από τον Τόμας Φάζι / reseauinternational.net
« Όλα αυτά υποδηλώνουν ότι οι δυτικές ελίτ έχουν πάρει ένα σημαντικό μάθημα από την πανδημία: ο φόβος είναι αποτελεσματικός. Εάν ένας πληθυσμός είναι αρκετά δυστυχισμένος - είτε από ασθένειες, πόλεμο, φυσικές καταστροφές είτε από ένα κοκτέιλ «πολυκρίσης» που περιλαμβάνει όλα τα παραπάνω - μπορεί να παρακινηθεί να αποδεχτεί σχεδόν οτιδήποτε ».
Τις τελευταίες εβδομάδες, ένα ήπιο αίσθημα πανικού έχει κυριεύσει την Ευρωπαϊκή Ένωση, με τους πολίτες να καλούνται να προετοιμαστούν για την επικείμενη καταστροφή. Γεμίστε τα ντουλάπια σας! Ετοιμάστε σχέδια έκτακτης ανάγκης! Όχι, αυτή δεν είναι η αρχή ενός μέτριου δυστοπικού μυθιστορήματος: αυτή είναι η νέα «Στρατηγική της Ένωσης για την Ετοιμότητα» της ΕΕ. Αυτή η μεγαλεπήβολη πρωτοβουλία προφανώς έχει σχεδιαστεί για να προστατεύσει τους Ευρωπαίους από πλημμύρες, πυρκαγιές, πανδημίες και, φυσικά, μια ολοκληρωτική ρωσική εισβολή.
Η στρατηγική είναι εμπνευσμένη από την Πολωνία, όπου οι κατασκευαστές υποχρεούνται πλέον νομικά να συμπεριλαμβάνουν καταφύγια αεροεπιδρομών σε νέα κτίρια, και τη Γερμανία, η οποία αναβιώνει προγράμματα πολιτικής άμυνας της εποχής του Ψυχρού Πολέμου με μια εφαρμογή παρακολούθησης καταφυγίων. Από την πλευρά της, η Νορβηγία συμβουλεύει τους πολίτες της να εφοδιαστούν με δισκία ιωδίου σε περίπτωση πυρηνικής επίθεσης.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει οι πολίτες της να είναι αυτάρκεις για τουλάχιστον 72 ώρες και συνιστά στις οικογένειες να εφοδιάζονται με τρόφιμα, νερό, φάρμακα και, γιατί όχι, με τραπουλόχαρτα και power banks. Διότι, φυσικά, αν ξεσπούσε πυρηνικός πόλεμος, μια καλή παρτίδα πόκερ και ένα πλήρως φορτισμένο τηλέφωνο θα αρκούσαν.
Ωστόσο, όσο γελοίες κι αν φαίνονται αυτές οι προετοιμασίες, θα πρέπει να μας απασχολούν όλους. Η στρατηγική ετοιμότητας της Ένωσης είναι απλώς το τελευταίο επίπεδο μιας αρχιτεκτονικής ελέγχου που βρίσκεται υπό κατασκευή εδώ και δεκαετίες. Βασίζεται σταθερά στην πρόσφατη επανεκκίνηση της αμυντικής πολιτικής της ΕΕ, «ReArm Europe», η οποία μετονομάστηκε λιγότερο δυσοίωνα σε «Readiness 2030».
Η βασική ιδέα πίσω από αυτή την πρωτοβουλία είναι απλή και επαναλαμβάνεται ασταμάτητα: Η Ρωσία είναι πιθανό να εξαπολύσει μια μεγάλης κλίμακας επίθεση στην Ευρώπη τα επόμενα χρόνια, ιδίως εάν ο Πούτιν δεν σταματήσει στην Ουκρανία. Το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υπέρ του προγράμματος ReArm Europe προειδοποιεί ότι « εάν η ΕΕ αποσύρει την υποστήριξή της και η Ουκρανία αναγκαστεί να παραδοθεί, η Ρωσία θα στραφεί εναντίον άλλων χωρών, πιθανώς συμπεριλαμβανομένων κρατών μελών της ΕΕ ». Όπως δήλωσε πρόσφατα ο Μακρόν, η Ρωσία είναι μια « ιμπεριαλιστική » χώρα που « δεν γνωρίζει σύνορα (...) αποτελεί υπαρξιακή απειλή για εμάς, όχι μόνο για την Ουκρανία, όχι μόνο για τους γείτονές της, αλλά για ολόκληρη την Ευρώπη ».
Αλλά η ιδέα ότι οι Ρώσοι συγκεντρώνονται στα σύνορα, με στόχο το Παρίσι ή το Βερολίνο, είναι μια φαντασίωση. Πράγματι, όταν μας λένε να προετοιμαστούμε για πόλεμο κουβαλώντας ένα τροφοδοτικό και μια αδιάβροχη θήκη για τα έγγραφα ταυτότητάς μας, είναι δύσκολο να μην μας θυμίσουν ανοησίες του Ψυχρού Πολέμου όπως το «Duck and Cover», τη «στρατηγική ετοιμότητας» της εποχής που είχε σχεδιαστεί για να προστατεύει τα άτομα από τις επιπτώσεις μιας πυρηνικής έκρηξης, διατάζοντάς τα να σκύψουν στο έδαφος και να καλύψουν τα κεφάλια τους. Αυτή η καμπάνια πώλησε επίσης την ψευδαίσθηση της ασφάλειας από την εξόντωση. Κάτω από το κλοουνίστικο προσωπείο αυτής της εκστρατείας κρύβεται ένας υπολογισμένος στόχος: η προσπάθεια της ΕΕ να εδραιώσει περαιτέρω την εξουσία της σε υπερεθνικό επίπεδο, αναβαθμίζοντας τον ρόλο της Επιτροπής στην ασφάλεια και την αντιμετώπιση κρίσεων, τομείς που παραδοσιακά βρίσκονται υπό εθνικό έλεγχο.
Το σχέδιο ετοιμότητας της ΕΕ βασίζεται σε συστάσεις από έκθεση του πρώην Φινλανδού προέδρου Sauli Niinistö, η οποία ζητά τη δημιουργία ενός κεντρικού «κόμβου» για επιχειρήσεις κρίσης εντός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την ενίσχυση της πολιτικοστρατιωτικής συνεργασίας, μεταξύ άλλων μέσω τακτικών ασκήσεων σε ολόκληρη την ΕΕ με τη συμμετοχή των ενόπλων δυνάμεων, της πολιτικής προστασίας, της αστυνομίας, των εργαζομένων ασφαλείας, των εργαζομένων στον τομέα της υγείας και των πυροσβεστών, και την ανάπτυξη κοινών πρωτοκόλλων έκτακτης ανάγκης ΕΕ-ΝΑΤΟ.
Σε συνδυασμό με τα σχέδια επανεξοπλισμού της ΕΕ, υποδηλώνει μια παγκόσμια και κοινωνική στρατιωτικοποίηση, η οποία θα γίνει το κυρίαρχο παράδειγμα στην Ευρώπη τα επόμενα χρόνια: όλες οι σφαίρες της ζωής - πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές, πολιτιστικές και επιστημονικές - θα υποταχθούν στον υποτιθέμενο στόχο της εθνικής, ή μάλλον υπερεθνικής, ασφάλειας. Υπό το πρόσχημα της προστασίας των πολιτών, αυτή η προσέγγιση θα οδηγήσει στην πράξη σε περισσότερη λογοκρισία, επιτήρηση και διάβρωση των πολιτικών ελευθεριών, όλα δικαιολογημένα από το πανταχού παρόν φάσμα της ρωσικής παρέμβασης.
Οι δυτικές κυβερνήσεις έχουν μακρά ιστορία στη χρήση του φόβου ως μέσου ελέγχου. Είναι μια σημαντική σύμπτωση το γεγονός ότι η ανακοίνωση της ΕΕ συμπίπτει με την πέμπτη επέτειο των lockdown λόγω Covid, τα οποία εγκαινίασαν το πιο ριζοσπαστικό πείραμα που επιχειρήθηκε ποτέ στη χάραξη πολιτικής βασισμένης στον φόβο.
Η αντίδραση στην πανδημία βασίστηκε σε μια ολοκληρωτική αφήγηση που υπερέβαλε την απειλή του ιού για να δικαιολογήσει ιστορικά πρωτοφανείς πολιτικές. Όπως δήλωσε ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ, Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους, ήταν ηθικό καθήκον όλων να « ενωθούν ενάντια σε έναν κοινό εχθρό » και να « κηρύξουν πόλεμο στον ιό ». Σε αυτόν τον αγώνα για το κοινό καλό – τη δημόσια υγεία – σχεδόν κάθε ενέργεια ήταν δικαιολογημένη.
Από την οπτική γωνία της «πολιτικής της κρίσης», η ευρεία χρήση της μεταφοράς του πολέμου για να πλαισιώσει την πανδημία Covid δεν ήταν τυχαία: ο πόλεμος είναι, άλλωστε, η κατεξοχήν κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Σε όλο τον κόσμο, έχουμε γίνει μάρτυρες μιας αυταρχικής στροφής, με τις κυβερνήσεις να χρησιμοποιούν την «έκτακτη ανάγκη για τη δημόσια υγεία» για να παρακάμψουν τις δημοκρατικές διαδικασίες και τους συνταγματικούς περιορισμούς, να στρατιωτικοποιήσουν τις κοινωνίες, να καταστείλουν τις πολιτικές ελευθερίες και να εφαρμόσουν πρωτοφανή μέτρα κοινωνικού ελέγχου.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, γίναμε μάρτυρες - και ο πληθυσμός έχει σε μεγάλο βαθμό αποδεχτεί - της επιβολής μέτρων που θα ήταν αδιανόητα μέχρι τότε: το κλείσιμο ολόκληρων οικονομιών, τη μαζική καραντίνα (και τον αναγκαστικό εμβολιασμό) εκατομμυρίων υγιών ανθρώπων και την ομαλοποίηση των ψηφιακών διαβατηρίων Covid ως ρυθμιζόμενης απαίτησης για συμμετοχή στην κοινωνική ζωή.
Όλα αυτά δημιούργησαν το σκηνικό για τη συλλογική αντίδραση των δυτικών κοινωνιών στην ρωσική εισβολή στην Ουκρανία - έναν πόλεμο που τελικά έγινε πραγματικότητα, μετά από χρόνια προσπαθειών για έναν μεταφορικό πόλεμο. Όσον αφορά την επικοινωνία, γίναμε αμέσως μάρτυρες της εμφάνισης μιας εξίσου ολοκληρωμένης αφήγησης: ήταν ηθικό καθήκον των δυτικών κοινωνιών να υποστηρίξουν τον ουκρανικό αγώνα για ελευθερία και δημοκρατία ενάντια στη Ρωσία και τον κακό πρόεδρό της.
Ωστόσο, καθώς γίνεται ολοένα και πιο σαφές ότι η Ουκρανία χάνει τον πόλεμο και ο κόσμος παλεύει με την προσπάθεια του Τραμπ να μεσολαβήσει για την ειρήνη, οι ευρωπαϊκές ελίτ επαναπροσδιορίζουν την αφήγησή τους: δεν διακυβεύεται μόνο η επιβίωση της Ουκρανίας, αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης. Η απειλή δεν υπάρχει πλέον, αλλά εντός της χώρας: όχι μόνο η Ρωσία ετοιμάζεται να επιτεθεί στην Ευρώπη, αλλά, όπως μας λένε, ήδη πραγματοποιεί ένα ευρύ φάσμα υβριδικών επιθέσεων κατά της Ευρώπης, που κυμαίνονται από κυβερνοεπιθέσεις έως εκστρατείες παραπληροφόρησης και παρεμβάσεις σε εκλογές.
Όλα αυτά υποδηλώνουν ότι οι δυτικές ελίτ έχουν πάρει ένα σημαντικό μάθημα από την πανδημία: ο φόβος είναι αποτελεσματικός. Εάν ένας πληθυσμός είναι αρκετά ανήσυχος —είτε πρόκειται για ασθένεια, πόλεμο, φυσική καταστροφή ή ένα κοκτέιλ πολυκρίσεων που περιλαμβάνει όλα αυτά τα στοιχεία— μπορεί να παρακινηθεί να αποδεχτεί σχεδόν οτιδήποτε.
Η στρατηγική της ΕΕ για την ετοιμότητα σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης θα μπορούσε επομένως να ερμηνευθεί σε αυτό το ευρύτερο πλαίσιο. Δεν έχει να κάνει τόσο με τα μπουκάλια νερού και τα power bank. Αυτή είναι μια συνέχεια του παραδείγματος της εποχής του Covid: μια μέθοδος διακυβέρνησης που συνδυάζει την ψυχολογική χειραγώγηση, την στρατιωτικοποίηση της πολιτικής ζωής και την ομαλοποίηση μιας κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Στην πραγματικότητα, η ΕΕ μιλάει ρητά για την ανάγκη υιοθέτησης της ίδιας προσέγγισης «διακυβέρνησης» και «κοινωνίας» που ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της πανδημίας για μελλοντικές κρίσεις.
Αυτή τη φορά, ωστόσο, η προσπάθεια υποκίνησης μιας νέας μαζικής ψύχωσης φαίνεται να απέτυχε. Κρίνοντας από την αντίδραση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε ένα ντροπιαστικό βίντεο της Χάτζα Λάχμπιμπ, της Ευρωπαίας Επιτρόπου για την Ισότητα, την Ετοιμότητα και τη Διαχείριση Κρίσεων, η εκφοβιστική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης φαίνεται να αποτελεί αντικείμενο εκτεταμένου σκεπτικισμού. Αλλά ενώ αυτά είναι καλά νέα, το πρόβλημα είναι ότι με το φιάσκο της προπαγάνδας, η κυβέρνηση καταφεύγει ολοένα και περισσότερο σε κατασταλτικές τακτικές για να φιμώσει τους πολιτικούς της αντιπάλους, όπως αποδεικνύεται από την απαγόρευση των εκλογών που επιβλήθηκε στην κα. Λεπέν. Αυτή η στρατηγική ενίσχυσης του αυταρχισμού δεν είναι βιώσιμη μακροπρόθεσμα: ο φόβος και η καταστολή δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την αποτελεσματική συναίνεση και νέες μορφές αντίστασης αναπόφευκτα θα αναδυθούν στο κενό που αφήνει η τελευταία.
πηγή: Sinistrainrete μέσω Euro-Synergies
