του Λεωνίδα Βατικιώτη
Ανοιχτές διαφωνίες στο SPD, διαφοροποιήσεις σε CDU/CSU απέναντι στο μιλιταρισμό και τη ρωσοφοβία
Πολιτική βόμβα μεγατόνων έριξαν οι Financial Times στην καρδιά της Ευρώπης με ρεπορτάζ τους που ως αφορμή είχε το συνέδριο του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, SPD. Στο επίκεντρο του άρθρου ήταν η διαφοροποίηση, αν όχι σχίσμα, που εμφανίστηκε δημόσια στο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, λίγες μάλιστα ημέρες πριν την ετήσια σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Χάγη, όπου συμφωνήθηκε η αύξηση των πολεμικών δαπανών στο 5%.
Αφορμή για τη σύγκλιση του συνεδρίου στο Βερολίνο ήταν η ατιμωτική ήττα που υπέστη το κόμμα στις πρόωρες εκλογές του Φεβρουαρίου όταν συγκέντρωσε 16,4% των ψήφων, τερματίζοντας στην τρίτη θέση. Πιο πίσω όχι μόνο από τους συντηρητικούς του Μερτς, αλλά ακόμη και από την ακροδεξιά Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD). Το ποσοστό του SPD ήταν το χειρότερο που κατέγραψε ποτέ στην ιστορία του.
Η ελεύθερη εκλογική πτώση των γερμανών σοσιαλδημοκρατών συνδέεται στενά με δύο ιστορικής σημασίας αποφάσεις της προηγούμενης κυβέρνησης. Η πιο πρόσφατη ήταν η κατάργηση του συνταγματικά κατοχυρωμένου λεγόμενου φρένου χρέους που απαγόρευε στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση να δημιουργεί δημοσιονομικά ελλείμματα και να προβαίνει σε δανεισμόι. Η κατάργησή του δεν ψηφίστηκε για την αναγκαία αύξηση των κοινωνικών δαπανών, αλλά για να ανοίξει ο δρόμος στον αχαλίνωτο δανεισμό που θα επιτρέψει την αύξηση των πολεμικών δαπανών κατά 70%(!) πριν το τέλος της δεκαετίας. Σε αυτό το πλαίσιο οι πολεμικές δαπάνες αναμένεται να αυξηθούν ετησίως από 95 δισ. ευρώ το 2025 σε 162 δισ. ευρώ μέχρι το 2029 για να φτάσουν το 3,5% του ΑΕΠ. Έτσι, θα είναι πλήρως συμβατές με την απόφαση που έλαβε ο πολεμικός συνασπισμός στη Χάγη και προβλέπει 3,5% του ΑΕΠ για πολεμικούς εξοπλισμούς και 1,5% για εκσυγχρονισμό και αναβάθμιση των υποδομών ώστε να διευκολύνεται η μετακίνηση του στρατού και οι πολεμικές επιχειρήσεις. Το σπάσιμο των φρένων στον δανεισμό ήταν η εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση για να υλοποιηθεί, άμεσα μάλιστα, η σπουδαιότερη απόφαση που έλαβε η προηγούμενη κυβέρνηση κι έμεινε γνωστή με τον όρο «Zeitenwede» ή σημείο τομής, δηλαδή η επιστροφή του μιλιταρισμού με πρόφαση τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Το συνέδριο του SPD παγίωσε και επισημοποίησε αυτή την στροφή. Συνέβη όμως καταβάλλοντας ένα τεράστιο και απρόβλεπτο πολιτικό κόστος που εκφράστηκε με ένα βαθύ πολιτικό ρήγμα. Έκφρασή του ήταν τα συνθήματα «Αφοπλισμός και δημοκρατία ενάντια στον επανεξοπλισμό και τον πόλεμο» που φώναζαν μέσα στην αίθουσα του συνεδρίου οι νεολαίοι του κόμματος, Jusos όπως συχνά αποκαλούνται!
Αντιπολεμικό μανιφέστο στο SPD
Αιχμή του δόρατος της αντιμιλιταριστικής τάσης των γερμανών σοσιαλδημοκρατών ήταν ένα κείμενο με τίτλο «Μανιφέστο». Στις γραμμές του τονίζεται η ανάγκη για μια «στρατηγική αποκλιμάκωσης και σταδιακής οικοδόμησης εμπιστοσύνης – και όχι μια νέα κούρσα εξοπλισμών». Οι συντάκτες του υπεραμύνονται της επανέναρξης διπλωματικών σχέσεων με τη Ρωσία. Αναφέρει επίσης: «Η ρητορική στρατιωτικού συναγερμού και τα γιγαντιαία προγράμματα επανεξοπλισμού δεν δημιουργούν μεγαλύτερη ασφάλεια στην Γερμανία και την Ευρώπη, αλλά οδηγούν σε αποσταθεροποίηση και ενίσχυση της αμοιβαίας αίσθησης απειλής μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας.
Το κείμενο συγκέντρωσε γύρω στις 100 υπογραφές, μεταξύ των οποίων ήταν και κορυφαία στελέχη του κόμματος, όπως ο πρώην επικεφαλής της κοινοβουλευτικής του ομάδας Ρολφ Μούτζενιχ, ο πρώην επικεφαλής του κόμματος Νόρμπερτ Βάλτερ-Μπόρτζανς, ο εμπειρογνώμονας εξωτερικής πολιτικής Ραλφ Στένγκερ και ο (εικονιζόμενος) 76χρονος ιστορικός Πίτερ Μπραντ, γιός του καγκελάριου της Γερμανίας, Βίλι Μπραντ. Ο Βίλι Μπραντ ήταν ο αρχιτέκτονας της περίφημης Οστπολιτίκ που αμφισβήτησε την αντιπαλότητα του ψυχρού πολέμου και εγκαινίασε την επαναπροσέγγιση της Δυτικής με την Ανατολική Ευρώπη. Το Νόμπελ Ειρήνης που κέρδισε το 1971 ήταν η επιβράβευσή του για το πολιτικό σθένος που επέδειξε να ανατρέψει την αμερικανική στρατηγική έντασης. Τούτων δοθέντων, μόνο τυχαία δεν ήταν η επιλογή της βρετανικής εφημερίδας να μιλήσει με τον γιό του, Πίτερ Μπραντ. «Δεν ασπάζομαι την ιδέα ότι η Ρωσία πρόκειται να επιτεθεί στο ΝΑΤΟ. Ο ρωσικός στρατός έδειξε αδυναμία στον πόλεμο με την Ουκρανία», δήλωσε. Τόνισε επίσης ότι το ΝΑΤΟ «είναι συμβατικά ανώτερο του ρωσικού στρατού. Ακόμη και χωρίς τους Αμερικανούς».
Αντανάκλαση του διχασμού στο SPD ήταν τα ιστορικά χαμηλά ποσοστά, μόλις 65%, που συγκέντρωσε ο 47χρονος ηγέτης του κόμματος, αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση συνασπισμού, Λαρς Κλινγκμπέιλ. Ο νέος ηγέτης των σοσιαλδημοκρατών έχτισε το πολιτικό του προφίλ (και πιθανά την καριέρα του) με αρθρογραφία και δηλώσεις υπέρ του επανεξοπλισμού της Γερμανίας και της Ευρώπης, ενώ είναι γιός …στρατιωτικού!
Η σύγκρουση που εκφράστηκε στο συνέδριο του SPD δημιουργεί βάσιμες αμφιβολίες για την σταθερότητα της νέας τρικομματικής κυβέρνησης, μιας και στηρίζεται σε μια εύθραυστη πλειοψηφία 13 εδρών. Μπροστά της έχει κρίσιμες αποφάσεις που θα δοκιμάσουν με βεβαιότητα τη συνοχή της, όπως η αύξηση του αριθμού των στρατιωτών και εφέδρων. Ο σοσιαλδημοκράτης υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους, εξέχον μέλος του κόμματος του πολέμου, αναγκάστηκε να διακόψει πολλές φορές την ομιλία του στο συνέδριο στο Βερολίνο, λόγω αποδοκιμασιών, επιχειρηματολογώντας για την ανάγκη να αυξηθούν οι γερμανοί στρατιώτες κατά 60.000 και οι έφεδροι κατά 200.000! Στο σχετικό νομοσχέδιο που αναμένεται να κατατεθεί θα υπάρχει οπωσδήποτε πρόβλεψη για υποχρεωτική στρατολόγηση στην περίπτωση που δεν επαρκούν οι εθελοντές. Είναι πολύ ενδεικτικό ότι το συνέδριο ανέβαλε σχετική ψηφοφορία, προβλέποντας πιθανά ένα αρνητικό, αντιμιλιταριστικό αποτέλεσμα.
Τεράστιο ενδιαφέρον ωστόσο έχει ότι στην Γερμανία οι επιθέσεις στην πολιτική του επανεξοπλισμού και της αντι-ρωσικής υστερίας δεν προέρχονται μόνο από το SPD.
Κενό γράμμα οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας
Μόλις τον Μάιο η πολιτική ζωή στη Γερμανία ταράχτηκε όταν είδε το φως της δημοσιότητας μια υψηλού επιπέδου συνάντηση στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν μεταξύ γερμανών πολιτικών από την μια και στενών συνεργατών του ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν από την άλλη. Εκ μέρους της Γερμανίας στη συνάντηση συμμετείχαν στελέχη του συντηρητικού κόμματος του νέου καγκελάριου Μερτς και του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος. Μεταξύ άλλων συμμετείχε ο βουλευτής Ραλφ Στέγκνερ, που υπέγραψε το αντιπολεμικό Μανιφέστο και είναι επιφορτισμένος να παρακολουθεί εκ μέρους του κόμματός του την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Επιτήρησης των μυστικών υπηρεσιών! Εκ μέρους της Μόσχας συμμετείχε ο πρώην ρώσος πρωθυπουργός και μέλος του Εποπτικού Συμβουλίου της Gazprom, Βίκτορ Ζούμπκοφ, και ο Βαλερί Φαντέεβ, επικεφαλής του Ρωσικού Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του διμερούς φόρουμ «Διάλογος Αγίας Πετρούπολης» που επίσημα ξεκίνησε το 2001 κατόπιν πρωτοβουλίας του ρώσου προέδρου Πούτιν και του γερμανού καγκελάριου Σρέντερ, και διαλύθηκε το 2021 εξίσου επίσημα, μάλλον μόνο …επίσημα. Η συνάντηση έγινε γνωστή κατόπιν ρεπορτάζ του δικτύου ARD και της εφημερίδας Die Zeit. Δικαιολογήθηκε από τους γερμανούς συμμετέχοντες ως ιδιωτική. Ο Στέγκνερ ωστόσο υπεραμύνθηκε δημόσια του δικαιώματός του να παίρνει μέρος σε ανάλογες συναντήσεις ώστε να παραμένουν ανοικτές οι γραμμές επικοινωνίας με την Μόσχα, όπως έγραψαν οι Financial Times. Η συνάντησή τους έδειξε ότι παρασκηνιακά έστω παραμένουν ενεργοί και αυξάνονται οι δίαυλοι επικοινωνίας της Ευρώπης με τη Ρωσία.
Ακόμη πιο εντυπωσιακό όμως είναι ότι αμφότεροι οι ρώσοι συνομιλητές των γερμανών πολιτικών μπορεί να διεκδικούν ρεκόρ οικονομικών και πολιτικών κυρώσεων που έχουν υποστεί όλα αυτά τα χρόνια! Ο μεν Ζούμπκοφ, δρ Οικονομικών από την Αγία Πετρούπολη, έχει υποστεί κυρώσεις ακόμη και από την Αυστραλία, περισσότερες λεπτομέρειες εδώ. Ο δε Φαντέεβ, καταγόμενος από την Τασκένδη του Ουζμπεκιστάν, έχει υποστεί κυρώσεις από το Βέλγιο, την Ελβετία και την ΕΕ, ενώ η Γαλλία και το Μονακό του έχουν παγώσει τα περιουσιακά στοιχεία, περισσότερες λεπτομέρειες εδώ. Το καθεστώς κυρώσεων παρόλα αυτά δεν εμπόδισε τους γερμανούς πολιτικούς να συναντηθούν μαζί τους!
Η παράβλεψη των απαγορεύσεων εκ μέρους του Βερολίνου δείχνει ότι οι οικονομικές και πολιτικές κυρώσεις, παρά τα τεράστια εμπόδια που θέτουν στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ Ρωσίας και ΕΕ και παρά τον δρακόντειο χαρακτήρα τους, δεν λειτουργούν αποτρεπτικά ούτε δεσμεύουν τους ευρωπαίους πολιτικούς. Η προσήλωση στις κυρώσεις και η επίκλησή τους είναι υποκριτική και ξεπερασμένη!
Πολύ περισσότερο σήμερα, οι κυρώσεις χρησιμοποιούνται εκ μέρους αμερικανικών υπηρεσιών, συχνά με μπροστάρη μιντιακά συγκροτήματα, προκειμένου να παγιώσουν και να βαθύνουν το χάσμα μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας. Σε αυτό τον βωμό δεν διστάζουν να επαναφέρουν ακόμη και «κυνήγι μαγισσών»…
Ευρύτερα, οι πολιτικές αντιδράσεις όπως εκδηλώνονται στην καρδιά της ευρωπαϊκής ηπείρου, απέναντι στην στρατηγική του επανεξοπλισμού που προκρίνει η ΕΕ, δείχνουν ότι όσο περισσότερο γίνεται εμφανές πώς θα επιφέρει περικοπές κοινωνικών δαπανών και φτωχοποίηση οι αντιστάσεις αυξάνονται. Και μαζί οι ελπίδες να μπει φραγμός σε αυτή την πορεία έντασης που οδηγεί με μαθηματική βεβαιότητα σε νέους πολέμους!
πηγή
