Articles by "Ενέργεια"

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ενέργεια. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Η είδηση συνιστά “βόμβα” και προκαλεί την κοινή γνώμη: ο διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ ζητά αποζημίωση από την κυβέρνηση για την καθυστέρηση του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης, στο οποίο, όπως λέει, έχουν επενδυθεί ήδη 250 εκατ. ευρώ, και ουσιαστικά προτείνει να μετακυλιστεί το κόστος στους καταναλωτές!

Δηλαδή, οι πολίτες να πληρώσουν μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος τις ρήτρες για την καθυστέρηση ενός έργου, για το οποίο την ευθύνει φέρει η Πολιτεία, και, φυσικά, η κυβέρνηση που δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την προκλητικότητα της Τουρκίας που προβάλλει εμπόδια για την κατασκευή του. Την απαίτηση να πληρώσουν οι καταναλωτές το κόστος που έχει καταβάλλει ο ΑΔΜΗΕ επισημαίνει ο επικεφαλής της εταιρείας διαχείρισης του δικτύου Μάνος Μανουσάκης, κάτι που, όπως εξήγησε, σημαίνει να επιβαρύνει τους λογαριασμούς.

Όπως αναφέρει το διεθνές πρακτορείο Bloomberg (σχετικό δημοσίευμα έχει και η “Καθημερινή”), ο ελληνικός φορέας εκμετάλλευσης του ηλεκτρικού δικτύου ΑΔΜΗΕ Α.Ε. ζητά αποζημίωση για τις καθυστερήσεις στην απόκτηση αδειών για έρευνες βυθού, οι οποίες είναι απαραίτητες για την ολοκλήρωση αυτού που αναμένεται να είναι ένας από τους μεγαλύτερους ηλεκτρικούς συνδέσμους στον κόσμο.

Τα σχέδια για την ανάπτυξη της σύνδεσης που συνδέει την Κύπρο και το Ισραήλ με την ηπειρωτική Ευρώπη έχουν διαταραχθεί από τις συνεχιζόμενες διαφωνίες με την Τουρκία σχετικά με τα θαλάσσια σύνορα στην ανατολική Μεσόγειο, καθυστερώντας τις έρευνες. Τον περασμένο Ιούλιο, τουρκικά πολεμικά πλοία περικύκλωσαν ένα πλοίο που πραγματοποιούσε έρευνες σχετικά με το έργο μεταξύ των ελληνικών νησιών Καρπάθου και Κάσου, αναφέρει σχετικά το Bloomberg.

Το καλώδιο ηλεκτρικής ενέργειας Great Sea Interconnector, αξίας 1,9 δισεκατομμυρίων ευρώ (2,2 δισεκατομμύρια δολάρια) θα επιτρέψει στην Κύπρο να ενταχθεί στο σύστημα μεταφοράς της ηπειρωτικής Ευρώπης μέσω Ελλάδας, πράγμα που σημαίνει ότι όλες οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συνδεθούν επιτέλους.

Ο ΑΔΜΗΕ είναι ο διαχειριστής του έργου και μέχρι στιγμής έχει επενδύσει 250 εκατομμύρια ευρώ. Έχει ολοκληρώσει περίπου το 60% της έρευνας του βυθού και έχει ενημερωθεί ότι οι άδειες για τη συνέχιση των ερευνών θα δοθούν «την κατάλληλη στιγμή», δήλωσε σε συνέντευξή του στην Αθήνα ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος Μανούσος Μανουσάκης .

«Είμαστε έτοιμοι, αλλά για να προχωρήσουμε και να διατηρήσουμε το έργο ζωντανό, οι ελληνικές και κυπριακές ρυθμιστικές αρχές πρέπει να αρχίσουν να καταβάλλουν αποζημιώσεις στην Admie για το 2024 και το 2025», είπε ο Διευθύνων Σύμβουλος, όμως δεν διευκρίνισε το ύψος της αποζημίωσης που ζητά η εταιρεία του.

Ο κ. Μανουσάκης είπε ότι οι αρχές πρέπει επίσης να εκδώσουν αποφάσεις που θα επιτρέψουν στον ΑΔΜΗΕ να ανακτήσει το κόστος για τα ίδια έτη.

Η εταιρεία επιδιώκει ένα πλαίσιο ανάκτησης εσόδων για να διασφαλίσει την απόδοση των επενδύσεων που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι στιγμής, είπε. Ένα τέτοιο πλαίσιο, όπως εξηγεί λεπτομερώς θα επιτρέψει την ανάκτηση του κόστους του έργου, κάτι που συχνά επιτυγχάνεται μέσω τιμολογίων ή άλλων χρεώσεων, πρόσθεσε.

Η αποτελεσματική ανάκτηση εσόδων «παίζει ζωτικό ρόλο στη διασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας», δήλωσε ο Μανουσάκης.

Τι ζητά ο ΑΔΜΗΕ

Όταν ο ΑΔΜΗΕ προσεγγίζει τράπεζες για να εξασφαλίσει δάνεια, οι δανειστές ζητούν να δουν τεκμηρίωση που να δείχνει ότι το κόστος θα ανακτηθεί και η αποζημίωση θα καταβληθεί, δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος. Καθώς η εταιρεία δεν διαθέτει αυτά τα έγγραφα, «δεν μπορούμε να λάβουμε δάνειο και το έργο δεν μπορεί να προχωρήσει», σύμφωνα με τον κ. Μανουσάκη.

Η ηλεκτρική σύνδεση περιλαμβάνεται στον κατάλογο έργων κοινού ενδιαφέροντος της ΕΕ και η ΕΕ έχει ήδη χορηγήσει επιχορήγηση ύψους 657 εκατομμυρίων ευρώ για το τμήμα Κύπρου-Κρήτης. Κατά τη διάρκεια του Ιουνίου, θα ολοκληρωθεί και θα παρουσιαστεί στις κυπριακές και ισραηλινές αρχές μια ανάλυση κόστους-οφέλους για το τμήμα Κύπρου-Ισραήλ στο τέλος του μήνα, δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος.

Πρόκειται για πάνω από 1.200 χιλιόμετρα (745 μίλια) καλωδίων υψηλής τάσης θα τοποθετηθούν σε βάθη έως και 3 χιλιομέτρων.
Ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ δήλωσε ότι ένα απαραίτητο προηγούμενο βήμα ήταν η ολοκλήρωση, τον Μάιο, μιας ηλεκτρικής σύνδεσης μεταξύ της Κρήτης, με την οποία θα συνδεθεί το έργο GSI, και της ηπειρωτικής χώρας.

Η πλήρης ενσωμάτωση της Κρήτης στο εθνικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας της Ελλάδας εξαλείφει την ανάγκη χρήσης ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ενέργειας στο νησί, γεγονός που αντιπροσωπεύει ετήσια εξοικονόμηση 550 εκατομμυρίων ευρώ. Εξασφαλίζει αξιόπιστη παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου του βασικού τουριστικού τομέα, και το έργο θα αποσβεστεί εντός περίπου τριών ετών, δήλωσε ο Μανουσάκης.

«Πριν από το έργο της Κρήτης, η Ελλάδα ως χώρα δεν διέθετε την τεχνογνωσία για να δημιουργήσει συνδέσεις συνεχούς ρεύματος», δήλωσε ο Μανουσάκης, προσθέτοντας ότι η εταιρεία του είναι πλέον πιο σίγουρη για άλλες σχεδιαζόμενες συνδέσεις.



Οι συμφωνίες

Ο ΑΔΜΗΕ υπέγραψε τον Μάιο συμφωνία με την ιταλική ομόλογό του Terna SpA για ένα έργο αξίας σχεδόν 2 δισεκατομμυρίων ευρώ, με στόχο τον τριπλασιασμό της υποθαλάσσιας δυναμικότητας σύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των δύο χωρών. Το νέο έργο θα αποτελέσει κοινή επιχείρηση και των δύο φορέων εκμετάλλευσης δικτύων, με την κατασκευή να αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2031, δήλωσε ο Μανουσάκης.

Σύνδεση Σαουδικής Αραβίας

Πέρα από τις συνδέσεις στη Μεσόγειο, μια μελέτη βιωσιμότητας για τη σχεδιαζόμενη διασύνδεση Σαουδικής Αραβίας-Ελλάδας θα ολοκληρωθεί σε λίγους μήνες. Ο Διευθύνων Σύμβουλος δήλωσε επίσης ότι ο ΑΔΜΗΕ θα ήθελε να συναντηθεί με τη νέα ηγεσία του γερμανικού υπουργείου Ενέργειας για να επιδιώξει την έγκριση ενός σχεδίου εξαγωγής ανανεώσιμης ενέργειας από την Ελλάδα στη Γερμανία και την Αυστρία.

Αυτή η σύνδεση προτάθηκε για πρώτη φορά το 2022. Η Αυστρία, η Κροατία και η Σλοβενία ​​έχουν ήδη εκφράσει ενδιαφέρον για την παροχή ενέργειας από αυτήν τη σύνδεση, δήλωσε ο Μανουσάκης.

Ο Διευθύνων Σύμβουλος προειδοποίησε κατά της «δαιμονοποίησης» των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όταν υπάρχουν προβλήματα με τα δίκτυα, αφού η παραγωγή ηλιακής και αιολικής ενέργειας υπερβεί τη ζήτηση. Αντίθετα, ζήτησε περισσότερες επενδύσεις σε δίκτυα για να βοηθήσουν στη διαχείριση της παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στη σταθεροποίηση των δικτύων.

«Με τα κλιματικά φαινόμενα που έχουμε, δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», είπε ο Μανουσάκης.


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου


Άκουγα στο ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ της ΕΡΤ, σε μια από τις πολλές συζητήσεις για το ρεύμα, ότι εμείς οι Έλληνες είμαστε αδρανείς γενικά και δεν ψάχνουμε, ανάμεσα στις δεκάδες εταιρείες – παρόχους και τα διάφορα πράσινα, γαλάζια, κίτρινα τιμολόγια, την πιο συμφέρουσα λύση. Κι εγώ που παραμένω στη ΔΕΗ με ένα σταθερό 12μηνο τιμολόγιο, ένιωσα άσχημα και λίγο βλάκας. Και είπα να ψάξω περισσότερο, τι ακριβώς συμβαίνει και πώς διαμορφώνεται η τιμή της KWh στη χώρα μας. Προέκυψε το παρακάτω κείμενο των δέκα κεφαλαίων, που μπορεί να έχει αρκετές αδυναμίες και ελλείψεις, αλλά πιστεύω φωτίζει κάποιες πλευρές που αναφέρονται στην παραγωγή και την εμπορία της ηλεκτρικής ενέργειας σε μια ολιγοπωλιακή αγορά του καρτέλ. Στο μεταξύ όλο και διαβάζουμε δημοσιεύματα όπως το «Η ανησυχία για μια νέα θερινή ενεργειακή κρίση στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης επανέρχεται καθώς στις χονδρεμπορικές αγορές ρεύματος οι τιμές αυξάνονται» https://www.energia.gr/article/230766/epanerhontai-oi-anhsyhies-gia-mia-nea-energeiakh-krish-to-kalokairi


Το κείμενο ακολουθεί την παρακάτω σειρά των κεφαλαίων, όπως αναρτήθηκαν:

1. Οι πηγές παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας και η διαμόρφωση της τιμής της KWh

2. Πώς καθορίζεται η Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς -ΤΕΑ (χονδρική τιμή) της KWh

3. Τι συμβαίνει ακόμα και αν έχουμε 90% ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα;

4. Τα δεδομένα της 19η Μαΐου για τη διαμόρφωση της χονδρικής τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας

5. Οι εξαγωγές και εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας - το Ισοζύγιο Διασυνδέσεων

6. Αντί το "νίπτουμε τας χείρας μας" μπροστά στην «αγορά»: ριζική επαναθεμελίωση της ενεργειακής πολιτικής!

7. Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦοΣΕ): ανάγκη ή βαρίδι στην τιμή του ρεύματος;

8. Ποιος πληρώνει την... αδιαφάνεια στην αγορά ενέργειας;

9. Υπάρχει κόστος λειτουργείας του Χρηματιστηρίου Ενέργειας στην τιμή της KWh;

10. Το 2024 μια χρονιά σημαντικής κερδοφορίας για τις εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας



1. Οι πηγές παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας και η διαμόρφωση της τιμής της KWh

Οι πηγές παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας

Οι πηγές από τις οποίες παράγεται η ηλεκτρική ενέργεια στην Ελλάδα είναι το Φυσικό Αέριο, οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και τα Υδροηλεκτρικά. Σ’ αυτές προστίθενται οι εισαγωγές από τις διασυνδεδεμένες πέντε χώρες: Τουρκία, Βουλγαρία, Β. Μακεδονία, Αλβανία και Ιταλία. Ο λιγνίτης βγήκε από τη μέση από τις 15 Μαΐου, αφού η ΔΕΗ έκλεισε την πιο σύγχρονη λιγνιτική μονάδα της χώρας, την «Πτολεμαΐδας 5», παρά την αντίθετη άποψη του ΤΕΕ, του επίσημου τεχνικού συμβούλου του κράτους. [https://www.capital.gr/epixeiriseis/3918518/tee-biastiki-apofasi-i-apolignitopoiisi-lathos-to-kleisimo-tis-ptolemaidas-5/] Υποθέτω ότι δεν ρωτήθηκε ποτέ.


Πώς διαμορφώνεται η τιμή της KWh

Οι παραγωγοί πουλάνε την ενέργεια στη χονδρική αγορά μέσω του Χρηματιστηρίου Ενέργειας (HEnEx). Η τιμή χονδρικής, Οριακή Τιμή Συστήματος (ΟΤΣ), προκύπτει από τον ημερήσιο διαγωνισμό (day-ahead market) του Χρηματιστηρίου. Κάθε μέρα οι παραγωγοί δηλώνουν πόση ενέργεια μπορούν να προσφέρουν και σε ποια τιμή. Η τελική τιμή για κάθε ώρα της επόμενης ημέρας καθορίζεται από την ακριβότερη μονάδα, που απαιτείται για να καλυφθεί η ζήτηση.

Οι πάροχοι -ΔΕΗ, Protergia, Elpedison, NRG, ΗΡΩΝ κλπ- αγοράζουν την ενέργεια στη χονδρική και την πουλούν στη λιανική στον καταναλωτή. Η τιμή λιανικής περιλαμβάνει: την τιμή της kWh βασισμένη στη χονδρική, την προσαύξηση για το κόστος λειτουργίας, το περιθώριο κέρδους κ.λπ, την ρήτρα αναπροσαρμογής (αν ισχύει) και τις εκπτώσεις ή σταθερές χρεώσεις, ανάλογα με το πρόγραμμα. Από το 2022, λόγω της ενεργειακής κρίσης, η ρήτρα αναπροσαρμογής έχει καταργηθεί προσωρινά, και οι πάροχοι ανακοινώνουν εκ των προτέρων τις τιμές kWh κάθε μήνα.

Στην τελική τιμή του λογαριασμού περιλαμβάνονται και μη ανταγωνιστικές χρεώσεις. Είναι οι λεγόμενες Ρυθμιζόμενες Χρεώσεις για το Δίκτυο Μεταφοράς (ΑΔΜΗΕ), για το Δίκτυο Διανομής (ΔΕΔΔΗΕ) και οι Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), και το ΕΤΜΕΑΡ το Ειδικό Τέλος για τις ΑΠΕ. Επίσης ο ΦΠΑ (6%) και τα Δημοτικά τέλη, ΕΡΤ κ.λπ. Το κράτος, μέσω του ΤΕΜ – Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης, επιδοτεί την kWh για τα νοικοκυριά και τους ευάλωτους καταναλωτές. Οι επιδοτήσεις αφαιρούνται από τη συνολική τιμή πριν εκδοθεί ο λογαριασμός. Με λίγα λόγια η τελική τιμή της kWh στον καταναλωτή είναι: Τιμή Χονδρικής + Περιθώριο Πάροχου + Ρυθμιζόμενες Χρεώσεις + ΦΠΑ – Επιδότηση.



2. Πώς καθορίζεται η Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς -ΤΕΑ (χονδρική τιμή) της KWh


Πρέπει να ξεκαθαρίσω από την αρχή ότι δεν συμφωνώ με τη διαχείριση αυτή του κοινωνικού αγαθού της ηλεκτρικής ενέργειας μέσω του Target Model. Το Target Model είναι το ευρωπαϊκό μοντέλο ενοποιημένης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, που θεσπίστηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση για να διασφαλίσει τον ανταγωνισμό, να ενοποιήσει τις εθνικές αγορές ενέργειας και να επιτρέψει τις διασυνοριακές εμπορικές συναλλαγές με στόχο χαμηλότερες τιμές και αποδοτικότερη κατανομή πόρων. Ουσιαστικά μετατρέπει την ενέργεια σε χρηματιστηριακό προϊόν και την αντιμετωπίζει ως εμπορεύσιμο προϊόν και όχι ως κοινωνικό αγαθό, με αποτέλεσμα στρεβλώσεις, αδικίες και ενεργειακή ανασφάλεια για τους πολίτες. Ευνοεί μονάδες με υψηλά περιθώρια κέρδους, π.χ. φυσικό αέριο, επειδή η τελική τιμή καθορίζεται από την ακριβότερη μονάδα και δεν προβλέπει εξαιρέσεις για χώρες με περιορισμένες δυνατότητες αποθήκευσης ή δίκτυα με μικρές διασυνδέσεις.


Η Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς -ΤΕΑ (πρώην Οριακή Τιμή Συστήματος - ΟΤΣ), δηλαδή η τιμή χονδρικής, προκύπτει από το Χρηματιστήριο Ενέργειας (HEnEx) στο day-ahead market (αγορά επόμενης ημέρας). Εκεί, για κάθε ώρα της επόμενης μέρας, επιλέγονται μονάδες παραγωγής ώστε να καλυφθεί η προβλεπόμενη ζήτηση. Τρεις είναι οι βασικοί εξωτερικοί παράγοντες:

1. Το Χρηματιστήριο Φυσικού Αερίου στο Άμστερνταμ (TTF). Οι μονάδες φυσικού αερίου είναι οι πιο συχνές, και συχνά οι ακριβότερες, που καλύπτουν την αιχμή της ζήτησης. Η τιμή του TTF επηρεάζει άμεσα το κόστος παραγωγής των μονάδων αερίου και, αν αυτές είναι οι τελευταίες που “μπαίνουν” στο σύστημα, τότε καθορίζουν την ΤΕΑ. Άρα το χρηματιστήριο φυσικού αερίου είναι αυτό που επηρεάζει καθοριστικά την ΤΕΑ.

2. Το Χρηματιστήριο Ρύπων (ETS – Emissions Trading System). Οι μονάδες φυσικού αερίου (και παλιότερα λιγνίτη) πληρώνουν για τα δικαιώματα εκπομπής CO₂. Αυτά τα κόστη (π.χ. 80–100 €/τόνο CO₂ παλιότερα, 60 €/τ σήμερα περίπου) μετακυλίονται στο κόστος παραγωγής, άρα και στην ΤΕΑ. Με την απόσυρση του λιγνίτη (που είχε υψηλό αποτύπωμα CO₂), το κόστος ρύπων στη συνολική ΤΕΑ μειώνεται, αλλά συνεχίζει να επηρεάζει τις μονάδες φυσικού αερίου.

3. Το Χρηματιστήριο Ενέργειας (HEnEx). Είναι ο «μηχανισμός» στον οποίο συγκρούονται οι παραπάνω παράγοντες. Η τελική ΤΕΑ βγαίνει από την πιο ακριβή μονάδα που χρειάζεται κάθε ώρα. Τις περισσότερες φορές είναι μονάδα φυσικού αερίου, οπότε η τιμή φυσικού αερίου + ρύποι είναι ο καθοριστικός παράγοντας.

Με την ουσιαστικά οριστική παύση των λιγνιτικών μονάδων, χάνεται ένας -συχνά φτηνότερος- παίκτης στην αγορά, ιδίως όταν δεν είχε υψηλό CO₂ κόστος (παλιότερα).Το σύστημα εξαρτάται ακόμη περισσότερο από το φυσικό αέριο και τις ΑΠΕ και, όταν οι ΑΠΕ δεν επαρκούν (π.χ. βράδυ ή άπνοια), τότε οι μονάδες αερίου «δίνουν τον τόνο» και έτσι το TTF γίνεται ο βασικός οδηγός της χονδρικής τιμής.

Με λίγα λόγια, η χονδρική τιμή (ΤΕΑ) καθορίζεται κυρίως από το φυσικό αέριο και την τιμή του στο χρηματιστήριο (TTF). Το χρηματιστήριο ρύπων (ETS) συνεχίζει να επηρεάζει σημαντικά το κόστος των μονάδων φυσικού αερίου, αλλά λιγότερο συνολικά επειδή αποχώρησε ο λιγνίτης (ο πιο «βρώμικος» παίκτης). Οι δε ΑΠΕ πιέζουν την τιμή προς τα κάτω, αλλά δεν καλύπτουν πάντα τη ζήτηση, οπότε το φυσικό αέριο παραμένει ο «τιμοθέτης».



3. Τι συμβαίνει ακόμα και αν έχουμε 90% ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα;

Σ’ αυτό το μοντέλο ενοποιημένης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας μέσω του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, το Target Model, ισχύει η οριακή τιμολόγηση: Η τιμή για όλη την αγορά είπαμε και παραπάνω ορίζεται από την τελευταία και ακριβότερη μονάδα που απαιτείται για να καλυφθεί η ζήτηση. Αυτή είναι, σχεδόν πάντα, μονάδα φυσικού αερίου.


Τι συμβαίνει αν έχουμε ακόμα και 90% ΑΠΕ;

Οι ΑΠΕ μπαίνουν πρώτες, γιατί έχουν σχεδόν μηδενικό οριακό κόστος. Όμως δεν μπορούν να εγγυηθούν σταθερότητα. Δεν ξέρεις πόση ενέργεια θα δώσουν ακριβώς και πότε, ειδικά τα φωτοβολταϊκά και τα αιολικά. Άρα οι μονάδες φυσικού αερίου μπαίνουν στο τέλος για να συμπληρώσουν τη ζήτηση, να σταθεροποιήσουν το δίκτυο και να καλύψουν αιχμές και διακυμάνσεις. Αφού μπαίνουν τελευταίες, αυτές καθορίζουν και την Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς – ΤΕΑ, την τιμή χονδρικής, ακόμα κι αν καλύπτουν μόνο το 10% της συνολικής κατανάλωσης! Άρα, μπορεί η παραγωγή από ΑΠΕ να φτάσει στο 90%, αλλά η τιμή της αγοράς να καθοριστεί από το ακριβότερο 10% του φυσικού αερίου!


Γιατί δεν "πέφτει" η τιμή, αφού έχουμε μεγάλο ποσοστό ΑΠΕ;

Το πρόβλημα είναι συστημικό, όχι μόνο τεχνικό. Η ενέργεια των ΑΠΕ, αν δεν αποθηκευτεί, χάνεται και δεν μπορεί να ρίξει την τιμή περισσότερο. Σήμερα δεν υπάρχει αποθήκευση ενέργειας (μπαταρίες, αντλησιοταμίευση κλπ) ικανή να εκμεταλλευτεί την πλεονάζουσα ποσότητα των ΑΠΕ. Η δε συμμετοχή του φυσικού αερίου, έστω και για λίγες ώρες, διατηρεί την τιμή σε υψηλά επίπεδα. Κι αυτό γιατί οι μονάδες αερίου θέλουν να πληρώνονται όχι μόνο όση ώρα δουλεύουν, αλλά θέλουν κάλυψη και του κόστους γιατί κρατούνται «ζεστές», σε ετοιμότητα.

Το φυσικό αέριο μπαίνει πάντα τελευταίο στην ημερήσια αγορά γιατί έχει υψηλό μεταβλητό κόστος (καύσιμο, CO₂ ρύποι), χρησιμοποιείται ως εφεδρεία και ισορροπία φορτίου (ρυθμιστική ευελιξία) και μπορεί να ανταποκρίνεται γρήγορα σε μεταβολές ζήτησης, κάτι που δεν κάνουν οι ΑΠΕ.


Πρέπει να αλλάξει το μοντέλο τιμολόγησης;

Καταλήγουμε στην κρίσιμη συζήτηση που γίνεται πανευρωπαϊκά: Πρέπει να αλλάξει το μοντέλο τιμολόγησης. Η οριακή τιμολόγηση όχι μόνο ευνοεί τις ακριβές μονάδες, αλλά προσφέρει υπερκέρδη και σε μονάδες με μηδενικό κόστος, όπως οι ΑΠΕ. Θα μπορούσε να γίνει αλλαγή της αγοράς, ώστε η τιμή να μην καθορίζεται μόνο από το φυσικό αέριο, και να μπαίνουν και οι περιφερειακές/ευρωπαϊκές αγορές για την εξισορρόπηση, μέσω των διασυνδέσεων. Μακροπρόθεσμα φαίνεται να είναι λύση: η αποθήκευση ενέργειας, για να μπορούν οι ΑΠΕ να “αντικαταστήσουν” το φυσικό αέριο πραγματικά, και το ευφυές δίκτυο, ώστε να ελέγχεται η ζήτηση-παραγωγή real-time.

Άρα τι γίνεται στην πράξη; Ακόμα κι αν έχουμε 90% παραγωγή από ΑΠΕ, χαμηλή ζήτηση και φθηνές εισαγωγές, αν χρειαστεί έστω και μια MWh από φυσικό αέριο για να ισορροπήσει το σύστημα, τότε ΟΛΗ η αγορά θα πληρωθεί στην τιμή του φυσικού αερίου (π.χ. €130/MWh). Και αυτό συμβαίνει συνέχεια, γιατί δεν υπάρχει επαρκής αποθήκευση (μπαταρίες, αντλησιοταμίευση), οι ΑΠΕ είναι στοχαστικές (δεν έχει πάντα ήλιο/αέρα) και το φυσικό αέριο είναι μονόδρομος και απαραίτητο για την ισορροπία συστήματος. Γι' αυτό βλέπουμε φαινόμενα όπου έχουμε 70–80% παραγωγή από ΑΠΕ και την ΤΕΑ = €120/MWh, διότι η τιμή καθορίζεται από την τελευταία μονάδα, το φυσικό αέριο.



4. Τα δεδομένα της 19η Μαΐου για τη διαμόρφωση της χονδρικής τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας


Ας εξετάσουμε τα δεδομένα για την 19η Μαΐου 2025, ώστε να κατανοήσουμε πώς διαμορφώθηκε η Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς - ΤΕΑ, η χονδρική τιμή Ηλεκτρικής Ενέργειας, εκείνη την ημέρα, λαμβάνοντας υπόψη τη συμμετοχή των ΑΠΕ, του φυσικού αερίου και των ρύπων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για την 19η Μαΐου 2025 κατανέμεται ως εξής:Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ): 47.3%, Φυσικό Αέριο: 31.2%, Υδροηλεκτρικά: 12.5% και Εισαγωγές: 9.0%. Ο Λιγνίτης: 0% γιατί φαίνεται έχει αποσυρθεί από τις 15 Μαΐου 2025. [Πηγή: ΑΔΜΗΕ]

Η μέση Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ) για την 19η Μαΐου 2025 ήταν 128.81 € ανά MWh. [Πηγή: EnergyinEU - Μέσες Τιμές Ημερήσιας Αγοράς]. Η τιμή του Φυσικού Αερίου (TTF) στο ολλανδικό χρηματιστήριο TTF για την ημέρα αυτή ήταν 35.23 € ανά MWh. [Πηγή: MarketWatch - Dutch TTF Gas Futures]

Άρα παρόλο που οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) κάλυψαν σχεδόν το 47.3% της ημερήσιας παραγωγής, η χονδρική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας παρέμεινε υψηλή στα €128.81/MWh. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το φυσικό αέριο, παρότι κάλυψε το 31.2% της παραγωγής, καθόρισε την Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ) λόγω του μοντέλου οριακής τιμολόγησης, που εφαρμόζεται στην αγορά. Το Target Model λέει ότι η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας καθορίζεται από την τελευταία και ακριβότερη μονάδα παραγωγής που απαιτείται για την κάλυψη της ζήτησης, πάντοτε σχεδόν το φυσικό αέριο, επηρεάζοντας έτσι ολόκληρη την αγορά, ανεξαρτήτως της υψηλής συμμετοχής των ΑΠΕ.

Η περίπτωση της 19ης Μαΐου 2025 δείχνει καθαρά ότι το Target Model ευνοεί τους προμηθευτές και δημιουργεί περιθώρια υπερκερδών για όλους όσοι εντάσσονται στην ΤΕΑ, ότι η υψηλή συμμετοχή ΑΠΕ δεν σημαίνει αυτόματα χαμηλές τιμές, αφού η διαμόρφωση της τιμής γίνεται από την πιο ακριβή μονάδα και ότι η πολιτική βιαστικής απολιγνιτοποίησης δεν συνοδεύτηκε από αντίστοιχες επενδύσεις σε αποθήκευση -σκόπιμα λέω εγώ- με αποτέλεσμα το φυσικό αέριο να διατηρεί κρίσιμο ρόλο. Επίσης αναδεικνύει την ανάγκη για ενίσχυση της αποθήκευσης ενέργειας, που σημαίνει καλύτερη αξιοποίηση της παραγωγής από ΑΠΕ και μείωση της εξάρτησης από μονάδες φυσικού αερίου. Αναδεικνύει την ανάγκη για την αναθεώρηση του μοντέλου τιμολόγησης. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο φαίνεται να εξετάζεται η μετάβαση σε μοντέλα που αντικατοπτρίζουν καλύτερα το πραγματικό κόστος παραγωγής, όπως τα Συμβόλαια Διαφοράς (CfD). Και τέλος απαιτούνται επενδύσεις σε ευέλικτες μονάδες και δίκτυα για την αποτελεσματικότερη ενσωμάτωση των ΑΠΕ και τη διασφάλιση της σταθερότητας του συστήματος, αυτό που μας έδειξε και η Ισπανία.



Αυτό είναι το διάγραμμα πίτας που δείχνει την κατανομή της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα για τις 19 Μαΐου 2025. Όπως φαίνεται: Οι ΑΠΕ κυριαρχούν με 47.3%, όμως το φυσικό αέριο με 31.2% είναι αυτό που τελικά καθόρισε την τιμή, ενώ τα υδροηλεκτρικά και οι εισαγωγές παίζουν υποστηρικτικό ρόλο.



5. Οι εξαγωγές και εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας - το Ισοζύγιο Διασυνδέσεων

Όποιος παρακολουθεί στην εφαρμογή του ΑΔΜΗΕ ipto ANALYTICS [https://www.admie.gr/en/node/137629] το ενεργειακό μείγμα -έγινε και σε μένα πια συνήθεια- παρατηρεί, εκτός των άλλων, και το Ισοζύγιο Διασυνδέσεων, δηλαδή τις εισαγωγές και εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας κάθε ώρα.

Οι εισαγωγές προσφέρονται σαν "εικονικές μονάδες παραγωγής" μέσω της ημερήσιας αγοράς στο Χρηματιστήριο Ενέργειας (HEnEx), από προμηθευτές, όχι από παραγωγούς. Ένας προμηθευτής αγοράζει ρεύμα από τις διασυνδεδεμένες χώρες π.χ. τη Βουλγαρία ή την Ιταλία, Tο προσφέρει στην ελληνική αγορά με τιμή ανά MWh, όπως κάθε άλλη μονάδα παραγωγής και, αν η προσφορά του είναι ανταγωνιστική, συμμετέχει στη διαμόρφωση της χονδρικής τιμής – ΤΕΑ. Στο υφιστάμενο μοντέλο οριακής τιμολόγησης όλες οι αποδεκτές προσφορές πληρώνονται στην ίδια τιμή, την Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ), δηλαδή την τιμή της τελευταίας (ακριβότερης) μονάδας, που χρειάζεται για να καλυφθεί η ζήτηση, που είναι σχεδόν πάντα μονάδα φυσικού αερίου. Αν η προσφορά του εισαγωγέα είναι η τελευταία που καλύπτει την ζήτηση -και ακριβότερη- καθορίζει και την ΤΕΑ! Καταλαβαίνετε τι παιχνίδια μπορούν εδώ να παιχθούν.

Το ίδιο και με τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας: Δεν γίνονται από τον παραγωγό, είτε μικρό είτε μεγάλο, αλλά από ενδιάμεσους φορείς, χρηματιστηριακούς επενδυτές ή προμηθευτές, οι οποίοι αγοράζουν την ενέργεια από την αγορά και τη μεταπωλούν στις διασυνδεδεμένες χώρες. Χρειάζονται άδειες, πρόσβαση στους μηχανισμούς δημοπρασιών και τεχνική υποστήριξη για την διαχείριση φορτίων, τις προβλέψεις, τους συμψηφισμούς.

Κύριοι προμηθευτές που δραστηριοποιούνται στις εισαγωγές και στις εξαγωγές με τις πέντε διασυνδεδεμένες χώρες Τουρκία, Βουλγαρία, Ιταλία, Βόρεια Μακεδονία και Αλβανία, είναι: ΔΕΗ Α.Ε., Protergia (Όμιλος Μυτιληναίος), Elpedison, NRG (Όμιλος Motor Oil), ΗΡΩΝ (Όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ), ZeniΘ (Όμιλος Enel), Watt+Volt, Volton, Volterra, We Energy, Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας, ELIN, ΕΛΤΑ Ενέργεια, Solar Energy. Όλοι τους σχεδόν είναι και παραγωγοί και προμηθευτές και πάροχοι... Είναι αξιοσημείωτο ότι, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, Το πρώτο τετράμηνο του 2025, η Ελλάδα σημείωσε σημαντική πρόοδο στο ισοζύγιο διασυνδέσεων, μετατρεπόμενη σε καθαρό εξαγωγέα ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό οφείλεται κυρίως στην αυξημένη παραγωγή από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και στη βελτίωση των διασυνδέσεων με τις γειτονικές χώρες. [https://www.greeceinfigures.com/data-insights/e-ellada-apo-eisagogeas-se-exagogeas-elektrikes-energeias-arnetike-kathare-roe-gia-prote-phora-to-2025/?utm]

Τελικά το ρεύμα είναι κοινωνικό αγαθό ή εμπόρευμα για εξαγωγή; Την ώρα που το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας παραμένει δυσβάσταχτο για τα νοικοκυριά και τις μικρές επιχειρήσεις, μεγάλες ποσότητες ρεύματος εξάγονται καθημερινά από τη χώρα μας, επειδή… συμφέρει στο χρηματιστήριο ενέργειας. Κι όμως, η παραγωγή αυτή έχει ήδη πληρωθεί, είτε με κρατικές ενισχύσεις, είτε μέσω επιδοτήσεων, είτε από την ίδια την κοινωνία και με τεράστιο κόστος για το περιβάλλον. Πρόκειται για μια αγορά-καζίνο, όπου οι κανόνες του target model έχουν παραδώσει την ενέργεια σε εμπορικά συμφέροντα, χωρίς κοινωνικό έλεγχο και χωρίς καν τη διασφάλιση της εσωτερικής επάρκειας σε σταθερές και προσιτές τιμές.

Απαιτείται ριζική αναθεώρηση του πλαισίου. Η ηλεκτρική ενέργεια δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως οποιοδήποτε χρηματιστηριακό προϊόν. Χρειαζόμαστε κοινωνική τιμολόγηση, διαφάνεια στη διαχείριση, και στρατηγική επάρκεια για τον πληθυσμό. Ο ενεργειακός σχεδιασμός πρέπει να υπηρετεί τις ανάγκες της κοινωνίας και όχι τις ορέξεις των επενδυτών του χρηματιστηρίου (traders). Η ενέργεια είναι δικαίωμα, όχι εμπόρευμα!



6. Αντί το "νίπτουμε τας χείρας μας" μπροστά στην «αγορά»: ριζική επαναθεμελίωση της ενεργειακής πολιτικής!


Ναι, λέμε ότι η ηλεκτρική ενέργεια δεν μπορεί να είναι απλώς εμπόρευμα. Ότι είναι καθολικό κοινωνικό αγαθό και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται, και στην παραγωγή και στη διάθεση. Το σημερινό μοντέλο, το λεγόμενο Target Model και το Χρηματιστήριο Ενέργειας, μετατρέπει την ενέργεια σε χρηματιστηριακό προϊόν, οδηγώντας σε στρεβλώσεις, ενεργειακή ανασφάλεια και κοινωνική αδικία.

Ως εναλλακτικό εργαλείο πολιτικής προβάλλονται τα Συμβόλαια Διαφοράς (Contracts for Difference - CfD). Ένα μοντέλο που θεσπίζει τιμή αναφοράς ανάμεσα στο Δημόσιο και τον παραγωγό. Αν η χονδρική τιμή (ΤΕΑ) είναι χαμηλότερη, το κράτος πληρώνει τη διαφορά. Αν είναι υψηλότερη, ο παραγωγός επιστρέφει τη διαφορά. Φαίνεται δίκαιο. Και πράγματι, τα CfD προσφέρουν σταθερότητα σε επενδυτές ΑΠΕ και ενισχύουν τη μετάβαση σε καθαρή ενέργεια.

Αλλά… ωφελείται ο καταναλωτής; Δυστυχώς, όχι άμεσα. Η τιμή της KWh συνεχίζει να καθορίζεται από την ακριβότερη μονάδα στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, κι έτσι τα CfD δεν ρίχνουν την τελική τιμή ρεύματος. Απλώς σταθεροποιούν τα έσοδα των παραγωγών. Οι πολίτες δεν προστατεύονται, εκτός αν ο μηχανισμός αυτός ενταχθεί σε ένα συνολικό πλαίσιο κοινωνικής τιμολόγησης και δημόσιου ελέγχου των τιμών.

Γι’ αυτό λέμε: Αντί να συνεχίζουμε να «νίπτουμε τας χείρας μας» μπροστά στην «αγορά», χρειάζεται ριζική επαναθεμελίωση της ενεργειακής πολιτικής με βάση τις κοινωνικές ανάγκες. Και αυτό ξεκινά από την παραδοχή ότι η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να αντανακλά το κοινωνικό της βάρος, όχι τις χρηματιστηριακές της διακυμάνσεις.

Αν δεν ελεγχθεί η αγορά, αν δεν αλλάξει ο τρόπος διαμόρφωσης της τελικής τιμής, τα Συμβόλαια Διαφοράς δεν είναι κοινωνική ενεργειακή πολιτική. Είναι λογιστική διευκόλυνση των παραγωγών. Αντί λοιπόν για τεχνικές παρεμβάσεις που διατηρούν τη χρηματιστηριακή λογική, χρειαζόμαστε πολιτική απόφαση:

Η ενέργεια ως συλλογική υποδομή, όχι ως αντικείμενο καθαρής εμπορικής συναλλαγής.


7. Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦοΣΕ): ανάγκη ή βαρίδι στην τιμή του ρεύματος;


Οι Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦοΣΕ δημιουργήθηκαν ως τεχνική λύση στην αδυναμία των μικρών παραγωγών να συμμετάσχουν στην αγορά της επόμενης ημέρας και γενικά στο χρηματιστήριο ενέργειας. Αποτελούν θεσμική απάντηση σε ένα πρόβλημα: ότι οι μικροί παραγωγοί (κυρίως από ΑΠΕ) δεν μπορούν μόνοι τους να συμμετάσχουν στο πολύπλοκο και δυναμικό σύστημα προσφορών και εκκαθάρισης, που απαιτεί η αγορά. Όμως, αντί να ενισχύουν τη διαφάνεια και την ενεργειακή δικαιοσύνη, λειτουργούν ως ενδιάμεσοι, έχοντας και δικό τους κόστος, ενώ η συμμετοχή των ΑΠΕ στην αγορά παραμένει εικονική. Ήρθε η ώρα για απευθείας Συμβόλαια Διαφοράς (CfD) υπό δημόσιο φορέα, με σταθερές τιμές, κοινωνικό έλεγχο και ουσιαστική μείωση του κόστους KWh.


Ο ΦοΣΕ συγκεντρώνει την παραγωγή πολλών μικρών μονάδων ΑΠΕ, καταρτίζει ενιαία προσφορά για πώληση στο Χρηματιστήριο και αναλαμβάνει την οικονομική και τεχνική εκπροσώπηση των παραγωγών. Ο μικρός παραγωγός με την υπογραφή της σύμβασης εκπροσώπησης, δεν κάνει προσφορές και δεν διαπραγματεύεται. Όλη αυτή η διαχείριση έχει κόστη και αντιφάσεις. Ο ΦοΣΕ αμείβεται με προμήθεια (0,5–1,5%). Δεν μεταβιβάζει απαραίτητα τα κέρδη από αποκλίσεις στους παραγωγούς. Οι παραγωγοί πληρώνονται βάσει της ΤΕΑ, όχι με βάση το κόστος, ούτε ελέγχουν την τιμή. Και τελικά το κόστος μετακυλίεται στον καταναλωτή. Σήμερα Φο.Σ.Ε είναι: ΔΑΠΕΕΠ (κρατικός – εκπροσωπεί κυρίως παλιές ΑΠΕ με σταθερές τιμές), ΗΡΩΝ, Protergia (Μυτιληναίος), Watt & Volt, Volton, NRG και άλλες ιδιωτικές εταιρείες που έχουν άδεια Φο.Σ.Ε.


Το κρίσιμο ερώτημα που προκύπτει είναι: γιατί όχι Συμβόλαια Διαφοράς για όλους; Η ύπαρξη των ΦοΣΕ βασίζεται στην υπόθεση ότι οι μικροί πρέπει να συμμετέχουν στο target model. Αλλά αν δεν επηρεάζουν την τιμή, γιατί να μην προστατεύονται με σταθερή τιμή και Συμβόλαια Διαφοράς, υπό δημόσιο φορέα; Αυτό θα καταργήσει το ενδιάμεσο κόστος εκπροσώπησης, θα αποσυνδέσει την ΑΠΕ από τις στρεβλώσεις του target model και, το σημαντικό, θα προστατεύσει και τους παραγωγούς και τους καταναλωτές.


Η διεθνής εμπειρία λέει ότι πολλές χώρες εφαρμόζουν ευέλικτες πρακτικές. Η Ισπανία: εφαρμόζει Συμβόλαια Διαφοράς με σταθερές τιμές και οι ΑΠΕ δεν διαμορφώνουν οριακή τιμή. Η Γαλλία: εφαρμόζει Συμβόλαια Διαφοράς σε ΑΠΕ και πυρηνικά και προγραμματίζει την επέκταση. Άλλες χώρες διαχωρίζουν τις ΑΠΕ από τις ανταγωνιστικές αγορές. Ενώ σε μας στην Ελλάδα, όλοι στο target model∙ και οι ΦοΣΕ, ως ρυθμιστικοί ενδιάμεσοι, αυξάνουν την πολυπλοκότητα χωρίς να μειώνουν την τιμή της KWh


Οι ΦοΣΕ είναι διαχειριστικό εργαλείο, όχι μεταρρύθμιση. Αντί για συμμετοχή σε μια στρεβλή αγορά, χρειάζεται πολιτική απόφαση: Καθολικά Συμβόλαια Διαφοράς, δημόσιος έλεγχος, σταθερότητα τιμών, διαφάνεια και προστασία του κοινωνικού συμφέροντος.



8. Ποιος πληρώνει την... αδιαφάνεια στην αγορά ενέργειας;


Είναι κοινή διαπίστωση πως η διαφάνεια στην αγορά ενέργειας είναι ζητούμενο∙ όχι πραγματικότητα. Το ίδιο το Χρηματιστήριο Ενέργειας, το οποίο υποτίθεται ότι θα εξασφάλιζε ανταγωνισμό και δικαιοσύνη στην τιμολόγηση, καταλήγει να λειτουργεί σε ένα καθεστώς που απέχει πολύ από την ουδετερότητα και τον πραγματικό έλεγχο.

Ας ξεκινήσουμε με τα βασικά: ποιος διοικεί το Χρηματιστήριο Ενέργειας (ΕΧΕ); Η απάντηση δεν είναι το Δημόσιο. Πρόκειται για ανώνυμη εταιρεία, με μετόχους τράπεζες και μεγάλους ενεργειακούς ομίλους, οι οποίοι παίζουν και στην αγορά, που το ίδιο το Χρηματιστήριο διαχειρίζεται. Με άλλα λόγια, οι ίδιοι που προσφέρουν και διαμορφώνουν τιμές, ελέγχουν και τον μηχανισμό αποτύπωσης αυτών των τιμών.

Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) [https://www.raaey.gr/], που τυπικά εποπτεύει το σύστημα, δεν έχει δυνατότητα προληπτικού ελέγχου, δεν επιβάλλει διαφάνεια στο πραγματικό κόστος παραγωγής των μονάδων, ούτε έχει θεσμοθετήσει πλαφόν κερδοφορίας. Ο ρόλος της είναι συχνά περιορισμένος σε μεταγενέστερες διαπιστώσεις, που δεν ανατρέπουν τα κεκτημένα του μηχανισμού. Δεν είναι ότι δεν θέλει. Απλώς δεν μπορεί, δεν της επιτρέπεται.

Έτσι, διαμορφώνεται μια πολλαπλή αδιαφάνεια που μεταφράζεται απευθείας στην τιμή που πληρώνει ο τελικός καταναλωτής. Δεν ξέρει πόσο κοστίζει πραγματικά η MWh από κάθε μονάδα, ποιο είναι το περιθώριο κέρδους ανά τεχνολογία, ποιοι καθορίζουν την "τελευταία" και ακριβότερη προσφορά που ανεβάζει την χονδρική τιμή, την Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς - ΤΕΑ, πώς διαμορφώνονται οι χρεώσεις για την εκπροσώπηση των μικρών παραγωγών (μέσω Φορέα Σωρευτικής Εκπροσώπησης - ΦοΣΕ), ποιος τελικά ωφελείται από τα κέρδη των «ισχυρών» στο Χρηματιστήριο και ποιος τα πληρώνει.

Ο μικρός παραγωγός, αντί να εντάσσεται σε ένα εθνικό σχέδιο συμβολαίων σταθερής τιμής με κοινωνικό πρόσημο, αναγκάζεται να συμμετέχει σε μια "αγορά" που του χρεώνει την... είσοδο, μέσω του ΦοΣΕ, την εκπροσώπηση, τα τέλη συμμετοχής, τις εξισώσεις, και όλα αυτά για να πάρει τελικά μια τιμή που δεν μπορεί να επηρεάσει. Και αυτό το "παιχνίδι", που το λένε αγορά, στηρίζεται στη νομιμοποιημένη αδιαφάνεια: στις μη ανακοινώσιμες τιμές προμήθειας, στα απόρρητα κόστη λειτουργίας των παραγωγών, στα συμβόλαια προμήθειας που δεν φτάνουν ποτέ στη ΡΑΑΕΥ, στην έλλειψη δημόσιας πρόσβασης στις αληθινές ροές χρήματος.

Αντί λοιπόν να μιλάμε για "αγορά", καλύτερα να μιλάμε για δίκτυο επιρροής και ισχύος. Και όταν αυτό το δίκτυο επιδοτείται από το κράτος, προστατεύεται από την αδιαφάνεια, και ταυτόχρονα παράγει κέρδη που δεν ελέγχονται, η κοινωνία, ο πολίτης, καλείται να πληρώσει όχι τη διαφάνεια, αλλά το τίμημα της αδιαφάνειας.

Η ενεργειακή πολιτική δεν μπορεί να συνεχίσει να στηρίζεται σε μηχανισμούς που δεν ελέγχονται ουσιαστικά και που εμπορευματοποιούν την ανάγκη, αντί να τη διαχειρίζονται ως υποχρέωση. Δεν είναι υπερβολή να πούμε πως η τιμή της KWh σήμερα δεν αντανακλά το κόστος της ενέργειας, αλλά το κόστος της αδιαφάνειας.


9. Υπάρχει κόστος λειτουργείας του Χρηματιστηρίου Ενέργειας στην τιμή της KWh;


Η ύπαρξη του Χρηματιστηρίου Ενέργειας παρουσιάζεται ως δήθεν εγγύηση διαφάνειας και ανταγωνισμού. Όμως πίσω απ’ αυτό το «διαφανές πέπλο» κρύβεται μια πολλαπλά στρεβλή και πανάκριβη δομή, που τελικά επιβαρύνει τον καταναλωτή και εκτροχιάζει την έννοια του κοινωνικού αγαθού της ενέργειας.

Στο σημερινό Target Model, κάθε μεγαβατώρα που παράγεται και διοχετεύεται στο σύστημα πρέπει να περάσει μέσα από ένα δίκτυο διαπραγματεύσεων, πλατφορμών, μεσαζόντων και διαχειριστικών δομών, που όλες έχουν κόστος. Τα κόστη αυτά δεν είναι αόρατα. Μετακυλίονται στην τελική τιμή της KWh που πληρώνει ο καταναλωτής. Πού πάνε αυτά τα χρήματα;

- Κόστη συμμετοχής και λειτουργίας του Χρηματιστηρίου Ενέργειας: Τεχνική υποδομή, λογισμικά, προσωπικό, επιτροπές εποπτείας, διαχειριστές (ΕΧΕ, ΔΑΠΕΕΠ, ΑΔΜΗΕ, ΡΑΑΕΥ κ.λπ.)

- Αμοιβές Φορέων Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦοΣΕ): Ο μικρός παραγωγός, που δεν έχει δυνατότητα άμεσης συμμετοχής στην αγορά, «εκπροσωπείται» από έναν φορέα που, φυσικά, κρατά ποσοστό της αξίας της ενέργειας που διαπραγματεύεται.

- Αμοιβές συμβούλων, μεσιτών ενέργειας, δικτύων «συντονισμού»: Μια αγορά στημένη έτσι ώστε να απαιτεί διαμεσολάβηση από εξειδικευμένους «παίκτες», οι οποίοι λειτουργούν εν τέλει ως νέοι μεσάζοντες.

- Εκκαθαρίσεις, εξισορροπήσεις, μηχανισμοί ευστάθειας που προστίθενται στη χονδρική τιμή, χωρίς σαφή σύνδεση με το πραγματικό κόστος παραγωγής.


Και εδώ προκύπτει η μεγάλη αντίφαση: Αντί να έχουμε έναν δημόσιο φορέα που να λειτουργεί με βάση τα σταθερά Συμβόλαια Διαφοράς (CfD) για όλους τους παραγωγούς –μικρούς και μεγάλους– διασφαλίζοντας έτσι προβλεψιμότητα και τιμές βάσει κόστους, επιλέγουμε να εντάξουμε όλη την ενέργεια σε ένα πολύπλοκο, ανελαστικό, δαπανηρό σύστημα, που τελικά δεν ωφελεί ούτε τον καταναλωτή, ούτε την ενεργειακή αυτονομία της χώρας. Αντί η πολιτεία να αναλαμβάνει ρόλο εγγυητή με κοινωνικά κριτήρια και πολιτικές προτεραιότητες, μεταβιβάζει την ευθύνη στις “αγορές” και τους ΦοΣΕ, καθιστώντας ακόμα και τους μικρούς παραγωγούς απλούς παίκτες σε ένα παιχνίδι που δεν ορίζουν.

Και μερικά αθώα ερωτήματα: √ Aν η αγορά είναι "ανταγωνιστική", γιατί χρειάζονται αντισταθμιστικά μέτρα στήριξης; √ Αν ο Φορέας Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦοΣΕ) υπάρχει για να εκπροσωπεί "ορθά" τον μικρό παραγωγό, τότε γιατί δεν επιλέγεται ένα δημόσιο σύστημα συλλογικής εκπροσώπησης με διαφανή κόστη; √ Γιατί δεν προσφέρεται σε όλους τους παραγωγούς η δυνατότητα απευθείας ένταξης σε ένα δίκαιο και σαφές πλαίσιο Συμβολαίων Διαφοράς, εκτός Χρηματιστηρίου;

Η απάντηση είναι απλή και πολιτική: Επειδή έτσι αναπαράγεται ένα σύστημα συμφερόντων, το οποίο απομακρύνει την ηλεκτρική ενέργεια από τον χαρακτήρα της ως καθολικό κοινωνικό δικαίωμα και την καθηλώνει σε ρόλο κερδοσκοπικού εμπορεύματος.



10. Το 2024 μια χρονιά σημαντικής κερδοφορίας για τις εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας

Ξεφυλλίζοντας τις σελίδες που αναφέρονται στο κοινωνικό αγαθό της ηλεκτρικής ενέργειας, έγινε μα προσπάθεια να προσεγγίσουμε το τεράστιο αυτό κοινωνικό και οικονομικό ζήτημα που απασχολεί ολόκληρη την κοινωνία. Κλείνοντας την κριτική αφήγηση της ενεργειακής αγοράς και πολιτικής με το δέκατο κεφάλαιο, δείτε πώς το ελληνικό χρηματιστήριο Ενέργειας και το Target Model οδηγούν στα «ουρανοκατέβατα» κέρδη των εταιρειών, σε ένα ολιγοπωλιακό περιβάλλον. Ένας μικρός αριθμός ισχυρών παραγωγών και παρόχων κυριαρχούν στην καθετοποιημένη αγορά καθορίζοντας τις τιμές και τα διαδικαστικά –αδειοδοτήσεις, τράπεζες, επιδοτήσεις, και όλα τα συναφή- εκβιάζοντας την κοινωνία με την εμπορευματοποίηση ενός καθαρά κοινωνικού αγαθού. Σημεία των καιρών θα μου πείτε και αποτελέσματα του παγκόσμιου νεοφιλελεύθερου κοινωνικοοικονομικού συστήματος. Ναι!

Το 2024 ήταν επίσης μια χρονιά σημαντικής κερδοφορίας για τις εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Παρακάτω παρατίθενται τα οικονομικά αποτελέσματα ορισμένων βασικών παικτών της αγοράς:


ΔΕΗ Καθαρά κέρδη: 426 εκατ. ευρώ, υπερδιπλασιασμένα από τα 206 εκατ. ευρώ του 2023. https://www.efsyn.gr/oikonomia/elliniki-oikonomia/472904_stin-plati-ton-katanaloton-ta-hromatista-yperkerdi? https://www.economistas.gr/energeia/70039_omilos-dei-ishyra-oikonomika-apotelesmata-2024-me-prosarmosmeno-ebitda-sta-eu18-dis? https://www.efsyn.gr/oikonomia/elliniki-oikonomia/467356_apogeiothikan-sto-18-dis-eyro-ta-kerdi-tis-dei? Προβλεπόμενο EBITDA 2025 (κέρδη πριν από την αφαίρεση των τόκων, των φόρων, των αποσβέσεων και των απομειώσεων): 2 δισ. € και καθαρά κέρδη > 400 εκατ. € https://ads.bankingnews.gr/epixeiriseis/articles/793939/dei-isxyra-kathara-kerdi-to-2024-107-sta-426-ekat-evro-esoda-6-6-dis-ebitda-2-dis-to-2025?. Η ΔΕΗ πανηγυρίζει υψηλές αποδόσεις


ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ / Mytilineos (Metlen Energy & Metals) Καθαρά κέρδη 2024: 615 εκατ. € https://www.protothema.gr/economy/article/1603828/metlen-ebitda-1080-dis-kathara-kerdi-615-ekat-kai-kuklos-ergasion-568-dis-to-2024/? Η Protergia είναι αναπόσπαστο κομμάτι της METLEN Energy & Metals και δραστηριοποιείται στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου με μερίδιο αγοράς: 16–18 %, με στόχο 20–30 % για 2026 https://www.metlengroup.com/news/company-news/press-release-flash-note-financial-results-2024/? Ο όμιλος – παραγωγός & πάροχος σε πλήρη ισχύ.


HELLENiQ ENERGY (πρώην ΕΛΠΕ) Καθαρά κέρδη: 401 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία παρουσίασε ισχυρή λειτουργική απόδοση, με την παραγωγή να φθάνει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. https://www.helleniqenergy.gr/media/regulatory-announcements/apotelesmata-d-triminoy-etoys-2024? Η ELPEDISON είναι ανεξάρτητος παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας με δύο ιδιόκτητες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο και ένας από τους πιο ισχυρούς προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας. Η Elpedison ελέγχεται πια 100% από την Helleniq Energy. https://www.helleniqenergy.gr/en/media/regulatory-announcements/fourth-quarter-full-year-2024-financial-results?


ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή Καθαρά κέρδη: 70,5 εκατ. ευρώ (αύξηση 23,5% σε σχέση με το 2023). https://businessdaily.gr/epiheiriseis/139882_terna-energeiaki-ayxisi-235-sta-kathara-kerdi-sta-705-ekat-2024 https://www.terna-energy.com/financial-press-release/terna-energy-fy-2024-financial-results/? Η TERNA Energy διατηρεί ισχυρή κερδοφορία, ενισχύοντας την επεκτατική στρατηγική της σε ΑΠΕ και νέα έργα. Η ΗΡΩΝ είναι θυγατρική της ΤΕΡΝΑ και είναι καθετοποιημένος παραγωγός και προμηθευτής, διαθέτοντας δύο ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες με συνολική ισχύ 582MW


Αυτά τα αποτελέσματα αντικατοπτρίζουν την τάση υπερκερδών - τα είπαν ουρανοκατέβατα τάχα. Συνολικά, οι μεγάλοι παραγωγοί και πάροχοι απολαμβάνουν σημαντικά κέρδη, ευνοούμενοι από τη διαμόρφωση τιμής στο Χρηματιστήριο, τα Συμβόλαια Διαφοράς και τον ρόλο των Φορέων Σωρευτικής Εκπροσώπησης. Αντίθετα, οι πολίτες και οι μικρές μονάδες ΑΠΕ χάνουν, ενώ το Δημόσιο χάνει τη δυνατότητα εθνικής ενεργειακής στρατηγικής και κοινωνικής προστασίας.


Με λίγα λόγια «Γιάννης κερνάει, Γιάννης πίνει» ή «Γιάννης παράγει, Γιάννης κερδίζει», οι λίγοι κερδίζουν, οι πολλοί πληρώνουν και ματώνουν!


Λαμία, 11.6.2025

Στέφανος Σταμέλλος





Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου



Ξεφυλλίζοντας τις σελίδες που αναφέρονται στο κοινωνικό αγαθό της ηλεκτρικής ενέργειας, έγινε μα προσπάθεια να προσεγγίσουμε το τεράστιο αυτό κοινωνικό και οικονομικό ζήτημα που απασχολεί ολόκληρη την κοινωνία. Κλείνοντας την κριτική αφήγηση της ενεργειακής αγοράς και πολιτικής με το δέκατο κεφάλαιο, δείτε πώς το ελληνικό χρηματιστήριο Ενέργειας και το Target Model οδηγούν στα «ουρανοκατέβατα» κέρδη των εταιρειών, σε ένα ολιγοπωλιακό περιβάλλον. Ένας μικρός αριθμός ισχυρών παραγωγών και παρόχων κυριαρχούν στην καθετοποιημένη αγορά καθορίζοντας τις τιμές και τα διαδικαστικά –αδειοδοτήσεις, τράπεζες, επιδοτήσεις, και όλα τα συναφή- εκβιάζοντας την κοινωνία με την εμπορευματοποίηση ενός καθαρά κοινωνικού αγαθού. Σημεία των καιρών θα μου πείτε και αποτελέσματα του παγκόσμιου νεοφιλελεύθερου κοινωνικοοικονομικού συστήματος. Ναι!

Το 2024 ήταν επίσης μια χρονιά σημαντικής κερδοφορίας για τις εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Παρακάτω παρατίθενται τα οικονομικά αποτελέσματα ορισμένων βασικών παικτών της αγοράς:

ΔΕΗ Καθαρά κέρδη: 426 εκατ. ευρώ, υπερδιπλασιασμένα από τα 206 εκατ. ευρώ του 2023. https://www.efsyn.gr/oikonomia/elliniki-oikonomia/472904_stin-plati-ton-katanaloton-ta-hromatista-yperkerdi? https://www.economistas.gr/energeia/70039_omilos-dei-ishyra-oikonomika-apotelesmata-2024-me-prosarmosmeno-ebitda-sta-eu18-dis? https://www.efsyn.gr/oikonomia/elliniki-oikonomia/467356_apogeiothikan-sto-18-dis-eyro-ta-kerdi-tis-dei? Προβλεπόμενο EBITDA 2025 (κέρδη πριν από την αφαίρεση των τόκων, των φόρων, των αποσβέσεων και των απομειώσεων): 2 δισ. € και καθαρά κέρδη > 400 εκατ. € https://ads.bankingnews.gr/epixeiriseis/articles/793939/dei-isxyra-kathara-kerdi-to-2024-107-sta-426-ekat-evro-esoda-6-6-dis-ebitda-2-dis-to-2025?. Η ΔΕΗ πανηγυρίζει υψηλές αποδόσεις


ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ / Mytilineos (Metlen Energy & Metals) Καθαρά κέρδη 2024: 615 εκατ. € https://www.protothema.gr/economy/article/1603828/metlen-ebitda-1080-dis-kathara-kerdi-615-ekat-kai-kuklos-ergasion-568-dis-to-2024/? Η Protergia είναι αναπόσπαστο κομμάτι της METLEN Energy & Metals και δραστηριοποιείται στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου με μερίδιο αγοράς: 16–18 %, με στόχο 20–30 % για 2026 https://www.metlengroup.com/news/company-news/press-release-flash-note-financial-results-2024/? Ο όμιλος – παραγωγός & πάροχος σε πλήρη ισχύ.


HELLENiQ ENERGY (πρώην ΕΛΠΕ) Καθαρά κέρδη: 401 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία παρουσίασε ισχυρή λειτουργική απόδοση, με την παραγωγή να φθάνει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. https://www.helleniqenergy.gr/media/regulatory-announcements/apotelesmata-d-triminoy-etoys-2024? Η ELPEDISON είναι ανεξάρτητος παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας με δύο ιδιόκτητες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο και ένας από τους πιο ισχυρούς προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας. Η Elpedison ελέγχεται πια 100% από την Helleniq Energy. https://www.helleniqenergy.gr/en/media/regulatory-announcements/fourth-quarter-full-year-2024-financial-results?


ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή Καθαρά κέρδη: 70,5 εκατ. ευρώ (αύξηση 23,5% σε σχέση με το 2023). https://businessdaily.gr/epiheiriseis/139882_terna-energeiaki-ayxisi-235-sta-kathara-kerdi-sta-705-ekat-2024 https://www.terna-energy.com/financial-press-release/terna-energy-fy-2024-financial-results/? Η TERNA Energy διατηρεί ισχυρή κερδοφορία, ενισχύοντας την επεκτατική στρατηγική της σε ΑΠΕ και νέα έργα. Η ΗΡΩΝ είναι θυγατρική της ΤΕΡΝΑ και είναι καθετοποιημένος παραγωγός και προμηθευτής, διαθέτοντας δύο ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες με συνολική ισχύ 582MW


Αυτά τα αποτελέσματα αντικατοπτρίζουν την τάση υπερκερδών - τα είπαν ουρανοκατέβατα τάχα. Συνολικά, οι μεγάλοι παραγωγοί και πάροχοι απολαμβάνουν σημαντικά κέρδη, ευνοούμενοι από τη διαμόρφωση τιμής στο Χρηματιστήριο, τα Συμβόλαια Διαφοράς και τον ρόλο των Φορέων Σωρευτικής Εκπροσώπησης. Αντίθετα, οι πολίτες και οι μικρές μονάδες ΑΠΕ χάνουν, ενώ το Δημόσιο χάνει τη δυνατότητα εθνικής ενεργειακής στρατηγικής και κοινωνικής προστασίας.

Με λίγα λόγια «Γιάννης κερνάει, Γιάννης πίνει» ή «Γιάννης παράγει, Γιάννης κερδίζει», οι λίγοι κερδίζουν, οι πολλοί πληρώνουν και ματώνουν!


Στέφανος Σταμέλλος





Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

από το Report24 /  reseauinternational.net 

Η Δανία έδωσε το πράσινο φως στον ρωσικό ενεργειακό κολοσσό Gazprom να ξεκινήσει τις εργασίες για τον κατεστραμμένο αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream 2, μια κίνηση που έχει προκαλέσει σάλο εν μέσω κυρώσεων της Δύσης κατά της Ρωσίας. Αυτό θα μπορούσε επίσης να συνδεθεί με τις φιλοδοξίες του Τραμπ σχετικά με τη Γροιλανδία.

Η Δανική Υπηρεσία Ενέργειας χορήγησε στην Nord Stream 2 AG, θυγατρική της Gazprom, άδεια να πραγματοποιήσει «εργασίες συντήρησης» στη Βαλτική Θάλασσα. Επίσημα, σύμφωνα με πρόσφατη αναφορά, αυτό περιλαμβάνει την εγκατάσταση ειδικών βυσμάτων στα ανοιχτά άκρα των σωλήνων για την αποφυγή περαιτέρω διαρροών αερίου. Ένα απολύτως κατανοητό περιβαλλοντικό επιχείρημα – αν δεν υπήρχαν οι πολιτικές επιπτώσεις. Μόλις πριν από λίγους μήνες, η Κοπεγχάγη ήταν από τους πιο φωνητικούς κατηγόρους της Μόσχας για τις εκρήξεις που κατέστρεψαν τον αγωγό φυσικού αερίου τον Σεπτέμβριο του 2022. Αυτή η ανάκαμψη έρχεται σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη στιγμή: η Δανία βρίσκεται επί του παρόντος σε μια διπλωματική αντιπαράθεση με την κυβέρνηση Τραμπ για την  
κυριαρχία στη Γροιλανδία .

Η Δανική Υπηρεσία Ενέργειας εκτιμά ότι η ποσότητα φυσικού αερίου που παραμένει στον κατεστραμμένο αγωγό είναι περίπου 9 έως 10 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. " Το έργο αποσκοπεί στην αποτροπή περαιτέρω περιβαλλοντικής ζημίας ", ανέφερε η επίσημη δήλωση. Αυτή η προσέγγιση με τη Μόσχα έρχεται σε μια αξιοσημείωτη στιγμή. Καθώς η πρωθυπουργός της Δανίας Mette Frederiksen περιοδεύει στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για να συγκεντρώσει υποστήριξη ενάντια στις φιλοδοξίες του Τραμπ για τη Γροιλανδία, η χώρα της ανοίγει την πόρτα στον ρωσικό κρατικό όμιλο ετερογενών δραστηριοτήτων που υπόκειται σε κυρώσεις.

Εν τω μεταξύ, ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Νοέλ Μπαρό επιβεβαίωσε τις συνομιλίες για πιθανή αποστολή στρατευμάτων στη Γροιλανδία – πρόταση που μέχρι στιγμής έχει απορρίψει η Δανία. Εξάλλου, η Γροιλανδία δεν είναι μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η ανάπτυξη στρατευμάτων της ΕΕ χωρίς τη συμφωνία της αυτόνομης κυβέρνησης του μεγαλύτερου νησιού του κόσμου θα ισοδυναμούσε με de facto κατοχή.

Από την αρχή, ο αγωγός των 11 δισεκατομμυρίων δολαρίων ήταν μήλον της έριδος μεταξύ Ουάσιγκτον και Βερολίνου. Ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούσαν πάντα το έργο ως γεωπολιτικό όργανο της Ρωσίας, η Γερμανία το έβλεπε ως βασική υποδομή για τον ενεργειακό εφοδιασμό της. Τότε τίθεται το ερώτημα: είναι η αιφνιδιαστική συνεργασία της Δανίας με την Gazprom μια κίνηση τακτικής στο περίπλοκο γεωπολιτικό παιχνίδι γύρω από τη Γροιλανδία; Ή μήπως είναι σημάδι μιας πιο ρεαλιστικής ευρωπαϊκής προσέγγισης απέναντι στη Ρωσία; Σε τελική ανάλυση, η ενεργειακή κρίση απέχει πολύ από το να έχει τελειώσει – και το ρωσικό αέριο θα μπορούσε να προσφέρει κάποια ανακούφιση.

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν έχει σχολιάσει μέχρι στιγμής την απόφαση της Δανίας. Όμως, δεδομένων των προσπαθειών του Τραμπ να επαναφέρει τη Μόσχα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, η αντίδραση της Ουάσιγκτον μπορεί να είναι μετρημένη.

πηγή: Report24 μέσω Euro-Synergies





Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

του Φίνιαν Κάνινγκχαμ / reseauinternational.net 

Η εγκληματικότητα του καθεστώτος του Κιέβου δεν έχει όρια. Γίνεται ακόμη και εκπληκτικό. Αλλά η ωμή πραγματικότητα συσκοτίζεται από τα δυτικά μέσα ενημέρωσης που επιδίδονται στη φαντασίωση μιας «ευγενούς Ουκρανίας που υπερασπίζεται την Ευρώπη από τη ρωσική επιθετικότητα».

Καθώς οι Ευρωπαίοι κουδουνίζουν το νέο έτος, μπορούν να περιμένουν να αντιμετωπίσουν το μεγαλύτερο βάρος του συντριπτικού ενεργειακού κόστους και την κατάρρευση των οικονομιών τους – όλα αυτά χάρη στο νεοναζιστικό καθεστώς της Ουκρανίας που οι ελιτιστές Ευρωπαίοι ηγέτες θεωρούν ως αιτία προτεραιότητας που δικαιολογεί τη συνεχή βοήθεια.

Τόσο πολύ για τους παραδοσιακούς χαιρετισμούς « ειρήνης και ευημερίας » .

Η μαριονέτα του ΝΑΤΟ της Ουκρανίας, Βλαντιμίρ Ζελένσκι, ο τύπος με το ιδρωμένο μπλουζάκι που έχει προνομιακή πρόσβαση σε όλες τις συνόδους κορυφής της ΕΕ, θα κόψει την τελευταία πηγή ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη την προηγούμενη μέρα της Πρωτοχρονιάς.

Αυτή η πράξη δολιοφθοράς πραγματοποιείται ανοιχτά και ξεδιάντροπα - με την υποστήριξη των Ευρωπαίων « ηγετών » που έχουν τόσο εμμονή με τη ρωσοφοβία και τη δυτική ιμπεριαλιστική αλαζονεία που περιμένουν από τους ευρωπαίους πολίτες να την συγχωρήσουν ακλόνητα στο όνομα της « πολεμικής προσπάθειας » κατά της Ρωσίας.

Κατά την τελευταία σύνοδο κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών στις Βρυξέλλες, στις 19 Δεκεμβρίου, ο αβάσταχτος λαίμαργος Ζελένσκι ανακοίνωσε ότι το καθεστώς του δεν θα επεκτείνει τη σύμβαση για τη διαμετακόμιση ρωσικού φυσικού αερίου στην υπόλοιπη Ευρώπη στο τέλος του έτους, 31 Δεκεμβρίου.

Η Ευρώπη έχει ήδη αποκοπεί από το ρωσικό φυσικό αέριο χάρη στην εκρηκτική δολιοφθορά από τις Ηνωμένες Πολιτείες το 2022 στους αγωγούς φυσικού αερίου Nord Stream που βρίσκονται στον βυθό της Βαλτικής και προορίζονται για τη Γερμανία. Σήμερα, θα κοπούν επίσης και οι αγωγοί φυσικού αερίου που λειτουργούν εδώ και δεκαετίες στην Ουκρανία. Αν χρειαζόμασταν μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα του τι συμβαίνει πίσω από τον πόλεμο στην Ουκρανία, αυτά τα δύο μέτρα θα ήταν αρκετά για να το εξηγήσουν.

Αυτό σημαίνει περαιτέρω αύξηση του ενεργειακού κόστους καθώς οι ευρωπαϊκές χώρες προσπαθούν να βρουν εναλλακτικές, ακριβότερες πηγές προμήθειας φυσικού αερίου. Οι Αμερικανοί εξαγωγείς αερίου τρίβουν τα χέρια τους με την προοπτική των ζουμερών κερδών.

Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως οι Ρωσόφοβες Ursula von der Leyen και Kaja Kallas, καθώς και τα κράτη της Βαλτικής που συνεργάζονται με το Τρίτο Ράιχ, είναι επίσης στην ευχάριστη θέση να τερματίσουν κάθε ρωσικό εμπόριο ενέργειας με την ήπειρο.

Είναι σπάνιο νεύρο. Έτσι, η Ουκρανία, μη μέλος της ΕΕ, αναλαμβάνει το δικαίωμα να κόψει τη ζέστη και τα φώτα στους Ευρωπαίους, όλα για να βοηθήσει το νεοναζιστικό καθεστώς να διεξαγάγει έναν πόλεμο αντιπροσώπων του ΝΑΤΟ εναντίον της Ρωσίας.

Ωστόσο, ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες, προς τιμή τους, αντιτίθενται σθεναρά σε αυτό που μπορεί να χαρακτηριστεί μόνο ως απάτη.

Στην τελευταία σύνοδο κορυφής της ΕΕ, ο Σλοβάκος πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίκο κατήγγειλε την απερίσκεπτη περιφρόνηση των ευρωπαίων πολιτών. Δήλωσε:

« Αν κάποιος πρέπει να εμποδίσει τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου στο έδαφος της Σλοβακικής Δημοκρατίας, εάν κάποιος πρέπει να προκαλέσει αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου στο έδαφος της Ευρώπης, εάν κάποιος πρέπει να προκαλέσει τεράστια οικονομική ζημιά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι πράγματι ο Πρόεδρος Zelensky . ”

Ο Ζελένσκι δεν είναι καν νομικά πρόεδρος. Ακύρωσε εκλογές νωρίτερα αυτό το έτος και ως εκ τούτου δεν έχει εξουσία να συνεχίσει να ασκεί τα καθήκοντά του.

Αλλά για τους νονούς του ναζιστικού καθεστώτος στο Κίεβο, αυτός ο τύπος δημοκρατικής παρανομίας είναι απλώς ασήμαντο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν εισφέρει έως και 300 δισεκατομμύρια δολάρια σε δημόσιους πόρους στο καθεστώς για να διεξαγάγουν έναν πόλεμο αντιπροσώπων κατά της Ρωσίας. Η απάτη κύλησε ομαλά για σχεδόν τρία χρόνια, με τον Ζελένσκι και τους φίλους του να κερδίζουν δισεκατομμύρια, ενώ οι δυτικές στρατιωτικές εταιρείες και άλλες μεγάλες επιχειρήσεις απολαμβάνουν τα κέρδη από την Ουκρανία.

Όσο για τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, μάταια ρίχνει τα τελευταία δισεκατομμύρια δολάρια στην πολεμική ρακέτα. Ίσως ο μελλοντικός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ να τερματίσει την απάτη όταν ορκιστεί στις 20 Ιανουαρίου, μόνο και μόνο επειδή φοβάται ότι θα οδηγήσει στον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο Σλοβάκος Πρόεδρος Φίκο και ο Ούγγρος Πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν είναι οι μόνοι Ευρωπαίοι ηγέτες που αξίζουν το όνομα, επειδή εντόπισαν σωστά την απάτη και την αποκάλυψαν. Αυτές οι δύο χώρες αρνούνται να στείλουν στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία και είναι κατηγορηματικά αντίθετες σε κάθε τρελό σχέδιο για την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Επιπλέον, οι ηγέτες τους προσπαθούν πραγματικά να βρουν μια ειρηνευτική συμφωνία, ιδίως για να αντιμετωπίσουν τις καταστροφικές συνέπειες του πολέμου στην ευρωπαϊκή οικονομία και κοινωνίες.

Υπό τον Ζελένσκι, η Ουκρανία έχει βυθιστεί στη διαφθορά. Έως και ένα εκατομμύριο Ουκρανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν σε έναν μάταιο πόλεμο που διεξήχθη για τα δυτικά ιμπεριαλιστικά συμφέροντα για να επιφέρει μια στρατηγική ήττα στη Ρωσία, ένας ελιγμός που απέτυχε θεαματικά. Αλλά ο Ζελένσκι και η κλίκα του δεν ενδιαφέρονται σχεδόν καθόλου για την τύχη των Ουκρανών στρατιωτών. Θέλουν απλώς να συνεχιστεί ο πόλεμος όσο το δυνατόν περισσότερο, ανεξάρτητα από το πόσες ζωές καταστρέφονται και πόσοι Ευρωπαίοι παρασύρονται σε αυτήν την καταστροφή.

Με τη διακοπή του ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, η Ουκρανία θα χάσει τέλη διαμετακόμισης ύψους περίπου 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων ετησίως, που καταβάλλονται από τη ρωσική κρατική Gazprom. Η Ουκρανία, όπως και η υπόλοιπη Ευρώπη, θα πρέπει να αποκτήσει ακριβότερες προμήθειες φυσικού αερίου από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το Κίεβο πληρώνεται αδρά για τη συμβολή του στη διεθνική ιμπεριαλιστική απάτη.

Ο Ζελένσκι, επιχειρώντας να δωροδοκήσει τον Σλοβάκο Φίκο για να αλλάξει τις πολιτικές του και να υποστηρίξει την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, έδειξε το επίπεδο διαφθοράς του. Ο τύπος με το ιδρωμένο μπλουζάκι πρόσφερε στον Fico 500 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τον τελευταίο.

Αυτό δείχνει πόσο στραβό είναι το καθεστώς του Κιέβου. Αυτός που αγοράζεται σε τιμή χρυσού περιμένει φυσικά από τους άλλους να είναι τόσο διεφθαρμένοι όσο αυτός.

Ο Ζελένσκι και οι φίλοι του στο ΝΑΤΟ έχουν μετατρέψει την Ουκρανία σε ένα αποτυχημένο κράτος για εκμετάλλευση από το δυτικό κεφάλαιο.

Αυτή η κατάσταση που βρίσκεται σε κίνδυνο έχει γίνει ο διεθνής κόμβος των δικτύων τηλεφωνικής απάτης. Οι εγκληματικές συμμορίες έχουν χρησιμοποιηθεί από το καθεστώς για να εξαπατήσουν πολίτες σε όλο τον κόσμο. Οι Ρώσοι πολίτες γίνονται ιδιαίτερα στόχος απατεώνων μέσω τηλεφώνου που λειτουργούν από την Ουκρανία.

Η εγκληματικότητα του καθεστώτος του Κιέβου δεν έχει όρια. Είναι ακόμη και εκπληκτικό. Αλλά η ωμή πραγματικότητα συσκοτίζεται από τα δυτικά μέσα ενημέρωσης που απολαμβάνουν τη φαντασίωση της « ευγενούς Ουκρανίας που υπερασπίζεται την Ευρώπη από τη ρωσική επιθετικότητα » .

Τα δυτικά ΜΜΕ σαλπίζουν σε όποιον ακούσει ότι η Ρωσία κατέρριψε αεροσκάφος του Αζερμπαϊτζάν. Αλλά αυτά τα ίδια μέσα ενημέρωσης δεν λένε τίποτα για τη συμμετοχή του καθεστώτος του Κιέβου. Η θανατηφόρα συντριβή του αεροσκάφους του Αζερμπαϊτζάν την περασμένη εβδομάδα προκλήθηκε από ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη που επιτέθηκαν στη ρωσική πόλη Γκρόζνι όπου η πτήση J2-8243 προσπαθούσε να προσγειωθεί. Αυτό δεν είναι τυχαίο. Το αεροσκάφος τέθηκε εσκεμμένα σε κίνδυνο από το καθεστώς που υποστηρίζει το ΝΑΤΟ.

Αυτό το περιστατικό θυμίζει τον τρόπο με τον οποίο το μαλαισιανό αεροσκάφος MH-17 χρησιμοποιήθηκε από το καθεστώς του Κιέβου το 2014 για να λειτουργήσει ως πρόκληση και να συκοφαντήσει τη Ρωσία.

Όπως και πριν, η πτήση του Αζερμπαϊτζάν μεταφέρθηκε εσπευσμένα σε μια επικίνδυνη περιοχή και την εκμεταλλεύτηκε το ουκρανικό καθεστώς, το οποίο γνώριζε πολύ καλά ότι αθώοι άνθρωποι θα πέθαιναν.

Και οι συνέπειες του ατυχήματος στις σχέσεις μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Ρωσίας κινδυνεύουν να εκτροχιάσουν μια πιθανή συμφωνία διανομής φυσικού αερίου στην Ευρώπη για την παράκαμψη της διακοπής ρωσικού αερίου από την Ουκρανία (αυτό εξηγεί αυτό).

Η Ουκρανία δεν είναι παρά ένας λάκκος διαφθοράς και εγκλήματος, μια μαύρη τρύπα απάτης, από το ξέπλυμα χρήματος μέχρι το ποσό των δισεκατομμυρίων δολαρίων, από το λαθρεμπόριο όπλων του ΝΑΤΟ μέχρι την τηλεφωνική απάτη, συμπεριλαμβανομένης της ομηρίας της Ευρώπης που στερήθηκε φυσικού αερίου και της κατάρριψης αεροσκάφη για δόλιους σκοπούς. Όλα είναι πιθανά στο προπύργιο του ΝΑΤΟϊκού νεοναζί « Slava Ukrainsky ».

Ο επικεφαλής του συνδικάτου του εγκλήματος, Βλαντιμίρ Ζελένσκι, υποστηρίζεται από ελιτιστές και διεφθαρμένους ρωσοφοβικούς πολιτικούς στην Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες, μαριονέτες του δυτικού ιμπεριαλισμού.

πηγή: Strategic Culture Foundation via Spirit of Free Speech
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου


Στις 08:00 σήμερα το πρωί (ώρα Μόσχας), η Gazprom ανέστειλε τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω Ουκρανίας, στο πλαίσιο της καταγγελίας της συμφωνίας διαμετακόμισης που ίσχυε έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024.

Η ρωσική Gazprom στερήθηκε απλώς την τεχνική και νομική της ικανότητα να προμηθεύει φυσικό αέριο στην Ευρώπη μέσω Ουκρανίας, μετά την αναστολή από τον Ζελένσκι της συνθήκης για την πανευρωπαϊκή διαμετακόμιση του ρωσικού φυσικού αερίου.

Το φυσικό αέριο από τη Ρωσία έρρεε εδώ και δεκαετίες μέσω της Ουκρανίας. Το κλείσιμο της παλαιότερης οδού φυσικού αερίου της Μόσχας προς την Ευρώπη τερματίζει μια δεκαετία τεταμένων σχέσεων που προκλήθηκαν από την κατάληψη της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014.

Μετά την καταστροφή από τις ειδικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ των ρωσικών αγωγών φυσικού αερίου North Stream 1 και 2 στη Βαλτική και το κλείσιμο των αγωγών φυσικού αερίου που διέρχονται από την Ουκρανία, η τροφοδοσία των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με ρωσικό φυσικό αέριο βασίζεται πλέον στους τουρκικούς αγωγούς φυσικού αερίου…

Προς το παρόν.

Έτσι, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκονται απολύτως εξαρτημένες ενεργειακά από την Τουρκία, η οποία ελέγχει ήδη τη μεγαλύτερη μεταναστευτική ροή προς την Ευρώπη και η οποία είναι πλέον εξασφαλισμένη ότι μπορεί να κάνει ό,τι θέλει στην περιοχή επιρροής της, ιδιαίτερα αυτή τη στιγμή στη Συρία.

Οι Δυτικοί ήθελαν να κάνουν τους μαθητευόμενους μάγους, αλλά σήμερα δεν έχουν κανέναν απολύτως έλεγχο σε τίποτα, και το χειρότερο, όλη η ρωσοφοβική στρατηγική τους επιστρέφει μπούμερανγκ και τα πολύ δύσκολα για τους ευρωπαικούς λαούς τώρα αρχίζουν!

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, οι ιμπεριαλιστές των ΗΠΑ τρίβουν τα χέρια τους με την καταστροφική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Ευρώπη και ετοιμάζουν τα υπερδεξαμενόπλοια τους LNG, για να κάνουν «δουλίτσες» με τους Ευρωπαίους λακέδες. Αυτό είναι το επόμενο στάδιο στην εθελοντική ενεργειακή υποδούλωση των συνεργατών του Τέταρτου Ράιχ.



πηγή

Σημ.

Η Ουκρανία δεν ανανέωσε τα συμβόλαια με τη Ρωσική Gasprom και διέκοψε τη διέλευση του ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσα από το έδαφος της. 

Fake News Press : "Η Ρωσία διέκοψε την παροχή αερίου στη Δύση" 

Δημοσιογραφία ...του κ@λου !













Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Από τη στιγμή που αποφασίστηκε ν’ αλλάξει το ενεργειακό μείγμα της χώρας και να μειωθούν ΣΤΑΔΙΑΚΑ τα ορυκτά καύσιμα -σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο- πρέπει να συμφωνήσουμε πως είναι καίριο ζήτημα η αναγνώριση της ηλεκτρικής ενέργειας ως ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΓΑΘΟ. Πρέπει να συμφωνήσουμε ότι η ηλεκτρική ενέργεια ΔΕΝ μπορεί να είναι χρηματιστηριακό εμπόρευμα. Επίσης να συμφωνήσουμε ότι βασικός στόχος πρέπει να είναι η μείωση της κατανάλωσης με την αλλαγή και του τρόπου ζωής. Η αλήθεια είναι ότι κανένας, από αυτούς που σχεδιάζουν και αποφασίζουν, δεν μιλάει για φρένο στην ανάπτυξη, το φρένο που χρειαζόμαστε. Δεν μιλάνε για τις σπατάλες της ενέργειας και την εξοικονόμηση, για την πολεμική βιομηχανία, για τον ενεργοβόρο υπερτουρισμό και γενικότερα για τον καταναλωτικό τρόπο ζωής, που μας ωθεί με ταχύτητα στην καταστροφή.

Ναι, να πάμε στη σταδιακή παραγωγή από ΑΠΕ, αλλά με αποθήκευση. Χωρίς αποθήκευση δεν μπορούν να λειτουργήσουν οι ΑΠΕ. Με την αστάθεια που τις χαρακτηρίζει, υποχρεωτικά θα πρέπει η σταθερότητα στο δίκτυο να εξασφαλίζεται με μονάδες/εργοστάσια σταθερής παραγωγής με εισαγόμενο φυσικό αέριο και με λιγνίτη, ή με εισαγόμενη ηλεκτρική ενέργεια από τις διασυνδεδεμένες γειτονικές χώρες.

Οι ΑΠΕ έχουν και αυτές οικολογικό κόστος και οικολογικό αποτύπωμα. Χαμηλότερο σίγουρα από τα ορυκτά καύσιμα, αλλά έχουν. Και το ζητούμενο φυσικά είναι να μειωθεί ακόμα περισσότερο με τον κατάλληλο χωροταξικό σχεδιασμό. Λέμε λοιπόν πως πρέπει να γίνει επιτέλους η αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού των ΑΠΕ, η οποία αναθεώρηση σκόπιμα έχει βαλτώσει εδώ και χρόνια∙ και όλοι ξέρουμε γιατί. Βασική παράμετρος για την αναθεώρηση είναι ο καθορισμός των εθνικών στόχων με βάση τις ανάγκες της χώρας και όχι με βάση την ηλεκτρική ενέργεια ως εμπορικό -εξαγώγιμο- προϊόν, εμπόρευμα χρηματιστηρίου, όπως επαναλαμβάνουν διαρκώς οι ιθύνοντες.

Το λέω αυτό γιατί έλεγε η Υφυπουργός ΥΠΕΝ Αλεξάνδρα Σδούκου στο Συνέδριο της Capital Link στη Νέα Υόρκη: «Οι διασυνδέσεις είναι εξίσου σημαντικές. Μέσω ενός φιλόδοξου προγράμματος, δημιουργούμε έναν Πράσινο Ενεργειακό Διάδρομο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Αυτό θα συνδέσει τα ενεργειακά συστήματα της Νότιας και της Βόρειας Μεσογείου, μετατρέποντας την Ελλάδα από εισαγωγέα ενέργειας σε σημαντικό εξαγωγέα. Μέχρι το 2035, η Ελλάδα θα εξάγει 3,5 TWh καθαρής ενέργειας, και μέχρι το 2045, πάνω από 11 TWh».

Χθες, 9 Δεκ, το ισοζύγιο διασυνδέσεων στο ενεργειακό μείγμα -εξαγωγές μείον εισαγωγές- ήταν 26%, μέσο όρο, της παραγόμενης ηλ. ενέργειας, με μεγαλύτερο 35% στις 2 το μεσημέρι και μικρότερο 9,2% στις 7 το πρωί [ipto ANALYTICS]. Και βέβαια δεν εξάγεται ΜΟΝΟ καθαρή ενέργεια, αφού πάνω από το 50% της παραγωγής είναι από τις μονάδες φυσικού αερίου και ένα 12% περίπου, μέσο όρο, από τις μονάδες λιγνίτη. Μείγμα εξάγεται. Παράγεται λοιπόν ηλ. ενέργεια όχι μόνο για να καλύψουμε τις ανάγκες και τους στόχους της χώρας σύμφωνα με το ΕΣΕΚ, αλλά και για εξαγωγή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα φυσικά οικοσυστήματα και την παραγωγική γη. Γι’ αυτό ”καίγονται” για τις διασυνδέσεις και τον αγωγό «Αίγυπτος – Ελλάδα - Γερμανία», Νότιας και Βόρειας Μεσογείου, του Ομίλου Κοπελούζου. Να καταλαβαινόμαστε!…

Λαμία, 10.12.2024
Στέφανος Σταμέλλος




Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Διαβάζουμε τις αναφορές στην «δοκιμασία» των χωρών της Ευρώπης, ιδιαίτερα της Γερμανίας, εξαιτίας των δυσμενών συνθηκών παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, αλλά: «…ακόμη και αν η παραγωγή από τον άνεμο και τον ήλιο εκτοξευτεί στα ύψη και υποσκελίσει την αντίστοιχη από τα ορυκτά καύσιμα, δεν παύει οι οικονομίες να χ ρ ε ι ά ζ ο ν τ α ι   α ξ ι ό π ι σ τ η , κ α ι    ε υ έ λ ι κ τ η ε φ ε δ ρ ι κ ή    π α ρ α γ ω γ ή   ε ν έ ρ γ ε ι α ς  που δεν θα εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες, εκτός από το ότι, προκειμένου να αξιοποιηθεί στο έπακρο η ισχύς των ΑΠΕ, απαιτείται υψηλή δυναμικότητα αποθήκευσης που επί του παρόντος, εκλείπει.” [https://www.energia.gr/article/224424/h-strofh-stis-ape-den-exasfalizei-hamhles-times-ston-hlektrismo-poioi-paragontes-eythynontai]

Αυτά για την Ευρώπη συνολικά. Για την χώρα μας; Ποιος ξέρει να μας πει τι πραγματικά συμβαίνει σήμερα με την ηλεκτρική ενέργεια; Αυτό που όλοι αντιλαμβανόμαστε, νομίζω είναι ένα πέπλο α δ ι α φ ά ν ε ι α ς και αρκετή παραπληροφόρηση, στα όρια της προπαγάνδας. Αδιαφάνεια ως προς τους στόχους και το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) με την διαρκή αναθεώρηση, τις πραγματικές ανάγκες και τις δεσμεύσεις της χώρας, την εγκατεστημένη ισχύ και τις αποδόσεις των ΑΠΕ, των μεγάλων ΥδροΗλεκτρικών Εργοστασίων, των ΜΥΗΕ και των άλλων πηγών εκτός των αιολικών και των φωτοβολταικών, ποιος πληρώνει τις διασυνδέσεις, ποιος επιδοτείται και ποιος επιδοτεί, πώς διαμορφώνεται κάθε ώρα το ενεργειακό μείγμα της χώρας, ποιος ο ρόλος των μεγάλων θερμοηλεκτρικών εργοστασίων φυσικού αερίου, ποιος ο ορίζοντας λειτουργίας τους (αποσβέσεις) και πώς επιδοτούνται, πώς διαμορφώνεται κάθε μέρα η τιμή του ρεύματος, ποιος ο ρόλος του χρηματιστηρίου ενέργειας, του χρηματιστηρίου των «ρύπων» και του φυσικού αερίου, το περίφημο καρτέλ, οι Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης παραγωγών από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, το Σύστημα και το Δίκτυο, ο ρόλος των μικρών παραγωγών, οι εισαγωγές και οι εξαγωγές, ο ρόλος των τραπεζών, ποιος ωφελείται και ποιος χάνει, ποια είναι τα ετήσια κέρδη των μεγάλων παραγωγών και παρόχων. ΓΙΑΤΙ ΚΑΘΥΣΤΕΡΕΙ Η ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΧΩΡΑΤΑΞΙΚΟΥ ΤΩΝ ΑΠΕ; Γιατί καθυστερεί η οριστικοποίηση και η θεσμοθέτηση των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ) των Προστατευόμενων Περιοχών; Αλλά «ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται»…


Και για να επανέλθουμε, το πρώτο ΣΚΟΠΙΜΟ μεγάλο «λάθος» της κυβέρνησης της ΝΔ, που συνδέεται με τα παραπάνω, ήταν η πρόχειρη, βιαστική και βίαιη απολιγνιτοποίηση. Θα μπορούσε αυτό να το διορθώσει και δεν το τόλμησε, ενώ είχε προθεσμία από το 2030 έως και το 2043! Λογικά θα έπρεπε να λάβει υπόψη της, πρώτα και κύρια, τις τραγικές ιδιαιτερότητες της χώρας μας εξαιτίας και των μνημονίων, που χάθηκε το 25% του ΑΕΠ και του οικογενειακού εισοδήματος. Είμαστε τελευταίοι ή προτελευταίοι στην Ευρώπη...


Η λογική επίσης τι λέει; Κάθε πηγή ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των ορυκτών καυσίμων, θα πρέπει να θεωρείται μέρος μιας στρατηγικής για την εξασφάλιση της απαραίτητης ενέργειας, για τις κατοικίες, τις επιχειρήσεις και γενικότερα την οικονομία της χώρας. Όλες οι πηγές ενέργειας έχουν το περιβαλλοντικό τους κόστος και το οικολογικό τους αποτύπωμα, το οποίο πρέπει να σταθμίζεται δεόντως, όταν χαράζεται η πολιτική.


Με λίγα λόγια αντί να καταργήσει η κυβέρνηση άρον άρον τον λιγνίτη αντικαθιστώντας τον με το εισαγόμενο φυσικό αέριο, θα έπρεπε πρώτα να δημιουργήσει ένα ισχυρό και υγιές για όλους ενεργειακό μείγμα, που να βελτιώνεται διαρκώς και σταθερά, με απόλυτο έλεγχο, ως προς τους κλιματικούς στόχους και τις άλλες υποχρεώσεις της χώρας. Η χώρα, η οικονομία, η κοινωνία, η βιωσιμότητα, χρειάζονται μια ισορροπημένη προσέγγιση του ενεργειακού ζητήματος, που δεν θα δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα και αδιέξοδα.


Το δεύτερο ΣΚΟΠΙΜΟ «λάθος» της κυβέρνησης, που όλοι το αναγνωρίζουν εκτός από την ίδια, ήταν πάλι η πρόχειρη, βιαστική και βίαιη κατά 100% χρηματιστηριακή απελευθέρωση της ηλεκτρικής ενέργειας. Οι επιπτώσεις αυτής της επιλογής είναι μεγάλες και στην οικονομία και στην κοινωνία και προβλέπεται να είναι ακόμα μεγαλύτερες στο μέλλον, λαμβάνοντας υπόψη την παραγωγική βάση της χώρας και την συνεχιζόμενη ακρίβεια και αισχροκέρδεια.


Ο αγώνας του «Προμηθέα Δεσμώτη», της βιωσιμότητας, κατά της δύναμης της εξουσίας του σύγχρονου Δία, του ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ, γίνεται ασταμάτητος.

Λαμία, 12.11.2024

Στέφανος Σταμέλλος



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου


του Λεωνίδα Βατικιώτη

Πώς το αμερικανικό LNG Υπονομεύει την Πράσινη Μετάβαση


Ελάχιστες φορές ένα επιστημονικό άρθρο μπορεί να προκαλέσει τόσο μεγάλες αναταράξεις στην πολιτική, την οικονομία και την γεωπολιτική όπως το άρθρο του αμερικανού καθηγητή Robert W. Howarth. Η επιστημονική του ανάλυση καταλήγει στο εξής πολύ απλό κι εύκολα κατανοητό στον καθένα συμπέρασμα: ότι το αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) είναι κατά 33% χειρότερο από τον άνθρακα σε ό,τι αφορά τις εκπομπές αερίων που προκαλούν την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε κατόπιν ενός ρεκόρ αξιολογήσεων, καθώς πέρασε από πέντε γύρους αξιολογήσεων από οκτώ διαφορετικούς επιστήμονες. Όπως δήλωσε στον βρετανικό Guardian, ο ίδιος ο καθηγητής του Τμήματος Οικολογίας και Εξελικτικής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ της Νέας Υόρκης των ΗΠΑ «δέχτηκα τις περισσότερες αξιολογήσεις που έχω ποτέ δεχτεί»! Η πρωτοτυπία των συμπερασμάτων του έγκειται στην χρήση της μεθόδου Ανάλυσης Κύκλου Ζωής, που εξετάζει τις επιπτώσεις σε βάθος χρόνου.

Τα ευρήματα του είναι συγκλονιστικά επειδή τινάζουν στον αέρα σχεδιασμούς δεκαετιών και επενδύσεις τρισεκατομμυρίων για το φυσικό αέριο όπως ψύχεται στους -162 βαθμούς Κελσίου εξασφαλίζοντας την συμπίεση του σε 1 : 600 του αρχικού όγκου για να παραχθεί το υγροποιημένο και να μεταφερθεί με οικονομικούς όρους. Λέει κατά λέξη στην περίληψη με την οποία ξεκινάει το άρθρο του: «Το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) που εξάγεται από τις ΗΠΑ έχει αυξηθεί σημαντικά από το 2016 όταν καταργήθηκε η απαγόρευση των εξαγωγών LNG κι οι ΗΠΑ τώρα είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας του κόσμου. Αυτό το LNG παράγεται κυρίως από σχιστολιθικό αέριο. Η παραγωγή του σχιστολιθικού αερίου, η υγροποίηση για να παραχθεί το LNG και η μεταφορά του LNG με δεξαμενόπλοια είναι έντασης ενέργειας, που συμβάλει σημαντικά στο αποτύπωμα αερίων θερμοκηπίου του LNG». Καταλήγει δε η περίληψη: «Συνολικά, το αποτύπωμα αερίων του θερμοκηπίου για το LNG ως πηγή καυσίμων είναι 33% μεγαλύτερη από εκείνη του άνθρακα»!



Η ανάλυση του Αμερικάνου καθηγητή προκάλεσε πανικό στην Ουάσιγκτον επειδή η σχιστολιθική επανάσταση όπως ξεκίνησε το 2008-2009 συμβάλλοντας σημαντικά στην έξοδο από την κρίση της αγοράς ακινήτων, οδήγησε σε μια πρωτοφανή αναβάθμιση της θέσης των ΗΠΑ. Για πρώτη φορά η αμερικανική οικονομία έπαψε να εξαρτάται από τις εισαγωγές αερίου και πετρελαίου από την Μέση Ανατολή κι έγινε ενεργειακά αυτάρκης, χωρίς να απειλείται πλέον από εμπάργκο ή την πολιτική τιμών του ΟΠΕΚ. Η υπερπαραγωγή σχιστολιθικού αερίου μετέτρεψε τις ΗΠΑ στον μεγαλύτερο εξαγωγέα φυσικού αερίου με την μορφή της υγροποίησης του – κι όχι μέσω αγωγών. Κι αυτή ακριβώς η λεπτομέρεια στο άρθρο του καθηγητή είναι που πρέπει να προκάλεσε οργή στις ΗΠΑ. Γιατί, ο Αμερικάνος καθηγητής δεν στοχοποιεί γενικώς το αέριο, παρότι οι εκπομπές μεθανίου που εκλύει το φυσικό αέριο παραμένουν στην ατμόσφαιρα πολύ περισσότερα χρόνια από το διοξείδιο του άνθρακα. Ο Αμερικάνος καθηγητής δεν στοχοποιεί ούτε γενικά το LNG, παρότι η μεταφορά τόσων μεγάλων ποσοτήτων φυσικού αερίου είτε από τη Νορβηγία και το Κατάρ προέρχεται είτε από τις ΗΠΑ προκαλεί εκπομπές αερίων βλαπτικών για την κλιματική ισορροπία. Ο Αμερικάνος καθηγητής στοχοποιεί συγκεκριμένα το αμερικανικό σχιστολιθικό αέριο που μεταφέρεται μέσω της υγροποίησης, δηλαδή το LNG, αποδεικνύοντας ότι επιβαρύνει το περιβάλλον περισσότερο από τον άνθρακα, που ως τώρα θεωρούταν η πιο επιβλαβής πηγή ενέργειας. Στο εξής, πρώτο στην λίστα μπαίνει το αμερικανικό LNG λέει η επιστήμη!

Προς επίρρωση της εγκυρότητας του άρθρου, κι όχι το αντίθετο, η μόνη κριτική που έχει διατυπωθεί εναντίον του προέρχεται από την Αυστραλία κι αποδεικνύει ότι το αυστραλιανό LNG έχει λιγότερες εκπομπές από το αμερικανικό. Δεν ισχυρίστηκε κάτι διαφορετικό ο Robert W. Howarth…

Εκτεθειμένες οι Βρυξέλλες

Το άρθρο του Αμερικάνου καθηγητή φέρνει τα πάνω – κάτω στην αγορά της ενέργειας.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση εκτίθεται σοβαρά καθώς αποδεικνύεται για πολλοστή φορά ανακόλουθη στην υπόσχεσή της να πρωτοστατήσει στην πράσινη μετάβαση. Μετά την επιβολή κυρώσεων στις εξαγωγές ενεργειακών αγαθών από την Ρωσία, που έφθαναν μέσω επίγειων αγωγών, και την ανατίναξη των υποθαλάσσιων αγωγών Nord Stream 1 & 2 από την CIA, όπως αποκάλυψε ο αμερικανός δημοσιογράφος Σέιμουρ Χερς (εδώ κι εδώ), η ΕΕ εξελίχθηκε στον μεγαλύτερο εισαγωγέα LNG στον κόσμο. O πυρετός της κατασκευής τερματικών σταθμών αεριοποίησης του υγροποιημένου φυσικού αερίου δεν θα είχε φτάσει σε τόσο επικίνδυνα επίπεδα αν δεν χρηματοδοτούνταν αδρά από την Ευρωπαϊκή Ένωση που έσπευσε να τα εντάξει στα έργα κοινού ενδιαφέροντος (EU projects of common interest). Ως αποτέλεσμα οι εισαγωγές στην Ευρώπη αμερικανικού LNG αυξήθηκαν σημαντικά, σχεδόν τριπλασιάστηκαν: Από 18,9 δισ. κυβ. μ. (bcm) το 2021, σε 50,1 το 2022 και 56,2 το 2023. Το μερίδιο του αμερικανικού LNG μάλιστα αυξήθηκε τα δύο τελευταία χρόνια παρότι το σύνολο του LNG που έφτασε στην Ευρώπη μειώθηκε: από 334,1 δισ. κυβ. μ. το 2022 σε 289,9 το 2023. Ως αποτέλεσμα το αμερικανικό LNG από 15% των ευρωπαϊκών εισαγωγών το 2022 έφτασε το 19% το 2023. Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατ’ επέκταση την ίδια ώρα που επέβαλε φόρο άνθρακα στα λιγνιτικά εργοστάσια μετατρέποντας το ηλεκτρικό ρεύμα σε είδος πολυτελείας και τη λειτουργία των ενεργειακών χρηματιστηρίων μετατρέποντας το ρεύμα σε αντικείμενο τζόγου, με μάρτυρα τους λογαριασμούς των 1.000 ευρώ, με τις εισαγωγές αμερικανικού LNG προκαλούσε μεγαλύτερη βλάβη στο κλίμα. Αλλά έπρεπε να περιμένουμε τις 16 Σεπτεμβρίου για να το μάθουμε, την ημέρα δηλαδή που αναρτήθηκε το άρθρο.

Κι έκτοτε όμως δε φαίνεται να ίδρωσε πολλών το αυτί. Είδαμε για παράδειγμα, στις αρχές Οκτωβρίου, τον Αμερικανό βοηθό υπουργό Εξωτερικών με αρμοδιότητα τους ενεργειακούς πόρους, Τζέφρι Πάιατ, παλιό μας γνώριμο ως σχεδιαστή αν όχι συγγραφέα της Συμφωνίας των Πρεσπών, να μοιράζει ηγετικούς ρόλους στην Ελλάδα. Αφορμή ήταν η κατασκευή του Κάθετου ενεργειακού Διαδρόμου, που θα επιτρέπει την αμφίδρομη ροή αερίου από την Ελλάδα, σε Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Μολδαβία και Ουκρανία. Κι όλα αυτά στο πλαίσιο του REPowerEU που μεταξύ άλλων στοχεύει στην πράσινη μετάβαση. Στο ρεπορτάζ όμως διαβάσαμε για την σημαντική παρουσία στο REPowerEU «αμερικανικών εξαγωγικών εταιρειών LNG». Το δήλωσε κι ο ίδιος ο αμερικανός αξιωματούχος με ανάρτησή του στο Χ (πρώην Twitter) λέγοντας ψέματα για το κόστος, μιας και το αμερικανικό φυσικό αέριο είναι ακριβότερο, κι αποκρύπτοντας φυσικά ότι το αμερικανικό LNG είναι πιο βρόμικο ακόμη κι από τον άνθρακα… Είναι κατανοητό φυσικά ότι οι ΗΠΑ θυσιάζουν το κλίμα στο βωμό της παγκόσμιας ηγεμονίας τους. Αυξάνουν την εκπομπή επικίνδυνων ρύπων για να θησαυρίσουν οι αμερικανικές ενεργειακές εταιρείες και να συνεχίζουν να λειτουργούν ως παγκόσμιοι χωροφύλακες.

Σε ό,τι αφορά την Ευρώπη, αποδεικνύεται ότι ζητούμενο της πράσινης μετάβασης δεν είναι η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Αν στόχος ήταν η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής η ΕΕ (μαζί με τον εξοβελισμό των ΙΧ, την ενίσχυση των δημόσιων μέσων μεταφοράς, τις αναδασώσεις και πολλά άλλα) έπρεπε να απαγορεύσει και την εισαγωγή αμερικανικού αερίου! Βλέπουμε όμως να αυξάνεται κάθε χρόνο και στο μέλλον θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο…


πηγή


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Αναταραχή στις τάξεις των ιδιοκτητών ακινήτων προκαλεί η επικύρωση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της οδηγίας για την κατάργηση των λεβήτων πετρελαίου και φυσικού αερίου, σύμφωνα με τους νέους κανόνες για τα ενεργειακά αποδοτικά κτίρια.

Πιο συγκεκριμένα, με την απόφαση αυτή το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επιβάλει την κατάργηση των λεβήτων έως το 2040 στην πλειοψηφία των κτιρίων στο πλαίσιο της πράσινης συμφωνίας που έχει ως στόχο τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την κατανάλωση ενέργειας.

Ωστόσο, όπως αναφέρει στο mononews, ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), Στράτος Παραδιάς, η απόφαση αυτή αποτελεί μία απότομη στροφή, η οποία θα δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στους ιδιοκτήτες ακινήτων αλλά και τις συναλλαγές στο Real Estate.

Αρχικά επισημαίνει τον αντίκτυπο που θα έχει η αλλαγή αυτή στην αγοραπωλησία και την ενοικίαση ακινήτων καθώς θα έχει ως συνέπεια τη σημαντική αύξηση του κόστους. Στο ενδεχόμενο της αγοραπωλησίας θα πρέπει ένα από τα συμβαλλόμενα μέρη να αναλάβει το κόστος της αναβάθμισης, ενώ στην ενοικίαση το κόστος θα επιβαρύνει τον ιδιοκτήτη Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με τον κ. Παραδιά την εκτίναξη των τιμών των ακινήτων και ειδικά όσον αφορά τα ήδη αυξημένα ενοίκια θα υπάρχει σημαντικό πρόβλημα στην εύρεση κατοικίας.

Προσθέτει, δε, ότι πρόκειται για μία αρκετά πιεστική απόφαση, η οποία θα απαξιώσει την αξία των ακινήτων, ενώ προσθέτει ότι υπάρχουν πολλά ερωτηματικά σχετικά με τις πηγές θέρμανσης, καθώς πρέπει να βρεθούν και να αναπτυχθούν τα εναλλακτικά καύσιμα και οι ΑΠΕ.

Εκτιμά ότι δε θα είναι μία εύκολη διαδικασία και αφήνει αιχμές σχετικά με την ανάπτυξη των ΑΠΕ φέρνοντας της ως παράδειγμα για τη φρενίτιδα της πράσινης ενέργειας τονίζοντας ότι παρά τις δεσμεύσεις της προς την ΕΕ τελικά η χώρα μας αναγκάστηκε να ανοίξει ξανά τις λιγνιτικές μονάδες για την παραγωγή ενέργειας.
Τι ισχύει για τις επιδοτήσεις – Οι αλλαγές στους λέβητες

Βάσει της νέας απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από το 2025 θα απαγορεύονται οι επιδοτήσεις για αυτόνομους λέβητες ορυκτών καυσίμων. Ωστόσο, να συνεχίσουν να δίνονται οικονομικά κίνητρα για υβριδικά συστήματα θέρμανσης με σημαντικό μερίδιο ανανεώσιμης ενέργειας, όπως αυτά που συνδυάζουν λέβητα με ηλιακή θερμική εγκατάσταση ή με αντλία θερμότητας.

Τα κράτη μέλη πρέπει να εγκρίνουν μέτρα για να απαλλαγούν τα συστήματα θέρμανσης από τις εκπομπές άνθρακα και να εγκαταλειφθούν σταδιακά τα ορυκτά καύσιμα στη θέρμανση και την ψύξη, με τους λέβητες ορυκτών καυσίμων να καταργούνται πλήρως έως το 2040.

Όσον αφορά τις εξαιρέσεις από τις παραπάνω αλλαγές εξαιρούνται αγροτικά κτίρια και κτίρια πολιτιστικής κληρονομιάς, ενώ τα κράτη της ΕΕ θα μπορούν επίσης να αποφασίζουν την εξαίρεση κτιρίων που προστατεύονται για την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική ή ιστορική τους αξία, κτίρια που χρησιμοποιούνται προσωρινά, καθώς και εκκλησίες και χώροι λατρείας.


Τι αλλάζει από το 2030

Από το 2030 όλα τα νέα κτίρια θα πρέπει να καταγράφουν μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, ενώ η αντίστοιχη προθεσμία για τα νέα κτίρια που στεγάζουν ή ανήκουν σε δημόσιες αρχές ορίζεται για το 2028.

Τα κράτη μέλη θα μπορούν να λαμβάνουν υπόψη κατά πόσο ένα κτίριο συμβάλλει στην υπερθέρμανση του πλανήτη σε όλη τη διάρκεια ζωής του, συνυπολογίζοντας όλα τα δομικά προϊόντα που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του, από την παραγωγή μέχρι και την απόρριψή τους.

Όσον αφορά τις κατοικίες, τα κράτη μέλη οφείλουν να θεσπίσουν μέτρα για να μειώσουν τη μέση κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας κατά τουλάχιστον 16% μέχρι το 2030 και κατά τουλάχιστον 20‑22% μέχρι το 2035.

Σύμφωνα με τη νέα οδηγία, οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να θεσπίσουν ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης και να εξασφαλίσουν ότι έως το 2030 θα ανακαινιστεί το 16% και έως το 2033 το 26% των μη οικιστικών κτιρίων με τη χειρότερη ενεργειακή απόδοση.

Μέχρι το 2030 όλες οι καινούριες κατοικίες θα πρέπει να είναι εξοπλισμένες με τεχνολογίες συλλογής ηλιακής ενέργειας. Το ίδιο θα ισχύει και για τα δημόσια και μη οικιστικά κτίρια, αλλά μόνο εφόσον κάτι τέτοιο είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτό, ανάλογα και με το μέγεθος του κάθε κτιρίου.

Το κόστος

Το κόστος για τον καυστήρα σε ένα κτίριο ποικίλλει, ανάλογα με τους χώρους, τα τετραγωνικά που πρέπει να καλύψει κ.λπ. Σύμφωνα με ειδικούς στην τοποθέτηση συστημάτων θέρμανσης, για κάθε κτίριο προηγείται η μελέτη του χώρου για να αποφασιστεί το είδος του λέβητα πετρελαίου που θα χρησιμοποιηθεί. Για μια μονοκατοικία 100 τ.μ. το κόστος μπορεί να ξεπεράσει τις 7.000 ευρώ μαζί με καλοριφέρ, σωληνώσεις, δεξαμενή, λεβητοστάσιο, αμοιβές αλλά και η μελέτη από τον μηχανολόγο.

Το κόστος μπορεί να και διπλασιαστεί ή να τριπλασιαστεί ανάλογα με τη δομή του ακινήτου, που θα τοποθετηθεί, τους ορόφους κ.λπ. Εξαρτάται ακόμη κι αν θα τοποθετηθεί εντός του κτιρίου ή εκτός, κάτω από στέγαστρο, αν είναι χαλύβδινος ή από μαντέμι, το οποίο έχει διπλάσια τιμή.

Όπως λένε οι ειδικοί ένας λέβητας για 100 τ.μ. σπίτι κοστίζει περί τα 1500-1800 ευρώ αν είναι από χάλυβα και 2800-4.500 ευρώ αν είναι από μαντέμι.

Η εγκατάσταση καυστήρα φυσικού αερίου ποικίλλει επίσης ως προς τις τιμές. Βεβαίως πρέπει στην περιοχή να υπάρχει δίκτυο και αρχικά θα πρέπει να πληρωθούν τα τέλη σύνδεσης.

Ένα οικονομικό πακέτο εγκατάστασης για ένα διαμέρισμα ή μονοκατοικία με επιτοίχιο λέβητα μπορεί να ξεκινά από τα 2.300 ευρώ.

Η εσωτερική εγκατάσταση φυσικού αερίου περιλαμβάνει: σωληνώσεις αερίου, συσκευή αερίου, παρέμβαση στα δίκτυα θέρμανσης και ύδρευσης, εξοπλισμό ασφάλειας και τις αμοιβές του μηχανικού.





Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου