Σημειώνει ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος *
Μέχρι σήμερα εξήγησα πώς και γιατί η κλασική πολιτική οικονομία δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την ελληνική κρίση και επέμεινα πως ο ΣΥΡΙΖΑ ακόμη και εάν δεν υπήρχε στην Ελλάδα θα έπρεπε να «εφευρεθεί», ώστε να νομιμοποιηθεί πολιτικά και στο πλαίσιο των μετανεωτερικών αστικών δομών η αναγκαία μεταμορφωτική πολιτική στην Ευρωζώνη και η αναπόδραστη συνθήκη σοσιαλδημοκρατικοποίησης της Ελλάδας, για να αντιμετωπιστεί το δραματικό της Κοινωνικό Ζήτημα που προκάλεσε η στρατηγική «σοκ και δέος» της τρόικας.
Επιχειρηματολόγησα εξαντλητικά, όλα αυτά τα χρόνια της κρίσης, για να εξηγήσω πως αντίθετα από αυτό που φαίνεται και νομίζει η πλειονότητα, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι τέκνο της οργής και αγανάκτησης των Ελλήνων, αλλά περισσότερο ή λιγότερο τέκνο της εξελισσόμενης μεταμόρφωσης της Ευρώπης, η οποία με αντιφάσεις και δράματα περνά ολοκληρωτικά από την βιομηχανική εποχή, τον μοντερνισμό και τη νεωτερικότητα στην μεταβιομηχανική, μεταμοντέρνα και μετανεωτερική της φάση.
Δεν ξέρω αν κατάφερα να γίνω κατανοητός! Δύσκολο ίσως, επειδή για να καταλάβει κάποιος αυτήν τη σύγχρονη αναγκαιότητα (: αντικειμενικότητα) για την Ελλάδα και την Ευρωζώνη, θα πρέπει να έχει υπερβεί επαγωγικά, ενώ έχει μελετήσει καλά, τους κλασικούς της πολιτικής οικονομίας και τον Μαρξ, να έχει χωνέψει παράλληλα τον έντιμο και καθόλου υπερβατικό στοχασμό του Κέυνς και τηςMouffe, να προσεγγίσει βαθύτερα τις «μετα-θεωρίες» μαζί με τον παρεξηγημένο Μισέλ Φουκώ και την σύγχρονη πολιτικότητα της ολοκληρωτικής αγοράς, για να καταλήξει και προβληματιστεί ιδιαίτερα με τον Ούλριχ Μπεκ, ο οποίος πέθανε πρωτοχρονιάτικα, δηλαδή λίγο πριν από τη στιγμή της ιστορικής του δικαίωσης!
Τι είδε ο ευφυής Ούλριχ Μπεκ; Είδε την σύγχρονη παγκοσμιοποίηση να βρίσκεται μπροστά στο δίλημμα: ολοκληρωτικά–κεφαλαιοκρατικά συστήματα διακυβέρνησης εκεί όπου παρατηρείται δομική αστοχία της αγοράς ή συμβιβασμός με τις ανάγκες της διαμορφούμενης πλήρως σε αγορά κοινωνίας και δημοκρατική διαχείριση αυτής της μεταμόρφωσης - που σημαίνει σοσιαλ-δημοκρατικές στην ουσία πολιτικές εντός μιας νεοφιλελεύθερης πραγματικότητας της διεθνούς οικονομίας;
Και στη συνέχεια έκρινε πως στο βαθμό που δεν υπάρχει μια θεσμικά οργανωμένη παγκόσμια διακυβέρνηση το ρίσκο για τον μεγαλο-επενδυτή μειώνεται αποκλειστικά δια μιας ιδιόμορφης Κεϋνσιανής ρύθμισης, όπου σε έναν ενιαίο οικονομικό χώρο (πχ. ΟΝΕ) μέρος των κερδών του κεφαλαίου στις πλεονασματικές περιοχές μεταφέρεται για να χρηματοδοτήσει το «κοινωνικό κράτος/σύστημα» των ελλειμματικών περιοχών, μέχρις ότου διαμορφωθεί μια σχετική ισορροπία στον χώρο αυτόν και υπάρξει αποκέντρωση κεφαλαίων. Κάτι ανάλογο γίνεται και στο εσωτερικό κάθε περιοχής (πχ. στο εσωτερικό κάθε χώρας της ευρωζώνης).
Αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί με μια ποικιλία οικονομικών μηχανισμών. Ωστόσο, το ποιόν μηχανισμό υιοθετείς έχει μεγάλη πολιτική σημασία, τόσο σε ό, τι αφορά στην αποτελεσματικότητα, όσο και σε ο, τι αφορά στην πολιτικότητα/ηγεμονικότητα του ζητήματος. Ο ατομικός μηχανισμός που προκρίθηκε και εφαρμόστηκε στην περίπτωση της Ελλάδας ήταν μια πολύ κακή επιλογή, τοποθετώντας την χώρα σε ένα μακροχρόνιο καθεστώς πτώχευσης και φτωχοποίησης. Τώρα, για να διορθωθεί αυτό το «κακό», από τη μια θα πρέπει να υπάρξει ένα σοσιαλ-δημοκρατικό πρόγραμμα κοινωνικής αποκατάστασης και παραγωγικής ανασυγκρότησης στο εσωτερικό, ενώ από την άλλη ένα εντελώς διαφορετικής φιλοσοφίας πρόγραμμα σύγκλησης με αναπτυξιακή και όχι υφεσιακή ρύθμιση του χρέους (ουσιαστική και ίσως σταδιακή διαδικασία απομείωσής του από 50%-70%) και εξυπηρέτηση με ρήτρα ανάπτυξης από εδώ και εμπρός, παράλληλα με την εκπόνηση ενός ευρωπαϊκού προγράμματος επενδύσεων για την Ελλάδα. Αυτό σημαίνει… κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ!
Και γιατί οι εταίροι «σου» στην ευρωζώνη να σού κάνουν αυτή την «χάρη»; Ας σταματήσει τουλάχιστον η σαχλαμάρα! Καμία απολύτως «χάρη» δεν σου κάνουν! Στην πραγματικότητα οι πλεονασματικές χώρες της ευρωζώνης πλήρωσαν μέσω του προϋπολογισμού τους (των φορολογουμένων τους) την διάσωση του τραπεζικού τους συστήματος, κερδίζοντας και από πάνω μέχρι αυτή τη στιγμή, μέσω της αναχρηματοδότησης του ελληνικού χρέους. Μια νέα στρατηγική με σοβαρή ελάφρυνση της Ελλάδας από το χρέος - το οποίο σήμερα σαφώς υπονομεύει το ΑΕΠ της χώρας - δεν πρόκειται να ζημιώσει κανέναν στην ευρωζώνη, εκτός ίσως από τους νεοφιλελευθέρους, στο επίπεδο των εντυπώσεων και του φαιδρού δόγματος περί «αυτορυθμιζόμενων αγορών»!
Μα, δεν θα ζημιώσει τον γερμανό φορολογούμενο, για παράδειγμα; Ούτε αυτόν, καθώς θα ήταν εκείνος που θα είχε υποστεί τις βαριές συνέπειες από μια κανονική πτώχευση, δια της ζημίας των τραπεζών «του», εξαιτίας της κατάρρευσης των παραφουσκωμένων ελληνικών ομολόγων, μέσω των οποίων κερδοσκόπησε ελεεινά την τελευταία δεκαετία το διεθνές χρηματοπιστωτικό καθεστώς. Η συντεταγμένη πτώχευση και η ιδιόμορφη, στην ουσία παρα-θεσμική και παρα-οικονομική, δανειοδότηση της Ελλάδας από «επίσημες» ευρωπαϊκές πηγές με αντιπαροχή την εσωτερική υποτίμηση και νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις, έσωσε τα φορολογικά και χρηματοπιστωτικά συστήματα στις πλεονασματικές χώρες της ευρωζώνης …και αυτό υπήρξε επιτυχής, μέχρι αυτή τη στιγμή, πολιτική επιλογή, τόσο για την κεντροδεξιά, όσο και την κεντροαριστερά των χωρών αυτών. Αυτή είναι η αλήθεια.
Σώθηκε, λοιπόν, προσωρινά τα καθεστώς στην ευρωζώνη, αλλά για να ισορροπήσει έχει ανάγκη τον ΣΥΡΙΖΑ! Μέσω αυτού στη κυβερνητική εξουσία της Ελλάδας θα νομιμοποιηθεί πολιτικά η μεταμόρφωση στην ευρωζώνη και στην ΕΕ, με όρους Ούλριχ Μπεκ. «Η κοινωνική αλλαγή λαμβάνει χώρα εντός μιας σταθερής δομής, που είναι η ταξική κοινωνία», ισχυρίζεται και εξηγεί: «Τέτοια αλλαγή αναπαράγει απλώς την κοινωνική δομή, γι’ αυτό και είναι πάντα περιορισμένη. Η επανάσταση, πάλι, είναι δογματική: Λέει «αυτό πρέπει να γίνει»! Η μεταμόρφωση, αντίθετα, απλώς «συμβαίνει» - είναι το αποτέλεσμα αμέτρητων παράπλευρων αλλαγών στις οργανώσεις, στους θεσμούς και στην καθημερινή ζωή».
Η ευρωζώνη και ευρύτερα η ΕΕ για να συνεχίσουν να υπάρχουν και να εξελίσσονται προς μια πολιτική ένωση ομοσπονδιακού χαρακτήρα θα πρέπει να αποδεχτούν τον όρο της «μεταμόρφωσής» τους και ο ΣΥΡΙΖΑ έρχεται να υπηρετήσει αντικειμενικά αυτόν τον όρο. Έρχεται να νομιμοποιήσει πολιτικά την μεταμόρφωση και όχι ασφαλώς κάποια αλλαγή ή επανάσταση στην Ευρώπη. Μια διακυβερνητική και κοινωνικοοικονομική μεταμόρφωση, ωστόσο, που περιέχει σημαντικές αλλαγές στην παιδαγωγική φιλοσοφία της σύγχρονης ευρωπαϊκής (γερμανικής) ηγεμονίας, όπως και επαναστατικές καινοτομίες στην άσκηση της πολιτικής πρακτικής στην ΕΕ.
Τώρα θα δούμε να ισχύει αντί για το διαζευκτικό/επαναστατικό «ή το ένα ή το άλλο», ή το σύνθημα της αλλαγής «ή εμείς ή οι άλλοι», το συζευκτικό της μεταμόρφωσης: «και το ένα και το άλλο», «και εμείς και αυτοί», και αυτό αγαπητέ αναγνώστη αποκαλείται μάλλον χωρίς έμπνευση και μάλλον ξεπερασμένα «New Deal» στην Ευρώπη, για την ολοκλήρωση της μετάβασής της στη μετανεωτερική της περίοδο.
* Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία.
Προσθέσετε το σχόλιό σας:
0 comments:
Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.