Γράφει η
Άννα ΡέμπελουΓια τον Αμερικανό καθηγητή και συγγραφέα Λέο Μπουσκάλια μερικά πράγματα στις τάξεις του ήταν προαιρετικά υποχρεωτικά. Και ένα πολύ προαιρετικό υποχρεωτικό πράγμα ήταν να κάνει ο καθένας κάτι για κάποιον άλλον. Ένας φοιτητής του, λοιπόν, ονόματι Τζόελ, όταν τον ρώτησε τι να κάνει, ο Μπουσκάλια τον πήγε σε έναν οίκο ευγηρίας. Ο Τζόελ άρχισε να πηγαίνει εκεί μια φορά την εβδομάδα και να ασχολείται με την τρίτη ηλικία. Σύντομα εκείνη η μέρα βαφτίστηκε «η μέρα του Τζόελ».
Ο ίδιος ο Λέο Μπουσκάλια παραδέχεται ότι η πιο θριαμβευτική στιγμή σε όλη την εκπαιδευτική του καριέρα ήταν η μέρα που εντελώς απροειδοποίητα είδε τον Τζόελ «σαν τον μαγικό Φλογεροπαίχτη να προχωρά μαζί με τριάντα γεροντάκια και να πηγαίνουν όλοι μαζί σε ένα ποδοσφαιρικό ματς!». Η Ιρλανδέζα Mary Nally το είδε λίγο διαφορετικά το θέμα “κάνω κάτι για κάποιον άλλον” και πάλι σε σχέση με την Τρίτη Ηλικία. Για την ακρίβεια, αντέστρεψε τους ρόλους. Έβαλε τους ηλικιωμένους στην ενεργό δράση.
Η Mary Nally άρχισε να εργάζεται στα 17 της χρόνια ως νοσοκόμα παιδιατρικού τμήματος και συγκεκριμένα για παιδιά με νοητική στέρηση στο Κορκ, στις νοτιοδυτικές ακτές της Ιρλανδίας. Αργότερα, αφού έλαβε ειδική εκπαίδευση στην ψυχιατρική και στην ψυχολογία άρχισε μια δεκαετή απασχόληση σε γηροκομείο της πόλης Τριμ. Με πολλές όμορφες αναμνήσεις από την εποχή που έμενε με τον παππού της και την γιαγιά της, η Mary αφοσιώθηκε ιδιαίτερα σε αυτή την δουλειά και ανακάλυψε πως αυτό ήθελε να κάνει. Να εργάζεται με άτομα της Τρίτης Ηλικίας.
Μέσα από τα μάτια της μητέρας της
Όμως, προτού συμπληρώσει τα 40 της χρόνια, η υγεία της κλονίστηκε σε τέτοιο βαθμό που έπρεπε να αφήσει την νοσηλευτική και να μείνει στο σπίτι για έναν ολόκληρο χρόνο. Η Mary θυμάται πως ήταν μια τραυματική εμπειρία απομόνωσης. Μια πολλά υποσχόμενη καριέρα κατέρρευσε και εκεί ήταν που άρχισε μια αναζήτηση ψυχής. Εκείνη ακριβώς την περίοδο προέκυψε μια ιδιαίτερη ευαισθησία απέναντι σε ανθρώπους που μαραζώνουν άρρωστοι και μόνοι.
Όταν η μητέρα της ήρθε να μείνει μαζί της στο μικρό χωριό του Σάμερχιλ, η Mary παρατήρησε ότι δεν υπήρχαν πολλά πράγματα να κάνει που να ταιριάζουν στην ηλικία της. Για μια γυναίκα που μισούσε το bingo δεν υπήρχαν πολλές επιλογές για διασκέδαση και απασχόληση με νόημα. Έτσι άρχισε να χάνει την ενέργεια και το ενδιαφέρον της.
«Μπορούσα να δω την ζωή του χωριού με τα μάτια της μητέρας μου και έβλεπα ότι υπήρχαν πολύ λίγα για εκείνην να κάνει, εκτός από bingo. Έτσι, οργάνωσα μια δημόσια συζήτηση για να δω τί ανταπόκριση θα υπήρχε». Η Mary εξεπλάγην όταν είδε ότι ήρθαν τουλάχιστον 50 άτομα. Κερδίζοντας σταδιακά την αυτοπεποίθησή της αρχίζει να γεμίζει με ιδέες για το πώς μπορούν να απασχοληθούν δημιουργικά οι άνθρωποι της Τρίτης Ηλικίας.
Στην αρχή οργάνωνε ημερήσιες εκδρομές, ομιλίες, εκδηλώσεις, βοήθεια στο σπίτι κ.ά. Ύστερα συγκέντρωσε χρήματα και αγόρασε ένα μικρό λεωφορείο για να τους μεταφέρει στο σούπερ μάρκετ, στον γιατρό, ή για να πάνε διακοπές. Τα λεωφορεία έγιναν δύο και μια μέρα, μια συνηθισμένη επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ πήγε το όλο πράγμα παραπέρα.
Ηλικιωμένοι διδάσκουν μετανάστες
Το 2006, περιμένοντας στην ουρά του σούπερ μάρκετ η Mary Nally παρατηρεί μια νεαρή γυναίκα μετανάστρια να παλεύει να συνεννοηθεί με τον υπάλληλο. Δύσκολη κατάσταση, καθώς δεν ήξερε λέξη αγγλικά. «Είχε δυο μικρά παιδιά μαζί της και μπορούσα να δω το άγχος και την ταραχή στο πρόσωπό της. Άρχισα να συνειδητοποιώ ότι ήταν μια άλλη μορφή απομόνωσης αυτή, όταν δεν καταλαβαίνεις την γλώσσα ενός τόπου» λέει η Mary.
Είναι αλήθεια πως σπανίως έβλεπαν κάποιον καινούργιο στο χωριό. Επίσης, ήταν εμφανές ότι υπήρχαν ομοιότητες με τις ανάγκες των μεγάλων σε ηλικία ανθρώπων. Έτσι, προέκυψε η επόμενη φάση του project που είχε ήδη ξεκινήσει η Mary Nally υπό την ονομασία Third Age (Τρίτη Ηλικία). Η Mary έβαλε άτομα τρίτης ηλικίας να διδάξουν αγγλικά σε νέους μετανάστες.
Ήταν τόσο επιτυχημένη αυτή η πρωτοβουλία που σύντομα εφαρμόσθηκε σε εθνικό επίπεδο. Κάθε εβδομάδα, περισσότερες από 1.600 οικογένειες επηρεάζονται θετικά από τις δράσεις της Third Age για τους μετανάστες. Πεντακόσιοι εθελοντές προσφέρουν πάνω από χίλιες ώρες μαθημάτων κάθε εβδομάδα σε μαθητές από περισσότερες από 70 χώρες.
Πολυσχιδής κοινοπραξία
Η Mary Nally άρχισε να δουλεύει με μεγάλους σε ηλικία ανθρώπους σε τοπικό επίπεδο και με σκοπό να καλύψει την ανάγκη τους για συντροφιά, βοήθεια και δραστηριότητες που έδιναν νόημα στην ζωή τους μετά την συνταξιοδότηση. Με τα χρόνια, όλο αυτό εξελίχθηκε σε εθνικό επίπεδο σε μια πολυσχιδή κοινοπραξία, όπου η Τρίτη Ηλικία παίζει τον πρώτο ρόλο και κυριολεκτικά ανθεί και συμβάλλει στη λύση κοινωνικών προβλημάτων.
Ο οργανισμός που δημιούργησε η Mary χτίζει δομές που κρατούν τους ηλικιωμένους ανθρώπους ενεργούς μέσα στις κοινότητές τους. Τους βάζει ως συνηγόρους για άλλες απομονωμένες ομάδες, όπως οι μετανάστες και τους επιτρέπει να υποστηρίζουν ψυχολογικά τους συνομήλικούς τους, μέσω μιας εθνικής τηλεφωνικής γραμμής για εκείνους που αισθάνονται μόνοι και θλιμμένοι.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε όλη την Ιρλανδία, περίπου 300 ηλικιωμένοι εθελοντές διαχειρίζονται 13 κέντρα βοήθειας, τα οποία δέχονται 11.000 κλήσεις τον χρόνο. Η χρέωση είναι όσο μια αστική μονάδα και τα κέντρα είναι ανοιχτά εννιά ώρες κάθε μέρα, 365 μέρες τον χρόνο. Τα πιο πολλά τηλέφωνα είναι από μοναχικούς ηλικιωμένους ανθρώπους και οι εθελοντές αφού λάβουν μια εκπαίδευση είναι εκεί για να παρέχουν υποστήριξη.
«Όταν οι άνθρωποι περνούν στην σύνταξη, όλο αυτό το ταλέντο και η εμπειρία μένουν ανεκμετάλλευτα στα χωριά και τις πόλεις στην Ιρλανδία. Έχουν διαθέσιμο χρόνο και διαπίστωσα με τα χρόνια ότι οι ηλικιωμένοι είναι πολύ γενναιόδωροι με τον χρόνο τους» υποστηρίζει η Mary. Δίχως αμφιβολία, αυτό που δημιούργησε είναι προς όφελος όλων των γενεών. Μα πάνω από όλα, οι 1.400 εθελοντές της Third Age βρήκαν ξανά την αυτοεκτίμησή τους, βοηθώντας στη δημιουργία μιας καλύτερης κοινωνίας.
