Στις 24 Απρίλη 1915, Τούρκοι αξιωματούχοι συλλαμβάνουν 250 Αρμένιους ηγέτες και διανοούμενους στην Κωνσταντινούπολη, στήνουν κρεμάλες και τους εκτελούν.
Στις 17:30 το απόγευμα μέλη της Αρμένικης Κοινότητας Θεσσαλονίκης θα πραγματοποιήσουν πορεία διαμαρτυρίας από την Πλατεία Αριστοτέλους έως το τουρκικό Προξενείο στη Θεσσαλονίκη, για την Γενοκτονία των Αρμενίων.
Το ιστορικό της γενοκτονίας των Αρμενίων
Οι Αρμένιοι, όπως και οι άλλες χριστιανικές μειονότητες (Ελληνες, Ασσύριοι κλπ.) που ζούσαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία σαν πολίτες δεύτερης κατηγορίας, με νομικούς περιορισμούς που τους στερούσαν τις συνήθεις εγγυήσεις των μουσουλμάνων πολιτών. Ούτε η ζωή τους ούτε η περιουσία τους ήταν εξασφαλισμένες. Ιδιαίτερα στα τέλη του 19ου αιώνα κάτω από τη σκιά των ρωσοτουρκικών συγκρούσεων, οι Αρμένιοι θεωρούνταν ύποπτοι για αποσχιστικές τάσεις. Ο σουλτάνος Αμπντούλ Χαμίτ ο Β΄ ξεκίνησε άγριους διωγμούς εναντίον των Αρμενίων, διωγμοί οι οποίοι οδήγησαν στην εξέγερση των Αρμενίων στις 18 Αυγούστου 1894 στο Σασούν, στην ανατολική Τουρκία, επαρχία Μπιτλίς, η οποία πνίγηκε στο αίμα. Ακολούθησαν η καταστροφή 30 αρμενικών χωριών και μαζικές εκτελέσεις, μέχρι το 1896, που στοίχησαν τη ζωή 300.000 Αρμενίων. Η σφαγή του Σασούν διήρκεσε 22 μέρες, ως τις 10 Σεπτέμβρη.
Η επικράτηση του κινήματος των Νεότουρκων το 1908, δεν άλλαξε σε τίποτα την κατάσταση, παρά τις αρχικά φιλελεύθερες επαγγελίες τους που γέννησαν ελπίδες στους μη μουσουλμανικούς πληθυσμούς. Οι Νεότουρκοι επιχείρησαν να εκτουρκίσουν όλους τους πληθυσμούς. Αντί για τις μεταρρυθμίσεις που είχαν υποσχεθεί και το σεβασμό στις εθνικές και θρησκευτικές μειονότητες, ξεκίνησαν νέους διωγμούς, όπως εκείνους των Αρμενίων το 1909 στα Αδανα και την Κιλικία, όπου από την 1η Απρίλη μέχρι την 14η σφάχτηκαν 25.000 Αρμένιοι.
Απαγχονισμοί Αρμενίων στα Αδανα. «Οι Αρμένιοι στην Τουρκία πριν από 100 χρόνια» του Orlando Carlo Calumeno
Όταν ξέσπασε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, τον Αύγουστο του 1914, η Οθωμανική Αυτοκρατορία, στα πλαίσια της «ένοπλης ουδετερότητας» κήρυξε γενική επιστράτευση. Ανάμεσα στους επιστρατευμένους και οι Αρμένιοι.
Τον Σεπτέμβρη οι Αρμένιοι πολιτικοί και οι αρχηγοί των κοινοτήτων μπαίνουν κάτω από επιτήρηση. Στις αρχές Νοέμβρη η Οθωμανική Αυτοκρατορία μπαίνει στον πόλεμο στο πλευρό της Τριπλής Συμμαχίας και κήρυξε πόλεμο εναντίον της Ρωσίας και των δυτικών συμμάχων της, της Μεγάλης Βρετανίας και της Γαλλίας.
Τότε ξεκίνησε και η συστηματική γενοκτονία των Αρμενίων. Στις αρχές της Ανοιξης, κάτω από το πρόσχημα ενός «προγράμματος μετεγκατάστασης», στα μέσα του Μάρτη οι τουρκικές δυνάμεις υποχρεώνουν όλους τους Αρμένιους να εγκαταλείψουν το Ζεϊτούν. Μέσα σε λίγες εβδομάδες η ιστορική αρμένικη κοινότητα στο Ζεϊτούν είχε εξαλειφθεί.
Οι πρώτοι ξεριζωμένοι από το Ζεϊτούν (φωτό από το Αρμενικό Εθνικό Ινστιτούτο)
Τα τρομερά γεγονότα στο Ζεϊτούν θα επαναληφθούν σύντομα στις αρμενικές κοινότητες σε ολόκληρη την αυτοκρατορία.
Στις 24 Απρίλη 1915, Τούρκοι αξιωματούχοι συλλαμβάνουν 250 Αρμένιους ηγέτες και διανοούμενους στην Κωνσταντινούπολη, στήνουν κρεμάλες και τους εκτελούν.
24 Απρίλη 1915, οι κρεμάλες στην Κωνσταντινούπολη. Η γενοκτονία των Αρμενίων είχε αρχίσει… (φωτό από το Αρμενικό Εθνικό Ινστιτούτο)
Με διαταγή του Υπουργείου Εσωτερικών στις 24 Απριλίου 1915, συνελήφθησαν όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί των Αρμενίων καθώς και οι αρχηγοί των κοινοτήτων τους με εθνικιστικά (αρμενικά) αισθήματα. Μόνο στην Κωνσταντινούπολη, συνελήφθησαν 2.345 σημαίνοντες Αρμένιοι, οι περισσότεροι απ’ τους οποίους αργότερα εκτελέστηκαν.
Η 24η του Απρίλη έχει καθιερωθεί ως Ημέρα Μνήμης για την Αρμενική Γενοκτονία και τιμάται κάθε χρόνο από την Αρμενική διασπορά.
Ακολούθησαν περισσότερες συλλήψεις καθώς χιλιάδες Αρμένιοι ηγέτες φυλακίστηκαν, εκτελέστηκαν ή απελάθηκαν. Πρώτα, οι επιστρατευμένοι άνδρες αφοπλίστηκαν, μετά μετακινήθηκαν από τα σπίτια τους και σφαγιάστηκαν.
Μεταφορά Αρμενίων κατοίκων σε άγνωστους και θανατηφόρους προορισμούς. (φωτό από το Αρμενικό Εθνικό Ινστιτούτο)
Μέχρι την άνοιξη και το καλοκαίρι του 1915, σε όλες τις περιοχές εκτός των πολεμικών ζωνών, ο Αρμενικός πληθυσμός διατάχθηκε να εγκαταλείψει τα σπίτια του και να μεταφερθεί, στα πλαίσια του «προγράμματος μετεγκατάστασης», σε προσφυγικούς καταυλισμούς.
Δεκάδες χιλιάδες οικογένειες Αρμενίων ξεριζωμένοι από τα σπίτια τους βαδίζουν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης προσφύγων μέσα στην έρημο της Συρίας. (φωτό από το Αρμενικό Εθνικό Ινστιτούτο)
Η κυβέρνηση δεν είχε προβλέψει τη σίτιση του εκτοπισμένου πληθυσμού. Η πείνα και η εξάντληση θέρισαν τους ηλικιωμένους, τους πιο αδύναμους και τους άρρωστους. Οι ξεριζωμένοι σκόπιμα στερήθηκαν την τροφή και το νερό σε μια σκόπιμη προσπάθεια να επιταχυνθεί ο θάνατος. Οι επιζώντες που έφτασαν στη βόρεια Συρία συγκεντρώθηκαν σε διάφορα στρατόπεδα συγκέντρωσης από όπου στάλθηκαν πιο νότια για να πεθάνουν κάτω από τον καυτό ήλιο της ερήμου. Μέσω της μεθοδικά οργανωμένης μετεγκατάστασης, της συστηματικής σφαγής, της σκόπιμης πείνας και της δίψας και των βιαιοτήτων, η οθωμανική κυβέρνηση περιόρισε τον αρμενικό πληθυσμό της σε μια φοβισμένη μάζα λίγων ατόμων των οποίων οι οικογένειες και οι κοινότητες είχαν πλέον καταστραφεί.
Προσφυγικός καταυλισμός Αρμενίων στην Αϊντάμπ (σημερινό Γκαζίαντεμπ). φωτό από το Αρμενικό Εθνικό Ινστιτούτο
Αμέσως μετά άρχισαν ομαδικές σφαγές του αρμενικού λαού στην Ανατολική Μικρά Ασία.
Ο Μεχμέτ Ταλαάτ πασάς, μέλος της τριανδρίας του τουρκικού Κομιτάτου «Ενωση και Πρόοδος» των Νεότουρκων Χαρακτηριστικό τηλεγραφεί στους Νομάρχες: «Αποφασίσθηκε να τεθεί τέρμα στο ζήτημα των Αρμενίων με εκτόπισή τους στις ερήμους και την εξόντωση αυτού του ξενικού στοιχείου».
Ο αρμενικός πληθυσμός του οθωμανικού κράτους, το 1915, υπολογιζόταν σε περίπου δύο εκατομμύρια. Ως το 1918 πάνω από ενάμισυ εκατομμύριο Αρμένιοι έχασαν τη ζωή τους ή αναγκάστηκαν να εκπατριστούν. Μέχρι το 1923 σχεδόν ολόκληρος ο αρμενικός πληθυσμός της Τουρκίας, με τελευταία την αρμένικη κοινότητα της Σμύρνης, το 1922, είχε εξαφανιστεί. Ενας πολιτισμός 3000 χρόνων είχε καταστραφεί.
Οι επιζώντες πρόσφυγες εξαπλώθηκαν σε όλο τον κόσμο και τελικά εγκαταστάθηκαν σε περίπου δώδεκα χώρες σε όλες τις ηπείρους του πλανήτη.
Θριαμβεύτρια από την πλήρη εκμηδένιση των Αρμενίων και απαλλαγμένη από οποιεσδήποτε υποχρεώσεις έναντι των θυμάτων και των επιζώντων, η Τουρκική Δημοκρατία υιοθέτησε μια πολιτική απόρριψης της κατηγορίας για γενοκτονία και αρνείται ότι οι απελάσεις και οι φρικαλεότητες αποτελούσαν μέρος ενός σκόπιμου σχεδίου εξόντωσης των Αρμενίων.
ΗΜΕΡΟΔΡΟΜΟΣ
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Η επικράτηση του κινήματος των Νεότουρκων το 1908, δεν άλλαξε σε τίποτα την κατάσταση, παρά τις αρχικά φιλελεύθερες επαγγελίες τους που γέννησαν ελπίδες στους μη μουσουλμανικούς πληθυσμούς. Οι Νεότουρκοι επιχείρησαν να εκτουρκίσουν όλους τους πληθυσμούς. Αντί για τις μεταρρυθμίσεις που είχαν υποσχεθεί και το σεβασμό στις εθνικές και θρησκευτικές μειονότητες, ξεκίνησαν νέους διωγμούς, όπως εκείνους των Αρμενίων το 1909 στα Αδανα και την Κιλικία, όπου από την 1η Απρίλη μέχρι την 14η σφάχτηκαν 25.000 Αρμένιοι.
Απαγχονισμοί Αρμενίων στα Αδανα. «Οι Αρμένιοι στην Τουρκία πριν από 100 χρόνια» του Orlando Carlo CalumenoΌταν ξέσπασε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, τον Αύγουστο του 1914, η Οθωμανική Αυτοκρατορία, στα πλαίσια της «ένοπλης ουδετερότητας» κήρυξε γενική επιστράτευση. Ανάμεσα στους επιστρατευμένους και οι Αρμένιοι.
Τον Σεπτέμβρη οι Αρμένιοι πολιτικοί και οι αρχηγοί των κοινοτήτων μπαίνουν κάτω από επιτήρηση. Στις αρχές Νοέμβρη η Οθωμανική Αυτοκρατορία μπαίνει στον πόλεμο στο πλευρό της Τριπλής Συμμαχίας και κήρυξε πόλεμο εναντίον της Ρωσίας και των δυτικών συμμάχων της, της Μεγάλης Βρετανίας και της Γαλλίας.
Τότε ξεκίνησε και η συστηματική γενοκτονία των Αρμενίων. Στις αρχές της Ανοιξης, κάτω από το πρόσχημα ενός «προγράμματος μετεγκατάστασης», στα μέσα του Μάρτη οι τουρκικές δυνάμεις υποχρεώνουν όλους τους Αρμένιους να εγκαταλείψουν το Ζεϊτούν. Μέσα σε λίγες εβδομάδες η ιστορική αρμένικη κοινότητα στο Ζεϊτούν είχε εξαλειφθεί.
Οι πρώτοι ξεριζωμένοι από το Ζεϊτούν (φωτό από το Αρμενικό Εθνικό Ινστιτούτο)Τα τρομερά γεγονότα στο Ζεϊτούν θα επαναληφθούν σύντομα στις αρμενικές κοινότητες σε ολόκληρη την αυτοκρατορία.
Στις 24 Απρίλη 1915, Τούρκοι αξιωματούχοι συλλαμβάνουν 250 Αρμένιους ηγέτες και διανοούμενους στην Κωνσταντινούπολη, στήνουν κρεμάλες και τους εκτελούν.
24 Απρίλη 1915, οι κρεμάλες στην Κωνσταντινούπολη. Η γενοκτονία των Αρμενίων είχε αρχίσει… (φωτό από το Αρμενικό Εθνικό Ινστιτούτο)Με διαταγή του Υπουργείου Εσωτερικών στις 24 Απριλίου 1915, συνελήφθησαν όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί των Αρμενίων καθώς και οι αρχηγοί των κοινοτήτων τους με εθνικιστικά (αρμενικά) αισθήματα. Μόνο στην Κωνσταντινούπολη, συνελήφθησαν 2.345 σημαίνοντες Αρμένιοι, οι περισσότεροι απ’ τους οποίους αργότερα εκτελέστηκαν.
Η 24η του Απρίλη έχει καθιερωθεί ως Ημέρα Μνήμης για την Αρμενική Γενοκτονία και τιμάται κάθε χρόνο από την Αρμενική διασπορά.
Ακολούθησαν περισσότερες συλλήψεις καθώς χιλιάδες Αρμένιοι ηγέτες φυλακίστηκαν, εκτελέστηκαν ή απελάθηκαν. Πρώτα, οι επιστρατευμένοι άνδρες αφοπλίστηκαν, μετά μετακινήθηκαν από τα σπίτια τους και σφαγιάστηκαν.
Μεταφορά Αρμενίων κατοίκων σε άγνωστους και θανατηφόρους προορισμούς. (φωτό από το Αρμενικό Εθνικό Ινστιτούτο)Μέχρι την άνοιξη και το καλοκαίρι του 1915, σε όλες τις περιοχές εκτός των πολεμικών ζωνών, ο Αρμενικός πληθυσμός διατάχθηκε να εγκαταλείψει τα σπίτια του και να μεταφερθεί, στα πλαίσια του «προγράμματος μετεγκατάστασης», σε προσφυγικούς καταυλισμούς.
Δεκάδες χιλιάδες οικογένειες Αρμενίων ξεριζωμένοι από τα σπίτια τους βαδίζουν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης προσφύγων μέσα στην έρημο της Συρίας. (φωτό από το Αρμενικό Εθνικό Ινστιτούτο)Η κυβέρνηση δεν είχε προβλέψει τη σίτιση του εκτοπισμένου πληθυσμού. Η πείνα και η εξάντληση θέρισαν τους ηλικιωμένους, τους πιο αδύναμους και τους άρρωστους. Οι ξεριζωμένοι σκόπιμα στερήθηκαν την τροφή και το νερό σε μια σκόπιμη προσπάθεια να επιταχυνθεί ο θάνατος. Οι επιζώντες που έφτασαν στη βόρεια Συρία συγκεντρώθηκαν σε διάφορα στρατόπεδα συγκέντρωσης από όπου στάλθηκαν πιο νότια για να πεθάνουν κάτω από τον καυτό ήλιο της ερήμου. Μέσω της μεθοδικά οργανωμένης μετεγκατάστασης, της συστηματικής σφαγής, της σκόπιμης πείνας και της δίψας και των βιαιοτήτων, η οθωμανική κυβέρνηση περιόρισε τον αρμενικό πληθυσμό της σε μια φοβισμένη μάζα λίγων ατόμων των οποίων οι οικογένειες και οι κοινότητες είχαν πλέον καταστραφεί.
Προσφυγικός καταυλισμός Αρμενίων στην Αϊντάμπ (σημερινό Γκαζίαντεμπ). φωτό από το Αρμενικό Εθνικό ΙνστιτούτοΑμέσως μετά άρχισαν ομαδικές σφαγές του αρμενικού λαού στην Ανατολική Μικρά Ασία.
Ο Μεχμέτ Ταλαάτ πασάς, μέλος της τριανδρίας του τουρκικού Κομιτάτου «Ενωση και Πρόοδος» των Νεότουρκων Χαρακτηριστικό τηλεγραφεί στους Νομάρχες: «Αποφασίσθηκε να τεθεί τέρμα στο ζήτημα των Αρμενίων με εκτόπισή τους στις ερήμους και την εξόντωση αυτού του ξενικού στοιχείου».
Ο αρμενικός πληθυσμός του οθωμανικού κράτους, το 1915, υπολογιζόταν σε περίπου δύο εκατομμύρια. Ως το 1918 πάνω από ενάμισυ εκατομμύριο Αρμένιοι έχασαν τη ζωή τους ή αναγκάστηκαν να εκπατριστούν. Μέχρι το 1923 σχεδόν ολόκληρος ο αρμενικός πληθυσμός της Τουρκίας, με τελευταία την αρμένικη κοινότητα της Σμύρνης, το 1922, είχε εξαφανιστεί. Ενας πολιτισμός 3000 χρόνων είχε καταστραφεί.
Οι επιζώντες πρόσφυγες εξαπλώθηκαν σε όλο τον κόσμο και τελικά εγκαταστάθηκαν σε περίπου δώδεκα χώρες σε όλες τις ηπείρους του πλανήτη.
Θριαμβεύτρια από την πλήρη εκμηδένιση των Αρμενίων και απαλλαγμένη από οποιεσδήποτε υποχρεώσεις έναντι των θυμάτων και των επιζώντων, η Τουρκική Δημοκρατία υιοθέτησε μια πολιτική απόρριψης της κατηγορίας για γενοκτονία και αρνείται ότι οι απελάσεις και οι φρικαλεότητες αποτελούσαν μέρος ενός σκόπιμου σχεδίου εξόντωσης των Αρμενίων.
ΗΜΕΡΟΔΡΟΜΟΣ
