Η ΑΠΑΤΗ «ΔΑΝΕΙΑ ΣΕ ΕΛΒΕΤΙΚΟ ΦΡΑΓΚΟ» ΟΛΟΚΛΗΡΩΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΠΟΥ ΕΡΧΕΤΑΙ ΠΟΛΥ ΣΥΝΤΟΜΑ ΩΣ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ…
του Κώστα Ζηκογιάννη
Είχα υποσχεθεί πριν λίγο καιρό την αλήθεια (και) για την απάτη του ελβετικού φράγκου και βρήκα επιτέλους λίγη ώρα για να τα γράψω.
Οι τράπεζες επί 15 σχεδόν χρόνια πουλήσανε – εντός και εκτός Δικαστηρίων – το «παραμύθι» πως και οι ίδιες ζημιώθηκαν, όπως και οι δανειολήπτες, από τη συναλλαγματική ανατροπή της ισοτιμίας € - CHF.
Αυτό ήταν και είναι ένα τεράστιο ψέμα.
Κατ’ αρχάς όποιος γνωρίζει ελάχιστα τον τρόπο λειτουργίας των τραπεζών – πώς χρηματοδοτούνται και πώς δανείζουν (δηλαδή τα περί κεφαλαιακής επάρκειας, περί μόχλευσης κλπ.) – καταλαβαίνει αυτόματα το ψεύδος. Αυτό και μόνο του, βέβαια, θα αρκούσε για να αποδειχθεί ότι οι τράπεζες όχι μόνο δεν ζημιώθηκαν από τα δάνεια αυτά αλλά εύκολα μπορούσαν να βγουν και κερδισμένες (ακόμα κι αν δεν γνώριζαν και δεν εξαπατούσαν).
Όμως, στην περίπτωσή μας, αποδεικνύεται από τα ίδια τα οικονομικά στοιχεία της Τράπεζας Πειραιώς και τη γενικότερη κατάφωρη παραβίαση βασικών αρχών και κανόνων της τραπεζικής λειτουργίας (κατά βάση των συμφωνιών Basel I, II, και III) ότι σκόπιμα πούλησαν ρήτρες και κερδοσκόπησαν πάνω στη συγκεκριμένη συναλλαγματική ανατροπή, που, αν δεν την προκάλεσαν (όχι βέβαια μόνες τους οι ελληνικές), τουλάχιστον τη γνώριζαν ή την είχαν προβλέψει.
Οι δύο βασικές τράπεζες που κερδοσκόπησαν σκόπιμα και συνειδητά χάρη στην «ξαφνική» ανατροπή στην ισοτιμία του ελβετικού φράγκου ήταν η Eurobank και η Πειραιώς. Η πρώτη, που είχε πάνω από τα μισά δάνεια σε ελβετικό σε όλη τη χώρα, δεν αποκαλύπτει αναλυτικά στους ισολογισμούς της τα σχετικά στοιχεία. Εξάλλου αυτή μπορεί ευκολότερα να κρύβεται πίσω από το γεγονός ότι ανήκε τότε στο πολυεθνικό σχήμα της EFG με κεντρική έδρα στην Ελβετία και ότι – εξ αυτού του λόγου – είχε κάποια ίδια κεφάλαια σε ελβετικό φράγκο.
Η Τράπεζα Πειραιώς τράβηξε δεύτερη (μακράν της τρίτης) το κερδοσκοπικό όχημα της μετατροπής δανείων σε ελβετικό φράγκο, φτάνοντας το 2008 να έχει δανείσει «σε ελβετικό φράγκο» σχεδόν 2,7 δισ. € σε ανυποψίαστα θύματα – είτε απευθείας είτε (πρωτίστως) με μετατροπή δανείων που είχαν συναφθεί νωρίτερα σε ευρώ.
Οι τρεις σελίδες από τους ισολογισμούς της που παραθέτω (υπάρχουν διαθέσιμοι δημόσια) των ετών 2006, 2007 και 2008 και η μέση ετήσια τιμή της σχετικής ισοτιμίας αποδεικνύουν καθαρά (τουλάχιστον σε όποιον δεν επιλέγει να κρύβεται πίσω από το δάκτυλό του) δύο βασικά πράγματα:
ΠΡΩΤΟΝ: Η Τράπεζα Πειραιώς μέσα στην τριετία 2006-2008 δάνεισε (δήθεν) σε ελβετικό φράγκο σχεδόν 2,7 δισ. € διαφημίζοντας τη σταθερότητα του νομίσματος και το χαμηλό του επιτόκιο ως κύρια κριτήρια για την επιλογή του. Την ίδια περίοδο, όμως, η ίδια η Τράπεζα Πειραιώς μείωσε το δικό της δανεισμό στο ίδιο νόμισμα κατά 82% (από 137 εκ. CHF σε 25 εκ. CHF) αποδεικνύοντας έμπρακτα (το χρήμα είναι αμείλικτο ως προς τούτο) ότι την ώρα που δάνειζε τον κοσμάκη με αυτό τον τρόπο η ίδια ξεφορτωνόταν σε μεγάλο βαθμό τη δική της έκθεση στο ίδιο νόμισμα!!!
ΔΕΥΤΕΡΟΝ: Η Τράπεζα Πειραιώς με την ανωτέρω πρακτική και με τα ελάχιστα ίδια κεφάλαια σε CHF που προκύπτουν από την ίδια σελίδα (σχεδόν 2 εκ. CHF το 2006 και 4 εκ. CHF το 2008) δεν δάνεισε στην πραγματικότητα ποτέ και κανέναν πελάτη της σε ελβετικό φράγκο αλλά εξ αρχής δάνειζε σε ευρώ καθώς δεν διέθετε επαρκή κεφάλαια σε CHF! Ενδεικτικά ο Δείκτης Μόχλευσης (Leverage Ratio - βάσει Basel III) είναι γενικά 1/33 για τις περισσότερες τράπεζες. Όμως στο συγκεκριμένο δανεισμό έφτασε για την Τράπεζα Πειραιώς το 2008 στο 1/108. Πιο απλά, ενώ για κάθε ευρώ που διαθέτει η τράπεζα μπορεί να δανείζει μέχρι 33 ευρώ (κι αυτό ακραίο είναι αλλά τέλος πάντων αυτό προβλέπει η Basel III), εδώ για κάθε ένα ελβετικό φράγκο που διέθετε φαίνεται να δάνειζε 108 ελβετικά φράγκα στην αγορά! Στην πράξη, δηλαδή, αναγκαίως δάνειζε σε ευρώ και με leverage σε ευρώ. Αυτό αποδεικνύει α) ότι παραβίαζε τη σχετική αρχή, β) ότι κανένας έλεγχος δεν έγινε επ’ αυτού ποτέ (ποιος άραγε πιστεύει ότι η ΤτΕ θα έκανε ποτέ τέτοιο έλεγχο;) αλλά και – το κυριότερο – γ) ότι η αλλαγή στην συναλλαγματική ισοτιμία υπέρ του ελβετικού φράγκου όχι μόνο δεν τη ζημίωσε αλλά την ωφέλησε πολλαπλά καθώς είχε δανείσει ευρώ με μόχλευση πάνω σε ευρώ αλλά οι αξιώσεις της (πάντα σε ευρώ) πολλαπλασιάζονταν χάρη στην αλλαγή της ισοτιμίας χωρίς η ίδια να οφείλει αντίστοιχες καταβολές από ίδιο δανεισμό σε ελβετικό φράγκο, ενώ ακόμα και αν είχε οφειλές σε φράγκο η αναλογία από την πιο πάνω μόχλευση θα εκμηδένιζε τη ζημία χάρη στο τεράστιο κέρδος.
(Ζητώ συγγνώμη για το αρκετά τεχνικό και νομικό περιεχόμενο αλλά μόνο έτσι μπορεί να γίνει σαφής η κερδοσκοπία.)
Με λίγα λόγια; Πουλούσαν στον κόσμο ελβετικό και την ίδια ώρα αυτοί το ξεφορτώνονταν! Στα οικονομικά έχουν βρεθεί διάφοροι όροι για να περιγράψουν αυτή την πρακτική, όπως arbitrage, hedging, carry trade, έμμεσο νομισματικό σορτάρισμα κλπ. Στην ουσία, όμως, όταν είσαι συστημική τράπεζα και προκύπτει ότι γνωρίζεις τι θα συμβεί, καθώς την ίδια ώρα που προτείνεις στον κόσμο να εμπιστευθεί το ευρώ έναντι του CHF, για να πετύχει ένα μικρό όφελος χάρη στο χαμηλότερο επιτόκιο, εσύ κάνεις το ακριβώς αντίθετο – δηλαδή δεν εφαρμόζεις κι εσύ την πρακτική που προτείνεις στον πελάτη σου αλλά ξεφορτώνεσαι τη δική σου έκθεση, σαν να μη θέλεις να …κερδίσεις κι εσύ από αυτή με τον ίδιο τρόπο, τότε μόνο μία λέξη περιγράφει την πράξη σου:
ΑΠΑΤΗ.
Ας διαβάσει όποιος θέλει από εκείνους που θα πρέπει να επιχειρηματολογήσουν στη Βουλή, όταν έρθει η κυβερνητική ρύθμιση, απέναντι στον ισχυρισμό πως η ρύθμιση θα έχει δήθεν ..."κόστος" εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ για τις τράπεζες και (κυρίως) τα Funds. Πρόκειται για πολύ μικρότερο "κόστος" που απλώς θα μειώσει το τεράστιο κέρδος τους. Από τα παραπάνω δάνεια η Τράπεζα Πειραιώς υπολογίζεται ότι αύξησε τις αξιώσεις της (παράνομα) περίπου κατά 70%, δηλαδή κέρδισε πάνω από 1,8 δισ. € σε αξιώσεις, κέρδος που με τις τιτλοποιήσεις μπορεί να μειώθηκε το πολύ στο μισό (το άλλο μισό μεταβιβάστηκε σε Funds). Από αυτό το κέρδος τώρα ίσως χάσουν περίπου 100 με 150 εκ. €, τα οποία έχουν βγάλει "διπλά και τρίδιπλα" από τους ανατοκισμούς κλπ. όλα αυτά τα χρόνια...