρχούν στην καθετοποιημένη αγορά καθορίζοντας τις τιμές και τα διαδικαστικά –αδειοδοτήσεις, τράπεζες, επιδοτήσεις, και όλα τα συναφή- εκβιάζοντας την κοινωνία με την εμπορευματοποίηση ενός καθαρά κοινωνικού αγαθού. Σημεία των καιρών θα μου πείτε και αποτελέσματα του παγκόσμιου νεοφιλελεύθερου κοινωνικοοικονομικού συστήματος. Ναι!

Το 2024 ήταν επίσης μια χρονιά σημαντικής κερδοφορίας για τις εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Παρακάτω παρατίθενται τα οικονομικά αποτελέσματα ορισμένων βασικών παικτών της αγοράς:


ΔΕΗ Καθαρά κέρδη: 426 εκατ. ευρώ, υπερδιπλασιασμένα από τα 206 εκατ. ευρώ του 2023. https://www.efsyn.gr/oikonomia/elliniki-oikonomia/472904_stin-plati-ton-katanaloton-ta-hromatista-yperkerdi? https://www.economistas.gr/energeia/70039_omilos-dei-ishyra-oikonomika-apotelesmata-2024-me-prosarmosmeno-ebitda-sta-eu18-dis? https://www.efsyn.gr/oikonomia/elliniki-oikonomia/467356_apogeiothikan-sto-18-dis-eyro-ta-kerdi-tis-dei? Προβλεπόμενο EBITDA 2025 (κέρδη πριν από την αφαίρεση των τόκων, των φόρων, των αποσβέσεων και των απομειώσεων): 2 δισ. € και καθαρά κέρδη > 400 εκατ. € https://ads.bankingnews.gr/epixeiriseis/articles/793939/dei-isxyra-kathara-kerdi-to-2024-107-sta-426-ekat-evro-esoda-6-6-dis-ebitda-2-dis-to-2025?. Η ΔΕΗ πανηγυρίζει υψηλές αποδόσεις


ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ / Mytilineos (Metlen Energy & Metals) Καθαρά κέρδη 2024: 615 εκατ. € https://www.protothema.gr/economy/article/1603828/metlen-ebitda-1080-dis-kathara-kerdi-615-ekat-kai-kuklos-ergasion-568-dis-to-2024/? Η Protergia είναι αναπόσπαστο κομμάτι της METLEN Energy & Metals και δραστηριοποιείται στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου με μερίδιο αγοράς: 16–18 %, με στόχο 20–30 % για 2026 https://www.metlengroup.com/news/company-news/press-release-flash-note-financial-results-2024/? Ο όμιλος – παραγωγός & πάροχος σε πλήρη ισχύ.


HELLENiQ ENERGY (πρώην ΕΛΠΕ) Καθαρά κέρδη: 401 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία παρουσίασε ισχυρή λειτουργική απόδοση, με την παραγωγή να φθάνει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. https://www.helleniqenergy.gr/media/regulatory-announcements/apotelesmata-d-triminoy-etoys-2024? Η ELPEDISON είναι ανεξάρτητος παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας με δύο ιδιόκτητες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο και ένας από τους πιο ισχυρούς προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας. Η Elpedison ελέγχεται πια 100% από την Helleniq Energy. https://www.helleniqenergy.gr/en/media/regulatory-announcements/fourth-quarter-full-year-2024-financial-results?


ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή Καθαρά κέρδη: 70,5 εκατ. ευρώ (αύξηση 23,5% σε σχέση με το 2023). https://businessdaily.gr/epiheiriseis/139882_terna-energeiaki-ayxisi-235-sta-kathara-kerdi-sta-705-ekat-2024 https://www.terna-energy.com/financial-press-release/terna-energy-fy-2024-financial-results/? Η TERNA Energy διατηρεί ισχυρή κερδοφορία, ενισχύοντας την επεκτατική στρατηγική της σε ΑΠΕ και νέα έργα. Η ΗΡΩΝ είναι θυγατρική της ΤΕΡΝΑ και είναι καθετοποιημένος παραγωγός και προμηθευτής, διαθέτοντας δύο ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες με συνολική ισχύ 582MW


Αυτά τα αποτελέσματα αντικατοπτρίζουν την τάση υπερκερδών - τα είπαν ουρανοκατέβατα τάχα. Συνολικά, οι μεγάλοι παραγωγοί και πάροχοι απολαμβάνουν σημαντικά κέρδη, ευνοούμενοι από τη διαμόρφωση τιμής στο Χρηματιστήριο, τα Συμβόλαια Διαφοράς και τον ρόλο των Φορέων Σωρευτικής Εκπροσώπησης. Αντίθετα, οι πολίτες και οι μικρές μονάδες ΑΠΕ χάνουν, ενώ το Δημόσιο χάνει τη δυνατότητα εθνικής ενεργειακής στρατηγικής και κοινωνικής προστασίας.


Με λίγα λόγια «Γιάννης κερνάει, Γιάννης πίνει» ή «Γιάννης παράγει, Γιάννης κερδίζει», οι λίγοι κερδίζουν, οι πολλοί πληρώνουν και ματώνουν!


Λαμία, 11.6.2025

Στέφανος Σταμέλλος





Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου



Ξεφυλλίζοντας τις σελίδες που αναφέρονται στο κοινωνικό αγαθό της ηλεκτρικής ενέργειας, έγινε μα προσπάθεια να προσεγγίσουμε το τεράστιο αυτό κοινωνικό και οικονομικό ζήτημα που απασχολεί ολόκληρη την κοινωνία. Κλείνοντας την κριτική αφήγηση της ενεργειακής αγοράς και πολιτικής με το δέκατο κεφάλαιο, δείτε πώς το ελληνικό χρηματιστήριο Ενέργειας και το Target Model οδηγούν στα «ουρανοκατέβατα» κέρδη των εταιρειών, σε ένα ολιγοπωλιακό περιβάλλον. Ένας μικρός αριθμός ισχυρών παραγωγών και παρόχων κυριαρχούν στην καθετοποιημένη αγορά καθορίζοντας τις τιμές και τα διαδικαστικά –αδειοδοτήσεις, τράπεζες, επιδοτήσεις, και όλα τα συναφή- εκβιάζοντας την κοινωνία με την εμπορευματοποίηση ενός καθαρά κοινωνικού αγαθού. Σημεία των καιρών θα μου πείτε και αποτελέσματα του παγκόσμιου νεοφιλελεύθερου κοινωνικοοικονομικού συστήματος. Ναι!

Το 2024 ήταν επίσης μια χρονιά σημαντικής κερδοφορίας για τις εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Παρακάτω παρατίθενται τα οικονομικά αποτελέσματα ορισμένων βασικών παικτών της αγοράς:

ΔΕΗ Καθαρά κέρδη: 426 εκατ. ευρώ, υπερδιπλασιασμένα από τα 206 εκατ. ευρώ του 2023. https://www.efsyn.gr/oikonomia/elliniki-oikonomia/472904_stin-plati-ton-katanaloton-ta-hromatista-yperkerdi? https://www.economistas.gr/energeia/70039_omilos-dei-ishyra-oikonomika-apotelesmata-2024-me-prosarmosmeno-ebitda-sta-eu18-dis? https://www.efsyn.gr/oikonomia/elliniki-oikonomia/467356_apogeiothikan-sto-18-dis-eyro-ta-kerdi-tis-dei? Προβλεπόμενο EBITDA 2025 (κέρδη πριν από την αφαίρεση των τόκων, των φόρων, των αποσβέσεων και των απομειώσεων): 2 δισ. € και καθαρά κέρδη > 400 εκατ. € https://ads.bankingnews.gr/epixeiriseis/articles/793939/dei-isxyra-kathara-kerdi-to-2024-107-sta-426-ekat-evro-esoda-6-6-dis-ebitda-2-dis-to-2025?. Η ΔΕΗ πανηγυρίζει υψηλές αποδόσεις


ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ / Mytilineos (Metlen Energy & Metals) Καθαρά κέρδη 2024: 615 εκατ. € https://www.protothema.gr/economy/article/1603828/metlen-ebitda-1080-dis-kathara-kerdi-615-ekat-kai-kuklos-ergasion-568-dis-to-2024/? Η Protergia είναι αναπόσπαστο κομμάτι της METLEN Energy & Metals και δραστηριοποιείται στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου με μερίδιο αγοράς: 16–18 %, με στόχο 20–30 % για 2026 https://www.metlengroup.com/news/company-news/press-release-flash-note-financial-results-2024/? Ο όμιλος – παραγωγός & πάροχος σε πλήρη ισχύ.


HELLENiQ ENERGY (πρώην ΕΛΠΕ) Καθαρά κέρδη: 401 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία παρουσίασε ισχυρή λειτουργική απόδοση, με την παραγωγή να φθάνει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. https://www.helleniqenergy.gr/media/regulatory-announcements/apotelesmata-d-triminoy-etoys-2024? Η ELPEDISON είναι ανεξάρτητος παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας με δύο ιδιόκτητες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο και ένας από τους πιο ισχυρούς προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας. Η Elpedison ελέγχεται πια 100% από την Helleniq Energy. https://www.helleniqenergy.gr/en/media/regulatory-announcements/fourth-quarter-full-year-2024-financial-results?


ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή Καθαρά κέρδη: 70,5 εκατ. ευρώ (αύξηση 23,5% σε σχέση με το 2023). https://businessdaily.gr/epiheiriseis/139882_terna-energeiaki-ayxisi-235-sta-kathara-kerdi-sta-705-ekat-2024 https://www.terna-energy.com/financial-press-release/terna-energy-fy-2024-financial-results/? Η TERNA Energy διατηρεί ισχυρή κερδοφορία, ενισχύοντας την επεκτατική στρατηγική της σε ΑΠΕ και νέα έργα. Η ΗΡΩΝ είναι θυγατρική της ΤΕΡΝΑ και είναι καθετοποιημένος παραγωγός και προμηθευτής, διαθέτοντας δύο ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες με συνολική ισχύ 582MW


Αυτά τα αποτελέσματα αντικατοπτρίζουν την τάση υπερκερδών - τα είπαν ουρανοκατέβατα τάχα. Συνολικά, οι μεγάλοι παραγωγοί και πάροχοι απολαμβάνουν σημαντικά κέρδη, ευνοούμενοι από τη διαμόρφωση τιμής στο Χρηματιστήριο, τα Συμβόλαια Διαφοράς και τον ρόλο των Φορέων Σωρευτικής Εκπροσώπησης. Αντίθετα, οι πολίτες και οι μικρές μονάδες ΑΠΕ χάνουν, ενώ το Δημόσιο χάνει τη δυνατότητα εθνικής ενεργειακής στρατηγικής και κοινωνικής προστασίας.

Με λίγα λόγια «Γιάννης κερνάει, Γιάννης πίνει» ή «Γιάννης παράγει, Γιάννης κερδίζει», οι λίγοι κερδίζουν, οι πολλοί πληρώνουν και ματώνουν!


Στέφανος Σταμέλλος





Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

από το Report24 /  reseauinternational.net 

Η Δανία έδωσε το πράσινο φως στον ρωσικό ενεργειακό κολοσσό Gazprom να ξεκινήσει τις εργασίες για τον κατεστραμμένο αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream 2, μια κίνηση που έχει προκαλέσει σάλο εν μέσω κυρώσεων της Δύσης κατά της Ρωσίας. Αυτό θα μπορούσε επίσης να συνδεθεί με τις φιλοδοξίες του Τραμπ σχετικά με τη Γροιλανδία.

Η Δανική Υπηρεσία Ενέργειας χορήγησε στην Nord Stream 2 AG, θυγατρική της Gazprom, άδεια να πραγματοποιήσει «εργασίες συντήρησης» στη Βαλτική Θάλασσα. Επίσημα, σύμφωνα με πρόσφατη αναφορά, αυτό περιλαμβάνει την εγκατάσταση ειδικών βυσμάτων στα ανοιχτά άκρα των σωλήνων για την αποφυγή περαιτέρω διαρροών αερίου. Ένα απολύτως κατανοητό περιβαλλοντικό επιχείρημα – αν δεν υπήρχαν οι πολιτικές επιπτώσεις. Μόλις πριν από λίγους μήνες, η Κοπεγχάγη ήταν από τους πιο φωνητικούς κατηγόρους της Μόσχας για τις εκρήξεις που κατέστρεψαν τον αγωγό φυσικού αερίου τον Σεπτέμβριο του 2022. Αυτή η ανάκαμψη έρχεται σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη στιγμή: η Δανία βρίσκεται επί του παρόντος σε μια διπλωματική αντιπαράθεση με την κυβέρνηση Τραμπ για την  
κυριαρχία στη Γροιλανδία .

Η Δανική Υπηρεσία Ενέργειας εκτιμά ότι η ποσότητα φυσικού αερίου που παραμένει στον κατεστραμμένο αγωγό είναι περίπου 9 έως 10 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. " Το έργο αποσκοπεί στην αποτροπή περαιτέρω περιβαλλοντικής ζημίας ", ανέφερε η επίσημη δήλωση. Αυτή η προσέγγιση με τη Μόσχα έρχεται σε μια αξιοσημείωτη στιγμή. Καθώς η πρωθυπουργός της Δανίας Mette Frederiksen περιοδεύει στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για να συγκεντρώσει υποστήριξη ενάντια στις φιλοδοξίες του Τραμπ για τη Γροιλανδία, η χώρα της ανοίγει την πόρτα στον ρωσικό κρατικό όμιλο ετερογενών δραστηριοτήτων που υπόκειται σε κυρώσεις.

Εν τω μεταξύ, ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Νοέλ Μπαρό επιβεβαίωσε τις συνομιλίες για πιθανή αποστολή στρατευμάτων στη Γροιλανδία – πρόταση που μέχρι στιγμής έχει απορρίψει η Δανία. Εξάλλου, η Γροιλανδία δεν είναι μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η ανάπτυξη στρατευμάτων της ΕΕ χωρίς τη συμφωνία της αυτόνομης κυβέρνησης του μεγαλύτερου νησιού του κόσμου θα ισοδυναμούσε με de facto κατοχή.

Από την αρχή, ο αγωγός των 11 δισεκατομμυρίων δολαρίων ήταν μήλον της έριδος μεταξύ Ουάσιγκτον και Βερολίνου. Ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούσαν πάντα το έργο ως γεωπολιτικό όργανο της Ρωσίας, η Γερμανία το έβλεπε ως βασική υποδομή για τον ενεργειακό εφοδιασμό της. Τότε τίθεται το ερώτημα: είναι η αιφνιδιαστική συνεργασία της Δανίας με την Gazprom μια κίνηση τακτικής στο περίπλοκο γεωπολιτικό παιχνίδι γύρω από τη Γροιλανδία; Ή μήπως είναι σημάδι μιας πιο ρεαλιστικής ευρωπαϊκής προσέγγισης απέναντι στη Ρωσία; Σε τελική ανάλυση, η ενεργειακή κρίση απέχει πολύ από το να έχει τελειώσει – και το ρωσικό αέριο θα μπορούσε να προσφέρει κάποια ανακούφιση.

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν έχει σχολιάσει μέχρι στιγμής την απόφαση της Δανίας. Όμως, δεδομένων των προσπαθειών του Τραμπ να επαναφέρει τη Μόσχα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, η αντίδραση της Ουάσιγκτον μπορεί να είναι μετρημένη.

πηγή: Report24 μέσω Euro-Synergies





Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

του Φίνιαν Κάνινγκχαμ / reseauinternational.net 

Η εγκληματικότητα του καθεστώτος του Κιέβου δεν έχει όρια. Γίνεται ακόμη και εκπληκτικό. Αλλά η ωμή πραγματικότητα συσκοτίζεται από τα δυτικά μέσα ενημέρωσης που επιδίδονται στη φαντασίωση μιας «ευγενούς Ουκρανίας που υπερασπίζεται την Ευρώπη από τη ρωσική επιθετικότητα».

Καθώς οι Ευρωπαίοι κουδουνίζουν το νέο έτος, μπορούν να περιμένουν να αντιμετωπίσουν το μεγαλύτερο βάρος του συντριπτικού ενεργειακού κόστους και την κατάρρευση των οικονομιών τους – όλα αυτά χάρη στο νεοναζιστικό καθεστώς της Ουκρανίας που οι ελιτιστές Ευρωπαίοι ηγέτες θεωρούν ως αιτία προτεραιότητας που δικαιολογεί τη συνεχή βοήθεια.

Τόσο πολύ για τους παραδοσιακούς χαιρετισμούς « ειρήνης και ευημερίας » .

Η μαριονέτα του ΝΑΤΟ της Ουκρανίας, Βλαντιμίρ Ζελένσκι, ο τύπος με το ιδρωμένο μπλουζάκι που έχει προνομιακή πρόσβαση σε όλες τις συνόδους κορυφής της ΕΕ, θα κόψει την τελευταία πηγή ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη την προηγούμενη μέρα της Πρωτοχρονιάς.

Αυτή η πράξη δολιοφθοράς πραγματοποιείται ανοιχτά και ξεδιάντροπα - με την υποστήριξη των Ευρωπαίων « ηγετών » που έχουν τόσο εμμονή με τη ρωσοφοβία και τη δυτική ιμπεριαλιστική αλαζονεία που περιμένουν από τους ευρωπαίους πολίτες να την συγχωρήσουν ακλόνητα στο όνομα της « πολεμικής προσπάθειας » κατά της Ρωσίας.

Κατά την τελευταία σύνοδο κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών στις Βρυξέλλες, στις 19 Δεκεμβρίου, ο αβάσταχτος λαίμαργος Ζελένσκι ανακοίνωσε ότι το καθεστώς του δεν θα επεκτείνει τη σύμβαση για τη διαμετακόμιση ρωσικού φυσικού αερίου στην υπόλοιπη Ευρώπη στο τέλος του έτους, 31 Δεκεμβρίου.

Η Ευρώπη έχει ήδη αποκοπεί από το ρωσικό φυσικό αέριο χάρη στην εκρηκτική δολιοφθορά από τις Ηνωμένες Πολιτείες το 2022 στους αγωγούς φυσικού αερίου Nord Stream που βρίσκονται στον βυθό της Βαλτικής και προορίζονται για τη Γερμανία. Σήμερα, θα κοπούν επίσης και οι αγωγοί φυσικού αερίου που λειτουργούν εδώ και δεκαετίες στην Ουκρανία. Αν χρειαζόμασταν μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα του τι συμβαίνει πίσω από τον πόλεμο στην Ουκρανία, αυτά τα δύο μέτρα θα ήταν αρκετά για να το εξηγήσουν.

Αυτό σημαίνει περαιτέρω αύξηση του ενεργειακού κόστους καθώς οι ευρωπαϊκές χώρες προσπαθούν να βρουν εναλλακτικές, ακριβότερες πηγές προμήθειας φυσικού αερίου. Οι Αμερικανοί εξαγωγείς αερίου τρίβουν τα χέρια τους με την προοπτική των ζουμερών κερδών.

Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως οι Ρωσόφοβες Ursula von der Leyen και Kaja Kallas, καθώς και τα κράτη της Βαλτικής που συνεργάζονται με το Τρίτο Ράιχ, είναι επίσης στην ευχάριστη θέση να τερματίσουν κάθε ρωσικό εμπόριο ενέργειας με την ήπειρο.

Είναι σπάνιο νεύρο. Έτσι, η Ουκρανία, μη μέλος της ΕΕ, αναλαμβάνει το δικαίωμα να κόψει τη ζέστη και τα φώτα στους Ευρωπαίους, όλα για να βοηθήσει το νεοναζιστικό καθεστώς να διεξαγάγει έναν πόλεμο αντιπροσώπων του ΝΑΤΟ εναντίον της Ρωσίας.

Ωστόσο, ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες, προς τιμή τους, αντιτίθενται σθεναρά σε αυτό που μπορεί να χαρακτηριστεί μόνο ως απάτη.

Στην τελευταία σύνοδο κορυφής της ΕΕ, ο Σλοβάκος πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίκο κατήγγειλε την απερίσκεπτη περιφρόνηση των ευρωπαίων πολιτών. Δήλωσε:

« Αν κάποιος πρέπει να εμποδίσει τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου στο έδαφος της Σλοβακικής Δημοκρατίας, εάν κάποιος πρέπει να προκαλέσει αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου στο έδαφος της Ευρώπης, εάν κάποιος πρέπει να προκαλέσει τεράστια οικονομική ζημιά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι πράγματι ο Πρόεδρος Zelensky . ”

Ο Ζελένσκι δεν είναι καν νομικά πρόεδρος. Ακύρωσε εκλογές νωρίτερα αυτό το έτος και ως εκ τούτου δεν έχει εξουσία να συνεχίσει να ασκεί τα καθήκοντά του.

Αλλά για τους νονούς του ναζιστικού καθεστώτος στο Κίεβο, αυτός ο τύπος δημοκρατικής παρανομίας είναι απλώς ασήμαντο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν εισφέρει έως και 300 δισεκατομμύρια δολάρια σε δημόσιους πόρους στο καθεστώς για να διεξαγάγουν έναν πόλεμο αντιπροσώπων κατά της Ρωσίας. Η απάτη κύλησε ομαλά για σχεδόν τρία χρόνια, με τον Ζελένσκι και τους φίλους του να κερδίζουν δισεκατομμύρια, ενώ οι δυτικές στρατιωτικές εταιρείες και άλλες μεγάλες επιχειρήσεις απολαμβάνουν τα κέρδη από την Ουκρανία.

Όσο για τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, μάταια ρίχνει τα τελευταία δισεκατομμύρια δολάρια στην πολεμική ρακέτα. Ίσως ο μελλοντικός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ να τερματίσει την απάτη όταν ορκιστεί στις 20 Ιανουαρίου, μόνο και μόνο επειδή φοβάται ότι θα οδηγήσει στον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο Σλοβάκος Πρόεδρος Φίκο και ο Ούγγρος Πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν είναι οι μόνοι Ευρωπαίοι ηγέτες που αξίζουν το όνομα, επειδή εντόπισαν σωστά την απάτη και την αποκάλυψαν. Αυτές οι δύο χώρες αρνούνται να στείλουν στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία και είναι κατηγορηματικά αντίθετες σε κάθε τρελό σχέδιο για την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Επιπλέον, οι ηγέτες τους προσπαθούν πραγματικά να βρουν μια ειρηνευτική συμφωνία, ιδίως για να αντιμετωπίσουν τις καταστροφικές συνέπειες του πολέμου στην ευρωπαϊκή οικονομία και κοινωνίες.

Υπό τον Ζελένσκι, η Ουκρανία έχει βυθιστεί στη διαφθορά. Έως και ένα εκατομμύριο Ουκρανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν σε έναν μάταιο πόλεμο που διεξήχθη για τα δυτικά ιμπεριαλιστικά συμφέροντα για να επιφέρει μια στρατηγική ήττα στη Ρωσία, ένας ελιγμός που απέτυχε θεαματικά. Αλλά ο Ζελένσκι και η κλίκα του δεν ενδιαφέρονται σχεδόν καθόλου για την τύχη των Ουκρανών στρατιωτών. Θέλουν απλώς να συνεχιστεί ο πόλεμος όσο το δυνατόν περισσότερο, ανεξάρτητα από το πόσες ζωές καταστρέφονται και πόσοι Ευρωπαίοι παρασύρονται σε αυτήν την καταστροφή.

Με τη διακοπή του ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, η Ουκρανία θα χάσει τέλη διαμετακόμισης ύψους περίπου 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων ετησίως, που καταβάλλονται από τη ρωσική κρατική Gazprom. Η Ουκρανία, όπως και η υπόλοιπη Ευρώπη, θα πρέπει να αποκτήσει ακριβότερες προμήθειες φυσικού αερίου από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το Κίεβο πληρώνεται αδρά για τη συμβολή του στη διεθνική ιμπεριαλιστική απάτη.

Ο Ζελένσκι, επιχειρώντας να δωροδοκήσει τον Σλοβάκο Φίκο για να αλλάξει τις πολιτικές του και να υποστηρίξει την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, έδειξε το επίπεδο διαφθοράς του. Ο τύπος με το ιδρωμένο μπλουζάκι πρόσφερε στον Fico 500 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τον τελευταίο.

Αυτό δείχνει πόσο στραβό είναι το καθεστώς του Κιέβου. Αυτός που αγοράζεται σε τιμή χρυσού περιμένει φυσικά από τους άλλους να είναι τόσο διεφθαρμένοι όσο αυτός.

Ο Ζελένσκι και οι φίλοι του στο ΝΑΤΟ έχουν μετατρέψει την Ουκρανία σε ένα αποτυχημένο κράτος για εκμετάλλευση από το δυτικό κεφάλαιο.

Αυτή η κατάσταση που βρίσκεται σε κίνδυνο έχει γίνει ο διεθνής κόμβος των δικτύων τηλεφωνικής απάτης. Οι εγκληματικές συμμορίες έχουν χρησιμοποιηθεί από το καθεστώς για να εξαπατήσουν πολίτες σε όλο τον κόσμο. Οι Ρώσοι πολίτες γίνονται ιδιαίτερα στόχος απατεώνων μέσω τηλεφώνου που λειτουργούν από την Ουκρανία.

Η εγκληματικότητα του καθεστώτος του Κιέβου δεν έχει όρια. Είναι ακόμη και εκπληκτικό. Αλλά η ωμή πραγματικότητα συσκοτίζεται από τα δυτικά μέσα ενημέρωσης που απολαμβάνουν τη φαντασίωση της « ευγενούς Ουκρανίας που υπερασπίζεται την Ευρώπη από τη ρωσική επιθετικότητα » .

Τα δυτικά ΜΜΕ σαλπίζουν σε όποιον ακούσει ότι η Ρωσία κατέρριψε αεροσκάφος του Αζερμπαϊτζάν. Αλλά αυτά τα ίδια μέσα ενημέρωσης δεν λένε τίποτα για τη συμμετοχή του καθεστώτος του Κιέβου. Η θανατηφόρα συντριβή του αεροσκάφους του Αζερμπαϊτζάν την περασμένη εβδομάδα προκλήθηκε από ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη που επιτέθηκαν στη ρωσική πόλη Γκρόζνι όπου η πτήση J2-8243 προσπαθούσε να προσγειωθεί. Αυτό δεν είναι τυχαίο. Το αεροσκάφος τέθηκε εσκεμμένα σε κίνδυνο από το καθεστώς που υποστηρίζει το ΝΑΤΟ.

Αυτό το περιστατικό θυμίζει τον τρόπο με τον οποίο το μαλαισιανό αεροσκάφος MH-17 χρησιμοποιήθηκε από το καθεστώς του Κιέβου το 2014 για να λειτουργήσει ως πρόκληση και να συκοφαντήσει τη Ρωσία.

Όπως και πριν, η πτήση του Αζερμπαϊτζάν μεταφέρθηκε εσπευσμένα σε μια επικίνδυνη περιοχή και την εκμεταλλεύτηκε το ουκρανικό καθεστώς, το οποίο γνώριζε πολύ καλά ότι αθώοι άνθρωποι θα πέθαιναν.

Και οι συνέπειες του ατυχήματος στις σχέσεις μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Ρωσίας κινδυνεύουν να εκτροχιάσουν μια πιθανή συμφωνία διανομής φυσικού αερίου στην Ευρώπη για την παράκαμψη της διακοπής ρωσικού αερίου από την Ουκρανία (αυτό εξηγεί αυτό).

Η Ουκρανία δεν είναι παρά ένας λάκκος διαφθοράς και εγκλήματος, μια μαύρη τρύπα απάτης, από το ξέπλυμα χρήματος μέχρι το ποσό των δισεκατομμυρίων δολαρίων, από το λαθρεμπόριο όπλων του ΝΑΤΟ μέχρι την τηλεφωνική απάτη, συμπεριλαμβανομένης της ομηρίας της Ευρώπης που στερήθηκε φυσικού αερίου και της κατάρριψης αεροσκάφη για δόλιους σκοπούς. Όλα είναι πιθανά στο προπύργιο του ΝΑΤΟϊκού νεοναζί « Slava Ukrainsky ».

Ο επικεφαλής του συνδικάτου του εγκλήματος, Βλαντιμίρ Ζελένσκι, υποστηρίζεται από ελιτιστές και διεφθαρμένους ρωσοφοβικούς πολιτικούς στην Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες, μαριονέτες του δυτικού ιμπεριαλισμού.

πηγή: Strategic Culture Foundation via Spirit of Free Speech
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου