Articles by "Κουζινόπουλος"

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Κουζινόπουλος. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Ακτιβιστής στις 0

Για δεύτερη μέρα δεν μου επιτρέπει το facebook να κάνω αναρτήσεις για σημαντικά θέματα, ιστορικά τεκμηριωμένα, καθώς και για τις παρουσιάσεις του βιβλίου μου "Γεντί Κουλέ, η Βαστίλη της Θεσσαλονίκης", χαρακτηρίζοντάς τα εκ προοιμίου ως "σπαμ".

 Διαμαρτύρομαι έντονα, θεωρώ ως αντιδημοκρατική και βάναυσα προσβλητική αυτή την απαγόρευση και ζητάω την άρση της. Για του λόγου το αληθές, παρουσιάζω σε φωτογραφίες το κείμενο του facebook που συνοδεύει την απαγόρευση


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0


του Σπύρου Κουζινόπουλου

Μία από τις πιο συγκλονιστικές στιγμές αντίστασης στην τριπλή φασιστική κατοχή της πατρίδας μας, καταγράφτηκε στις 10 Ιουλίου 1943, όταν με την πρωτοβουλία και καθοδήγηση του ΕΑΜ, δεκάδες χιλιάδες λαού ξεχύθηκαν στους δρόμους της Θεσσαλονίκης και των άλλων πόλεων της βόρειας Ελλάδας, διαμαρτυρόμενοι με μαχητικές διαδηλώσεις ενάντια στην επέκταση της βουλγαρικής κατοχής στη Μακεδονία.



Την ώρα που στις πόλεις και τα βουνά αναπτύσσονταν η Αντίσταση, οι διορισμένοι ακόμη από τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου "πατριώτες" διακήρυσσαν ότι "αι τύχαι της Ελλάδος εξαρτώνται εκ της μεγάλης Γερμανίας...."

Λίγο μετά την είσοδό τους στη χώρα μας, στις 25 Απριλίου 1941, οι βουλγαρικές φασιστικές αρχές, λαμβάνοντας ως "δώρο" από τον Χίτλερ την έγκριση εισβολής τους στην Ανατολική Μακεδονία και το μεγαλύτερο μέρος της Θράκης, εφάρμοσαν απίστευτα σκληρά καταπιεστικά μέτρα σε βάρος του υπόδουλου ελληνικού πληθυσμού, με στόχο τον αφελληνισμό της περιοχής και τον βίαιο εκβουλγαρισμό της. Στο πλαίσιο αυτό, στην περιοχή της ζώνης κατοχής τους και ιδιαίτερα στους νομούς Σερρών, Δράμας και Καβάλας, επέβαλαν στους καταστηματάρχες να αλλάξουν τις επιγραφές των καταστημάτων τους στα βουλγάρικα, απαγόρευσαν στους Έλληνες γιατρούς και δικηγόρους να ασκούν επάγγελμα, τοποθέτησαν δικές τους δημοτικές και κοινοτικές αρχές, υποχρέωσαν τους κατοίκους να αλλάξουν την κατάληξη των επιθέτων τους σε –εφ και –οφ, επιδόθηκαν σε λεηλασίες, βιασμούς και άλλες ωμότητες.
Εκατοντάδες πατριώτες εκτελέστηκαν, δεκάδες χιλιάδες στάλθηκαν σε καταναγκαστικά έργα ως «ντουρντουβάκια», κυρίως στην κατασκευή οδικών και σιδηροδρομικών έργων στη Βουλγαρία και στα Σκόπια. Αποτέλεσμα εκείνων των καταπιεστικών μέτρων, ήταν περίπου 170.000 άτομα να εγκαταλείψουν την Ανατολική Μακεδονία, αναζητώντας καταφύγιο στην γερμανοκρατούμενη κεντρική Μακεδονία και την υπόλοιπη χώρα. Ένας από τους όμηρους των Βουλγάρων φασιστών, που δούλεψε σκληρά επί εννέα μήνες σε καταναγκαστικά έργα στην περιοχή της βουλγαρικής πόλης Κιουστεντίλ, ήταν και ο αείμνηστος πατέρας μου Χαράλαμπος Κουζινόπουλος


Βούλγαροι στρατιωτικοί φωτογραφίζονται στην παραλιακή λεωφόρο Νίκης της Θεσσαλονίκης


Προσπάθεια επέκτασης και στην υπόλοιπη Μακεδονία

Οι βουλγαρικές αρχές, δεν περιορίστηκαν στην περιοχή που τους είχε "χαρίσει" η Ναζιστική Γερμανία, αλλά επεδίωξαν να πατήσουν πόδι και στην υπόλοιπη Μακεδονία, αναπτύσσοντας ένα πυκνό προπαγανδιστικό δίκτυο.
Τον Ιούλιο του 1943, οι Βούλγαροι φασίστες θα προσπαθήσουν ανεπιτυχώς να πάρουν στην κατοχή τους και την κεντρική Μακεδονία, ως «δώρο» για τη συνέχιση της παραμονής της Βουλγαρίας στον Άξονα. Η είδηση εκείνη, ξεσηκώνει τον ελληνικό λαό και με πρωτοβουλία του ΕΑΜ, διοργανώνονται ογκώδη μαχητικά συλλαλητήρια σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και όλες σχεδόν τις πόλεις και κωμοπόλεις της Μακεδονίας.



Ολόκληρη η πρώτη σελίδα της μυστικής εφημερίδας του ΕΑΜ Ελευθερία, με το κύριο άρθρο και το ρεπορτάζ αναφέρονταν στον ξεσηκωμό κατά της Βουλγαρικής επέκτασης
Στο συλλαλητήριο της Αθήνας, τα γερμανικά τανκς ρίχνονται πάνω στους διαδηλωτές. Στις συγκρούσεις που ακολουθούν, έπεσαν νεκροί 53 διαδηλωτές, ανάμεσά τους και οι φλογερές αγωνίστριες Παναγιώτα Σταθοπούλου και Κούλα Λίλη, που πρόταξαν τα κορμιά τους αψηφώντας τα γερμανικά άρματα μάχης, ενώ τραυματίστηκαν 280 διαδηλωτές και συνελήφθησαν από τους Γερμανούς 500 άτομα.
Στη Θεσσαλονίκη, στις 10 Ιουλίου 1943, οργανώνεται από το ΕΑΜ παλλαϊκή 24ωρη απεργία, με τη συμμετοχή όλου του πληθυσμού, ενώ συγκροτήθηκαν ογκώδεις διαδηλώσεις τόσο στο κέντρο της πόλης (στις οδούς Τσιμισκή και Νίκης), όσο και στις συνοικίες. Συλλαλητήρια, είχαν πραγματοποιηθεί επίσης εκείνες τις ζεστές ημέρες του Ιουλίου 1943 στο Κιλκίς, το Λαγκαδά, την Έδεσσα, τη Βέροια, την Κοζάνη, τα Γιαννιτσά κ.α.

Το έγκλημα του διαμελισμού της Μακεδονίας

Είχε αφήσει εποχή το συλλαλητήριο κατά της καθόδου των Βουλγάρων φασιστών, που είχε πραγματοποιηθεί στη Νιγρίτα, τις ίδιες μέρες, καθώς είχαν πάρει μέρος πάνω από 15.000 λαού, δύο φορές δηλαδή περισσότεροι από τους κατοίκους που είχε η πόλη της Νιγρίτας, καθώς είχαν καταφθάσει αγρότες από όλες τις περιοχές της σημερινής επαρχίας Βισαλτίας. Με τον Γραμματέα του ΕΑΜ Νιγρίτας, Γιώργη Τσαρουχά, να εκφωνεί έναν συγκλονιστικό πατριωτικό λόγο, συνεγείροντας τα πλήθη.

Όπως έγραφε σε ρεπορτάζ της η μυστική εφημερίδα Ελευθερία, όργανο του ΕΑΜ Μακεδονίας:

"Η Μακεδονία ολόκληρη συνταράχτηκε από ένα τεράστιο κύμα παλλαϊκών απεργιών και διαδηλώσεων. Οι καταγανακτισμένες μάζες του λαού μας ξεχύθηκαν στους δρόμους των Μακεδονικών πόλεων… για το καινούριο έγκλημα του διαμελισμού της Μακεδονίας και της παράδοσης της Κεντρικής Μακεδονίας στους Βουλγάρους δολοφόνους φασίστες. Η Μακεδονική ύπαιθρος αντιλάλησε από τις μαχητικές κραυγές του λαού μας: Θάνατος και κατάρα στους δολοφόνους φασίστες. Έξω από τη χώρα μας οι Βούλγαροι, Γερμανοί και Ιταλοί κατακτητές. Κάτω οι εκτελέσεις και το αίσχος της ομηρίας. Ζήτω η ενιαία, ακέραια και ελεύθερη Ελλάδα μας". 1

Για τις υπέροχες εκείνες ημέρες εθνικής έξαρσης και πατριωτικού μεγαλείου στη σκλαβωμένη Μακεδονία, έγραψε ο χρονικογράφος της Θεσσαλονίκης, Κώστας Τομανάς:

"Στις 10 Ιουλίου 1943, έπειτα από κινητοποίηση του λαού (οι εθνικόφρονες είχαν κλειστεί στα σπίτια τους κατόπιν εντολής του συνταγματάρχη Χρυσοχόου), οι Γερμανοί δεν επέτρεψαν στον βουλγαρικό στρατό, που πήγαινε στη Δυτική Μακεδονία για να αντικαταστήσει τους Ιταλούς, να μπει και να παρελάσει στην πόλη μας. Μόνο ένα τμήμα ηλικιωμένων βοηθητικών στρατιωτών, στρατωνίστηκε για λίγο καιρό στο Δημοτικό Σχολείο της Νεάπολης". 2


Βούλγαροι στρατιωτικοί με τις επίσημες στολές τους στην κεντρική λεωφόρο Μεραρχίας των Σερρών

Προσπάθεια εκφοβισμού

Για να εκφοβίσουν τον πληθυσμό και να αποτρέψουν τις προετοιμαζόμενες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά της καθόδου των Βουλγάρων φασιστών στη Μακεδονία, οι Γερμανοί κατακτητές μετέδιδαν από το ραδιόφωνο, από το απόγευμα της Παρασκευής 9 Ιουλίου, μια απειλητική ανακοίνωση της στρατιωτικής διοίκησης Θεσσαλονίκης-Αιγαίου, που την επαναλάμβαναν διαρκώς με τα μεγάφωνα και τα ειδικά αυτοκίνητα της γερμανικής προπαγάνδας σε όλη την πόλη, πως θα εφαρμοστούν σοβαρά μέτρα ενάντια σε όποιον με την απεργία "ήθελε παραβλάψει αμέσως ή εμμέσως τα συμφέροντα των αρχών κατοχής".
Παρ' όλα αυτά, οι εργάτες, υπάλληλοι, επαγγελματίες, βιοτέχνες, υπακούοντας στα συνθήματα του ΕΑΜ, απεργούν. [...] Τρεις νύχτες συνέχεια, δεκάδες συνεργεία αγωνιστών έγραφαν συνθήματα στους τοίχους της Θεσσαλονίκης ενάντια στον βουλγαρικό επεκτατισμό...". 3


Προκήρυξη του ΕΑΜ κατά της καθόδου των Βουλγάρων φασιστών στην ελληνική Μακεδονία

Η προκήρυξη του ΕΑΜ

Είχε προηγηθεί εμπνευσμένη προκήρυξη της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΑΜ, στις 8 Ιουλίου 1943 που καλούσε το λαό «σε συναγερμό για τη σωτηρία του Μακεδονικού λαού από τα νύχια των αιμοβόρων εισβολέων, που καταπατούν τα καθαγιασμένα χώματα των πλουσιότερων και ομορφότερων Ελληνικών περιφερειών». Και η προκήρυξη του ΕΑΜ κατέληγε ως εξής: «Θάνατος στους Βούλγαρους εισβολείς. Κάτω οι τύραννοι χιτλεροφασίστες. Ζήτω η Ελληνική Μακεδονία και ο Μακεδονικός λαός. Ζήτω η Ελλάδα μας. Η Κ.Ε. του ΕΑΜ».
Σε απόφασή του εκδόθηκε στις 10 Ιουλίου 1943, το Πολιτικό Γραφείο του ΚΚΕ, προειδοποιούσε ότι «Οι Βούλγαροι εισβολείς θα πληρώσουν ακριβά τον άναντρο θρίαμβο τους. Θάνατος στους Γερμανο–Ιταλο-Βουλγάρους επιδρομείς. Ζήτω ο ενωμένος εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας του Ελληνικού λαού…». 4



Τις ημέρες που είναι να μπουν τα βουλγαρικά στρατεύματα στη Θεσσαλονίκη, η Αστυνομία με γερμανική εντολή επιβάλλει στους κατοίκους όχι μόνο απαγόρευση κυκλοφορίας, αλλά και να κάθονται στα μπαλκόνια και τις αυλές των σπιτιών τους.

Η μαρτυρία του Στρατή Αναστασιάδη

Όπως έγραψε ο 24χρονος τότε φοιτητής της Γεωπονίας και αργότερα καθηγητής στο πανεπιστήμιο Humpolt του Βερολίνου, Στρατής Αναστασιάδης (1919-2004):
"Μεγάλη μαχητική διαδήλωση στη Θεσσαλονίκη πραγματοποιήθηκε στις 10 Ιούλη, κατά της επέκτασης της κατοχής των Βουλγάρων και της παράδοσης σε αυτούς, ενός μεγάλου μέρους της Μακεδονίας, με συνθήματα "Κάτω τα χέρια από την ελληνική Μακεδονία και Θράκη" και "Θάνατος στους Βουλγάρους εισβολείς".
Για το ίδιο πρόβλημα, οργανώθηκαν επίσης διαδηλώσεις στο κέντρο της πόλης, στη λαϊκή αγορά Καπάνι και μπροστά στη Λέσχη των Φοιτητών, στην παραλία. Ταυτόχρονα, στα μέσα του Ιούλη, κηρύχθηκε γενική απεργία σε όλη τη χώρα κατά της επέκτασης των Βουλγάρων". 5



Έκδοση της ΕΠΟΝ περιγράφει τις προσπάθειες να αποτραπεί η κάθοδος των Βουλγάρων στη Μακεδονία

Ο γραμματέας της ΕΠΟΝ Θεσσαλονίκης Λ.Ελευθερίου

Σύμφωνα με τον τότε γραμματέα της ΕΠΟΝ Θεσσαλονίκης, Λευτέρη Ελευθερίου, η αντίθεση κατά της επέκτασης της βουλγαρικής κατοχής, αγκάλιασε πλατύτερα στρώματα με παθητική και ενεργητική αντίσταση. Όπως ανέφερε:

"Την 10η Ιουλίου 1943 που θα έμπαινε ο βουλγαρικός στρατός στη Θεσσαλονίκη, το ΚΚΕ, το ΕΑΜ, η ΕΠΟΝ με όλα τα διαφωτιστικά μέσα και τις παράνομες εφημερίδες τους Λαϊκή Φωνή, Ελευθερία, Λεύτερα Νιάτα αλλά και με συγκεντρώσεις, καλούσαν το λαό ενάντια στους βουλγαροφασίστες. Το βράδυ της 9ης Ιουλίου, ομάδες φοιτητών σκέπασαν με μαύρα πέπλα όλα τα κεντρικά αγάλματα της Θεσσαλονίκης.
Το ΕΑΜ κάλεσε το λαό σε συναγερμό, σε γενική απεργία και μαχητικές διαδηλώσεις για τις 11 Ιουλίου. Πήραν μέρος 50.000 άτομα. Οι εργάτες απεργούν αψηφώντας τις απειλές των γερμανικών αρχών κατοχής. Οι σιδηροδρομικοί κάνουν δίωρη στάση εργασίας. Κεντρικά συνθήματα: "Όχι στη βουλγαρική επέκταση", "Κάτω τα χέρια από την ελληνική Μακεδονία και Θράκη".

Αντιβουλγαρικές διαδηλώσεις και συλλαλητήρια, γίνονται με τη συμμετοχή δεκάδων χιλιάδων λαού στις 10 Ιουλίου στο Κιλκίς, στις 12 Ιουλίου στη Λαγκαδά, στις 17 Ιουλίου στην Κοζάνη.

Κυκλοφόρησε στις 10-7-1943 προκήρυξη της Κ.Ε. του ΕΛΑΣ που κατέληγε: "Θάνατος σε όλους τους τυράννους, θάνατος στους Γερμανούς και Ιταλούς φασίστες, θάνατος στους Βουλγάρους εισβολείς". Με τον παλλαϊκό αυτό ξεσηκωμό, ο βουλγαρικός στρατός στις 10 Ιούλη 1943 δεν έκανε παρέλαση στη Θεσσαλονίκη". 6


Γιώργος Καφταντζής

Το περιστατικό με τον Γιώργο Καφταντζή

Την επόμενη ημέρα, συνεχίστηκαν οι συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις στις περισσότερες συνοικίες της Θεσσαλονίκης. Η μεγαλύτερη συγκέντρωση είχε πραγματοποιηθεί δίπλα στο Διοικητήριο, με ομιλητή το στέλεχος της ΕΠΟΝ Πανεπιστημίου, Γιώργο Καφταντζή. Όπως αφηγήθηκε αργότερα ο ίδιος: «Πήδηξα σε μία καρέκλα του καφενείου «Εθνικό», πλάϊ στο Διοικητήριο και άρχισα την ομιλία. Δεν πρόφτασα να πω παρά εννιά λέξεις: “Λαέ της Θεσσαλονίκης, κάτω από το τρικέφαλο φασιστικό τέρας…” και οι γκεσταμπίτες καραδοκώντας, άρχισαν τους πυροβολισμούς. Επακολούθησαν συμπλοκές και άγριο κυνηγητό. Είχαμε ορισμένους τραυματίες και πιάστηκαν μερικοί». 7

Ένα ρεπορτάζ της Ελευθερίας

Στο φύλλο της μυστικής εφημερίδας Ελευθερία , δημοσιογραφικού οργάνου του ΕΑΜ Μακεδονίας, που κυκλοφόρησε μερικές ημέρες μετά τα ογκώδη συλλαλητήρια, δημοσιεύονταν αναλυτικό ρεπορτάζ για τις κινητοποιήσεις που έγιναν στη Θεσσαλονίκη κατά της βουλγαρικής επέκτασης .

 Όπως έγραφε: «Ολόκληρος ο λαός της Μακεδονίας διαδήλωσε την αγανάκτηση και διαμαρτυρία του κατά του νέου διαμελισμού της Μακεδονίας με την παραχώρηση του τμήματος μέχρι του Αξιού στους Βουλγάρους τη μεταβολή του υπόλοιπου σε Γερμανικό προτεκτοράτο. Στη Θεσσαλονίκη από 5-10 Ιουλίου, έγιναν λαϊκές διαδηλώσεις κάτω από την καθοδήγηση του ΕΑΜ σε όλες τις συνοικίες (Επτάλοφο, Νεάπολη, Διοικητήριο, Τούμπα, Χαριλάου, Καλαμαριά) στις οποίες πήραν μέρος πάνω από 10.000 λαού. Παρά τις προσπάθειες των Γερμανών, της Ασφάλειας και της ΠΑΟ να κλείσουν τον πληθυσμό στα σπίτια τους με προκήρυξή τους και να εμποδίσουν τις εκδηλώσεις, στην οδό Τσιμισκή και στη Λεωφόρο Νίκης μόλις εμφανίστηκαν οι Βούλγαροι, αποδοκιμάστηκαν. Επακολούθησε διαδήλωση με επικεφαλής της ΕΠΟΝ που διέσχισε τη Λεωφόρο Νίκης, τραγουδώντας τον Εθνικό Ύμνο. Επίσης σε διάφορες συγκεντρώσεις και στις εκκλησίες έγιναν ομιλίες από ομιλητές του ΕΑΜ». 8



Ελάχιστοι τελικά Βούλγαροι στρατιωτικοί μπόρεσαν να εισέλθουν στη Θεσσαλονίκη

Διέσχισαν νύχτα τη Θεσσαλονίκη

Τελικά, λόγω εκείνων των τεράστιων λαϊκών αντιδράσεων, ο βουλγαρικός στρατός δεν έκανε την παρέλαση στη Θεσσαλονίκη που είχε οργανώσει για τις 10 Ιουλίου 1943, παρά μόνο εισήλθε μια υπηρεσία αρτοποιών, που κατέφθασε με αυτοκίνητα από τις Σέρρες και στρατωνίστηκε σε σχολείο της Νεάπολης που είχε επιταχθεί από τους Γερμανούς. Κι όταν δύο εβδομάδες αργότερα χρειάστηκε μονάδες του βουλγαρικού στρατού να διέλθουν από τη Θεσσαλονίκη, κατευθυνόμενες προς τη Χαλκιδική, το έκαναν νύχτα για να μην υπάρχουν αντιδράσεις. Τις οποίες τελικά δεν τις απέφυγαν.

Για να επιστρέψουμε και πάλι στον Γιώργο Καφταντζή, που κατέθεσε τη μαρτυρία του για εκείνο το περιστατικό:
Τα βουλγαρικά στρατεύματα άρχισαν να έρχονται από τις 18 Ιουλίου, Κυριακή, διασχίζοντας πάντα νύχτα τη Θεσσαλονίκη. Μόνο στις 22 Ιουλίου πέρασαν μέρα τμήματα ιππικού με αντιαρματικά πυροβόλα και μεταγωγικά οχήματα για τη Χαλκιδική, μα τα αποδοκίμασαν στην οδό Τσιμισκή και στη λεωφόρο Νίκης (παραλία) οι περαστικοί και οι θαμώνες των καφενείων και των μαγαζιών, χτυπώντας κάτω τις καρέκλες, σφυρίζοντας, χλευάζοντας, τραγουδώντας τον εθνικό μας ύμνο κλπ. Ταυτόχρονα, σφύριζαν και τα καίκια.
Οι αποδοκιμασίες ήταν τόσο έντονες, ώστε ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Θεσσαλονίκης την ίδια ημέρα σε έκτακτη εκπομπή ανάφερε πως "αναρχικά στοιχεία προσέβαλαν και εξύβρισαν συμμαχικό στρατό". 9


ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Εφημερίδα Ελευθερία, 28 Ιουλίου 1943.
2. Κώστας Τομανάς, Χρονικό της Θεσσαλονίκης 1941-1944, Θεσσαλονίκη 1996, Νησίδες, σ. 244.
3. Γιώργος Καφταντζής, Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στον καιρό της Κατοχής, Θεσσαλονίκη 1983, χ.ε., σ.91-92.
4. εφημερίδα Νέα Ευρώπη 23-7-1943.
5. Στρατής Αναστασιάδης, Από την αντίσταση στη διάψευση, Θεσσαλονίκη 2013, Επίκεντρο, σ. 53.
6. Λευτέρης Ελευθερίου, Το Πολυτεχνείο και η ΕΠΟΝ Θεσσαλονίκης στην Εθνική Αντίσταση, Αθήνα 1992, Θεμέλιο, σ. 68.
7. Γιώργος Καφταντζής, Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στον καιρό της Κατοχής, ό.π., σ. 93.
8. Εφημερίδα Ελευθερία, 28ης Ιουλίου 1943,
9. Γιώργος Καφταντζής, Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στον καιρό της Κατοχής, ό.π., σ. 93.


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0


Το Σάββατο 10 Μαΐου 2025, ώρα 7 μ.μ., στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (περίπτερο 14 της ΔΕΘ) θα γίνει από τις εκδόσεις ΙΑΝΟΣ η πρώτη επίσημη παρουσίαση του βιβλίου του Σπύρου Κουζινόπουλου Γεντί Κουλέ, η Βαστίλη της Θεσσαλονίκης. Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι:

-Σίμος Δανιηλίδης, δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών

-Άρης Στυλιανού, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

-Κώστας Λογοθέτης, δικηγόρος, πρώην Εισαγγελέας που ασχολήθηκε με τα σκάνδαλα των φυλακών Επταπυργίου.

-Αγάπιος Σαχίνης, πρώην πολιτικός κρατούμενος στο Γεντί Κουλέ την περίοδο της χούντας, συγγενής εκτελεσμένου.

Στη διάρκεια της παρουσίασης θα προβάλλονται ντοκουμέντα (έγγραφα, φωτογραφίες, επιστολές μελλοθάνατων, δημοσιεύματα εφημερίδων κ.α.) για τον ένα αιώνα λειτουργίας του Επταπυργίου ως φυλακής.


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

του Σπύρου Κουζινόπουλου

To νερό νεράκι θα πουν οι κάτοικοι του Δήμου Θερμαϊκού, αν υλοποιηθούν τελικά τα σχέδια του ΤΑΙΠΕΔ για την τσιμεντοποίηση του κάμπινγκ της Αγίας Τριάδας, με την καταστροφή της όασης πρασίνου που υπάρχει εκεί για την ανέγερση εξαώροφου «πεντάστερου» ξενοδοχείου και πανάκριβων πολυτελών κατοικιών. Κι αυτό γιατί ήδη το νερό δεν επαρκεί αλλά και διότι δεν υπάρχει καμία απολύτως υποδομή για την προσθήκη νέων παροχών υδροληψίας.



Η ΣΜΠΕ του ΤΑΙΠΕΔ αποκαλυπτική: 231.227 κυβικά νερού θα απαιτούνται ετησίως μετά την τσιμεντοποίηση
Όπως υπολογίζεται στη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) που εκπόνησε το ΤΑΙΠΕΔ και συγκεκριμένα στη σελίδα 228, με την ολοκλήρωση της επένδυσης που θα προκύψει μετά την καταστροφή του κάμπινγκ, θα προστεθούν στην περιοχή πάνω από 1.100 άτομα, εκ των οποίων οι 350 στο ξενοδοχείο/κλίνες, οι 600 στις βίλες του συγκροτήματος, καθώς επίσης 100 εργαζόμενοι και άλλοι 50 επισκέπτες ημερησίως. Που όλοι αυτοί θα καταναλώνουν καθημερινά 633,5 κυβικά μέτρα νερό και συνολικά η ετήσια κατανάλωση νερού στο συγκρότημα θα είναι 231.227,50 κυβικά μέτρα. Χώρια φυσικά το νερό με το οποίο θα γεμίζουν οι πισίνες που θα υπάρχουν μπροστά σε κάθε βίλα, σύμφωνα με τις μακέτες που είχε παρουσιάσει η προηγούμενη δημοτική αρχή, χώρια το νερό με το οποίο θα ποτίζεται το γκαζόν ή που θα χρησιμοποιούν τα εντός του χώρου καταστήματα εστίασης, χώρια επίσης το νερό που θα ξοδεύεται στις ντουσιέρες που θα υπάρχουν στην παραλία.


Το υπουργείο Περιβάλλοντος χαρακτηρίζει ως "κακή" την ποσότητα νερού που υπάρχει στο υδατικό σύστημα της περιοχής λόγω υπεράντλησης

Παλιό το δίκτυο ύδρευσης, συχνές οι διακοπές

Πού θα βρεθούν όλες αυτές οι ποσότητες νερού για να ικανοποιηθούν οι πρόσθετες ανάγκες που θα προκύψουν με το αποκαλούμενο από το ΤΑΙΠΕΔ «τουριστικό χωριό», όταν ήδη το δίκτυο της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης Θερμαϊκού (ΔΕΥΑΘ) είναι υπερφορτωμένο και η υδροδότηση από τις γεωτρήσεις, που κυρίως βρίσκονται στην Επανομή, δεν επαρκεί; Με συνέπεια να σημειώνονται συνεχείς διακοπές νερού σε όλα τα δημοτικά διαμερίσματα ακόμη και την περίοδο του χειμώνα και ένας Θεός ξέρει τι θα συμβεί τους καλοκαιρινούς μήνες, όταν θα προστίθενται στους ήδη υπάρχοντες κατοίκους καθημερινά δεκάδες χιλιάδες λουόμενοι και παραθεριστές. Χώρια που ένα μέρος του δικτύου είναι παμπάλαιο και αποτελείται από καρκινογόνους αμιαντοσωλήνες.

Όλα αυτά τη στιγμή που η ετήσια τροφοδοσία και οι απολήψεις από το υπόγειο υδατικό σύστημα της ανατολικής Θεσσαλονίκης και πιο συγκεκριμένα το κοκκώδες/καρστικό σύστημα Επανομής-Μουδανιών έχει ξεπεράσει κατά πολύ το όριο ασφαλείας των διαθέσιμων αποθεμάτων του. Σύμφωνα με τα ΣΔΛΑΠ (Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών) του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ενώ οι μέσες ετήσιες απολήψεις νερού στη λεκάνη Επανομής-Μουδανιών είναι 121.32 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, η μέση ετήσια τροφοδοσία των υπόγειων αποθεμάτων είναι μόλις 81,20 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Με συνέπεια το ισοζύγιο να είναι ελλειμματικό λόγω της υπεράντλησης για χρήση στην ύδρευση, άρδευση, κτηνοτροφία και άλλες χρήσεις.



ΣΜΠΕ του ΤΑΙΠΕΔ, σελ. 210. Κάπως έτσι συντάχθηκε όλη η "μελέτη" για το κάμπινγκ Αγίας Τριάδας και τις απαιτούμενες υποδομές: Με τηλεφωνική επικοινωνία με κάποιον υπάλληλο και διαβεβαιώσεις στο κουβεντιαστό για το δημοτικό δίκτυο ύδρευσης.

Έρευνα δια τηλεφώνου!


Πώς αντιμετώπισε όλη αυτή τη δυσμενή πραγματικότητα το ΤΑΙΠΕΔ; Στην πολυσέλιδη ΣΜΠΕ που εκπόνησε, υπάρχει μία μόνο αναφορά λίγων γραμμών ότι επικοινώνησε με τη ΔΕΥΑΘ τηλεφωνικά και κάποιος υπάλληλος που σήκωσε το τηλέφωνο τους είπε πως η περιοχή υδροδοτείται από το δίκτυο της ΔΕΥΑΘ. Αυτό μόνο. Τόση καλή έρευνα, όπως βέβαια το ίδιο συνέβη και με τις άλλες υποδομές της περιοχής (αποχέτευση, συγκοινωνία, κυκλοφοριακό, ηλεκτροδότηση κ.λπ.).

Όταν πριν από δύο χρόνια σε μία συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου Θερμαϊκού είχαμε κάνει αναφορά στο θέμα αυτό αλλά και στο γεγονός ότι το δίκτυο ύδρευσης δεν θα μπορεί να αντέξει τις νέες ανάγκες που θα προκύψουν, ο τότε δήμαρχος Γ. Τσαμασλής ισχυριζόταν ότι όλα αυτά θα καλυφθούν από τη σύνδεση του Δήμου Θερμαϊκού με το δίκτυο της Θεσσαλονίκης «σε τρία χρόνια». Όμως, ένας από τους ανθρώπους που γνωρίζουν όσο λίγοι το ζήτημα, ο καθηγητής Γιάννης Κρεστενίτης, τέως πρόεδρος της ΕΥΑΘ, δηλώνει ότι για να συμβεί κάτι τέτοιο θα πρέπει να τελειώσει πρώτα η επονομαζόμενη Α2 φάση του δικτύου, που είναι η κατασκευή του διυλιστηρίου νερού στη Σίνδο το οποίο θα επεξεργάζεται το νερό από τον ποταμό Αλιάκμονα. Αλλά από κει και πέρα, για να διοχετευτεί νερό από την ΕΥΑΘ προς τις περιοχές του Δήμου Θερμαϊκού, θα πρέπει να κατασκευαστεί και το δίκτυο αγωγών που θα φέρνει το νερό από την περιοχή της Καλαμαριάς. Έργο που θα απαιτήσει αρκετές δεκάδες εκατομμύρια και είναι άγνωστο ποιος θα τα επιβαρυνθεί, από πού θα βρεθούν τα χρήματα και πότε θα μπορέσει να ολοκληρωθεί ένα τέτοιο έργο, αν λάβουμε υπόψη μας και το «γεφύρι της Άρτας» όπως κατάντησε το μετρό Θεσσαλονίκης.

Αυτά όλα ας τα έχουν υπόψη τους οι υπέρμαχοι της καταστροφής και της τσιμεντοποίησης του κάμπινγκ Αγίας Τριάδας και ας σκεφτούν καλά τις επιπτώσεις που θα υπάρξουν στους ίδιους, τα παιδιά τους και όλους τους συνδημότες τους.



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0
Οι μαυραγορίτες, ήταν ανάμεσα στους "πλουτίσαντες επί Κατοχής"

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Υπέφερε τα πάνδεινα ο ελληνικός λαός την περίοδο της ναζιστικής Κατοχής 1941-1944. Εκτελέσεις, πείνα, βασανιστήρια, τρομοκρατία, λεηλασίες, βιασμοί απ' άκρη σε άκρη σε όλη τη χώρα. Ιδιαίτερα βαρύ, το τίμημα που πλήρωσαν η Θεσσαλονίκη και ολόκληρη η Μακεδονία στο χιτλερικό τέρας. Η πρωτεύουσα του Μακεδονικού Ελληνισμού πότισε δυσανάλογα το δέντρο της λευτεριάς. Μόνοι κερδισμένοι οι δωσίλογοι, οι μαυραγορίτες και όσοι είχαν οικονομικές δοσοληψίες με τους κατακτητέςΟι περίπου χίλιοι πεντακόσιοι εκτελεσμένοι από τους Γερμανούς κατακτητές, οι εκατοντάδες δολοφονημένοι από τους δωσίλογους συνεργάτες τους και οι δεκάδες χιλιάδες βασανισμένοι στα άντρα της Γκεστάπο, ο αφανισμός της πολυπληθούς Εβραϊκής κοινότητας με τους 50.000 Ισραηλίτες να μαρτυρούν στα κρεματόρια του Γ΄ Ράϊχ και οι νεκροί από την πείνα, το κρύο, τις στερήσεις, γεμίζουν πλήθος αιματοβαμμένων σελίδων στην ιστορία της Κατοχής.

Λίγο-πολύ είναι γνωστά τα βάσανα που πέρασε η συντριπτική πλειοψηφία των συμπατριωτών μας εκείνη τη μαύρη τετραετία. Όμως ελάχιστα γνωστά στους λίγους, άγνωστα στους περισσότερους, παραμένουν δύο ακόμη μεγάλα εγκλήματα των Ναζί στη Θεσσαλονίκη, οικονομικά τη φορά αυτή, που έμειναν για δεκαετίες στην αφάνεια με ευθύνη δυστυχώς του επίσημου ελληνικού κράτους. Κι αυτό γιατί είχαν ως πρωταγωνιστές αστέρες της οικονομικής ολιγαρχίας, της πλαστής "εθνικοφροσύνης" και του υπερπατριωτισμού. Με λίγα λόγια, όλα εκείνα τα στοιχεία που στήριξαν μετά το τέλος της Κατοχής το μετεμφυλιακό κράτος. Εξάλλου, στη Θεσσαλονίκη, ο «πατριωτισμός» ήταν πάντα ένα καλό διαβατήριο για κάθε είδους ανέλιξη. Σημαντικά τμήματα της χριστιανικής αστικής τάξης άνοιξαν τα σπίτια τους και συνδιασκέδαζαν με τους κατακτητές, ενώ άλλα στρώματα θεώρησαν τις κατοχικές δυνάμεις ως πολύτιμο σύμμαχο στην «ανάκτηση» της πόλης. Οι δυνάμεις κατοχής δεν απογοήτευσαν αυτές τις προσδοκίες. [1]

Επρόκειτο για δύο κατηγορίες: Η μία αφορούσε τους "πλουτίσαντες επί Κατοχής", δηλαδή όσους εκμεταλλεύθηκαν τη δυστυχία των συμπολιτών τους και άρπαξαν το βιός τους, κυρίως τις κατοικίες και τα κάθε είδους ακίνητα που διέθεταν. Και η δεύτερη, όσους πήραν μέρος στο πλιάτσικο με τις περιουσίες των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, όταν αυτοί οδηγήθηκαν βίαια, στοιβαγμένοι σε βαγόνια που προορίζονταν για τη μεταφορά ζώων, στα στρατόπεδα εξόντωσης των Ναζί, όπου βρήκαν τραγικό θάνατο.


Α΄ Οι “πλουτίσαντες επί Κατοχής”



Ιδιαίτερα κατά το χειμώνα του 1941-1942 που οι κατακτητές, καταληστεύοντας τον πλούτο της χώρας, είχαν αρπάξει από τις κρατικές αποθήκες όλα τα αποθέματα τροφίμων με συνέπεια να υπάρξει λιμός, πολλοί ήταν αυτοί που αναγκάζονταν να πουλήσουν τα υπάρχοντά τους, για να εξασφαλίσουν κυριολεκτικά "μια μπουκιά ψωμί". Η ανθρωπιστική κρίση εκείνου του φρικτού χειμώνα, αποδεκάτισε κυρίως τα μεγάλα αστικά κέντρα. Η κρίση που είχε προκαλέσει η γερμανική κατοχή, είχε πάρει διαστάσεις ολέθρου. Από τη μία, οι Ναζί λεηλατούσαν την αγροτική παραγωγή και από την άλλη, έκλειναν τα μάτια στα εγκλήματα των ληστρικών συνεργατών τους, των μαυραγοριτών, που αντάλλασσαν έναν τενεκέ λάδι με ακριβές μονοκατοικίες στο κέντρο της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Υπολογίζεται ότι κάτω από αυτό το καθεστώς της αφόρητης πίεσης, 400 χιλιάδες πολίτες πούλησαν μέρος ή το σύνολο της περιουσίας τους. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Ληξιαρχείου Θεσσαλονίκης, εκείνο το χειμώνα είχαν χάσει τη ζωή τους από ασιτία 3.090 άνθρωποι, δηλαδή το 1,5 του συνολικού πληθυσμού της πόλης που εκείνη την περίοδο ανέρχονταν στους 226.147 κατοίκους. [2]

Μπροστά στην πείνα και την απελπισία όσων είχαν να θρέψουν οικογένεια, κυρίως μικρά παιδιά, άρχισε να παίρνει τρομακτικές διατάσεις η αγοραπωλισία ακινήτων. Χιλιάδες φτωχοί βιοπαλαιστές, αναγκάστηκαν τότε να πουλήσουν τις μικροϊδιοκτησίες τους έναντι μηδαμινού τιμήματος. Οι πωλήσεις είχαν πάρει τέτοιες διαστάσεις, ώστε κι' αυτή ακόμη η κυβέρνηση του Καίρου να πάρει θέση, διακηρύσσοντας σε ραδιοφωνική εκπομπή ότι θεωρεί άκυρες όλες τις μεταβιβάσεις ακινήτων.

Σύμφωνα με τον Σερραίο δικηγόρο Παπαντωνίου, που διετέλεσε διευθυντής του Υποθηκοφυλακείου Θεσσαλονίκης εκείνη την περίοδο, ο αριθμός των συμβολαίων για αγοραπωλησίες αυτού του είδους τα τρία χρόνια της Κατοχής, είχε ξεπεράσει τα 7.000 μόνο στην περιφέρεια τιου Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης. Ποιοί ήταν αυτοί που αγόραζαν; Όπως ανέφερε ο ίδιος σε συνέντευξή του τους πρώτους μήνες μετά την απελευθέρωση:

"Ήσαν οι άνθρωποι της εποχής. Αυτοί που είχαν την ευχέρεια, εκείνοι που κολυμπούσαν μέσα στα πολλάκις εκατομμύρια από αστήρευτο πακτωλό των αγαθών της ευτυχίας του χρυσού. Εργολάβοι, μεγάλοι και μικροί. Συνεργάτες των κατακτητών. Μεγαλομαυραγορίτες. Βδέλλες γενικά αχόρταγες, που δεν εννοούσαν να σταματήσουν, που δεν έδειχναν καμία διάθεση να συγκινηθούν μπροστά στο ατέλειωτο δράμα του λαού".

Και ποιά ήταν τα θύματα;

"Άνθρωποι κατ΄εξοχήν της ανάγκης. Ράκη ανθρώπινα. Αρκεί αν λεχθεί ότι όλες γενικά οι πράξεις έγιναν στο ένα τέταρτο της πραγματικής τους αξιας". [3]



Το μέγεθος της απληστίας

Η απληστία όσων είχαν αποφασίσει, διαθέτοντας τις πλάτες των κατακτητών, να αποκτήσουν, πατώντας "επί πτωμάτων" μεγάλες ακίνητες περιουσίες, είχε φτάσει στο κατακόρυφο. Σύμφωωνα με τα ενδεικτικά στοιχεία που είχε δημοσιεύσει τους πρώτους μήνες μετά την απελευθέρωση η εφημερίδα της Θεσσαλονίκης Πρωϊνή Ώρα, ένας μηχανουργός, είχε αγοράσει 14 ακίνητα, ένας κατασκευαστής υποκαμίσων είχε αποκτήσει με αυτό τον τρόπο 20 ακίνητα και ένας μικρομπακάλης, ο Σάββας Τρυφ. 13 ακίνητα. Ενώ χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση ενός καφετζή, ο οποίος παρά το γεγονός ότι ο καφές είχε εξαφανιστεί την περίοδο της Κατοχής, αυτός κατάφερε να αγοράσει κοψοχρονιάς έξι ακίνητα. Και βέβαια, όλοι αυτοί, έχοντας την εύνοια των κατακτητών. Όπως ο εκδότης της χρηματοδοτούμενης από τους Γερμανούς φιλοναζιστικής εφημερίδας Νέα Ευρώπη Γεώργιος Πολλάτος που είχε αποκτήσει πέντε ακίνητα επί Κατοχής: τρία σπίτια στις 18-5-1942, την 1-9-1942 και στις 26-2-1943, καθως ένα μεγάλο αγρόκτημα στις 7-5-1942 και ένα οικόπεδο στις 17-9-1942. [4]

Λίγους μήνες μετά την απελευθέρωση, είχε εκδοθεί επί κυβέρνησης Ν.Πλαστήρα ο αναγκαστικός νόμος Α.Ν. 182/45, “Περι ειδικής φορολογίας των κατά την πολεμικήν περίοδον πλουτισάντων, με βάση τον οποίο οι “πλουτίσαντες επί Κατοχής” ήταν υποχρεωμένοι να πληρώσουν τους φόρους που θα ορίζονταν. Η τιμωρία που αντιμετώπιζαν ήταν αυστηρή, καθώς προβλεπόταν η εκτόπιση, η φυλάκιση και η δήμευση του συνόλου ή μέρους της περιουσίας τους.

Με βάση το νόμο αυτό, η επιτροπή που είχε συσταθεί στη Θεσσαλονίκη, άρχισε να καλεί διαφόρους, κυρίως άτομα που είχαν συνεργαστεί με τους Ναζί, ζητώντας τους να καταβάλουν στο κράτος χρηματικά ποσά, ως φόρο για τις περιουσίες που σχημάτισαν επί Κατοχής. Στον πρώτο κατάλογο που έδωσε η επιτροπή στη δημοσιότητα τον Ιούλιο του 1945, φιγουράριζαν γνωστά ονόματα του δωσιλογισμού και της συνεργασίας με τους χιτλερικούς, όπως των ιδιοκτητών χαρτοπαικτικών λεσχών και πρακτόρων της Γκεστάπο, Περικλή (Πέρι) ΝΙκολαίδη και Λάσκαρη Παπαναούμ που καλούνταν να καταβάλουν από 150.000.000 δραχμές ο καθένας, του συνεργάτη των Γερμανών μεγαλοεργολάβου δημοσίων έργων Ιωάννη Μύλλερ (1000.000.000 δρχ), των δωσιλόγων δημοσιογράφων της Νέας Ευρώπης Δημήτριου Τσούρκα και Αλέξανδρου Ωρολογά που έπρεπε να καταβάλουν στο κράτος από 25.000.000 δρχ κ.α. [5]

Είκοσι μέρες αργότερα, η επιτροπή αποφάσιζε να αυξήσει τα ποσά που έπρεπε να πληρώσουν στο κράτος οι πλουτίσαντες επί Κατοχής και έτσι καλούνταν να καταβάλουν στην Ε΄ Οικονομική Εφορεία Θεσσαλονίκης 2 δις δραχμές ο Λ.Παπαναούμ, 1.200 εκατ. ο Π.ΝΙκολαίδης, 800 εκατ. οι αδελφοί Χατζηνάκου, 600 εκατ. ο Μύλλερ, 400 εκατ. ένα άλλο "μπουμπούκι' της εθνικοφροσύνης, ο Νικίας Ναούμ, 200 εκατ. ο εκδότης της Νέας Ευρώπης Πολλάτος και από 100 εκατ. δραχ. οι Τσούρκας και Ωρολογάς κ.α. [6]

Η δραστηριότητα της επιτροπής αυτής, που προεδρεύονταν από τον δικαστικό Χαράλαμπο Κάππο, είχε χαιρετιστεί θερμά από τον τύπο της εποχής, με την εφημερίδα Δημοκρατία να σημειώνει:
"Η πόλις μας έχει να επιδείξει πλούσιον πάνθεον πλουτισάντων κατά την Κατοχήν. Φυσιολογική συνέπεια λοιπόν είναι μαζί με το Ειδικόν Δικαστήριον Δωσιλόγων, να έχει και την επιτροπήν εκείνην που ως σοβαρότατον μέλημά της έχει να ανακαλύψει και να φορολογήσει όλους αυτούς που όταν όλος ο κόσμος επαίνετο, συνηγωνίζοντο αδιάφοροι προς όλους, στην αύξησιν του πύργου των χρυσών εικοσαφράγκων των". [7]


Οι δίκες των "πλουτισάντων επί Κατοχής"


Τους τελευταίους μήνες του 1946, είχαν εκδικαστεί στο Ειδικό Δικαστήριο Δωσιλόγων Θεσσαλονίκης οι υποθέσεις ενός σημαντικού αριθμού οικονομικών δοσιλόγων, μεταξύ των οποίων υπήρχαν και περιπτώσεις μεγάλων επιχειρήσεων. Οι δίκες αυτές για οικονομική συνεργασία με τους κατακτητές, από 20 που ήταν το 1945 είχαν φτάσει τον αριθμό 59 το 1946.

Ήταν χαρακτηριστική η δίκη δύο εργολάβων που είχαν κατασκευάσει τον Απρίλιο του 1943 την περίφραξη του στρατοπέδου Βαρώνου Χιρς, όπου επρόκειτο να μεταφερθούν όλοι οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης πριν αποσταλούν για εξόντωση στα χιτλερικά κρεματόρια. Η προμήθειά για το συγκεκριμένο έργο, σύμφωνα με τους μάρτυρες κατηγορίας, ήταν 20%, ενώ επίσης κατασκεύασαν έναντι αδράς αμοιβής και ένα στρατώνα στο Λαγκαδά για τις ανάγκες του Γερμανικού στρατού. Ο ένας εργολάβος καταδικάστηκε σε δωδεκαετή φυλάκιση και δήμευση της μισής περιουσίας του. [8]

Λίγο νωρίτερα, είχε δικαστεί ερήμην ένας από τους μεγαλοδωσίλογους της Θεσσαλονίκης, ο Παύλος Ντίνας, που είχε συστήσει εταιρία τεχνικών έργων, από την εκτέλεση των οποίων κέρδιζε τεράστια ποσά, σύμφωνα με τους μάρτυρες κατηγορίας. Η ανάθεση των έργων, στην περιοχή της Θεσσαλονίκης και των Ιωαννίνων, γινόταν από τους Γερμανούς με τη μορφή ανταμοιβής για την προσφορά του Ντίνα στο έργο της Γκεστάπο, δεδομένου ότι ο κατηγορούμενος δεν είχε απλά οικονομικές δοσοληψίες με τις Αρχές Κατοχής, αλλά συμπεριλαμβανόταν και στους καταδότες των γερμανικών υπηρεσιών. Στο τέλος το Δικαστήριο του επέβαλε την εσχάτη των ποινών, κρίνοντάς τον ένοχο γιατί εκμεταλλεύτηκε την οικονομική συνεργασία με τον εχθρό, κατέδωσε Έλληνες πολίτες και προέβη σε πράξεις βίας μετά τον εξοπλισμό του από τους Γερμανούς. [9]


"Αυτοί που έπιναν το αίμα του λαού"


Για το ποιός ήταν στην πραγματικότητα ο Μύλλερ, ένας από τους μεγαλοπλουτίσαντες επί Κατοχής στον οποίο αναφερθήκαμε πιό πάνω, είναι χαρακτηριστικό ένα εκτενές δημοσίευμα, αμέσως μετά την απελευθέρωση, στη δεξιά εφημερίδα της Θεσσαλονίκης "Το Φως", όπου στα πλαίσια αφιερώματος με τίτλο «Αυτοί που έπιναν το αίμα του λαού», σκιαγραφούσε στις 15 Απριλίου 1945 με τα μελανότερα χρώματα τη δράση του. Κατά την περίοδο του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου, ο Μύλλερ με συνεταίρο τον τότε Γενικό Διοικητή Μακεδονίας, ίδρυσε εταιρία μεταφορών με πολλά αυτοκίνητα. Είχαν αναλάβει τη μεταφορά υλικών για την εκτέλεση οχυρωματικών έργων. Μόλις καταλήφθηκε η Θεσσαλονίκη από τους Γερμανούς, πήρε την άδεια του Γερμανού στρατιωτικού διοικητή Φον Κρένσκι, να συγκεντρώσει τα αυτοκίνητα που είχαν επιστρατευθεί από τον ελληνικό στρατό. Στη συνέχεια κατέβηκε στην Αθήνα, όπου συγκέντρωσε τα υλικά αυτοκινήτων, κυρίως ανταλλακτικά, που είχαν αφήσει πίσω τους οι Άγγλοι, τα οποία και πούλησε. Το 1942 πέτυχε την επιστράτευση Εβραίων που εργάστηκαν στα γερμανικά έργα που είχε αναλάβει. Η εταιρία του εκμεταλλεύτηκε επίσης το φυσικό πλούτο Μακεδονίας - Θράκης και την ξυλεία του Ολύμπου. [10]

Κι' όμως στη δίκη του Μύλλερ, που έγινε μεταξύ 3 έως 5 Δεκεμβρίου 1946 στο Ειδικό Δικαστήριο Δωσιλόγων Θεσσαλονίκης, κατηγορούμενος ότι λόγω των σχέσεων που είχε αναπτύξει με τους χιτλερικούς, αναλάμβανε προνομιακά την εκτέλεση διαφόρων έργων στρατηγικής σημασίας που ευνοούσαν τις κινήσεις των γερμανικών στρατευμάτων, εμφανίστηκε ως μάρτυρας υπεράσπισης ο περιβόητος άλλοτε Γενικός Διοικητής Μακεδονίας, Αθανάσιος Χρυσοχόου. Καταθέτοντας ότι ο Μύλλερ με τις δραστηριότητές του, τάχα "πρόσφερε τις υπηρεσίες του στην Ελλάδα, προσλαμβάνοντας εφέδρους στα έργα οδοποιίας και δίνοντας σχέδια δεξαμενών για το Στρατηγείο της Μ. Ανατολής". [11] Το Ειδικό Δικαστήριο Δωσιλόγων Θεσσαλονίκης όχι μόνο δεν δέχτηκε εκείνους τους ισχυρισμούς, αλλά αντιθέτως καταδίκασε τον ελληνογερμανό μεγαλοεργολάβο σε ειρκτή πεντέμισι ετών και σε δήμευση της μισής περιουσίας του, ενώ το συνεργάτη του Δημήτριο Αμπατέλο τον καταδίκασε σε ισόβια κάθειρξη και δήμευση ολόκληρης της περιουσίας του.

Δυστυχώς, μετά το τέλος της Κατοχής και στο πλαίσιο του ανώμαλου καθεστώτος που επικράτησε στη διάρκεια του Εμφυλίου και το μετεμφυλιακά κράτος, οι μαυραγορίτες, οι δωσίλογοι και γενικά οι πλουτίσαντες επί Κατοχής, έμειναν ανέγγιχτοι και στο απυρόβλητο. Μάλιστα, προσέφυγαν στον Άρειο Πάγο και κατάφεραν να μπλοκάρουν την άμεση επιστροφή των ακινήτων που κατείχαν. Δυστυχώς, το ανώτατο δικαστήριο έκρινε τότε ότι ο νόμος περί ακύρωσης αγοραπωλησιών επί κατοχής ήταν… αντισυνταγματικός. Μια απόφαση από την οποία εξαιρέθηκαν ευτυχώς μόνο οι μικροϊδιοκτήτες.


Β΄ Η λεηλασία των εβραϊκών περιουσιών


Το δεύτερο μεγάλο οικονομικό έγκλημα στη Θεσσαλονίκη της Κατοχής, ήταν η λεηλασία, η καταλήστευση των περιουσιών, μεγάλων και μικρών, του εβραϊκού στοιχείου της πόλης. Ένα πρωτοφανές πλιάτσικο κάθε κινητού και ακίνητου είδους που οργανώθηκε και διαπράχθηκε από τους χιτλερικούς κατακτητές, με τη συμμετοχή και Ελλήνων συνεργατών τους, οι περισσότεροι των οποίων διαμοιράσθηκαν τα κλοπιμαία, με τις ευλογίες των Ναζί, ως ανταμοιβή για τις υπηρεσίες που τους πρόσφεραν, κυρίως στην κατάδοση των πατριωτών που μετείχαν στο κίνημα της Εθνικής Αντίστασης. Μία λεηλασία που άρχισε λίγο μετά την είσοδο των γερμανικών στρατευμάτων στην πρωτεύουσα του Μακεδονικού ελληνισμού, κορυφώθηκε μετά την έλευση στη Θεσσαλονίκη των λοχαγών των Ες-Ες Αλόϊς Μπρούνερ και Ντίτερ Βισλιτσένι που οργάνωσαν την εξόντωση του ισραηλιτικού πληθυσμού της πόλης και της υπόλοιπης Μακεδονίας και έλαβε εκρηκτικές διαστάσεις ύστερα από την απέλαση στα στρατόπεδα εξόντωσης του Άουσβιτς και αλλού των 50.000 Εβραίων της Θεσσαλονίκης. [12] Τότε ήταν που επέπεσαν ως μαύρα κοράκια στις περιουσίες των δυσττυχισμένων εκείνων ανθρώπων όλα τα μπουμπούκια του υποκόσμου που είχαν τεθεί στις υπηρεσίες των κατακτητών, ως ταγματασφαλίτες ή καταδότες αλλά και άνθρωποι του “καλού κόσμου” που επιδόθηκαν με πρωτοφανή αρπακτικότητα στην καταλήστευση όσων είχαν υποχρεωθεί να αφήσουν πίσω τους οι κατατρεγμένοι.

Από τους πρώτους κιόλας μήνες κατάληψης της Θεσσαλονίκης από τους χιτλερικούς, είχαν σημειωθεί δημεύσεις περιουσιών ή αυθαίρετες εκδιώξεις Εβραίων από τα σπίτια, τα καταστήματα και τις άλλες επιχειρήσεις τους. Οι κατασχέσεις γίνονταν από την υπηρεσία στεγάσεως αρχών Κατοχής ή τη Γερμανική Στρατιωτική Επιμελητεία, εκ μέρους ορισμένων γερμανών στρατιωτών με την υπόδειξη συχνά χριστιανών. [13]

Ουσιάστικα, ήταν δύο οι κατηγορίες των ανθρώπων που επιδίωκαν να πάρουν την ακίνητη περιουσία που άφηναν πίσω τους οι προς εκτόπιση Εβραίοι. Από τη μία, ήταν πρόσφυγες που είχαν αφιχθεί στη Θεσσαλονίκη από τις βουλγαροκρατούμενες περιοχές της Ανατ. Μακεδονίας και προσπαθούσαν να βρουν στέγη ή να μπορέσουν να ανοίξουν ένα μαγαζάκι για να θρέψουν τις οικογένειές τους. Ο μεγαλύτερος όμως όγκος όσων επεδίωκαν να τοποθετηθούν ως “μεσεγγυούχοι”, με απώτερο στόχο να οικειοποιηθούν τα εβραϊκά ακίνητα, ήταν άνθρωποι που για να πετύχουν το σκοπό τους, επικαλούνταν την εύνοια των κατακτητών. Γιαυτό και τις περισσότερες φορές όταν περιέρχονταν στην κατοχή των επιτήδειων ένα εβραϊκό ακίνητο, αναγράφονταν ότι αυτό γίνονταν «κατόπιν γερμανικής διαταγής».




Δεν γλύτωσαν ούτε οι κινηματογράφοι


Η γερμανική υπηρεσία της Propagandastaffel υποχρέωσε τους εβραίους ιδιοκτήτες κινηματογραφικών επιχειρήσεων να τις μεταβιβάσουν με συμβολαιογραφική πράξη σε χριστιανούς της αρεσκείας των κατακτητών. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του κινηματογραφικού επιχειρηματία Μπ. Σεγούρα, Εβραίου που αργότερα είχε βαφτιστεί χριστιανός, ιδιοκτήτη τριών γνωστών κινηματογράφων της Θεσσαλονίκης, του αριστοκρατικού “Παλάς” στην παραλιακή λεωφόρο, του “Αττικόν” στο Βαρδάρι, όπου συνήθως οργάνωναν τις συγκεντρώσεις τους το ΚΚΕ και τα συνδικάτα και του “Αλκαζάρ” το οποίο στεγάζονταν στους χώρους του πρώην Χαμζά Μπέη Τζαμί. [14]

Καταθέτοντας ως μάρτυρας, το Φεβρουάριιο του 1959 στη δίκη του Μέρτεν, είχε αναφέρει ότι οι Γερμανοί με τρομοκρατικές μεθόδους προσπάθησαν να του πάρουν τους κινηματογράφους “και να τους δώσουν εις δικούς τους”. Και όταν αυτός αρνήθηκε, τον έκλεισαν στη φυλακή. Ένα πρωί, τον οδήγησαν σιδηροδέσμιο στα Γραφεία Προπαγάνδας, όπου περίμεναν εκεί ένας Γερμανός αξιωματικός και ένας συμβολαιογράφος. Ο πρώτος του ζήτησε επιτακτικά να υπογράψει ένα χαρτί ότι παραχωρεί τον ένα από τους κινηματογράφους του για να γίνει θέατρο προς ψυχαγωγία των Γερμανών. Και όταν υπέκυψε, τον άφησαν ελεύθερο. Όμως τον ξανασυνέλαβαν λίγο αργότερα, στις 28 Οκτωβρίου 1942 και τον φυλάκισαν στο στρατόπεδο “Παύλος Μελάς” για να τον εξαναγκάσουν να παραχωρήσει και τους άλλους δύο κινηματογράφους του, σε φιλικά προς τους κατακτητές άτομα. [15]

Η ίδια υπηρεσία, σφράγισε και στη συνέχεια αφαίρεσε τα εμπορεύματα όλων των εβραϊκών χαρτοπωλείων και τυπογραφείων που υπήρχαν στην πόλη. [16] Τα απομνημονεύματα του Γιομτώβ Γιακοέλ αναφέρουν ακόμη ότι λίγο αργότερα ιδρύθηκε η Ελληνογερμανική Εταιρεία Χάρτου, η οποία εκμεταλλεύτηκε όλο αυτό το εμπόρευμα. [17]

Λίγο αργότερα, 15 καταστηματάρχες εκδιώχτηκαν από την κεντρική αγορά της οδού Βασιλέως Ηρακλείου και εγκαταστάθηκαν σε αυτά χριστιανοί έμποροι. [18] Το ενδιαφέρον, λοιπόν, για τις εβραϊκές περιουσίες από τους Γερμανούς και τους Έλληνες συνεργάτες τους παρουσιάστηκε από νωρίς. Ωστόσο, πέρα από αυτούς, οι πολίτες της Θεσσαλονίκης δεν έδειξαν να ενδιαφέρονται. Ίσως επειδή στην αρχή οι αντιεβραϊκές ενέργειες αφορούσαν μεμονωμένα περιστατικά ή πάλι επειδή οι περισσότεροι κάτοικοι της πόλης ήταν ακόμη «μουδιασμένοι» από τη νέα κατάσταση που διαμορφωνόταν με τους Γερμανούς κατακτητές. [19]




Ο ρόλος του Μέρτεν


“Ψυχή” των αντιεβραϊκών μέτρων και της λεηλασίας των περιουσιών τους, ήταν ο Γερμανός ανώτατος εισαγγελέας Μαξ Μέρτεν, σύμβουλος της Κομαντατούρ, που ασκούσε εξουσία στην υπόδουλη Θεσσαλονίκη ανώτερη και από τον Γερμανό στρατιωτικό διοικητή. Και όπως είχε καταθέσει στη δίκη του ο οικονομικός Έφορος Ηλίας Δούρος, ο Μέρτεν “έπαιξεν ενεργόν ρόλον εις την διάθεσιν των Ισραηλινών καταστημάτων, παραχωρών ταύτα εις πρόσωπα φιλικά, παρέχοντα υπηρεσίας ή διαδηλούντα την φιλίαν των προς την Κατοχήν, μεταξύ των οποίων και τον γνωστόν Λάσκαριν Παπαναούμ, προς όν είχε παραχωρήσει τα μεγάλα βυρσοδεψεία Αβαγιού, Αμίρ και Μεβορά. Επίσης μετά του Μάϊσνερ, περιήρχετο τα ισραηλιτικά καταστήματα, παραλαμβάνων τα εμπορεύματα και διαθέτον αυτά ως ίδια”. [20]

Ο Μέρτεν στη δίκη του, που άρχισε στις 11 Φεβρουαρίου 1959, κατηγορούνταν μεταξύ άλλων ότι όχι μόνο οργάνωσε την εξόντωση των 50.000 Εβραίων της Θεσσαλονίκης και θανάτωσε άλλους 680 Έλληνες πολίτες από πρόθεση, αλλά ακόμη ότι αφαίρεσε “βιαίως και δολίως” από τους Ισραηλίτες της Θεσσαλονίκης τις περιουσίες τους. Που περιλάμβαναν πέρα από τα ακίνητα και χιλιάδες χρυσές λίρες, κοσμήματα, αντικείμενα αξίας, όπως πίνακες ζωγραφικής, εμπορεύματα κλπ. Ανάμεσα στις διάφορες περιπτώσεις αναφέρονταν η λεηλάτηση των ιστορικών καταστημάτων φωτογραφικών ειδών των αδελφών Κούνιο, του καταστήματος σιδηρικών του Σαούλ Άλβο, με σύνολο εμπορευμάτων αξίας 35.000 χρυσών λιρών, του καταστήματος Μπενρουμπή με εμπορεύματα αξίας 60.000 λιρών, της οικίας του Α. Αργυρόπουλου από το οποίο αφαίρεσαν την κινητή περιουσία και τιμαλφή αξίας 2.500 χρυσών λιρών, του καταστήματος σιδηρικών του Λάζαρου Σεφικά με εμπορεύματα 12.000 χρυσών λιρών κλπ. [21]

Από την απληστία των Ναζί δεν ξέφυγαν και χριστιανοί επιχειρηματίες, όπως ο καπνέμπορος Ιωάννης Χατζησταυρόπουλος. Στον οποίο οι κατακτητές λίγο μετά που εισήλθαν στη Θεσσαλονίκη ανακοίνωσαν ότι τα καπνά ιδιοκτησίας του δεν ανήκουν πλέον στον ίδιο, αλλά στο Γερμανικό κράτος. Υποχρεώνοντάς τον να υπογράψει ένα χαρτί στο οποίο φαίνονταν πως πούλησε στους Γερμανούς τα καπνά του, που ανέρχονταν στους 800.000 οκάδες, αντί του ποσού των μόλις 175 λιρών. Και όταν διαμαρτυρήθηκε ότι το ποσό αυτό ήταν μηδαμινό, τον συνέλαβαν και τον έκλεισαν στο στρατόπεδο “Παύλος Μελάς, ως υπονομευτή του νομίσματος. Ενώ παράλληλα λεηλάτησαν το σπίτι του και το κατέλαβαν εκδιώκοντας τους ιδιοκτήτες του, οι οποίοι τελικά με τα πολλά παρακάλια, για να μη μείνουν στο δρόμο, περιορίστηκαν σε ένα από τα δωμάτιά του. [22]

Η λεηλασία των εβραϊκών περιουσιών, γενικεύτηκε όταν άρχισαν και οι συστηματικές διώξεις εναντίον τους και όταν όλος ο εβραϊκός πληθυσμός της πόλης εξαναγκάστηκε να μεταφερθεί στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Βαρώνου Χιρς, που οι Γερμανοί είχαν δημιουργήσει στην περιοχή του παλιού σιδηροδρομικού σταθμού, πριν το μεγάλο ταξίδι προς το Άουσβιτς και το θάνατο. Μία ανακοίνωση του Φρούραρχου Θεσσαλονίκης των κατακτητών, που δημοσιεύθηκε το Μάρτιο του 1943 στο δημοσιογραφικό όργανο των κατακτητών, απαγόρευε αυστηρά την προσέγγιση στα εβραϊκά σπίτια. Υπό τον τίτλο “Τιμωρείται αυστηρότητα η είσοδος εις τας οικίας των Εβραίων”, η διαταγή του Γερμανικού Φρουραρχείου πρόσταζε:

“Ανακοινούται ότι η άνευ αδείας είσοδος εις εκκενωθείσας εβραϊκάς κατοικίας θεωρείται ως λεηλασία και τιμωρείται αναλόγως.

Ο ΦΡΟΥΡΑΡΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. [23]

Το διαβατήριο του “πατριωτισμού”


Στη Θεσσαλονίκη, ο «πατριωτισμός» ήταν πάντα ένα καλό διαβατήριο για κάθε είδους ανέλιξη. Σημαντικά τμήματα της χριστιανικής αστικής τάξης θεώρησαν τις δυνάμεις κατοχής ως μια κάποια λύση μπροστά στον κίνδυνο αποκοπής από τον εθνικό κορμό, άνοιξαν τα σπίτια τους και συνδιασκέδαζαν μαζί τους, ενώ άλλα στρώματα θεώρησαν τις κατοχικές δυνάμεις ως πολύτιμο σύμμαχο στην «ανάκτηση» της πόλης δια της λεηλασίας των εβραϊκών περιουυσιών. Οι δυνάμεις κατοχής δεν απογοήτευσαν αυτές τις προσδοκίες. [24]

Το μεγάλο πλιάτσικο, έγινε με τα 1.800 εμπορικά καταστήματα Εβραίων, τα πιο σημαντικά από τα οποία, δόθηκαν από τους Γερμανούς σε πρόσωπα της επιλογής τους, κυρίως καταδότες της Γκεστάπο και μέλη των συμμοριών των Ταγμάτων Ασφαλείας. Ωστόσο το ενδιαφέρον για τη διαχείριση των περιουσιών των εκτοπισμένων ήταν πολύ μεγάλο, μάλιστα υπήρξαν σφοδρές συγκρούσεις μεταξύ οργανώσεων και φορέων της πόλης που θα λειτουργούσαν ως μεσεγγυούχοι. Οι μεσεγγυούχοι, ή αλλιώς επίτροποι, θα χρησιμοποιούσαν τα ακίνητα και τις επιχειρήσεις των Εβραίων ως πλήρεις ιδιοκτησίες τους μέχρι να επέστρεφαν οι πραγματικοί ιδιοκτήτες, κάτι που ελάχιστα έγινε αργότερα μετά το τέλος του πολέμου. Μάλιστα, εκείνη την περίοδο, σχηματίζονταν ουρές έξω από τα γραφεία των Ναζί από «ενδιαφερόμενους πολίτες». Οι αντιπαραθέσεις για τη διανομή των περιουσιών ήταν τόσο έντονες, ώστε οι Γερμανοί είχαν διορίσει νέες διοικήσεις στο επαγγελματικό και βιοτεχνικό επιμελητήριο.

Ενδεικτική ήταν η περίπτωση του απότακτου αντισυνταγματάρχη Γεώργιου Πούλου, περιβόητου για τα εγκλήματά του στη Μακεδονία της Κατοχής ως αρχηγού ενός από τα «Τάγματα Ασφαλείας», ο οποίος είχε λάβει από τα χέρια του Μαξ Μέρτεν, ως «επιβράβευση» για τις «καλές υπηρεσίες» του, τα κλειδιά του κοσμηματοπωλείου των αδερφών Ισαάκ και Ρόμπερτ Μποτόν επί της οδού Μητροπόλεως και Βασ. Κωνσταντίνου. Ρευστοποιώντας άμεσα τα τιμαλφή, αποκόμισε κέρδος 15.000 χρυσών λιρών τα οποία φημολογείται ότι διοχέτευσε στον αντικομμουνιστικό αγώνα. [25]

Όπως προκύπτει από την έρευνα που διενήργησε η ιστορικός Μαρία Καβάλα, σε 500 δηλώσεις ακίνητης περιουσίας, από ένα σύνολο 5.000 που βρίσκονται στη Βιβλιοθήκη του Αμερικανικού Κολεγίου Θεσσαλονίκης, η ακίνητη περιουσία των Εβραίων της πόλης ήταν της τάξης των 316.100.642 αποπληθωρισμένων δραχμών. Από αυτή, ένα ποσοστό 2% αναλογούσε σε χρυσό, ξένα νομίσματα, κοσμήματα, πολύτιμους λίθους, των οποίων η αξία υπολογίζεται σε περίπου 6,5 εκατ. αποπληθωρισμένες δρχ. «Αυτός ο χρυσός κατατέθηκε στα χρηματιστήρια Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Πάτρας για ν' αντιμετωπιστεί ο πληθωρισμός. Μ' αυτή την «ένεση» μπόρεσαν να πληρωθούν οι μισθοί του στρατού Κατοχής», επισήμανε η κ. Καβάλα. [26]

Όταν ξεκίνησε η διανομή των "γερμανικών βραβείων" στις συμμορίες των δωσιλόγων για τις πολύτιμες υπηρεσίες που τους πρόσφεραν στην αντιμετώπιση της Εθνικής Αντίστασης, η πλειοψηφία του κόσμου των Ταγμάτων Ασφαλείας πριμοδοτήθηκε για τη συνεργασία της, ενώ κάποιοι απ' αυτούς αμείφθηκαν πλουσιοπάροχα για τη συνειδητή επιλογή να εκθέσουν τους εαυτούς τους ανεπανόρθωτα στα μάτια των συμπατριωτών τους. Οι υπόγειες διαδρομές πλουτισμού, η μαύρη αγορά, οι επιτάξεις προϊόντων, η λεηλασία περιουσιών, το πλιάτσικο, οι εκβιασμοί, ο χρηματισμός, η απομύζηση των κρατικών υπηρεσιών και των εσόδων τους, ήταν μόνο το "ορεκτικό" μπροστά σε ότι επρόκειτο να επακολουθήσει. Μετά τον εκτοπισμό των Θεσσαλονικέων Εβραίων, οι περιουσίες τους διατέθηκαν για να κορέσουν μια άλλη δίψα που ταλαιπωρούσε πολλούς του κόσμου αυτού: άλλοι χρησιμοποίησαν τις χρυσές λίρες για να χρηματοδοτήσουν το αντικομμουνιστικό τους πάθος, άλλοι για να ικανοποιηθούν για τον μέχρι τότε αγώνα τους εναντίον του κύριου ιδεολογικού εχθρού του Εθνικοσοσιαλισμού, μα κυρίως για να θησαυρίσουν, γεμίζοντας τις αποθήκες με τα προϊόντα του εγκλήματος και τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς με τις χρυσές λίρες και το αίμα των θυμάτων τους. [27]

Σε ένα του σημείωμα ο αναπληρωτής προϊστάμενος της γερμανικής υπηρεσίας προπαγάνδας στη Θεσσαλονίκη, ανέφερε για τον Πούλο ότι “...δια την δράσιν του ως αρχηγού ενόπλων ελληνικών τμημάτων κατά του κομμουνισμού δεν ήμεθα εμείς οι αρμόδιοι να εκφέρωμεν γνώμην. Μέχρι της υπηρεσίας ημών όμως, καταφθάνουν πληροφορίαι ότι ο Πούλος χρηματίζεται ασυστόλως, λεηλατών και αυτάς ακόμη τας προίκας νεαρών κορασίδων εις τα χωρία όπου δρώσι τα τμήματά του. [28]



Προσπαθούσαν να αρπάξουν ότι μπορούσαν

Σε καθεστώς πλήρους ασυδοσίας, λόγω των υψηλών προστατών τους, οι ελληνόφωνοι συνεργάτες των κατακτητών προσπαθούσαν να αρπάξουν ότι μπορούσαν. Ενδεικτική ήταν η περίπτωση του ναζιστή πανεπιστημιακού, Βασίλειου Εξαρχου (1903-1973), τακτικού τότε καθηγητή της Θεολογίας στο ΑΠΘ. Πρώην διερμηνέας της ειδικής μονάδας (Sonderkommando Rosenberg) που το Γ΄ Ράιχ έστειλε το 1941 στην Ελλάδα για την αναζήτηση και κατάσχεση των εβραϊκών αρχείων και βιβλιοθηκών, επικεφαλής αργότερα (1944) του «Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος - Εθνική Ενωσις Ελλάς» της συμπρωτεύουσας, ο Εξαρχος κατηγορήθηκε μεσούσης της Κατοχής, τον Μάιο του 1943, από τον λοχαγό Νικόλαο Νικολάου, πρόσφυγα από τη βουλγαροκρατούμενη Θράκη, ότι αξιοποίησε τις επαφές του στη γερμανική διοίκηση για να τον αποβάλει από το εβραϊκής ιδιοκτησίας σπίτι όπου έμενε, προκειμένου να ιδιοποιηθεί τον χώρο και τα έπιπλα των ιδιοκτητών που μόλις είχαν σταλεί στο Άουσβιτς.

«Τόσο η ελληνική συντεταγμένη πολιτεία όσο και ο ελληνικός λαός, αλλά και η εβραϊκή κοινότητα της χώρας αποσιωπούν το θέμα της αρπαγής των εβραϊκών περιουσιών, προβάλλουν μύθους που καταρρίπτονται εύκολα από τη διερεύνηση του αρχειακού υλικού και το μόνο που διεκδικούν είναι οι αποζημιώσεις από το γερμανικό κράτος», είπε σε παλαιότερη συνέντευξή της η ιστορικός-ερευνήτρια Γαβριέλλα Ετμεκτσόγλου. Απόδειξη αυτής της ύποπτης σιωπής, είναι ότι έως σήμερα λιγότερο από το 20% των εβραϊκών περιουσιών που κατασχέθηκαν ή κλάπηκαν από τους ναζί και τους συνεργάτες τους έχουν επιστραφεί στους δικαιούχους. [29]

Ο ιστορικός Στράτος Δορδανάς, επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, αναφερόμενος στο θέμα της λεηλασίας των εβραϊκων περιουσιών της Θεσσαλονίκης, επισήμανε ότι από την υφαρπαγή τους “αναδείχθηκαν νέες οικονομικές και κοινωνικές ελίτ στη Θεσσαλονίκη, στηριζόμενες στις εβραϊκές περιουσίες και το πιο τραγικό είναι ότι μετά την απελευθέρωση όσοι ελάχιστοι εβραίοι επέστρεψαν στην πόλη αντιμετώπισαν την απόλυτη εχθρότητα και αδιαφορία, είτε σε επίπεδο προσώπων είτε σε επίπεδο θεσμών και κράτους”. Και εύστοχα σχολιάζει το γεγονός ότι οι οικονομικοί δοσίλογοι, στη συντριπτική τους πλειοψηφία μετά την αποχώρηση των Γερμανών από την Ελλάδα, διασώθηκαν, δεν καταδικάστηκαν και βρίσκονται στο απυρόβλητο. Καθώς, όπως παρατηρεί, “αν καταδικάζονταν θα έπρεπε το σύνολο σχεδόν της οικονομικής και επιχειρηματικής ζωής της Ελλάδας να καταδικαστεί, άρα η χώρα θα αποκεφαλιζόταν οικονομικά και επιχειρηματικά”. [30]

Ο αραχνιασμένος φάκελος της λεηλασίας των εβραϊκών περιουσιών, όπως και των πλουτισάντων επι κατοχής, πρέπει επιτέλους κάποτε να ανοίξει. Το οφείλουν η Θεσσαλονίκη, η Ελλάδα ολόκληρη στους δεκάδες χιλιάδες Εβραίους συμπατριώτες μας, οι οποίοι όχι μόνο υπέστησαν τα μαρτύρια της κόλασης και οι περισσότεροι από αυτούς θανατώθηκαν στα κρεματόρια του ναζιστικού θηρίου, αλλά είδαν κιόλας, ανήμποροι να αντιδράσουν, ότι λεηλατήθηκε το βιός τους. Το Νοέμβριο του 2014, ο τότε δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, στα εγκαίνια του μνημείου για το εβραϊκό νεκροταφείο που ισοπεδώθηκε το 1942, είχε πει: «Η πόλη άργησε αδικαιολόγητα να σπάσει την άδικη και ένοχη σιωπή της, αλλά τώρα μπορεί να λέει ότι ντρέπεται για αυτή τη στάση».



Παραπομπές

1. Δημοσθένης Δώδος, "Η Θεσσαλονίκη και οι δωσίλογοι", Εφημερίδα των Συντακτών 24 Ιανουαρίου 2016

2. Μαρία Καβάλα, "Επιβίωση βιολογική και πνευματική", στο Βασίλης Γούναρης - Πέτρος Παπαπολυβίου Ο φόρος του αίματος στην κατοχική Θεσσαλονίκη. Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 2001, σ. 15-40

3. εφημερίδα Θεσσαλονίκης Δημοκρατία, 29 Μαρτίου 1945

4. εφημερίδα Θεσσαλονίκης Πρωϊνή Ώρα, 20 Μαίου 1946


5. εφημερίδα Θεσσαλονίκης Δημοκρατία, 19 Ιουλίου 1945


6. εφημερίδα Θεσσαλονίκης Δημοκρατία, 7 Αυγούστου 1945

7. εφημερίδα Θεσσαλονίκης Δημοκρατία, 25 Ιουλίου 1945

8. Δίκη Ειδικού Δικαστηρίου Θεσσαλονίκης αριθμ. 95, 10 Ιουλίου 1945

9. Σπύρος Κουζινόπουλος, “Οι "πλουτίσαντες επί Κατοχής" τα καταναγκαστικά έργα των Εβραίων και ο Χρυσοχόου”, https://farosthermaikou.blogspot.com/2019/04/blog-post_43.html , 23 Απριλίου 2019

10. εφημερίδα Το Φως, 15 Απριλίου 1945

11. Ελένη Χαϊδιά, "Ειδικό Δικαστήριο Θεσσαλονίκης 1945-1946: Η περίπτωση των οικονομικών δωσιλόγων", στο συλλογικό Μετά τον πόλεμο, επιμέλεια Μαρκ Μαζάουερ, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2003, σελ. 208

12. Σπύρος Κουζινόπουλος, Υπόθεση Αλόϊς Μπρούνερ, ο δήμιος των 50.000 Εβραίων της Θεσσαλονίκης, Ιανός, Θεσσαλονίκη 2005, σ. 30

13. Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου (εισ.-επιμ.), Γιομτώβ Γιακοέλ. Απομνημονεύματα 1941-1943, Παρατηρητής. Ίδρυμα Ετς Αχαΐμ, Θεσσαλονίκη 1993, σ. 53.

14. Κώστας Τομανάς, Οι κινηματογράφοι της παλιάς Θεσσαλονίκης, Νησίδες, χ.η.ε., σ. 16 και 24

15. εφημερίδα Μακεδονία, 17 Φεβρουαρίου 1959

16. Μαρία Καβάλα, Η καταστροφή των Εβραίων της Ελλάδας 1941-1944, Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγραμματα Καλλίπολις, Αθήνα 2015, σ.61

17. Ελένη Χαϊδιά, "Οι Έλληνες Εβραίοι της Θεσσαλονίκης: από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης στις αίθουσες των ειδικών δικαστηρίων", στο συλλογικό έργο Οι Εβραίοι της Ελλάδας στην Κατοχή,
Πρακτικά του Γ' Συμποσίου Ιστορίας της Εταιρείας Μελέτης Ελληνικού Εβραϊσμού, Θεσσαλονίκη, 8 Νοεμβρίου 1996, Βάνιας, Θεσσαλονίκη 1998, σ. 43-52. Επίσης, Αμπατζοπούλου, Γιομτώβ… ό.π., σ. 98.

18. Αμπατζοπούλου, Γιομτώβ… ό.π., σ. 98.

19. Μαρία Καβάλα, Η καταστροφή των Εβραίων της Ελλάδας, ό.π., σ. 61-62

20. εφημερίδα Μακεδονία, 19 Φεβρουαρίου 1959

21. εφημερίδα Μακεδονία, 12 Φεβρουαρίου 1959

22. εφημερίδα Μακεδονία, 13 Φεβρουαρίου 1959

23. εφημερίδα Νέα Ευρώπη, 29 Μαρτίου 1943

24. Δημοσθένης Δώδος, Η Θεσσαλονίκη και οι δωσίλογοι, Εφημερίδα των Συντακτών, 24 Ιανουαρίου 2016

25. Ζώγια Κουταλιανου, “Σιωπή για τις περιουσίες των Εβραίων”, εφημερίδα Καθημερινή, 23 Μαίου 2009

26. εφημερίδα Καθημερινή, 23 Μαίου 2009

27. Στράτος Δορδανάς, 'Ελληνες εναντίον Ελλήνων, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2006, σ. 524

28. Εφετείο Θεσσαλονίκης, Δικογραφίες Δοσιλόγων: Υπηρεσιακόν Σημείωμα του αναπληρωτού προϊσταμένου της Προπαγάνας, Υπολοχαγού Άρεντ προς την Στρατιωτικήν Διοίκησιν-Εις χείρας του ανωτέρου Επιθεωρητού Βάγμερ, “Πούλος”, Θεσσαλονίκη 4 Μαίου 1944

29. εφημερίδα Καθημερινή, 23 Μαίου 2009

30. http://www.ww2wrecks.com/portfolio/οι-έλληνες-συνεργάτες-των-ναζί-στράτο



πηγή

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0
του Σπύρου Κουζινόπουλου

Την ώρα που σε άλλες χώρες του κόσμου, χτίζονται επειγόντως και δημιουργούνται νέα νοσοκομεία για τη νοσηλεία ασθενών από κορωνοϊό, στη Θεσσαλονίκη παραμένει κτιριακό κουφάρι και αφήνεται να σαπίζει εγκαταλελειμμένο το πρώην νοσοκομείο «ΠΑΝΑΓΙΑ», ένα επιβλητικό κτίριο που βρίσκεται στην περιοχή της Νέας Κρήνης με θέα τη θάλασσα. Πρόκειται για ένα πολυώροφο κτίσμα με δύο συγκροτήματα που συνδέονται μεταξύ τους, με δεκάδες δωμάτια και βοηθητικούς χώρους και στο οποίο μπήκε λουκέτο στα τέλη του 2013 με υπουργό Υγείας τότε τον κ. Άδωνι Γεωργιάδη.
Κι όμως, με μία γρήγορη επισκευή του, θα μπορούσε να φιλοξενήσει πάνω από 200 ασθενείς από κορωνοϊό, γεγονός που θα ανακούφιζε το ΑΧΕΠΑ και τα άλλα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης, τα οποία ήδη άρχισαν να αντιμετωπίζουν προβλήματα πληρότητας, κάτι που δυστυχώς προβλέπεται ότι θα επιδεινωθεί το επόμενο δίμηνο, με την επερχόμενη έξαρση της πανδημίας.
Το νοσοκομείο "Παναγία", που είχε αρχίσει αρχικά να λειτουργεί ως ιδιωτική κλινική Δανιηλίδη, στη συνέχεια, το 1971 μετατράπηκε ως Β΄Νοσοκομείο ΙΚΑ και αργότερα, με τη δημιουργία του ΕΣΥ το 1983, επί υπουργίας Γιώργου Γεννηματά, εντάχθηκε στο δημόσιο σύστημα υγείας ως παράρτημα του νοσοκομείου "Άγιος Παύλος". Όλα αυτά μέχρι το φθινόπωρο του 2013, όταν στο πλαίσιο των μνημονιακών δεσμεύσεων που είχε αναλάβει η τότε κυβέρνηση Σαμαρά, το υπουργείο Υγείας με υπουργό τον Ά. Γεωργιάδη προχώρησε στο κλείσιμο του νοσοκομείου και τη μεταφορά των 200 περίπου εργαζόμενων σ΄αυτό γιατρών και νοσηλευτικού προσωπικού στα άλλα νοσοκομεία της πόλης.
Ένα πρώτο βήμα έκτοτε για την αξιοποίηση του νοσοκομείου, είχε γίνει το 2018, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, όταν με το νόμο 4530/30-3-2018/ΦΕΚ 59/Α’ του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, το οικόπεδο επί της οδού Νικολάου Πλαστήρα, στη Νέα Κρήνη και το οποίο μέχρι τότε ανήκε στο Α’ Νοσοκομείο ΙΚΑ Θεσσαλονίκης, “περιέρχεται κατά πλήρη κυριότητα, νομή και κατοχή, με όλα τα παραρτήματα και παρακολουθήματά του, όλες εν γένει επ’ αυτού κτιριακές εγκαταστάσεις επιφανείας 8.806,26 τ.μ., και όλον τον εν γένει εξοπλισμό, στο Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «Άγιος Παύλος» αυτοδικαίως, χωρίς αντάλλαγμα και χωρίς την τήρηση οποιουδήποτε τύπου, πράξης ή συμβολαίου.”
Τώρα, στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης που βιώνουμε, και καθώς το κτίριο υπάρχει, και δεδομένου ότι προβλέπεται με την έξαρση του κορωνοϊού να υπάρξει δοκιμασία στο σύστημα υγείας, θα πρέπει να αξιοποιηθεί ο χώρος του πρώην νοσοκομείου "Παναγία" για τη νοσηλεία ασθενών. Δεδομένου ότι θα μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες ολόκληρης της ανατολικής Θεσσαλονίκης (πρωτίστως τους δήμους Καλαμαριάς, Θέρμης, Πυλαίας-Χορτιάτη και Θερμαϊκού) αλλά και της Χαλκιδικής.


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0
του Σπύρου Κουζινόπουλου *

Παθαίνουν αναφυλαξία και βγάζουν φλύκταινες ορισμένοι και μόνο στο άκουσμα των αρχικών "ΕΑΜ", "ΕΛΑΣ", "ΕΠΟΝ" και προσπαθούν να ξαναγράψουν την ιστορία με βάση τις κομματικές τους παρωπίδες και τις ιδεολογικές τους αγκυλώσεις, παραχαράσσοντας τα γεγονότα και σερβίροντας - κατά το επιεικέστερο - εικασίες ότι τάχα η Θεσσαλονίκη δεν απελευθερώθηκε στις 30 Οκτωβρίου 1944 ύστερα από την είσοδο των ανταρτικών δυνάμεων στην πόλη, αλλά ότι οι Γερμανοί... "αποχώρησαν μόνοι και μετά εισήλθαν στην πόλη οι αντιστασιακές ομάδες", όπως σοβαρά-σοβαρά ισχυρίστηκε χτες μόλις κάποιος βουλευτής.

Όντως. Οι Γερμανοί είχαν έρθει στη Θεσσαλονίκη, όπως και στην υπόλοιπη χώρα για … τουρισμό και μόλις έληξε η τουριστική περίοδος, επιβιβάστηκαν τουριστικών λεωφορείων και αναχώρησαν, κάτω από τις ιαχές αγάπης και ευχαρίστησης του πληθυσμού της πόλης και των τουριστικών παραγόντων, ευχαριστώντας τους που ξόδεψαν το συνάλλαγμά τους και ικετεύοντάς τους να επανέλθουν.
Μάλιστα, ο ίδιος βουλευτής πρότεινε να ... "ανασχεδιασθεί η δομή της γιορτής ώστε να μην αποτελεί μονόλογο της αριστεράς". Δηλαδή, με λίγα λόγια, να σβύσουμε με ένα σφουγγάρι τα πραγματικά ιστορικά γεγονότα και να αποσιωπήσουμε το ότι η Θεσσαλονίκη απελευθερώθηκε ύστερα και από τις σκληρές και πολυαίμακτες μάχες που δόθηκαν στην περίμετρό της ανάμεσα στα προελαύνοντα ανταρτικά τμήματα της Ομάδας Μεραρχιών Μακεδονίας του ΕΛΑΣ και τους υποχωρούντες Γερμανούς. Εκτός αν θεωρεί ότι οι δεκάδες νεκροί αντάρτες που έπεσαν στις μάχες κατά των Ναζί στο Δρυμό, τη Νέα Σάντα, το Δερβένι, το Σέδες, το Φοίνικα, δεν σκοτώθηκαν σε πολεμική αναμέτρηση, αλλά σε ... τροχαία ατυχήματα από γερμανικά αυτοκίνητα.
Και όλοι αυτοί που έγραψαν για την είσοδο του ΕΛΑΣ στη Θεσσαλονίκη με στόχο την εκδίωξη των κατακτητών, όπως ο Νίκος Μπακόλας, ο Γιώργος Ιωάννου, ο Γιώργος Βαφόπουλος, ο Ντίνος Χριστιανόπουλος, ο Περικλής Σφυρίδης, ο Μανώλης Αναγνωστάκης, ο Στέργιος Βαλιούλης, ο Φραγκίσκος Σομμαρίπας, ο Γιώργος Καφταντζής, ο Κώστας Τομανάς, η Ρούλα Παπαδημητρίου και τόσοι άλλοι; Μήπως κι αυτοί ενεργούσαν με βάση τον ..."μονόλογο της αριστεράς";

Ας σοβαρευτούμε επιτέλους. Η ιστορία δεν μπορεί να παραχαραχτεί, να μουντζουρωθεί, ούτε να "ανασχεδιαστεί". Όπως επίσης κανείς δεν μπορεί να αποσιωπήσει και να αποκρύψει το γεγονός ότι με την είσοδό τους στη Θεσσαλονίκη, την 30η Οκτωβρίου 1944, οι αντάρτες του ΕΛΑΣ πρόσφεραν στους κατοίκους της ένα τεράστιο δώρο, αποτρέποντας την ανατίναξη των βασικών υποδομών της πόλης (υδραγωγείο, εργοστάσια ηλεκτρικής εταιρείας, μύλοι Αλλατίνι) που είχαν υπονομευθεί με εκρηκτικά για να ανατιναχτούν κατά την αποχώρηση των Γερμανών κατακτητών από την πόλη. 



Κάτι που θα σήμαινε, αν γίνονταν οι ανατινάξεις αυτές, ότι οι Θεσσαλονικείς θα έμεναν για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς νερό, δίχως ηλεκτρικό ρεύμα, χωρίς ψωμί που ήταν τότε το βασικό είδος διατροφής, αλλά και χωρίς συγκοινωνία, δεδομένου ότι το μόνο μεταφορικό μέσο εκείνη την εποχή ήταν το ηλεκτροκίνητο τραμ.




*Ο Σπύρος Κουζινόπουλος είναι δημοσιογράφος-συγγραφέας, μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής του Δήμου Θεσσαλονίκης για τον εορτασμό της 30ης Οκτωβρίου.

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading

Ακτιβιστής στις 0

Το παρακάτω κείμενο, του Σπύρου Κουζινόπουλου, το ανέσυρα από το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο μου και είναι γραμμένο στις 2 Ιουλίου 2019. Είναι μια τοποθέτηση του Σπύρου στην τότε δήλωση του Γιώργου Τσαμασλή, σημερινού δημάρχου Θερμαϊκού, σχετικά με την ύψωση τείχους στην περιοχή του καταυλισμού Ρομά. Δεν το δημοσιεύω σήμερα για το "τείχος", αφού η δήλωση διασκεδάστηκε κι ανασκευάστηκε με κατοπινή διόρθωση του "δράστη" πως ήταν μεταφορική και όχι πραγματική η ύψωση του συγκεκριμένου τείχους. 
Αποκτά όμως, κατά την άποψή μας, ιδιαίτερη αξία η πρόταση που κι εμείς έχουμε (και την εκφράσαμε στη συγκέντρωση της Κίνησης Πολιτών την περασμένη Τετάρτη) για την ανάγκη υιοθέτησης και διεκδίκησης - από κοινού με Περιφέρεια, Γραμματεία Ένταξης των Ρομά του υπουργείου Εσωτερικών, των Δήμων Θερμαϊκού και Θέρμης και των ιδίων των ρομά - της μετεγκατάστασης όπως αυτή προτείνεται στην έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη. Ιδιαίτερα σήμερα με την εμπλοκή που ίσως προκύψει από την απόφαση για διοικητική αποβολή των Ρομά, στην οποία προχώρησε το Δημοτικό Συμβούλιο σε συνδυασμό με τις συνεχιζόμενες καύσεις στον χώρο του καταυλισμού.
Δεν θα σχολιάσουμε την τοποθέτηση του Δημάρχου για τον ρόλο και τις αρμοδιότητες του Συνηγόρου του Πολίτη. Πιστεύουμε πως υπάρχουν άλλοι καταλληλότεροί μας να το κάνουν. Απλά μετά το πολύ ενδιαφέρον αυτό (μεταχρονολογημένο) άρθρο του Σπύρου Κουζινόπουλου, θα σας παρουσιάσουμε το σχετικό βίντεο και τη θεώρηση του Γιώργου Τσαμασλή, που όπως θα διαπιστώσετε έτυχε άφθονου κι αυθορμήτου χειροκροτήματος.

του Σπύρου Κουζινόπουλου


Απουσιάζοντας εκτός Θεσσαλονίκης τις τελευταίες ημέρες, λόγω κάποιων κοινωνικών υποχρεώσεων που έπρεπε να εκπληρώσω, πληροφορήθηκα καθυστερημένα με την επιστροφή μου τις απίστευτες δηλώσεις του νεοεκλεγμένου δημάρχου Θερμαϊκού Γιώργου Τσαμασλή, ότι θα χτίσει τείχος για να περιορίσει μέσα σ’ αυτό τους Ρομά που ζούνε στον πρόχειρο καταυλισμό, στα Τσαίρια της Περαίας,επικαλούμενος την παραβατική συμπεριφορά ορισμένων από αυτούς.

Στην αρχή, όταν διάβασα τις δηλώσεις του επικεφαλής του “ΘερμαΓικού”, σκέφτηκα όπως ίσως και κάποιοι άλλοι συμπολίτες μου, ότι ενδεχομ΄’ενως να ήταν μία υπερβολική έκφραση του νέου δημάρχου και ότι ίσως όταν έλεγε “τείχος”, να μην εννοούσε την ανέγερση, σώνει και καλά, κάποιου ντουβαριού, κατά τα πρότυπα του τείχους που θέλει να κατασκευάσει ο Τραμπ στα σύνορα των ΗΠΑ με το Μεξικό, ή τουφράχτη που έλεγε ότι θα σηκώσει ο Αντώνης Σαμαράς επί πρωθυπουργίας του στον Έβρο, για να αποτρέπει την είσοδο Σύρων προσφύγων στο ελληνικό έδαφος.

Δυστυχώς, βρισκόμαστε ήδη στην τέταρτη ημέρα από τις δηλώσεις του κ. Τσαμασλή στο “Ράδιο Θεσσαλονίκη” και δεν υπήρξε κάποια διορθωτική του δήλωση για το θέμα αυτό ή έστω κάποια διευκρίνησή του ότι η αναφορά στο “τείχος” είχε μεταφορική σημασία.

Το άσχημο είναι ότι οι δηλώσεις αυτές, όχι μόνο για το ντουβάρι στα Τσαίρια, αλλά και η αναπόδεικτη ετυμηγορία του κ. Τσαμασλή πως “ότι γίνεται στην περιοχή σε επίπεδο κλεψιάς, είναι από αυτους τους ανθρώπους”, έδωσαν την ευκαιρία σε διάφορα ακροδεξιά στοιχεία να βγουν από τα λαγούμια τους και σε αναρτήσεις στο διαδίκτυο να χρησιμοποιούν για τους Ρομά ρατσιστικές εκφράσεις του στυλ “βρωμιάρηδες” ή “σκατάνθρωποι”, με αποκορύφωμα τη διατύπωση ναζιστικού τύπου προτάσεων, ότι πρέπει να δημιουργηθεί…. “Νταχάου μέχρι να εξαφανιστεί αυτή η σκατόρατσα από προσώπου γης”.

Με το θέμα των Ρομά στα Τσαίρια, ασχολήθηκα αρκετά αυτά τα τελευταία πέντε χρόνια που μετείχα στο δημοτικό συμβούλιο Θερμαϊκού ως επικεφαλής της δημοτικής παράταξης “Συμπολιτεία Θερμαϊκού” που είχε λάβει στις προηγούμενες δημοτικές εκλογές το 19% περίπου των ψήφων. Ως εκ τούτου, είχα μεταβεί αρκετές φορές στον καταυλισμό, συζήτησα με τον πρόεδρο των Ρομά κ. Καραγκούνη και αρκετούς ομοφύλους του, επικοινώνησα με κυβερνητικούς παράγοντες, δημόσιες υπηρεσίες, την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και τη διοίκηση του δήμου Θερμαϊκού, ενώ επίσης συναντήθηκα με αρκετούς κατοίκους που έχουν τα σπίτια τους στην άκρη της Περαίας, κοντά στον καταυλισμό και εισπνέουν τα αέρια από την καύση υλικών στην οποία επιδίδονται κατά καιρούς κάποιοι -και όχι όλοι- Ρομά που διαμένουν στα Τσαίρια.

Υπάρχει παραβατική συμπεριφορά από αυτούς τους κάποιους; Ασφαλώς και υπάρχει, κάτι που το επισημάναμε δημόσια κι εμείς αρκετές φορές, με τελευταία μία ερώτηση την οποία καταθέσαμε εγγράφως προς τη διοίκηση του δήμου Θερμαϊκού στις 15 Ιανουαρίου 2019 και που την παραθέτουμε ολόκληρη στο τέλος, όπως και τη σχετική απάντηση που λάβαμε από τη δημοτική αρχή. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι όλοι όσοι διαμένουν στα Τσαίρια, καίνε υλικά ή ότι όλοι συμμετέχουν σε κλοπές και άλλες αξιόποινες πράξεις. Με αυτή τη λογική μήπως, όταν διαπράξουν ένα αδίκημα ένας, δύο, πέντε Περαιώτες, Τουμπιώτες, Μηχανιώτες ή Συκεώτες, θα πρέπει να λέμε πως αυτομάτως όλοι οι Περαιώτες, Τουμπιώτες κλπ είναι εγκληματίες και πρέπει να τους εγκλωβίσουμνε με ένα τείχος τριγύρω τους; Οι γενικεύσεις αυτού του είδους είναι επιεικώς απαράδεκτες. Μόνο ως ρατσιστικές μπορεί να τις χαρακτηρίσει κανείς και να σκεφθεί ότι θυμίζουν άλλες εποχές.

Και τώρα πάμε στην καρδιά του θέματος. Υπάρχει λύση στο πρόβλημα με τον καταυλισμό των Ρομά που βρίσκεται στα Τσαίρια, δίπλα στο αεροδρόμιο “Μακεδονία”; ΝΑΙ ΥΠΑΡΧΕΙ. Και έχει ένα συγκεκριμένο όνομα που λέγεται μετεγκατάσταση. Προκειμένου και οι ίδιοι με τα εξαθλιωμένα παιδιά τιους να ζήσουν σε καλύτερες συνθήκες, αντί των τρισάθλιων όρων διαμονής και απουσίας κάθε ίχνους υγιεινής που βιώνουν σήμερα. Συνθήκες που για όποιον επισκέπτεται την περιοχή και βλέπει την αθλιότητα που επικρατεί, να ντρέπεται που λέγεται ανθρώπινο όν.

Με την ευκαιρία, πρέπει να τονίσουμε ότι υπάρχουν συγκεκριμένες ευθύνες για το γεγονός ότι δεν προχώρησε μέχρι σήμερα το θέμα της μετεγκατάστασης του καταυλισμού των Ρομά, αν και υπήρξε βούληση της σημερινής κυβέρνησης και είναι διαθέσιμοι και οι απαιτούμενοι πόροι.

Όσοι παρακολουθήσαμε το Αναπτυξιακό Συνέδριο Κεντρικής Μακεδονίας, που είχε πραγματοποιηθεί στα τέλη Μαρτίου 2018 στο ξενοδοχείο Grant Hotel της Θεσσαλονίκης, είχαμε ακούσει από κοντά την αναπληρώτρια υπουργό Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Θεανώ Φωτίου να δηλώνει δημόσια, από το βήμα του συνεδρίου, ότι υπάρχουν τα χρήματα για τη μετεγκατάσταση του συγκεκριμένου καταυλισμού και απομένει η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και οι δήμοι Θέρμης (στον οποίο ανήκουν τα 2/3 της έκτασης στα Τσαίρια) και Θερμαϊκού (στον οποίο υπάγεται το υπόλοιπο 1/3), να επιλέξουν και να ορίσουν το χώρο όπου θα μεταφερθούν οι Ρομά, αφού προηγουμένως γίνουν τα απαραίτητα έργα υποδομής και τοποθετηθούν οι απαιτούμενοι οικίσκοι.

Σημειώνεται ότι οι παρεμβάσεις στους οικισμούς των Ρομά συγχρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και στην πρώτη φάση του προγράμματος αυτού, ενδεικτικού κόστους 53 εκατομμυρίων ευρώ, υπάγεται η μετεγκατάσταση των Ρομά της Περαίας και η μεταφορά τους σε οργανωμένο χώρο για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, ατομικής υγιεινής, ρύπανσης του περιβάλλοντος κλπ.

Η εξαγγγελία εκείνη της κυρίας Φωτίου, είχε συμπέσει με την έκδοση λίγες μέρες πριν, Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΦΕΚ 412, τεύχος Β΄, αριθμ. οικ. ΡΟ64), που βελτιώνει το σχετικό νόμο 4483/2017 και προβλέπει ότι οι Ρομά βγαίνουν από τα παραπήγματα και ζούνε πλέον οργανωμένα, κάτι που θα ελαχιστοποιήσει και την παραβατικότητα.

Μάλιστα, σε εφαρμογή αυτής της ΚΥΑ και των κονδυλίων από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, βρίσκονται σε εξέλιξη μετεγκαταστάσεις Ρομά στους δήμους Φαρσάλων, Κομοτινής, Δελφών, Άμφισσας κ.α.

Επομένως, εάν επιθυμεί σοβαρά ο κ. Τσαμασλής την επίλυση του ζητήματος με τον οικισμό των Ρομά στα Τσαίρια, ας εργαστεί, μόλις αναλάβει δήμαρχος Θερμαϊκού από 1ης Σεπτεμβρίου, σε συνεργασία με την Περιφέρεια και το δήμο Θέρμης, για την άμεση εξεύρεση χώρου, προκειμένου να γίνει σύντομα εκεί ο νέος οικισμός των Ρομά, αντί να προσπαθεί να μιμηθεί τους Τραμπ και Σαμαρά με τη διατύπωση παρόμοιων ανατριχιαστικών ρατσιστικών απόψεων.

Υ.Γ. Αλήθεια, που βρίσκονται όλοι εκείνοι που τις παραμονές της δεύτερης Κυριακής των δημοτικών εκλογών έσπευσαν να μου επιτεθούν και να ξεδιπλώσουν εναντίον μου ένα πρωτοφανές μπούλινγκ, επειδή “τόλμησα” με άρθρο μου να ταχθώ κατά της εκλογής του κ. Τσαμασλή ως δημάρχου Θερμαϊκού; Συμφωνούν με το “τείχος”;



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Continue reading
Εγγραφή σε: Σχόλια (Atom)