Μια ακόμη ιστορία παράνοιας οδηγεί σε κλείσιμο - για πρώτη φορά από την ίδρυση του μοναδικού σχολείου των Ν. Επιβατών - δημιουργώντας αναστάτωση στη ζωή εκατοντάδων οικογενειών αλλά και φέρνοντας στην επιφάνεια διαχρονικές ευθύνες δημοτικών διοικήσεων του Δήμου Θερμαϊκού.
Πλέον στο Αρχιγένειο Διαπολιτισμικό Σχολείο Νέων Επιβατών μπήκε λουκέτο από την Διοίκηση του Δήμου και οι μαθητές του διαμοιράζονται κατ' εντολή σε υπάρχοντα εκπαιδευτήρια της Περαίας.
Αιτία η αδιαφορία των διοικήσεων του Δήμου να δοθεί μια μόνιμη και σθεναρή λύση στο πρόβλημα της σχολικής στέγης. Ή καλύτερα πως η επιδίωξη περισσότερων ψηφηλακίων οδήγησε σε δημιουργία σχολικού συγκροτήματος στην Περαία και υποβαθμίστηκαν οι ανάγκες του Μπαξέ, που περιορίστηκε σε ένα σχολείο με "αιωρούμενες αίθουσες" στο προκάτ κατά κύριο λόγο δημοτικό σχολείο.
Το ιστορικό
Όπως γνωρίζουμε αλλά και διαβάζουμε σε ανάρτηση της κας Μαριάνθης Παλάζη, καθηγήτριας Νεώτερης Ιστορίας και κατοίκου των Ν. Επιβατών, το Αρχιγένειο Δημοτικό Σχολείο του 1957 υπήρξε έργο του Συλλόγου Κυριών Νέων Επιβατών, που ίδρυσαν και διοίκησαν για περισσότερο από 40 χρόνια απόφοιτες των Αρχιγενείων Διδασκαλείων Επιβατών Αν. Θράκης, ο οποίος ενεργοποίησε το δίκτυο αλληλεγγύης διασκορπισμένων Επιβατιανών κυρίως και διεκδίκησε, μεταξύ άλλων, το αρχιγένειο κληροδότημα.
Με την ανάπτυξη των μικρών αρχικά χωριών και την κατακόρυφη αύξηση του πληθυσμού μετά την οικιστική (συχνά και άναρχη) ανάπτυξη μετά το '80, η αναγκαιότητα για δημιουργία σχολικής στέγης υποβαθμίστηκε με πρόχειρη προσθήκη στο κτίριο (το 1989) τριών σχολικών αιθουσών με υποτυπώδη στήριξη. Λέγεται πως παρακείμενες πολυκατοικίες μπάζωσαν τον τόπο όπου κατασκευάστηκαν. Αρνητικός παράγοντας - που προφανώς υποβαθμίστηκε - ήταν και το πρανές, επικληνές έδαφος του χώρου.
Μάλιστα εξ όσων μπορούμε να γνωρίζουμε είναι μάλλον απίθανο να έχει δοθεί άδεια για την προσθήκη και επέκταση αυτή.
Και μάλιστα για να καλυφθούν επιπλέον ανάγκες στέγασης μαθητών κτίστηκε (προκάτ) και άλλη μια αίθουσα με συνέπεια το πρόβλημα της στατικότητας να δημιουργεί ερωτήματα.
Έτσι η Σχολική επιτροπή παρέπεμψε το θέμα στην Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου να αποφανθεί για την στατικότητα, μιας και είχε οπτικά αποκαλυφθεί ύπαρξη κλίσης σε κάποιες αίθουσες.
Κατά τον πραγματοποιημένο έλεγχο της Τεχνικής Υπηρεσία πλέον των άλλων διαπιστώνεται πως η αποστράγγιση των ομβρίων αντί να διοχετεύονται μακράν του συγκροτήματος, συγκεντρώνονται μεταξύ των κτιρίων, και πιθανότατα "τρώνε" τα μπαζώματα της στήριξής τους.
Η απάντηση της Τεχνικής Υπηρεσίας είναι κόλαφος για την κατάσταση αφού διαπιστώνει πως σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να δώσει βεβαίωση στατικής επάρκειας για το συγκρότημα και μάλιστα δεδομένων πιθανών βροχοπτώσεων, πλημμυρών ή και πιθανής σεισμικής δραστηριότητας η συνέχιση της λειτουργίας του θα είναι επισφαλής. Και φυσικά συστήνεται η εκκένωση των αιθουσών.
Έτσι αναγκάζεται η σημερινή διοίκηση να βάλει λουκέτο μέχρι την αποκατάσταση της λειτουργικότητας και της ασφάλειας της κατασκευής.
Μάλιστα οι πληροφορίες μας μιλάνε για ανάθεση σε ιδιωτική τενική εταιρεία των συστηματικών πλέον ελέγχων και προτάσεων για τα αναγκαία μέτρα που πρέπει να ληφθούν, αν μπορεί να σωθεί το κτιριακό συγκρότημα. Μελέτες βέβαια που εκτιμάται πως θα πάρουν αρκετό χρόνο.
Διαχρονικές οι ευθύνες
Εδώ θα πρέπει να θυμίσουμε μια προηγούμενη ιστορία που συνδέεται με το θέμα της σχολικής στέγης των Ν. Επιβατών αλλά και του Δήμου Θερμαϊκού συνολικότερα.
Υπήρχε δημοτικό οικόπεδο στον Μπαξέ χαρακτηρισμένο για σχολική στέγη. Μάλιστα πριν μερικά χρόνια υπήρξε αίτημα της Μητρόπολης Καλαμαριάς να αποχαρακτηριστεί και να γίνει δωρεά σ' αυτήν ώστε να αναγερθεί εκκλησία.
Επειδή έγινε γνωστό το ανοσιούργημα αυτό, έγραψαν τότε τα τοπικά μπλογκς, και ο Ακτιβιστής ανέδειξε με δημοσιεύματα ευτυχώς επικράτησαν φρονιμότερες σκέψεις και το "σχέδιο" εγκαταλείφθηκε.
Δεν γνωρίζουμε αν παρέμεινε ως έχει το χαρακτηρισμένο οικόπεδο. Ας μας πληροφορήσουν οι αρμόδιοι ή και οι εμπλεκόμενοι.
Αν πράγματι έτσι έχει η κατάσταση, ίσως να απαιτείται η ΑΜΕΣΗ παρέμβαση του Δήμου για την ΜΟΝΙΜΗ ΛΥΣΗ ΕΝΟΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ που ταλανίζει από χρόνια την περιοχή και κυρίως τα παιδιά μας.
Για πρώτη φορά, από την ίδρυση των Νέων Επιβατών το 1923, δεν θα λειτουργήσουν οι τάξεις της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (2024/25).
Εδώ και δέκα χρόνια υπάρχει πρόβλημα κλίσης σε δύο από τις τρεις προκατασκευασμένες αίθουσες, που από τη δεκαετία του 1990 ενίσχυσαν το πέτρινο Αρχιγένειο Δημοτικό Σχολείο, χωρίς ωστόσο να ληφθούν μέτρα αποκατάστασης, ενώ προσφάτως έγιναν άλλες βελτιωτικές εργασίες (στον αύλειο χώρο), και από τις αρχές καλοκαιριού του 2024, υπήρχαν πληροφορίες για πρόβλημα και στο Αρχιγένειο («ρηγμάτωση»). Στις αρχές Αυγούστου, οι γονείς επισήμως πληροφορήθηκαν ότι κρίθηκε ακατάλληλη η λειτουργία του σχολείου από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου Θερμαϊκού. Τότε προτάθηκε να φιλοξενηθεί προσωρινά το σχολείο σε κτήριο στη γειτονική Περαία. Οπότε, εκτός από τη μεγάλη και δυσάρεστη ανατροπή της καθημερινότητας παιδιών και γονιών, προέκυψε και το πρόβλημα της μετακίνησης.
Αυτό δεν είναι το πρώτο πλήγμα που δέχεται η εκπαίδευση στους Ν. Επιβάτες. Προηγήθηκε η απώλεια της άδειας λειτουργίας Λυκείου, όταν η Κοινότητα Ν. Επιβατών εντάχθηκε στον νεοσύστατο Δήμο Θερμαϊκού (1998), και από τότε η άδεια χρησιμοποιείται για τη λειτουργία Λυκείου στην Περαία.
Από την ένταξη σε Δήμο κτίσθηκαν αρκετά σχολεία στην Περαία, αλλά κανένα στους Ν. Επιβάτες, ενώ υπήρχε ανάγκη μεγαλύτερου διδακτηρίου για το δημοτικό σχολείο, με τη δικαιολογία ότι δεν υπάρχει χώρος. Εκείνο που πραγματικά δεν υπήρχε ήταν βούληση διεκδίκησης, γιατί τίποτε δεν χαρίζεται.
Τα υπάρχοντα διδακτήρια των Ν. Επιβατών υπήρξαν αποτέλεσμα διεκδικήσεων. Το Αρχιγένειο Δημοτικό Σχολείο του 1957 υπήρξε έργο του Συλλόγου Κυριών Νέων Επιβατών, όπως έμεινε γνωστός ο σύλλογος που ίδρυσαν και διοίκησαν για περισσότερο από 40 χρόνια απόφοιτες των Αρχιγενείων Διδασκαλείων Επιβατών Αν. Θράκης, ο οποίος ενεργοποίησε το δίκτυο αλληλεγγύης διασκορπισμένων πατριωτών και διεκδίκησε, μεταξύ άλλων, το αρχιγένειο κληροδότημα (οι διεκδικήσεις τους έχουν δημοσιευθεί). Απώτερος στόχος του Συλλόγου Κυριών ήταν η δημιουργία ενός -έστω μικρού- Αρχιγένειου συγκροτήματος, που θα συνέχιζε την παράδοση του τόπου. Τον αγώνα αυτόν συνέχισαν νεότεροι και πέτυχαν την ίδρυση γυμνασιακού παραρτήματος (1979) και στη συνέχεια την ανέγερση Γυμνασίου, που συνοδεύτηκε με άδεια Λυκείου το 1986 (επίκειται έκδοση των κοινοτικών πεπραγμένων της περιόδου).
Εκείνο που ενέπνεε τις διεκδικήσεις ήταν η «φιλοπατρία» των προγόνων. Αυτή ενέπνευσε και στον εξ Επιβατών καταγόμενο Σαράντη Αρχιγένη το έργο που τον ανέδειξε σε εθνικό ευεργέτη, τα Αρχιγένεια Διδασκαλεία: διμερές εκπαιδευτικό συγκρότημα, θηλέων (1857-1922) και αρρένων (1868-1894), σε έκταση 40 στρεμμ. με 6 κτήρια, από τα οποία το θηλέων υπήρξε ένα από τα παλαιότερα και μακροβιότερα εκπαιδευτήρια για κορίτσια, ενώ το εκπαιδευτικό συγκρότημα στο σύνολό του ένα από τα μεγαλύτερα της ελληνορθόδοξης κοινότητας. Γιατί, σύμφωνα με τον Αρχιγένη, οι πρόγονοι «πάσαις δυνάμεσι ως εκ του υστερήματος εφρόντιζον προ παντός άλλου περί της διατηρήσεως των σχολείων θεωρούντες αυτά ως το πολυτιμότερον κειμήλιον της πατρίδος και δικαίως· εφρόντιζον δε καταβάλλοντες έκαστος το κατά δύναμιν, ότι το κατά δύναμιν και Θεώ φίλον» (1866).
• Επειδή, λοιπόν, δεν έχει γίνει κανένα έργο στους Ν. Επιβάτες από την ένταξή μας σε Δήμο,
• Επειδή κινδυνεύει να πληγεί η δυναμικότητα του δημοτικού μας σχολείου αν οι γονείς εγγράψουν τα παιδιά τους σε άλλα σχολεία,
• Επειδή οφείλουμε σχολεία στις νέες γενιές αλλά και στις παλαιότερες, για να μην είναι ανούσιες οι ετήσιες εκδηλώσεις μνήμης των ευεργετών,
• Επειδή τα σχολεία είναι καθοριστικά για την τοπική μας ύπαρξη και πολιτιστική συνέχεια,
• Επειδή, τέλος, οι τόποι υπάρχουν όσο τους υπερασπιζόμαστε
ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΜΕ
1) την ανέγερση διδακτηρίου για να στεγάσει το ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΝΕΩΝ ΕΠΙΒΑΤΩΝ
είτε στον ήδη υπάρχοντα χώρο, με την ανάδειξη του Αρχιγένειου Δημοτικού Σχολείου (και την κατάργηση όλων των υπολοίπων), το οποίο πρέπει να αναγνωρισθεί διατηρητέο και, αν δεν χρησιμοποιηθεί ως διδακτήριο, θα μπορούσε να λειτουργήσει ως Μουσείο Εκπαίδευσης, με ειδικό αφιέρωμα στα Αρχιγένεια Διδασκαλεία Επιβατών.
είτε σε νέο χώρο, με παράλληλη αναγνώριση του πέτρινου Αρχιγένειου Δημοτικού Σχολείου ως διατηρητέου, όπως προαναφέρθηκε.
2) την ανεύρεση χώρου για την ανέγερση ΛΥΚΕΙΟΥ στους ΝΕΟΥΣ ΕΠΙΒΑΤΕΣ.
Όλα αυτά στον άνω οικισμό Ν. Επιβατών για να αποτελέσουν ένα συγκρότημα (που θα μπορούσε να ονομαστεί Αρχιγένειο).
ΚΑΙ ΚΑΛΟΥΜΕ
τους κατοίκους, φίλους και καταγόμενους από τους Ν. Επιβάτες να υπογράψουν και να διαδώσουν.
Μαριάνθη Φ. Παλάζη
δρ. νεότερης ιστορίας
Παρακαλούνται οι κάτοικοι, οι φίλοι και οι καταγόμενοι από τους Ν. Επιβάτες να υποστηρίξουν την ανέγερση Δημοτικού Σχολείου και Λυκείου στους Ν. Επιβάτες, όπως και την αναγνώριση του Αρχιγένειου Δημοτικού Σχολείου ως διατηρητέου.
ΑΝΟΙΞΤΕ ΤΟΝ ΣΥΝΔΕΣΜΟ ΚΑΙ ΥΠΟΓΡΑΨΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΣΤΗΡΙΞΕΤΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ.
ΔΕΝ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΠΟΣΟΥ.
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
