Ακτιβιστής: Αφιερώματα

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Αφιερώματα. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

"Οδοιπορικό στον Πόντο" (7-17 /9/2017) Μέρος 1ον

Ακτιβιστής στις 22.9.17 0

της Δώρας Τουρλιτάκη *

Διασχίζοντας τον χρόνο και οδοιπορούντες στην ιστορία ξεκινήσαμε ταξίδι -προσκύνημα στον ιστορικό Πόντο. Δεν ξέρω τι είναι πιο συναρπαστικό,το ταξίδι ή ο προορισμός, ένα μου φαίνεται βέβαιον.
Η αναβάπτιση στην ιστορία του πρόσφατου παρελθόντος του έθνους μας που αναμφίβολα σηματοδότησε όλη την μετέπειτα πορεία του, ομοίως και το άγγιγμα της γης που διαδραματίσθηκαν τόσο τραγικά γεγονότα, χαρίζει ωριμότητα και αυτογνωσία.

Στα παράλια της " άξενης θάλασσας" που εκτείνεται πέρα από τα στενά του Βοσπόρου, Έλληνες πριν από σχεδόν 3.000 χρόνια έχτισαν φιλόξενες πολιτείες κιβωτούς του πολιτισμού τους στο διάβα των αιώνων.
Στα δαντελωτά ακρογιάλια της βόρειας Μ.Ασίας οι μυθολογικοί ήρωες, ο Φρίξος και ο Ιάσων, εκφραστές του ανήσυχου ελληνικού πνεύματος αναζήτησαν περιπέτειες, δόξα και πλούτο..

Οι απαρχές της ελληνικής παρουσίας στην Μαύρη Θάλασσα πρέπει να αναζητηθούν κατά την δεύτερη φάση του ελληνικού αποικισμού τον 8ο-7ο αιώνα π.Χ.

Πρώτοι οι κάτοικοι της Ιωνικής Μιλήτου ίδρυσαν αποικίες στα παράλια του Εύξεινου Πόντου. Οι πηγές ανάγουν την ίδρυση πόλεων όπως η Σινώπη,η Αμισός σημερινή Σαμψούντα, τα Κοτύωρα σημερινή Ορντού, η Κερασούντα και η Τραπεζούντα, στα μέσα του 8ου αιώνα π.Χ.,αν και τα αρχαιολογικά ευρήματα στις περιοχές υποδηλώνουν ελληνική παρουσία ενάμιση αιώνα νωρίτερα.
Και ο Ξενοφών το 400 π.Χ. περιγράφει τας "ελληνίδας πόλεις που συναντούν οι οι μύριοι στην πορεία τους, την Τραπεζούντα, τα Κοτύωρα, την Κερασούντα, την Αμισό και την Σινώπη".

Μερζιφούντα

Το αμερικανικό κολέγιο Ανατόλια που έγινε από Αμερικάνους ιεραποστόλους της Βοστώνης,πρωτολειτούργησε το 1862 στο ιεροδιδασκαλείο του Bebek της Κωνσταντινούπολης για να μεταφερθεί το 1867 στο ιεροδιδασκαλείο της Μερζιφούντας. Λειτούργησε με πρώτο πρόεδρο τον Charles Tracy. Είχε μαθητές Αρμένιους, Έλληνες, και Ρώσους, και διδάσκαλους Έλληνες, Αρμένιους και Αμερικάνους. Τα μαθήματα γινότανν σε τέσσερις γλώσσες: ελληνικά, τουρκικά, αρμένικα και ρωσικά. Έκλεισε για πρώτη φορά μετά την αρμένικη γενοκτονία το 1915, περί το 1916. Ξαναλειτούργησε το 1919 για να ξανακλείσει το 1921 επί Κεμάλ, αφού εξοντώθηκε η ηγεσία μαθητών και καθηγητών. Πέντε καθηγητές και δύο μαθητές που εξέδιδαν την αθλητική εφημερίδα "Πόντος" τουφεκίσθηκαν στις γνωστές στημένες "δίκες της Αμάσειας". Το 1924 μεταφέρθηκε στην Θεσσαλονίκη έπειτα από ενέργειες του μακροβιότερου προέδρου του, George White. Σήμερα λειτουργεί σαν τουρκικό λύκειο.

Η μαγευτική Αμάσεια.

Την διαχίζει ο ποταμός Ίρις. Απέναντι οι τάφοι των Μιθριδατών λαξευμένοι στο βουνό. Ο Μιθριδάτης ήταν ο πρώτος βασιλιάς του κράτους του Πόντου, περσικής καταγωγής, λάτρης της ελληνικής παιδείας και πολιτισμού.

Αμάσεια - Ίρις ποταμός.

Κοτύωρα, τουρκιστί Ορντού...

Στην είσοδο της πόλης πάνω σε ύψωμα, ατενίζουσα την Μαύρη Θάλασσα, η εκκλησία της Υπαπαντής της Θεοτόκου, σήμερα λειτουργεί σαν πολιτιστικό κέντρο.

Ναός Υπαπαντής, Κοτύωρα

Κοτύωρα - Ορντού

Η ελληνική γειτονιά,δίπλα στην εκκλησία της Υπαπαντής. Ο τοίχος δίπλα από την εκκλησία, που μόλις φαίνεται, είναι από το γκρεμισμένο "Ψωμιάδειο Ίδρυμα."

Πλησιάζοντας προς την επίσης μαγευτική Κερασούντα, η θέα από μακριά.

Κερασούντα

Το παλιό ελληνικό δημαρχείο που σήμερα είναι το μουσείο του Κεμάλ....
Στην Κερασούντα η πολυπληθέστερη παροικία ήταν πάντα η ελληνική, με αποτέλεσμα να εκλέγεται πάντα έλληνας δήμαρχος. Ισόβιος δήμαρχος της υπήρξε ο Βασίλης Κωνσταντινίδης,πατέρας του ηγέτη του ποντιακού κινήματος στην Ευρώπη, Κωνσταντίνου Κωνσταντινίδη εμπόρου φουντουκιών στην Μασσαλία, που οργάνωσε το "πρώτο Παμποντιακό Συνέδριο " το 1918 στη Μασσαλία και πρωτοστάτησε στην κίνηση για την δημιουργία του "Κράτους του Πόντου", επισκεπτόμενος Ευρωπαίους ηγέτες με πρώτον τον Βενιζέλο, μαζί με τους επίσης πρωτεργάτες του ποντιακού κινήματος, μητροπολίτη Χρύσανθο Τραπεζούντας και Γερμανό Καραβαγγέλη Αμάσειας.

Κερασούντα

Στην Κερασούντα σε λόφο, στο υψηλότερο σημείο της πόλης, ευρίσκεται ο τάφος του αιμοσταγούς τούρκου στρατιωτικού, του διαβόητου για τα εγκλήματα έναντι των Ελλήνων και Αρμενίων κατά τις γενοκτονίες των δύο πληθυσμών, του Τοπάλ Οσμάν, του αποκαλούμενου και "ύαινα του Πόντου", που υπήρξε και δήμαρχος Κερασούντος. Ενώ τον χρησιμοποίησε ο Κεμάλ σε δολοφονίες χριστιανικών πληθυσμών με τις παραστρατιωτικές ομάδες των Τσετών ατάκτων που είχε οργανώσει, τις οποίες νομιμοποίησε. Επίσης και σε δολοφονιες και πολιτικών του αντιπάλων, όπως του Τούρκου αντικεμαλικού βουλευτή Τραπεζούντας Αλή Σιουκρού, τον οποίο στραγγάλισε. Τέλος τον έκανε πρόεδρο της προεδρικής φρουράς στην Άγκυρα. Λογω της κατακραυγής του κόσμου για την σαδιστική του δράση, και την δολοφονία του βουλευτή τον κρέμασε.

Το "Φροντιστήριο Κερασούντας" ελληνικό εκπαιδευτικό ίδρυμα.

Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο, αντίστοιχο του "Φροντιστηρίου της Τραπεζούντας"

Εκκλησάκι της Παναγίας, χτισμένο στα θεμέλια των τειχών της Κερασούντας

Κάποτε ήταν πάνω στην θάλασσα. Μετά το μπάζωμα της προκυμαίας είναι κρυμμένο στις παρυφές των τειχών, Διακρίνεται ο σταυρός στην πόρτα.

Το ακρωτήριο του Ιάσονα

Από εδώ πέρασε, σύμφωνα με τον θρύλο, ο Ιάσονας πηγαίνοντας για το χρυσόμαλλο κριάρι. Εδώ αργότερα έγινε μια χριστιανική εκκλησία .Σήμερα ειναι τζαμί. Διακρίνονται νύφες που έρχονται για φωτογράφιση.

Μαγευτική περιοχή του ακρωτηρίου

Στην διαδρομή Κερασούντα προς Τραπεζούντα.....

Πρώτη στην παγκόσμια παραγωγή φουντουκιού.

Το τελεφερίκ στην Σαμψούντα με πανοραμική θέα της Μαύρης Θάλασσας.

Σαμψούντα,η αρχαία Αμισσός.
Πιθανόν το νεώτερον όνομα να οφείλεται εις ποντιακή προφορά των λέξεων "εις Αμισσόν"

Σινώπη, ένα δρομάκι με ελληνικά σπίτια.

Το άγαλμα του Διογένη του Κυνικού,

έξω από το αεροδρόμιο της ιδιαιτέρας πατρίδας του της Σινώπης,τοποθετήθηκε πρόσφατα.

Πηγαίνοντας προς την μητρόπολη Τραπεζούντα....Σέρρα.

* Η Δώρα Τουρλιτάκη είναι ιατρός καρδιολόγος και ζει στα Νέα Μουδανιά.

Αφιερώματα ΕΙΔΗΣΕΙΣ Κόσμος ΝΕΑ Παράξενα ΡΟΗ slider1

Έφυγε ένας άνθρωπος που έζησε αθόρυβα, αν κι έσωσε τη γη, κυριολεκτικά

Ακτιβιστής στις 20.9.17 0

Σε ηλικία 77 ετών έφυγε από τη ζωή ένα πρόσωπο που δεν έλαβε ποτέ τη δημοσιότητα που άρμοζε στην τεράστια προσφορά του στην ανθρωπότητα, ένα πρόσωπο το οποίο με τη στάση και την ψυχραιμία του, αλλά και το ηθικό – αξιακό του υπόβαθρο, έκανε τη διαφορά και σήμερα όλοι μας ζούμε, με όλες τις δυσκολίες, στα σπίτια μας ελπίζοντας σε ένα καλύτερο αύριο…

Ο Στανσιλάβ Πετρόφ ήταν αντισυνταγματάρχης της Σοβιετικής Αεροπορίας, ένα πρόσωπο που είχε στις πλάτες του τεράστιες ευθύνες, ένα πρόσωπο που αντεπεξήλθε με επιτυχία και το παράδειγμά του θα έπρεπε να διδάσκεται σε όλα τα σχολεία του κόσμου, κάτι που δεν συμβαίνει. Κι όχι μόνο… πέθανε τον περασμένο Μάιο στο σπίτι του, σε μια πόλη κοντά στη Μόσχα, χωρίς κανένας να το πάρει χαμπάρι, ήρεμα, όπως έζησε.

Ας δούμε πρώτα το ανδραγάθημα αυτού του ανθρώπου, για το οποίο τιμήθηκε από τον ΟΗΕ το 2006 και στη συνέχεια να δούμε το τέλος του… Ο πρώην αξιωματικός των σοβιετικών ενόπλων δυνάμεων ήταν υπεύθυνος για το πυραυλικό σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης, στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου.

Ήταν 26 Σεπτεμβρίου 1983 όταν κατά τη διάρκεια υπηρεσίας του, τα δεδομένα που είχε μπροστά του υποδείκνυαν ότι εφτά διηπειρωτικοί πύραυλοι είχαν εκτοξευθεί από τις ΗΠΑ και όδευαν προς την ΕΣΣΔ. Στους ώμους του έπεφτε το βάρος να πατήσει το κουμπί που εξασφάλιζε στην ΕΣΣΔ και τις ΗΠΑ, τη βεβαιότητα αμοιβαίας καταστροφής, το σύστημα MAD (Mutually Assured Destruction), που σημαίνει ως λέξη «τρελός» και δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα…

Στο πλαίσιο της πυρηνικής στρατηγικής λοιπόν, η εξασφάλιση της αδυναμίας ενός εκ των δυο αντιπάλων να κερδίσει έναν πόλεμο πλήττοντας με πυρηνικά την άλλη πλευρά χωρίς ο ίδιος να υποστεί τρομακτική καταστροφή, εξασφάλιζε την ειρήνη στον κόσμο. Ήταν… και είναι τρελό, ή όχι;

Δεν έχει καταστεί απόλυτα σαφές, αλλά ο Πετρόφ αξιολόγησε τα δεδομένα και κατέληξε ότι τα στοιχεία που λάμβανε δεν ήταν σωστά και απλά ο κόσμος γλίτωσε την καταστροφή. Διότι αν είχε πατήσει το κουμπί των πυρηνικών αντιποίνων, όλα θα είχαν τελειώσει…

Αφενός η καταστροφή θα ήταν πολύ μεγάλη, ενώ είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν από την άλλη πλευρά θα βρισκόταν ένας Πετρόφ να μην πατήσει το δικό τους, το αμερικανικό κουμπί, το οποίο στο φινάλε θα είχε πραγματικό λόγο να το πατήσει, υπολογίζοντας στον περιορισμό των απωλειών για τη διάσωση του όσου από τον πλανήτη θα ήταν δυνατό…

Το περιστατικό παρέμεινε άκρως απόρρητο. Η γυναίκα του πέθανε το 1997 αγνοώντας τον ρόλο που είχε παίξει ο σύζυγός της, ο οποίος, πάντα πειθαρχημένος, δεν άνοιγε το στόμα του. Κάποια στιγμή, μετά τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου και την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, ο προϊστάμενός του, Γιούρι Βότιντσεφ, μίλησε στη γερμανική Bild και όλος ο κόσμος πάγωσε…
Ο σημαντικός αυτός άνθρωπος, έφυγε αθόρυβα από κοντά μας στις 19 Μαΐου. Έγινε γνωστό στις 7 Σεπτεμβρίου, όταν έλαβε τηλέφωνο για τα γενέθλιά του από τον Γερμανό ακτιβιστή Καρλ Σουμάχερ. Ο οποίος πληροφορήθηκε τα καθέκαστα από τον γιο του Ντμίτρι…

Η παρακαταθήκη του είναι ότι όσο λογικά και να είναι τα νάματα της πυρηνικής στρατηγικής, η τρομακτική καταστροφή που εξασφαλίζει σε περίπτωση παραβίασης, φέρνει αυτή την «παράλογη λογική» σε σύγκρουση με την ανθρώπινη ηθική.

Για τον Πετρόφ, η απόφασή του είχε κόστος. Όταν του ζητήθηκε να εξηγήσει αναλυτικά τη σκέψη που τον οδήγησε στην απόφαση, ανέφερε ότι εάν οι ΗΠΑ εξαπέλυαν επίθεση δεν θα το έκαναν με μόλις εφτά πυραύλους, άρα υπήρχε μια πρώτη ένδειξη ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Επίσης, τα ραντάρ εδάφους δεν έδωσαν στοιχεία που θα επαλήθευαν όσα έβλεπε στο σύστημα, ακόμα και αρκετά λεπτά μετά…

Ο ίδιος ο Πετρόφ ανέφερε ότι αν δεν είχε εκπαίδευση και πέραν του στρατεύματος δεν θα ήταν εύκολο να πάρει την απόφαση που έλαβε τότε και πιθανότατα θα ακολουθούσε τυφλά τις διαδικασίες, με καταστρεπτικά αποτελέσματα για ολόκληρη την ανθρωπότητα.

Δεν έλαβε ποτέ έμπρακτα έπαινο για την πράξη του, διότι αν γινόταν, η αποκάλυψη των προβλημάτων του συστήματος θα συνεπαγόταν αυτομάτως προβλήματα για τους ανωτέρους του στρατιωτικούς, αλλά και τους επιστήμονες που είχαν κατασκευάσει το σύστημα.

Το υποβάθμισαν σε λιγότερο υπεύθυνη θέση, με αποτέλεσμα να επιλέξει τη συνταξιοδότηση στην πρώτη ευκαιρία, ενώ κατέρρευσε ψυχολογικά. Ευτυχώς, η αποκάλυψη της υπόθεσης, έβαλε σταδιακά τα πράγματα στη θέση τους.

πηγή

Αφιερώματα Εικαστικά Θερμαϊκός Κάτι όμορφο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Πολιτιστικά νέα ΡΟΗ Συνεντεύξεις Φωτογραφία slider1

Η Dimitra Milan στην Περαία

Ακτιβιστής στις 12.9.17 0

Είναι μόλις 18 ετών. Είναι μια νέα, αλλά ήδη αναγνωρισμένη, ζωγράφος που ήρθε το περασμένο Σαββατοκύριακο στην Περαία για να μυήσει με άλλους συναδέλφους της παιδιά στη ζωγραφική. Παραβρέθηκε σε εκδήλωση με την ονομασία "Χαλαρά στο πάρκο" που έγινε στο "Κοχύλι" της Περαίας.
Εκεί την συναντήσαμε. Μιλάμε για την Dimitra Milan. Θελήσαμε να μάθουμε περισσότερα για τη ζωή και τη δουλειά της.

Μένει στην Αριζόνα. Είναι Ελληνοαμερικάνα αφού η μητέρα της είναι μισή Ελληνίδα και ο παππούς είναι από τη Θεσσαλονίκη.

Έρχεται κάθε καλοκαίρι στην Ελλάδα, φέτος έμεινε εδώ για ένα μήνα, ενώ πετάει σήμερα Τρίτη για την επιστροφή.

Θέλει κάποια στιγμή να μείνει στην Ελλάδα (μισό χρόνο Ελλάδα-μισό χρόνο Αμερική) που την αγαπάει πολύ.

Εκθέτει ήδη τα έργα της σε 12 γκάλερις αλλά αποφάσισε ότι θέλει να πουλάει απευθείας τα έργα της στους αγοραστές.

Δε σκέφτεται να σπουδάσει γιατί θέλει να κάνει αυτό που αγαπά και να συνεχίσει να είναι αφοσιωμένη στο να ζωγραφίζει.

Ξεκίνησε να ζωγραφίζει στα 12. Οι γονείς της έχουν ιδρύσει το Milan Art School και βοηθούσε το εγονός ότι ήταν homeschooled (παιδί που διδάχθηκε και εκπαιδεύτηκε στο σπίτι καιόχι σε σχολείο).

Εμπνέεται από τη φύση και συνδέει τα πρόσωπα με ζώα.

Πιστεύει στο Θεό, όπως και η οικογένειά της, αν και δεν είναι η πιστή που πηγαίνει συχνά στην Εκκλησία.
Η εκδήλωση που συμμετείχε στην Περαία διοργανώθηκε από τοπική ομάδα Ευαγγελιστών.

* Δυστυχώς η μικρή συνέντευξη που πήραμε από την Dimitra είχε κακό ήχο και δεν θα την ανεβάσουμε. Την ευχαριστούμε πολύ και για την παρουσία της αλλά και για όσα μας εκμυστηρεύτηκε. ΚΑΛΟ ΤΑΞΙΔΙ !!!

Αφιερώματα ΕΙΔΗΣΕΙΣ Θεσσαλονίκη ΝΕΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Πολιτιστικά νέα ΡΟΗ slider1

Οι «Μαγεμένες» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης

Ακτιβιστής στις 9.9.17 0

Στη νέα θέση τους στην προστατευτική σκιά της στοάς του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης (ΑΜΘ), βρίσκονται οι «Μαγεμένες», τα αντίγραφα τεσσάρων αμφίπλευρων αγαλμάτων, που είχαν κλαπεί από την πόλη το έτοςι 1864. Tα εγκαίνια της έκθεσης έγιναν σήμερα Σάββατο 9 Σεπτεμβρίου το μεσημέρι.

Οι αυθεντικές «Μαγεμένες» («Las Incantadas» στα σεφαραδίτικα), γνωστές και ώς «Καρυάτιδες της Θεσσαλονίκης», φυλάσσονται σήμερα στο Μουσείο του Λούβρου, αλλά τα πιστά αντίγραφά τους, φτιαγμένα στον Λούβρο, βρίσκονται εδώ και περίπου δύο χρόνια στη γενέθλια πόλη, στην οποία επέστρεψαν με αφορμή την επετειακή 80ή Διεθνή 'Εκθεση (ΔΕΘ).

Τότε είχαν φιλοξενηθεί στο περίπτερο 3 της ΔΕΘ-Helexpo και παρέμειναν εκεί και μετά τη λήξη της ΔΕΘ του 2015 (συγκεκριμένα μέχρι τον Ιανουάριο του 2016), έχοντας προσελκύσει με την αρχαία, αναλλοίωτη στον χρόνο, γοητεία τους πάνω από 200.000 επισκέπτες. Στη συνέχεια, «συσκευάστηκαν» μέσα στα ίδια κουτιά, με τα οποία μεταφέρθηκαν από το Παρίσι, και αποθηκεύτηκαν σε ειδικό χώρο του Διεθνούς Εκθεσιακού και Συνεδριακού Κέντρου Θεσσαλονίκης, όπου και παρέμειναν μέχρι σήμερα, που ήρθε η ώρα να κάνουν το σύντομο ταξίδι μέχρι το Αρχαιολογικό Μουσείο, διανύοντας τη Λεωφόρο Στρατού πάνω σε φορτηγά.

«Στήνουμε τα αντίγραφα των "Μαγεμένων" σε ημιυπαίθριο χώρο και συγκεκριμένα στη στοά του Αρχαιολογικού Μουσείου» εξήγησε στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η διευθύντρια του Μουσείου, Πολυξένη Βελένη. Σύμφωνα με την ίδια, η παρουσία των αγαλμάτων στο Μουσείο είναι καρπός της αγαστής συνεργασίας μεταξύ της ΔΕΘ-Helexpo AE, της αρμόδιας αντιδημαρχίας (Τεχνικών 'Εργων) του Δήμου Θεσσαλονίκης και του Αρχαιολογικού Μουσείου. Η έλευση των αγαλμάτων στο ΑΜΘ έγινε ευρύτερα γνωστή μέσω των social media, μετά και την ανάρτηση φωτογραφιών από την υποδοχή τους στην επίσημη σελίδα του ΑΜΘ στο Facebook, με την ένδειξη «Μαγεμένες καλώς ήρθατε!».

Τα τέσσερα κατάλευκα αγάλματα, που χρονολογούνται από τον 2ο-3ο αιώνα μ.Χ., θα είναι από τον Σεπτέμβριο ορατά στους διαβάτες που περπατούν επί της Λεωφόρου Στρατού, διηγούμενα την ιστορία τους -για όποιον αναρωτηθεί και θελήσει να τη μάθει. Η φυσική θέση τους ήταν στη Στοά των Ειδώλων (εκεί όπου βρίσκεται σήμερα η Αρχαία Αγορά). Αυτό μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου του 1864, όταν -παρά την έντονη αντίδραση του πληθυσμού της Θεσσαλονίκης- αποκολλήθηκαν βίαια από το κτίριο που κοσμούσαν, από τον Γάλλο Emmanuel Miller, και μεταφέρθηκαν στη Γαλλία με το μεταγωγικό πλοίο «La Truite». Επρόκειτο για την πρώτη επίσημα καταγεγραμμένη κλοπή που έγινε με την άδεια των οθωμανικών, τότε, Αρχών της πόλης.

Έκτοτε, έγιναν πολλές προσπάθειες για την επιστροφή τους στη Θεσσαλονίκη -μάταια. Κι αυτό παρά τις διαδοχικές διεκδικήσεις της ελληνικής πλευράς, τόσο κατά την ανάληψη του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας από την πόλη το 1997, όσο και το 2012 από τον δήμο. Τελικά, το νερό «μπήκε στο αυλάκι» με πρωτοβουλία που ανέλαβε η ΔΕΘ-Helexpo (με την αρωγή και άλλων φορέων και εταιρειών) για την επιστροφή όχι των αυθεντικών αγαλμάτων, αλλά έστω των πιστών αντιγράφων τους, στη γενέθλια πόλη τους, με αφορμή τα 80ά γενέθλια του εκθεσιακού φορέα. Το κόστος για την κατασκευή των αντιγράφων στο Μουσείο του Λούβρου και τη μεταφορά τους στη Θεσσαλονίκη έφτασε τα 117.000 ευρώ.

Ωστόσο, το ΑΜΘ δεν είναι ο τελευταίος σταθμός για τις «Μαγεμένες», που στη μία πλευρά τους εικονίζονται μία Μαινάδα, ο Διόνυσος, η Αριάδνη και η Λήδα με τον κύκνο-Δία και στην άλλη η Νίκη, η Αύρα, ένας Διόσκουρος και η αρπαγή του Γανυμήδη. Στόχος είναι να μεταφερθούν μελλοντικά όσο εγγύτερα γίνεται στη φυσική θέση τους. Εκεί από όπου ατένιζαν τη Θεσσαλονίκη επί αιώνες ολόκληρους, συναρπάζοντας τους κατοίκους και τους επισκέπτες της κοσμοπολίτικης πόλης, που ανάλογα με το θρήσκευμά τους, τις βάφτιζαν ο καθένας αλλιώς, αλλά πάντα περιβάλλοντάς τες με μία «μαγική» αύρα: «Είδωλα», «Μαγεμένες», «Las Incantadas», ακόμη και Μορφές Αγγέλων...

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Αφιερώματα Εικαστικά Πολιτιστικά νέα ΡΟΗ slider1

Dimitra Milan, μια χαρισματική ζωγράφος

Ακτιβιστής στις 7.9.17 0

Οι εξαιρετικές εικαστικές δημιουργίες της Dimitra Milan, μιας διάσημης καλλιτέχνιδος ήδη από την ηλικία των 15 ετών, βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Απόγονος καθιερωμένων καλλιτεχνών, η Dimitra αναπτύσσει το στυλ και τις ικανότητές της από πολύ νεαρή ηλικία στο Milan Art Institute στην Αριζόνα, που ιδρύθηκε από τους γονείς της Elli και John Milano. Με χαρισματικό ταλέντο και σουρεαλιστικό τρόπο, η Δήμητρα εκφράζει τον εαυτό της μέσα από πλούσια χρώματα και τολμηρά σχέδια. Οι πίνακές της αντικατοπτρίζουν έναν ονειρικό κόσμο όπου όλα είναι δυνατά και τα θέματα συνυπάρχουν αρμονικά χωρίς φόβο. Πίνακές της μπορεί να δεί κανείς σε γκαλερί τέχνης στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη.

"Θέλω το έργο τέχνης μου να εμπνεύσει τους ανθρώπους και να τους κάνει να αισθανθούν ότι όλα είναι δυνατά γι 'αυτούς. Βοηθήστε τους να καταλάβουν ποιος είναι ο αληθινός εαυτός τους και πώς είναι ικανοί για οτιδήποτε βάλουν στο μυαλό τους ».

Dimitra Milan

Αρθρογραφία Αφιερώματα Αφρική Πρόσωπα ΡΟΗ slider1

Γιατί η πρώτη γυναίκα εκλεγμένη πρόεδρος στην Αφρική απογοητεύει

Ακτιβιστής στις 5.9.17 0

της Ευγενίας Κουντούρη

Προκάλεσε αίσθηση όταν κάλεσε έναν δημοσιογράφο του Guardian που είχε ταξιδέψει στη Λιβερία να ρίξει μια ματιά στον εσωτερικό χώρο του σπιτιού της, επιτρέποντας του να μπει ακόμα και στην κρεβατοκάμαρα της. Δεν είναι κάτι που ο πρόεδρος μια χώρας συνηθίζει να κάνει. Η Έλεν Τζόνσον Σιρλίφ όμως δεν είναι μια οποιαδήποτε πρόεδρος. Είναι η πρώτη γυναίκα εκλεγμένη πρόεδρος στην Αφρική.

Είναι μια γυναίκα που πάλεψε για την ελευθερία, είναι τραπεζικός, αγρότισσα, γιαγιά. Είναι εκείνη που κέρδισε τον διάσημο ποδοσφαιριστή Ζορζ Γουεά στις εκλογές, αφήνοντας άφωνο ολόκληρο τον πλανήτη. Εκείνη που αγωνίστηκε για να σώσει τα παιδιά από τους βιασμούς κι από εκείνους που τα στρατολογούσαν, εκείνη που τα έβαλε με τους πολέμαρχους και που προσπάθησε να εκσυγχρονίσει μια χώρα με τεράστια προβλήματα. Προβλήματα που κανένας πρόεδρος δεν θα επιθυμούσε να αντιμετωπίσει.

Η ιστορία της ζωής της μοιάζει με κινηματογραφική ταινία. Ο πατέρας της ήταν ο πρώτος νομοθέτης σε μια δημοκρατία που ιδρύθηκε από τους Αμερικανο-Λιβεριανούς, οι οποίοι καθιέρωσαν την Λιβερία ως χειραφετημένη χώρα, αλλά στην πραγματικότητα εδραίωσαν την δική τους εξουσία εις βάρος του πληθυσμού.

Μεγάλωσε λοιπόν στην «ελίτ». Πήγαινε σε καλά σχολεία και συναναστρέφονταν τους προνομιούχους της χώρας της. Ταυτόχρονα όμως επισκέπτονταν και την γιαγιά της που ζούσε στην επαρχία, εκεί που η εκπαίδευση αλλά και οι βασικές καθημερινές ανάγκες δεν αποτελούσαν δεδομένο. Έμαθε από μικρή λοιπόν να βλέπει και την άλλη πλευρά του νομίσματος.

Πριν ακόμα γίνει 20 χρονών είχε ήδη τέσσερις γιους, όμως αυτό δεν την σταμάτησε από το να επιδιώξει κάτι καλύτερο για ταν εαυτό της. Άφησε τα παιδιά στην οικογένεια της κι εκείνη πήγε στην Αμερική όπου πήρε το πτυχίο της. Επόμενη στάση στην ζωή της ήταν το υπουργείο οικονομικών της Λιβερίας και στην συνέχεια η φυλακή, λόγω της εμπλοκής της με την πολιτική κατά την διάρκεια της ιδιαίτερα επικίνδυνης πολιτικής κατάστασης που επικρατούσε στην χώρα την δεκαετία του '80.

Ύστερα, ήρθε ο εμφύλιος πόλεμος και για εκείνη όπως και για δεκάδες άλλους Λιβεριανούς ήρθε η εξορία. Κατά τη διάρκεια της εξορίας εργάστηκε ως στέλεχος στην Citibank, στην Παγκόσμια τράπεζα και στο πρόγραμμα ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών στις ΗΠΑ.

Στη Λιβερία την ίδια περίοδο επικρατούσε το απόλυτο χάος. «Η κρίση» όπως το αποκαλούν πολύ απλά οι ίδιοι οι Λιβεριανοί. Μια περίοδος γεμάτη βία με περισσότερους από 250.000 νεκρούς με μία γενιά παιδιών να στρέφονται στα ναρκωτικά και στην συνέχεια να γίνονται δολοφόνοι και οι ίδιοι. Υπολογίζεται πως το 70% των γυναικών στη Λιβερία έπεσε θύμα βιασμού εκείνη την περίοδο.

Η Σιρλίφ εμφανίστηκε λοιπόν το 2005, θέτοντας ως στόχο να σηκώσει ένα ολόκληρο έθνος που είχε γονατίσει. Κατά την διάρκεια της 12χρονης διακυβέρνησης της κατάφερε πολλά, με πιο βασικό το να διατηρήσει την ειρήνη, σε μία χώρα που έμοιαζε με μπαρουταποθήκη έτοιμη να εκραγεί. Γιατί λοιπόν σήμερα ακούει τις γυναίκες της Αφρικής να λένε πως παρόλαυτα τις απογοήτευσε; Μα γιατί έδειξε να μην έχει καμία εμπιστοσύνη στο ίδιο της το φύλο.

Όταν το 2005 εκλέχθηκε πρόεδρος δεσμεύθηκε πως οι γυναίκες, με εκείνη επικεφαλής, θα έχουν πλέον πιο ενεργό ρόλο στα πολιτικά δρώμενα. Στις πολύ σημαντικές εκλογές για το νομοθετικό σώμα που θα διεξαχθούν τον Οκτώβριο μόνο οι 163 από τους 1.026 υποψηφίους (16%) είναι γυναίκες, μαζί με την ίδια που κατεβαίνει για πρόεδρος ανάμεσα σε 20 άντρες. Εάν αναλογιστεί κανείς πως στις εκλογές του 2005 το ποσοστό των γυναικών υποψηφίων ήταν 14% αντιλαμβάνεται πως η αύξηση κάθε άλλο παρά σημαντική είναι.

Δεν είναι όμως μόνο οι φετινές επικείμενες εκλογές που δείχνουν την άρνηση της Σιρλίφ να εμπιστευτεί άτομα του ίδιου φύλου. Το 2005 εκλέχθηκαν μόλις 13 γυναίκες στο νομοθετικό σώμα και το 2011 ο αριθμός αυτός μειώθηκε σε οκτώ. Οι προβλέψεις για τις εκλογές που θα γίνουν στις 10 Οκτωβρίου σημειώνουν πως τώρα ο αριθμός θα μειωθεί ακόμα περισσότερο και η Σιρλίφ είναι η βασική υπεύθυνη γι' αυτό.

Παρά τα όσα υποσχέθηκε πριν από 12 χρόνια δεν έκανε απολύτως τίποτα για να δυναμώσει και να εδραιώσει την θέση της γυναίκας στην πολιτική σκηνή της Λιβερίας. Το αντίθετο μάλιστα. Όσες φορές της ζητήθηκε να στηρίξει μία γυναίκα υποψήφιο, εκείνη αρνήθηκε. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του 2009. Τότε πέθανε μία γυναίκα υποψήφιος του κόμματος της και όταν κλήθηκε να την αντικαταστήσει έκανε την έκπληξη, αφού αντί να στηρίξει μία άλλη γυναίκα υποψήφιο, στήριξε έναν άντρα, ο οποίος μάλιστα αργότερα, στις Εθνικές εκλογές έχασε την έδρα από μία γυναίκα του αντίπαλου πολιτικού κόμματος.

Από τους 21 υπουργούς της κυβέρνησης της, μόλις τέσσερις είναι γυναίκες, την ώρα μάλιστα που υπουργοί όπως των οικονομικών και της παιδείας είναι άτομα με μικρή εμπειρία και με ελάχιστα προσόντα.

Γιατί είναι όμως τόσο σημαντικό το πόσες γυναίκες έχει στην κυβέρνηση της η πρόεδρος της Λιβερίας; Γιατί οι γυναίκες της Αφρικής αισθάνονται «προδομένες» από εκείνη;

Η Σιρλίφ το 2011 κέρδισε το βραβείο Νόμπελ «για όσα προσφέρει πολεμώντας για τα ανθρώπινα δικαιώματα γενικά και ιδιαίτερα για την ισότητα των γυναικών». Παρουσιάστηκε ως ένας «φάρος ελπίδας» σε μία ήπειρο όπου οι γυναίκες υποφέρουν και βιώνουν καθημερινά την ανισότητα και την καταπίεση.

Η Σιρλίφ ήταν εκείνη πάνω στην οποία στηρίχθηκαν εκατομμύρια γυναίκες, σε μία ήπειρο όπου πρακτικές όπως η κλειτοριδεκτομή συνεχίζουν να είναι καθημερινό φαινόμενο. Σε μία χώρα που 7 στις 10 γυναίκες έχουν πέσει θύματα βιασμού.

Σε αυτή την χώρα λοιπόν η παρουσία γυναικών στην κυβέρνηση δεν αποτελεί απλά μία απαίτηση για «φεμινιστικούς λόγους». Είναι ουσιαστική και αναγκαία. Οι γυναίκες της Αφρικής λένε μάλιστα χαρακτηριστικά πως δεν πρόκειται για «φεμινισμό» (feminism) αλλά για «γυναικεία δημοκρατία» (femocracy).

Η Σιρλίφ όμως αποφάσισε να απομακρυνθεί από το κίνημα που ουσιαστικά την έφερε στην εξουσία το 2005. Η παρακαταθήκη που θα αφήσει όσον αφορά την παρουσία των γυναικών στα γυναικεία δρώμενα θα είναι μηδαμινή.

Το χειρότερο όμως είναι πως θα αφήσει τις γυναίκες της χώρας της, αλλά και ολόκληρης της αφρικανικής ηπείρου να αναρωτιούνται «εάν δεν μας εμπιστεύτηκε ως άξιες για να ανταποκριθούμε σε σημαντικά πολιτικά πόστα η Σιρλίφ, μπορεί κανείς ποτέ να μας εμπιστευτεί;»

πηγή

Αφιερώματα ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Ιστορικά θέματα ΝΕΑ ΠΥΛΑΙΑ-ΧΟΡΤΙΑΤΗΣ ΡΟΗ slider1

Η σφαγή του Χορτιάτη - Μια μαρτυρία από το ολοκαύτωμα - Ποιοι ήταν «Σουμπερίτες», «Τα Ελληνικά SS»

Ακτιβιστής στις 31.8.17 0

Η Σφαγή του Χορτιάτη ήταν η δολοφονία 146 κατοίκων ή 147 (147 ονόματα υπάρχουν στο μνημείο για τα θύματα της σφαγής) της κωμόπολης του Χορτιάτη, που βρίσκεται μερικά χιλιόμετρα έξω από τη Θεσσαλονίκη, στις 2 Σεπτεμβρίου του 1944 από άτακτα τμήματα της Βέρμαχτ και Ελλήνων συνεργατών.

Το χτύπημα του ΕΛΑΣ έξω από τον Χορτιάτη

Το πρωί της 2ας Σεπτεμβρίου 1944, μια διμοιρία του ΕΛΑΣ με επικεφαλής τον Βάιο Ρικούδη, που ανήκε στον λόχο του Αντώνη Καζάκου (Καπετάν Φλωριά), χτύπησε στη θέση «Καμάρα», έξω από στο χωριό Χορτιάτης, δύο αυτοκίνητα που κατευθυνόταν στο χωριό. Πρώτα χτυπήθηκε ένα αυτοκίνητο που ανήκε στον Οργανισμό Ύδρευσης Θεσ/νίκης και λίγο αργότερα ένα γερμανικό αυτοκίνητο, που ακολουθούσε.

Οι επιβαίνοντες στα δύο αυτοκίνητα και η τύχη τους

Για τον αριθμό των επιβαινόντων στα δύο αυτοκίνητα, την εθνικότητά τους και τον αριθμό νεκρών και τραυματιών υπάρχουν διάφορες εκδοχές:

Κατά μια εκδοχή στο πρώτο αυτοκίνητο επέβαιναν τουλάχιστον 3 ή 4 Έλληνες, υπάλληλοι του Οργανισμού, που πήγαιναν στον Χορτιάτη για την απολύμανση της δεξαμενής του υδραγωγείου, από το οποίο έπαιρνε νερό ένα μεγάλο μέρος της Θεσ/νίκης, και την χλωρίωση του νερού. Ο Ιωάννης Ταμιωλάκης, ανώτερος υπάλληλος του Ο.Υ.Θ, αναφέρει στο βιβλίο του Η ιστορία της ύδρευσης της Θεσσαλονίκης, ότι στο αυτοκίνητο του Οργανισμού επέβαιναν πέντε Έλληνες: ο εργοδηγός Σιδερίδης, τρεις τεχνίτες και ο Αλ. Σωτηρχόπουλος που ήταν υπεύθυνος για τη χλωρίωση του νερού.

Όσον αφορά το δεύτερο αυτοκίνητο, που ήταν Γερμανικό υπάρχουν οι εξής εκδοχές: σ? αυτό επέβαιναν α) τρεις Γερμανοί και δυο Έλληνες, ο ένας εργοδηγός και ο άλλος υπάλληλος του Ο.Υ.Θ ή β) δύο άνδρες της Στρατιωτικής Αστυνομίας (Γκεστάπο), ένας Αυστριακός χημικός και δύο Έλληνες, υπάλληλοι του Ο.Υ.Θ, ο Α. Σωτηρχόπουλος και ο Γ. Τρώντσιος ή γ) ο αυστριακός χημικός, ένα αξιωματικός της Γκεστάπο, δύο στρατιώτες και ο οδηγός.Ο Κώστας Πασχαλούδης, που ήταν καθοδηγητής της λεγόμενης «Υποδειγματικής Ομάδας της Νεολαίας της ΕΠΟΝ», που αποτελούσε μέρος του λόχου του καπετάν Φλωριά, ανέφερε τρεις Γερμανούς, μέλη της Γκεστάπο

Από την επίθεση των ανταρτών στο πρώτο αυτοκίνητο τραυματίστηκαν ο οδηγός Κλεάνθης Τερζόπουλος και ο εργοδηγός Γεώργιος Σιδερίδης, ο οποίος αργότερα υπέκυψε στα τραύματά του Ο Ταμιωλάκης αναφέρει ότι σκοτώθηκε και ο οδηγός.

Από την επίθεση στο γερμανικό αυτοκίνητο (κατά την οποία οι επιβαίνοντες ανταπάντησαν στα πυρά) υπήρξε ένας νεκρός (πιθανόν ο Αυστριακός χημικός). Οι αντάρτες έπιασαν έναν από τους Γερμανούς που επέβαιναν στο αυτοκίνητο (υπάρχει και η εκδοχή ότι παραδόθηκε ο ίδιος) ενώ ο άλλος που ίσως και αυτός είχε τραυματιστεί, κατάφερε να διαφύγει και έφτασε στο Ασβεστοχώρι όπου ειδοποίησε τις γερμανικές αρχές. Υπάρχει και η εκδοχή ότι οι τραυματίες Γερμανοί που κατάφεραν να ξεφύγουν ήταν δυο Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, από την επίθεση στο δεύτερο αυτοκίνητο δεν υπήρχαν νεκροί αλλά μόνο δύο Γερμανοί τραυματίες εκ των οποίων ο ένας, μαζί με τον τρίτο Γερμανό που δεν είχε τραυματιστεί, μπόρεσε να διαφύγει και να φτάσει στο Ασβεστοχώρι Κατά τον Ταμιωλάκη, από την επίθεση στο δεύτερο αυτοκίνητο σκοτώθηκε ο χημικός, τραυματίστηκε ένας από τους Γερμανούς, που κατάφερε να ξεφύγει και να ειδοποιήσει τις γερμανικές αρχές. Επίσης αναφέρει ότι οι Γερμανοί που αιχμαλωτίστηκαν από τους αντάρτες εκτελέστηκαν.

Η σφαγή του Χορτιάτη

Μετά τις δύο αυτές επιθέσεις των ανταρτών οι κάτοικοι του Χορτιάτη ζήτησαν τη συμβουλή του Καζάκου ως προς το αν έπρεπε να φύγουν από το χωριό, φοβούμενοι αντίποινα των Γερμανών, εκείνος όμως τους καθησύχασε, διαβεβαιώνοντας τους ότι δεν είχαν να φοβηθούν τίποτα. Έτσι η πλειοψηφία των κατοίκων που ήταν τότε στο χωριό παρέμειναν στα σπίτια τους (ήταν κυρίως γυναικόπαιδα, καθώς οι περισσότεροι από τους άντρες είχαν φύγει από νωρίς για να πάνε στις δουλειές τους). Έπειτα οι αντάρτες έφυγαν προς το Λιβάδι και την Πετροκέρασα, παίρνοντας μαζί τους τους αιχμαλώτους.

Λίγο αργότερα, έφτασαν στο Χορτιάτη περίπου είκοσι φορτηγά με Γερμανούς στρατιώτες και άντρες του Αποσπάσματος Καταδίωξης Ανταρτών του Φριτς Σούμπερτ (Jagdkommando Schubert) και περικύκλωσαν το χωριό. Αφού συγκέντρωσαν στην κεντρική πλατεία του χωριού τους κατοίκους που βρήκαν, άρχισαν να λεηλατούν και να πυρπολούν τα σπίτια.

Στη συνέχεια οδήγησαν τους κατοίκους που βρισκόταν στην πλατεία στο σπίτι του Ευάγγελου Νταμπούδη και τους έκαψαν ζωντανούς ενώ όσους βρισκόταν μπροστά στο καφενείο της πλατείας τους έκλεισαν στο φούρνο του Στέφανου Γκουραμάνη. Κατά την μεταφορά τους στο φούρνο του Γκουραμάνη ένας από τους άντρες του Σούμπερτ έπαιζε ένα χαρούμενο σκοπό στο βιολί. Αφού τους έκλεισαν στον φούρνο οι άντρες του Σούμπερτ έστησαν ένα πολυβόλο και άρχισαν να τους πυροβολούν από ένα μικρό παραθυράκι της πόρτας. Κατόπιν έβαλαν φωτιά για να κάψουν ζωντανούς όσους δεν είχαν σκοτωθεί από τις ριπές του πολυβόλου. Από τους εγκλωβισμένους όσοι προσπάθησαν να διαφύγουν από το κτίριο που καιγόταν μαχαιρώθηκαν από τους στρατιώτες που περίμεναν έξω. Μόνο δύο άνθρωποι κατάφεραν να γλυτώσουν από το φούρνο του Γκουραμάνη.

Εκτός από τους κατοίκους που δολοφονήθηκαν στα δύο προαναφερθέντα σημεία του χωριού, άλλοι δολοφονήθηκαν έξω από τα σπίτια τους και έντεκα καταδιώχθηκαν και εκτελέστηκαν έξω από το χωριό ενώ προσπαθούσαν να διαφύγουν. Επίσης γυναίκες κάτοικοι του Χορτιάτη έπεσαν θύματα βιασμού πριν δολοφονηθούν από τους άντρες του Σούμπερτ. Συνολικά σκοτώθηκαν εκείνη την μέρα 146 κάτοικοι του Χορτιάτη, ανάμεσα τους 109 γυναίκες και κορίτσια και κάηκαν περίπου 300 σπίτια. Εξ αιτίας του φόβου ότι οι Γερμανοί θα επέστρεφαν αλλά και της δυσοσμίας από τα καμένα πτώματα που είχαν μείνει άταφα, οι κάτοικοι που κατάφεραν να σωθούν επέστρεψαν αρκετές μέρες αργότερα στο χωριό. Στις 4 Σεπτεμβρίου οι άντρες του Σούμπερτ επέστρεψαν για να ολοκληρώσουν την λεηλασία των σπιτιών που είχαν ξεκινήσει δυο μέρες πριν. Εκπρόσωποι του Ερυθρού Σταυρού έμαθαν για τη σφαγή του Χορτιάτη στις 5 Σεπτεμβρίου και κατάφεραν να εξασφαλίσουν άδεια για να μπουν στο χωριό μόλις στις 7 Σεπτεμβρίου.

Μετά τον πόλεμο

Ο Φριτς Σούμπερτ μετά τον πόλεμο δικάστηκε και εκτελέστηκε στην Αθήνα. Το 1960 στήθηκε μνημείο για την σφαγή στο κέντρο της κωμόπολης του Χορτιάτη και το 1998 ονομάστηκε «μαρτυρική» με το υπ. αριθμ. 399 Προεδρικό Διάταγμα.

Οι πρωταγωνιστές από την πλευρά του ΕΛΑΣ, Βάιος Ρικούδης και Αντώνιος Καζάκος προσπάθησαν μεταπολεμικά να δικαιολογήσουν τη σκοπιμότητα της ενέδρας. Ο Ρικούδης υποστήριξε ότι η ενέδρα και επίθεση αποσκοπούσε να προστατευθούν οι περιουσίες των κατοίκων καθώς είχαν πληροφορίες ότι οι Γερμανοί θα πήγαιναν να αρπάξουν όλα τους τα ζώα. Επίσης υποστήριξε ότι όταν έφθασαν οι άντρες του Σούμπερτ στο χωριό η ομάδα του τους χτύπησε για να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος στους κατοίκους ώστε να προλάβουν να απομακρυνθούν. Τέλος ανέφερε ότι φεύγοντας πήραν μαζί τους τους περισσότερους από τους κατοίκους και ότι λίγοι έμειναν πίσω πιστεύοντας ότι δε θα τους πειράξουν οι Γερμανοί. Τα ίδια υποστήριξε και ο Καζάκος και επιπλέον ισχυρίστηκε ότι ποτέ δεν είπε στους κατοίκους να μη φύγουν. Πάντως σύμφωνα με την εφημερίδα Νέα Αλήθεια, ο Καζάκος φέρεται να είπε στους κατοίκους, μετά την επίθεση στα αυτοκίνητα του Οργανισμού Ύδρευσης Θεσσαλονίκης, όταν εκείνοι τον ρώτησαν αν έπρεπε να φύγουν: "Δεν πρέπει να φοβάστε πια. Εδώ τώρα είναι ελεύθερη Ελλάδα και κανένας Γερμανός δεν πρόκειται να βάλει το πόδι του ποτέ. Θά 'ρθει μάλιστα από ώρα σε ώρα και 12 χιλιάδες στρατός".

πηγή

Αφιερώματα Θεσσαλονίκη Ιστορικά θέματα Κάτι όμορφο Ρεπορτάζ ΡΟΗ slider1

ΣΟΚΟΛΑΤΟΠΟΙΪΑ ΦΛΟΚΑΣ

Ακτιβιστής στις 30.8.17 0

Πρόκειται για ένα πολύ όμορφο ποστάρισμα - αφιέρωμα του Δημήτρης Βάϊς στην ενδιαφέρουσα ομάδα Παλιές φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης - Old Photos of Thessaloniki.

Είναι πολύ ενημερωτικό για ένα όνομα-θρύλο της πρώιμης βιομηχανικής ανάπτυξης της Θεσσαλονίκης αλλά και ιδιαίτερα συγκινητικό για μένα που πληροφορήθηκα μετά από μια ζωή ιστορικά στοιχεία για το εργοστάσιο που εργάστηκε (όπως και στο απέναντί του καπνεργοστάσιο της Αυστροελληνικής) η νεαρή τότε μητέρα μου, τότε που η Βασιλέως Ηρακλείου ήταν ίσως το εργατικό κέντρο της πόλης.

Γράφει ο Δημήτρης Βάϊς

Στην οδό Βασιλέως Ηρακλείου, πίσω από το μέγαρο του ΟΤΕ και τη μονή Αγίας Θεοδώρας, εκεί που υπάρχει σήμερα ένα οικόπεδο-πάρκινγκ, ήταν το περίφημο εργοστάσιο σοκολατοποιίας και καραμελοποιίας «Φλόκα», μια επιχείρηση που είναι ταυτισμένη με το γλυκό θρύλο της Θεσσαλονίκης. Στην υπερσύγχρονη για την εποχή της βιομηχανία παράγονταν τα ξακουστά προϊόντα «Φλόκα» που κυκλοφορούσαν σε όλη την Ελλάδα, ακόμη και στο εξωτερικό: οι νόστιμες σοκολάτες γάλακτος και αμυγδάλου «Φλόκα» και οι λαχταριστές καραμέλες γάλακτος που τα παιδιά τις έλεγαν «φλόκες» ή «φλοκάκια». Η βιομηχανία «Φλόκα» ήταν «παιδί» μιας επιτυχημένης ζαχαροπλαστικής βιοτεχνίας, που εγκαινιάστηκε στο τέλος του 19ου αιώνα με το κοσμοπολίτικο ζαχαροπλαστείο «Φλόκα», το οποίο πρωτοστεγάστηκε σε ένα κτίριο στην πλατεία Ελευθερίας.

Αρχηγός της γλυκιάς... αλυσίδας «Φλόκα» ήταν ο Δημήτριος Φλόκας, που καταγόταν από την Ηπειρο και είχε σπουδάσει ζαχαροπλαστική στο Παρίσι. Επιστρέφοντας στη Θεσσαλονίκη, ίδρυσε το 1898 στην πλατεία Ελευθερίας το πολυτελέστατο ευρωπαϊκό ζαχαροπλαστείο «Floka's», μεταφέροντας στο λιμάνι της ανατολής τις ευρωπαϊκές πάστες και τρούφες που διατηρήθηκαν ώς τις μέρες μας με τα γαλλικά ονόματα.

Η σοκολατοποιία.

Το εργοστάσιο στην οδό Βασ. Ηρακλείου ιδρύθηκε από το Δημήτριο Φλόκα το 1924 κι εξοπλίστηκε με σύγχρονα μηχανήματα. Η βιομηχανία Φλόκα», που ανέδιδε το άρωμα της σοκολάτας στη γύρω περιοχή και στην οποία δούλευαν κυρίως γυναίκες, παρήγε όλα σχεδόν τα βιομηχανικά προϊόντα ζαχαροπλαστικής που μονοπωλούσαν την αγορά στη Θεσσαλονίκη και στη Βόρεια Ελλάδα. Σοκολάτες και προϊόντα σοκολάτας όλων των ειδών, καραμέλες γάλακτος, φρουί γκλασέ, μαρμελάδες κ.ά. Μετά το θάνατο του ιδρυτή, ψυχή της βιομηχανίας και των ζαχαροπλαστείων ήταν ο γιος του, Νάσος Φλόκας. Η βιομηχανία «Φλόκα» έκλεισε το 1973, όταν το ακίνητο μπήκε στη διαδικασία του πλειστηριασμού, λόγω χρεών, και περιήλθε στην Εθνική Τράπεζα. Λίγα χρόνια αργότερα, τα μηχανήματα πουλήθηκαν και το κτίριο κατεδαφίστηκε, για να στηθεί στη θέση του σύγχρονη πολυκατοικία.

Τα ζαχαροπλαστεία

Το θρυλικό ζαχαροπλαστείο της πλατείας Ελευθερίας, που άκμασε στα χρόνια του Μακεδόνικου Μετώπου με τα συμμαχικά στρατεύματα (δες παρακάτω), έκλεισε το 1928, όταν κατεδαφίστηκε η παλιά οικοδομή όπου στεγαζόταν. Στη συνέχεια, η εταιρία ίδρυσε ένα μικρό ζαχαροπλαστείο στην οδό Αγίου Μηνά, το «Φλοκάκι», που ήταν στέκι των ανθρώπων της αγοράς, και ένα «Φλόκα» στην οδό Τσιμισκή, απέναντι από το κατάστημα του Λαμπρόπουλου. Το ζαχαροπλαστείο είχε πολυτελή διακόσμηση, ευρωπαϊκό σέρβις και μόνιμους θαμώνες από την υψηλή κοινωνία της πόλης. Κι αυτό το καφεζαχαροπλαστείο, όμως, είχε την ίδια τύχη με τον παλιό «Φλόκα», όταν κατεδαφίστηκε η οικοδομή, τη δεκαετία του '60.0 θρύλος του μεταφέρθηκε στον τελευταίο «Φλόκα», στη γωνία Τσιμισκή και Αγίας Σοφίας.

Ραντεβού στου «Φλόκα».

Για μια εικοσαετία σχεδόν, από τις αρχές της δεκαετίας του '50 ως τα χρόνια της χούντας, άκμασε το κοσμικό ζαχαροπλαστείο «Φλόκα», στη γωνία Τσιμισκή και Αγίας Σοφίας, εκεί όπου είναι σήμερα το κατάστημα ρούχων «Ντιλ». Ήταν το τελευταίο της αλυσίδας "Φλόκα» και μεταπολεμικά το σήμα κατατεθέν της θεσσαλονίκης, μαζί με το ξενοδοχείο «Μεντιτερανέ». Εκεί πολιτικοί, δημοσιογράφοι, βιομήχανοι, καθηγητές, κοσμικοί, ξενύχτηδες και επισκέπτες της πόλης έπιναν τον καφέ τους και δοκίμαζαν τις περίφημες σοκολάτες του. Ήταν το στέκι της μεταπολεμικής κοσμικής ζωής για δύο περίπου δεκαετίες στην πόλη. Το καφέ «Φλόκα» της Τσιμισκή φημιζόταν για την πολυτέλεια και το άψογο σέρβις του. Ολα τα σερβίτσια έφεραν τη φίρμα της επιχείρησης και ήταν κατασκευοσμένα από πολύτιμα υλικά. Μόνιμοι θαμώνες του «Φλόκα» ήταν ο εκδότης της "Μακεδονίας» Γιάννης Βελλίδης και τα τελευταία χρόνια ο σκηνοθέτης Τάκης Κανελλόπουλος. Ηταν η περίοδος που οι δρόμοι δεν είχαν πολλά αυτοκίνητα και η παραμονή στις αναπαυτικές πολυθρόνες που απλώνονταν το καλοκαίρι στο πεζοδρόμιο της οδού Αγίας Σοφίας ήταν μια απόλαυση.

Το «Φλόκα» του 1916-17.

Η ακμή του πρώτου ζαχαροπλαστείου «Φλόκα» στην πλατεία Ελευθερίας συνέπεσε με την παρουσία των χιλιάδων ξένων στρατιωτών στο Μακεδόνικο Μέτωπο, στη διάρκεια του Α' Παγκόσμιου Πολέμου. Αγγλοι και Γάλλοι στρατιωτικοί είχαν στο μοντέρνο ζαχαροπλαστείο «Φλόκα» το στέκι τους και πολλοί το περιγράφουν στις αναμνήσεις τους ως «το πιο σικ καφέ» της Θεσσαλονίκης. Ο Σάκης Γερέφας βρήκε τις μαρτυρίες των θαμώνων του «Floka's» από την περίοδο εκείνη και τις δημοσίευσε («Εντευκτήριο», τεύχος 11, Ιούνιος 1990), δίνοντας νοσταλγικές εικόνες της εποχής. «Το "Floka's"», γράφει ο Η. Collinson Owen, ανταποκριτής του βρετανικού Τύπου στην Εγγύς Ανατολή, «ήταν ομόφωνα το πιο σικ καφέ της πόλης όπου συνωστίζονταν αξιωματικοί και στρατιώτες των συμμαχικών δυνάμεων, μαζί με ντόπιους της καλής κοινωνίας. Στριμώχνονταν όλοι μαζί πλάτη με πλάτη στα στρόγγυλα τραπεζάκια πίνοντας καφέ ή καμιά ελαφριά μπίρα, κατεβάζοντας συγχρόνως μεγάλες ποσότητες από κάτι εξαιρετικά και πανάκριβα γλυκίσματα. Ήταν κι αυτό μια παρηγοριά, όταν όλος ο κόσμος ζούσε βουτηγμένος στον πόλεμο, να βρίσκεις εδωπέρα μερικές από τις καλύτερες σοκολάτες. Τα γλυκά ήταν εφάμιλλα με εκείνα οποιασδήποτε πατισερί στο Βονλεβάρτο των Καπουτσίνων...".